Η σκοτεινή πλευρά της «Σελήνης» (Moon)

«If you believed they put a man on the moon, man on the moon

If you believe there’s nothing up my sleeve, then nothing is cool»
Man on the moon, R.E.M.

Σε ένα «κιουμπρικ-ικό», αποστειρωμένο σύμπαν, ο αστροναύτης Σαμ Μπελ (Σαμ Ρόκγουελ) περιμένει να λήξει σε δύο εβδομάδες το τριετές συμβόλαιό του με την Lunar A.E (την εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Ήλιον-3, του στοιχείου που αποτελεί πλέον τη βασική πηγή ενέργειας της Γης, στο φεγγάρι). Για να επιστρέψει σπίτι του και στην οικογένειά του. Μοναδική του παρέα σε αυτή τη σεληνιακή βάση ο υπολογιστής Γκέρτι. Ο Σαμ αρχίζει να βλέπει εικόνες παράξενες, πράγματα που πρέπει και άλλα που δεν πρέπει να δει, κάποια που υπάρχουν και άλλα που φαίνεται να μην υπήρξαν ποτέ. Όλα αυτά που θα μάθει θα τον βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει ποιος είναι και ποιος ήταν.

«Νοιώθω τόσο μόνος. Θέλω απλά να σου σφίξω το χέρι» λέει ο Σαμ Μπελ στον έτερο πρωταγωνιστή της ταινίας (δε θα σας πω πως και τι, πραγματικά νομίζω ότι η ταινία είναι καλύτερη όταν διατηρείται το στοιχείο της έκπληξης).

Ο Σαμ δε θέλει πια να προσφέρει τις υπηρεσίες του, δε θέλει να βλέπει τα χαμόγελα και τις μουτρωμένες φατσούλες του ρομπότ Γκέρτι, θέλει απλά να αγγίξει τη γυναίκα του, Τες, να παίξει με την κόρη του, την Ίβ. Τα παιχνίδια όμως του μυαλού του και εκείνα της ζωής του τον αποτρέπουν.

Ο πρωτοεμφανιζόμενος Ντάνκαν Τζόουνς (υιός του Ντ.Μπόουι) φτιάχνει μια κλασσική ταινία επιστημονικής φαντασίας. Κλασσική με την έννοια που κλασσικές είναι το «2001: η Οδύσσεια του Διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, το «Σολάρις» του Αντρέι Ταρκόφσκι, το «Blade Runner» του Ρίντλεϊ Σκοτ και -από πιο πρόσφατες- το «Gattaca» του Αντριου Νίκολ. Με όλες αυτές μοιράζεται ποιότητες κοινές: τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, να νοιώθεις μόνος μέσα σε έναν ολοένα και καλύτερο τεχνολογικά κόσμο.

Επιλέγει έναν μόνο πρωταγωνιστή (ό,τι και να πει κανείς για το Σαμ Ρόκγουελ θα είναι λίγο…) για να αποτυπώσει στην οθόνη μια σειρά βασανιστικών συναισθημάτων: Θυμός. Απογοήτευση. Νοσταλγία. Μοναξιά. Φόβος. Απόγνωση. Οργή. Τρέλλα. Και την καθησυχαστική και ψυχρή φωνή του Κέβιν Σπέισι για να «δώσει ζωή» στο ρομπότ Γκέρτι.

Ο Σαμ Μπελ (Bell) ακούει το κουδούνι (bell) της «αφύπνισης». Προσωπικής, συναισθηματικής, βάναυσα ρεαλιστικής. Και εκεί, στο φεγγάρι, είναι ουσιαστικά μόνος. Μόνος με τα συναισθήματα, τους φόβους και τις ανακαλύψεις του.

Δεν είναι ότι ο Ντάνκαν Τζόουνς έκανε μια ταινία που δεν έχουμε ξαναδεί. Είναι ότι έκανε μια ταινία που έχουμε καιρό να δούμε (θα τολμήσω να πω μία -κατά τη γνώμη μου- από τις καλύτερες που μας έχει δώσει το αμερικανικό σινεμά τα τελευταία χρόνια). Μια ταινία θλιμμένη, σκληρή, μια ταινία στιγμές-στιγμές «δύσπεπτη» και γι’αυτό τόσο μα τόσο σημαντική.

Από την άλλη, ο Γκέρτι είναι ο αντίστροφος HAL της Οδύσσειας του Κιούμπρικ, ο Σαμ είναι ο Σαμ και ταυτόχρονα ο Κρις Κέλβιν του Σολάρις. Ένας αντί-ήρωας (οι ήρωες δε φοβούνται, δε ματώνουν, δεν κλαίνε ή ίσως οι μεγαλύτεροι και σπουδαιότεροι να κάνουν ακριβώς αυτά) που αναγκάζεται να έρθει αντιμέτωπος με τον… εαυτό του.

Κι ενώ το φιλμ ξεκινά ως θρίλερ, συνεχίζει ως ταινία μυστηρίου και ξετυλλίγεται στη βάση της επιστημονικής φαντασίας, γίνεται τελικά ένας ύμνος για τον άνθρωπο και τα συναισθήματά του.

Αλλωστε, εκεί, στη σελήνη, όπου η σιωπή επικρατεί, οι φόβοι και οι χτύποι της καρδιάς ακούγονται πιο δυνατά…