56ο ΦΚΘ: Ανασκόπηση Κυριακής 15/11
Τελευταία μέρα του 56ου φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά ο ενθουσιασμός του κόσμου είναι τόσο έντονος, σαν το φεστιβάλ μόλις να ξεκίνησε. Με αμείωτο ενδιαφέρον γέμισε τις αίθουσες και χειροκρότησε τις πολύ καλές επιλογές που περιλάμβανε το πρόγραμμα.
Mediterranea
Αριστουργηματική καταγράφη του προσφυγικού ζητήματος, μέσα από μία βαθιά ανθρώπινη ιστορία. Ο Αΐβα και ο Αμπάς ξεκινούν από τη Μπουρκίνα Φάσο για να φτάσουν στην Ευρώπη, όπου ελπίζουν σε μια καλύτερη ζωή. Η άφιξή τους όμως στην Ιταλία δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Χωρίς να γίνεται καταθληπτικός, αλλά προσεγγίζοντας τους ήρωές του και την ιστορία τους με ανθρωπιά, ο ιταλός σκηνοθέτης Τζόνας Καρπινιάνο έφτιαξε μία υπέροχη ταινία που είναι όλα όσα θα έπρεπε να είναι το Dheepan και δεν είναι. Η ταινία χωρίζεται σε δύο μέρη: το πρώτο, μικρότερο σε διάρκεια αναφέρεται στο δύσκολο και επικίνδυνο ταξίδι και ο Καρπινιάνο κρατά τις ισορροπίες. Το βλέμμα του πρωταγωνιστή του (ο Κούντος Σεϊχόν στην πραγματική ιστορία του οποίου βασίζεται το σενάριο της ταινίας) καθοδηγεί τη ματιά του σκηνοθέτη από την ανησυχία του ταξιδιού, στην ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, στην απογοήτευση, την οργή και πάλι στην ελπίδα.
Birds Of Passage (Αποδημητικά Πουλιά)
Είδα μια ιστορία για δυο παιδάκια και ένα παπάκι κι έκλαψα σαν κοριτσάκι! Όμως ο Ολιβιέ Ρινγκέρ πραγματικά κατάφερε να φτιάξει μια πανέμορφη τρυφερή ταινία, γεμάτη με συναισθήματα και νοήματα. Οι γονείς της Κάθι έχουν χωρίσει, μιας και η μητέρα της θεωρεί τον πατέρα της άχρηστο. Αυτός, που αρνείται να χρησιμοποιήσει αυτοκίνητο και κινείται με ποδήλατο ή τη βάρκα του, χαρίζει στην Κάθι για τα γενέθλια της ένα εκκολαπτήριο με ένα αυγό πάπιας, λέγοντας στην κόρη του να είναι μπροστά όταν σπάσει, γιατί το μικρό παπάκι όποιον δει πρώτο θα θεωρήσει για μαμά του. Όμως όταν βγει το μικρό παπάκι, το πρώτο πρόσωπο που θα δει θα είναι της Μαργκό, της καλύτερης φίλης της Κάθι, που λόγω μυοπάθειας έχει κινητικά προβλήματα και είναι σε αναπηρικό καρότσι. Η Μάργκο θέλει να κρατήσει το παπάκι, αλλά οι γονείς της δεν την αφήνουν μιας και λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης της σκέφτονται να την βάλουν σε ίδρυμα. Οι δυο φίλες όμως έχουν άλλη άποψη. Το καλοστημένο σενάριο αγγίζει ζητήματα φιλίας, αγάπης για τα ζώα, επαφής με τη φύση, σχέσης γονιών με τα παιδιά, υπερπροστατευτικότητας των γονέων, κοινωνικοποίησης και επικοινωνίας, αγάπης για τη ζωή. Πράγματα που μερικές φορές με την καθημερινότητα τα ξεχνάμε ή τα παραβλέπουμε μειώνοντας τη σημασία τους. Η ταινία τα αναδεικνύει, χωρίς να πάψει να έχει χιούμορ και να είναι εύπεπτη στην παρουσίαση και για να την παρακολουθήσουν παιδιά μικρότερης ηλικίας. Οφείλουμε επίσης να αναγνωρίσουμε τις υπέροχες ερμηνείες των δυο μικρών κοριτσιών.
Gimli
Our Little Sister
Όταν ο πατέρας τους πεθαίνει, τρία κορίτσια θα πάνε στην κηδεία του, όπου θα γνωρίσουν τη μικρότερη ετεροθαλή αδελφή τους, της οποίας την ύπαρξη δεν γνώριζαν. Θα της ζητήσουν να έρθει να μείνει μαζί τους στο σπίτι τους, στο σπίτι της γιαγιάς τους. Η συγκατοίκηση, η αδελφική αγάπη, η απουσία των γονιών είναι θέματα με τα οποία ασχολείται στην ταινία του ο Χιροκάζου Κορε-έντα, ο οποίος μάς είχε φέρει το Like Father, Like Son. Η τρυφερή ματιά του Κόρε-εντα επιστρέφει και εδώ για να αναφερθεί και πάλι σε αμαρτίες γονέων και στα απροσδόκητα μέρη που βρίσκουμε την αγάπη. Πιστός στο ρεαλιστικό σινεμά που αγαπά, δίνοντας έμφαση στις ερμηνείες, ο Κόρε Έντα επιτυγχάνει κάτι δύσκολο: να καταφέρει να κάνει την καρδιά σου να γεμίσει συναισθήματα, να συγκινηθεί ακόμα και με τα πράγματα που φαίνονται απλά. Να σε κάνει να νοιαστείς για τους ήρωές του και να κατανοήσεις τα λάθη τους, να τους αγαπήσεις και να ζήσεις μαζί τους δύο ώρες.
Tyler
11 Minutes (11 Λεπτά)
Μια καλογυρισμένη, καλοκουρδισμένη σαν ελβετικό ρολόι, γεμάτη ένταση, ιρλανδοπολωνική παραγωγή, από το σκηνοθέτη Γιέρζι Σολιμόφσκι. Παρακολουθούμε ανακατεμένα χρονικά και σε παρουσίαση, 11 λεπτά από τη ζωή κάποιων ανθρώπων, που οι ζωές τους πρόκειται να μπλεχθούν ανεπιστρεπί. Καθημερινές καταστάσεις, μπλεγμένες με περιπέτειώδεις ζωές, με αγχωτικές συνθήκες ή σουρεαλιστικές μεταφυσικές παρεμβάσεις, τα 11 λεπτά των πρωταγωνιστών τα εμπερικλείουν όλα αυτά. Ένας μοτοσικλετιστής που είναι κούριερ-βαποράκι, ο πατέρας του πρώην κατάδικος που πουλάει χοτ-ντογκ σε καλόγριες, ένας νεαρός που ετοιμάζεται να ληστέψει ένα παλαιοπωλείο, ένας ηλικιωμένος που ζωγραφίζει μια γέφυρα με νερομπογιές, μια ηθοποιός που προσπαθεί να πάρει ένα ρόλο στο δωμάτιο ενός πέφτουλα σκηνοθέτη και ο ζηλιάρης σύζυγος της, ένας σεξομανής καθαριστής τζαμιών σε ουρανοξύστες, το προσωπικό ενός ασθενοφόρου που περνά άλλη μια δύσκολη μέρα και μια κοπέλα που βγάζει βόλτα το σκύλο της. Όλα αυτά την ίδια στιγμή που ένα φάντασμα κάνει την εμφάνιση του σε τηλεοράσεις (ghost in the machine), ενώ μια μαύρη βούλα κάνει την εμφάνιση της στον ουρανό της πόλης! Το μεγάλο ατού της ταινίας είναι η δυναμική σκηνοθεσία της, που κυριολεκτικά «ρουφά» το θεατή στον παράξενο κόσμο της. Δυναμική και σπονδυλωτή, θυμίζει το Go (1999), χωρίς να εστιάζει τόσο το κωμικό παρά στο αγωνιώδες. Τα πλάνα έχουν αυτή την υποβόσκουσα ένταση καθόλη τη διάρκεια της, που στροβιλίζεται και φουρκίζεται συνεχώς, επιταχύνοντας όσο πλησιάζουμε στο πραγματικά εντυπωσιακό τέλος. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στην υπέροχη κινηματογράφιση σε κάποια πλάνα μέσα από τα μάτια του σκύλου. Γεμάτη φρέσκιες ιδέες, σίγουρα μια από τις καλές στιγμές του φεστιβάλ.
Gimli
Light Years
Η Ρόουζ θεωρεί ότι η οικογένειά της είναι σαν αστερισμός που τον ενώνει μια τρομερή δύναμη. Στη διάρκεια μιας ημέρας, θα διαπιστώσει τι πραγματικά σημαίνει αυτό, καθώς η ίδια και τα αδέλφια της έρχονται αντιμέτωπα με την τραγωδία που έχει πλήξει την οικογένειά τους. Τα αδέλφια καλούνται να βρουν τρόπο να ξανασυνδεθούν μεταξύ τους και με την άρρωστη μητέρα τους. Ποιητική διάθεση και δυνατές ερμηνείες στην ταινία της Έστερ Μέι Κάμπελ από τη Βρετανία.
Tyler
Ixcanul Volcano (Ηφαίστειο):
Η ταινία που απέσπασε την Αργυρή Άρκτο του φετινού φεστιβάλ του Βερολίνου. H Μαρία, μια νεαρή κοπέλα των σημερινών εναπομείναντων Μάγια, ζεί με τους γονείς της στις παρυφές ένος ηφαιστείου και εργάζονται στις φυτείες του καφέ. Ενώ οι γονείς της την τάζουν ως νύφη στο πλούσιο ξένο αφεντικό, που θα της προσφέρει μια καλύτερη ζωή στην πόλη, το κορίτσι μένει έγκυος από ένα νεαρό εργάτη των φυτειών. Τελικά, το Ixcanul 1αποδείχθηκε περισσότερο ενδιαφέρον, συγκριτικά με τις αρχικές μου προσδοκίες. Με λαογραφική διάθεση και σκηνοθετική «ματιά ανθρωπολόγου». Παραδόσεις, δεισιδαιμονίες, προκαταλήψεις και ματζούνια μπλέκονται με τις καθημερινές επιρροές του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Ότι μουσική θα ακουστεί στην ταινία θα την παράγουν από τα χείλη τους οι άνθρωποι, ή ο αέρας που φυσά. Έχει σημεία που η φωτογραφία είναι καταπληκτική και άλλα πάλι στα οποία είναι αδιάφορη. Σε αντίθεση με το Tanna, που είδαμε πρόσφατα στο φεστιβάλ του Λονδίνου, εδώ δε βλέπουμε τόσο το πραγματικό ηφαίστειο, όσο το εσωτερικό ηφαίστειο του εσωτερικού κόσμου της κοπέλας. Η ψυχή της συνθλίβεται αρχικά από τους γονείς της, αλλά σε δεύτερο επίπεδο από την ατυχία της ανεπιθύμητης (τελικά) εγκυμοσύνης της. Αν σκάψετε πιο βαθιά, θα δείτε ότι ουσιαστικά το ίδιο το μέρος κατατρώει αργά την κοπέλα, κρατώντας δεμένα τα χέρια της μπροστά σε οποιαδήποτε τελική επιλογή. Όσο κυλά ο κινηματογραφικός χρόνος το δράμα της κορυφώνεται σε μια βραδυφλεγή έκρηξη, χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλά με ουσία. Η ιστορία σε άλλες συνθήκες -δυτικού κόσμου- ίσως δεν είχε τόσο ενδιαφέρον, εδώ όμως τόσο η καταγωγή της κοπέλας, όσο και το φυσικό τοπίο δίνουν ένα ξεχωριστή νότα.
Gimli
Αν (An)
Ένας Ιάπωνας με θλιμμένο βλέμμα έχει ένα κατάστημα όπου φτιάχνει ντοριγιάκι, ένα παραδοσιακό γλυκό της Ιαπωνίας γεμισμένο με μία πάστα κόκκινου φασολιού, η οποία ονομάζεται «αν». Μία ηλικιωμένη γυναίκα φτάνει στο μαγαζί του και επιμένει να της δώσει δουλειά. Εκείνος, μη βλέποντας με καλό μάτι την ηλικία της, αρνείται. Εκείνη, όμως, δεν το βάζει κάτω και τα καταφέρνει. Σύντομα, το μαγαζί γεμίζει κόσμο, εξαιτίας της συνταγής του «αν» που φέρνει μαζί της η γυναίκα. Παράλληλα, όμως αποκαλύπτεται και ένα μυστικό για την ηλικιωμένη γυναίκα που έχει σχέση και με το παρελθόν της Ιαπωνίας. Η Ναόμι Καουάσε προσπαθεί να φτιάξει μια τρυφερή ταινία, στην πραγματικότητα, όμως, το γλυκό της περιέχει μεγάλη ποσότητα ζάχαρης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να το καταπιεί εύκολα ο θεατής. Μερικά μαθήματα ηλικίας και πείρας, το δέσιμο δύο ανθρώπων πάνω από την κουζίνα, όλα αυτά είναι πράγματα που τα έχουμε ξαναδεί, ενώ φανερές γίνονται και οι λογοτεχνικές επιρροές του έργου. Η σκηνοθέτης καταφέρνει, πάντως, και αποσπά καλές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές της.
Tyler
