21ο ΦΝΘ: Ταξίδια και μνήμη

Ένα ντοκιμαντέρ μπορεί να σε ταξιδέψει, να σε προβληματίσει, να ακολουθήσει τα μονοπάτια της μνήμης. Ευτυχώς όλα αυτά υπάρχουν στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και σε μερικές από τις ταινίες που προβλήθηκαν.

The Gospel of Michiel

Ολλανδός αρχιτέκτονας αποφασίζει να πάει σε μια χώρα της Αφρικής για ένα πρωτότυπο πρότζεκτ: το χτίσιμο κατοικιών με τη συμμετοχή της κοινότητας και με υλικά που οι ίδιοι θα φτιάξουν, χωρίς παραπάνω χρήματα. Η θεωρία συναντά σύντομα την πράξη και η ομάδα των αρχιτεκτόνων βρίσκεται αντιμέτωπη με την απροθυμία της κοινότητας, τις καθυστερήσεις και την παραίτηση. Η ταινία του Θανάση Καφετζή παρακολουθείται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, κυρίως εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο εξελίσσεται η ιστορία. Εάν αυτό ήταν ένα επιτυχημένο πείραμα, τότε ίσως να μιλούσαμε για κάτι λιγότερο συναρπαστικό. Εδώ, όμως, μπλέκονται έννοιες δυτικού ιμπεριαλισμού, των προσπαθειών να ξεπεραστεί αυτό το πρότυπο και τελικά η αποτυχία των προσπαθειών αυτών. Δεν είναι πάντα μια ευθεία κριτική -ο σκηνοθέτης αφήνει την κάμερα και τα γεγονότα να μιλήσουν- αλλά είναι παρ’ όλα αυτά μια ματιά στον τρόπο που η Δύση «βλέπει» την Αφρική.

Αγία Νοσταλγία

Ο σκηνοθέτης Ξενοφών Αγγελόπουλος ανακαλύπτει την αλληλογραφία μιας νεαρής κοπέλας προς τους γονείς της στα σκουπίδια. Η κοπέλα βρίσκεται στην Αμερική για σπουδές και μέσα από τις επιστολές ο σκηνοθέτης ρίχνει μια ματιά στη ζωή της στη διάρκεια κάποιων χρόνων. Η προσωπική «εμπλοκή» όπως αυτή φανερώνεται στην αρχή και το τέλος του ντοκιμαντέρ δεν προσθέτει κάτι στην ταινία, αλλά αυτή είναι μια συνολικά γοητευτική δουλειά, κυρίως εξαιτίας της κρυφής ματιάς στην ζωή μιας άγνωστης γυναίκας.

Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η Μεσοχώρα

Το προσωπικό μπλέκεται με το κοινωνικό στη νέα δουλειά του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου (διαβάστε εδώ συνέντευξη με τον σκηνοθέτη). Το σπίτι της γιαγιάς κινδυνεύει να καλυφθεί από νερό εξαιτίας του φράγματος στη Μεσοχώρα και ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μέσα από συνεντεύξεις, προσωπικό και όχι μόνο αρχειακό υλικό, προσπαθεί να δείξει τις συνέπειες που θα έχει για την κοινότητα και το φυσικό περιβάλλον ένα τέτοιο έργο. Η ισορροπία του προσωπικού στοιχείου με το περιβαλλοντικό ζήτημα τηρείται με τρόπο αξιοθαύμαστο, καθώς το ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου αποκαλύπτει όλο και μεγαλύτερο μέρος της δυναμικής του καθώς περνά η ώρα. Εντυπωσιακή δουλειά.

Ρίζες

Μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και μιλά για τη ζωή ηλικιωμένων γυναικών της Ηπείρου μέσα από αφηγήσεις για τη ζωή τους και τραγούδια. Εξαιρετική εικόνα και ήχος σε μία υπέροχη μικρού μήκους που αφήνει μεγάλες ελπίδες για το μέλλον των δύο νεαρών σκηνοθέτιδων (της Ελίζας Σόρογκα και της Αίγλης Δράκου). Το ντοκιμαντέρ αντλεί έμπνευση από τον  Ιαπωνικής καταγωγής χορό Butoh, ο οποίος ορίζει και τον ρυθμό του μοντάζ.