5 χρόνια Cinepivates: Πώς θα βλέπουμε σινεμά σε 50 χρόνια;

Πώς θα είναι το σινεμά σε 50 χρόνια; Θα βλέπουμε ταινίες σε μεγάλες οθόνες, σε 3D ή στις οθόνες των κινητών μας; Θα μοιραζόμαστε την εμπειρία με άλλους και πώς; Θα είμαστε τμήμα των ταινιών που θα παρακολουθούμε;

Σε αυτές τις απλές ερωτήσεις αναζητούμε την απάντηση. Και δεν την αναζητούμε μόνοι μας. Βρήκαμε τι έχουν να πουν για το θέμα γνωστοί σκηνοθέτες του Χόλιγουντ, ρωτήσαμε και εμείς ανθρώπους του σινεμά από Ελλάδα και εξωτερικό και σας παρουσιάζουμε τις πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις τους.

Ονειρευτείτε μαζί μας…

Άγγελος Σπάρταλης, σκηνοθέτης, Από τη Γη στη Σελήνη:

Το μέλλον του κινηματογράφου και άλλων τεχνών είναι νευροβιολογικό. Σε 50 χρόνια δε θα χρειάζεται καν να βλέπουμε με τα μάτια, ή να ακούμε με τα αυτιά. Θα αντιλαμβανόμαστε σήματα που θα φτάνουν απευθείας στον εγκέφαλο παρακάμπτοντας τα αισθητήρια όργανά μας, το μάτι, το αυτί, το δέρμα, τη μύτη. Αυτά θα ασθενήσουν και θα πέσουν, μαζί με άλλα όργανα. Θα γίνουμε φως και θα ΄ναι ωραία.

Πέτρος Σεβαστίκογλου, σκηνοθέτης, Electra:

Αν σκεφτούμε σήμερα πριν από 50 χρόνια, ο κινηματογράφος ναι μεν ήταν παρόμοιος με τον σημερινό -οι αλλαγές είναι μικρές- αλλά όλη η τεχνολογία που δεν υπήρχε, υπάρχει σήμερα. Ελπίζω ότι θα είναι μια ανάγκη των ανθρώπων να βρίσκονται σε χώρους συναντήσεων. Η τέχνη είναι ένας τέτοιος χώρος συνάντησης. Να μην είναι ότι επειδή έχουμε την ευκολία μίας μεγάλης οθόνης θα κάνει τον κόσμο να κάνει σπίτι του και να δει το παγκόσμιο σινεμά. Εγώ δύσκολα μπορώ να δω μια ταινία σπίτι μου.Έχω την ανάγκη να πάω κάπου όπου θα δω 100, 200 άτομα να γελάνε μαζί μου, να τρομάζουν μαζί μου, να συγκινούνται μαζί μου και αυτός είναι ο λόγος που θέλω να πηγαίνω να βλέπω τέχνη -κυρίως θέατρο όπου το ζωντανό υλικό του ηθοποιού υπάρχει εκεί μπροστά σου. Εύχομαι ότι οι αίθουσες θα μπορέσουν να γίνουν και πάλι τόπος συνάντησης και όχι απλώς κατανάλωσης προϊόντων.

Θανάσης Νεοφώτιστος, σκηνοθέτης, Προσευχή:

Σε πενήντα χρόνια θα βλέπουμε κινηματογράφο όπως και σήμερα. Ίσως όχι σε σκοτεινές αίθουσες, αλλά σε τεράστιες οθόνες στον τοίχο του σπιτιού μας. Ίσως δεν πληρώνουμε εισιτήριο αλλά την prepaid μας για το VOD (Το μόνο σίγουρο στην εξίσωση είναι το διαδίκτυο). Πάλι όμως θα υπάρχει το σινεμά του δημιουργού, με απλά εκφραστικά μέσα και σκοπό την επικοινωνία, όπως και πριν 50 χρόνια, και το σινεμά της διασκέδασης που θα χρησιμοποιεί κάθε τεχνολογική εξέλιξη για να γίνει ακόμα πιο εμπορικό και θα καταφέρνει να γίνεται ακόμα λιγότερο αληθοφανές. Εμείς θα τα αγαπάμε και τα δύο!

Αλίξ Μπενεζές, ηθοποιός (Ίσως, Αύριο):

Είδα ένα όνειρο την προηγούμενη εβδομάδα. Έψαχνα να βρω εισιτήρια σινεμά και ήταν σαν να ήταν βγαλμένο από το μέλλον . Βρίσκω τα εισιτήρια και πάμε με έναν φίλο σινεμά. Η οθόνη ήταν σαν να ήταν στο πάτωμα και η οθόνη σηκώθηκε μέχρι το ταβάνι και ήταν ολόγραμμα. Ήταν όνειρο και ξύπνησα και σκέφτηκα: πόσο τέλειο είναι αυτό; Και κάθισα και το έγραψα. Πάνω από την οθόνη ήταν μία βιβλιοθήκη. Τρελό.

Φλοράντ Αρνό, ηθοποιός (Ίσως, Αύριο):

Εάν μπορούσα να σκεφτώ δύο είδη σινεμά στο μέλλον θα ήταν ένα πολύ τεχνολογικό και ένα πρωτότυπο. Το τεχνολογικό θα ήταν ίσως να βάζουμε στολές και να μπαίνουμε μέσα στην ταινία. Να μυρίζουμε και να αγγίζουμε πράγματα, όλοι οι νευρώνες σου να νιώθουν αυτά που γίνονται στην ταινία. Αυτό θα ήταν cool. Ίσως σε 50 χρόνια αυτό να ήταν εφικτό. Τώρα έχουμε το 3D, σύντομα μπορεί να έχουμε ολογράμματα. Νομίζω ότι έκαναν πειράματα στην Γερμανία στο αισθητικό σινεμά και έβαλαν μυρωδιές και γεύσεις στο σινεμά. Αυτό θα ήταν πολύ ενδιαφέρον.  Το δεύτερο σινεμά που είδα και μου άρεσε ήταν κάτι που είδα στο Παρίσι και ήταν εκπληκτικό: Πρόκειται για ένα τεράστιο φορτηγό, με λίγες κάμερες παντού, όπου γυρίζεται μία ταινία -το σενάριο είναι γραμμένο από πριν- και κατευθείαν περνάει από το τμήμα των ειδικών εφέ και προβάλλεται στην οθόνη. Ο κόσμος τη βλέπει να γυρίζεται και σε ελάχιστο χρόνο να προβάλλεται. Το φορτηγό ταξιδεύει παντού στη Γαλλία. Εγώ το είδα σε μία μεγάλη πλατεία.

Λίνα Λίντερσον, ηθοποιός (Άσε το Κακό να Μπει):

Κατ’ αρχάς να πω στους Cinepivates να τα εκατοστήσετε. Με την ταχύτητα που τρέχουν τα πράγματα, είναι σχεδόν αδιανόητο να σκεφτούμε πώς θα είναι. Εάν σκεφτούμε σήμερα πώς ήταν το σινεμά πριν από 50 χρόνια, μπορεί ο κινηματογράφος να ήταν παρόμοιος και οι αλλαγές μικρές, αλλά όλη η τεχνολογία δεν υπήρχε. Δεν θα σου πω πως θα είναι, ελπίζω να έχουν οι άνθρωποι ακόμα μεγαλύτερη την ανάγκη να βρίσκονται σε χώρους συναντήσεων, που η τέχνη είναι ένας χώρος συνάντησης. Ελπίζω η ευκολία της μεγάλης οθόνης, της γιγαντοοθόνης να μην κάνει τον κόσμο να κάτσει σπίτι του και να μπορεί να βλέπει όλο τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Εμένα μου είναι δύσκολο να δω μια ταινία σπίτι μου. Έχω την ανάγκη να πάω κάπου που θα αισθανθώ 100 – 200 άτομα να αναπνέουν μαζί μου, να τρομάζουν μαζί μου, να συγκινούνται μαζί μου. Αυτός είναι ο λόγος που θέλω να δω τέχνη, και ακόμα περισσότερο θέατρο που έχεις το ζωντανό υλικό του ηθοποιού να πάλεται μαζί σου. Έχω την ελπίδα ότι το σινεμά θα γίνει και πάλι χώρος συνάντησης και όχι μόνο χώρος κατανάλωσης προϊόντων, να μην είναι μόνο προϊόν, αλλά και τέχνη και τόπος συνάντησης.

Μενάσε Νόι, ηθοποιός (Gett, Big Bad Wolves):

Επειδή η γλώσσα της τέχνης της εικόνας βρίσκεται παντού σήμερα, από τα iPad, στα κινητά. Αυτή είναι η γλώσσα, όχι οι ταινίες. Πιστεύω ότι και σε 50 χρόνια από τώρα θα θέλουμε να βλέπουμε ταινίες στη μεγάλη οθόνη, όλοι μαζί -200, 400 άτομα- και θα είναι κάτι φαντασμαγορικό. Τώρα η κατάσταση οδεύει προς το VOD και το home cinema, όπου το να πουλάς ταινίες είναι σαν να πουλάς βιβλία: οι θεατές θα μπορούν να τη βλέπουν στο σπίτι και να κάνουν διάλειμμα και να πηγαίνουν για λίγο μέσα και να επιστρέφουν στον καναπέ και να τη βλέπουν. Στο Χόλιγουντ, επειδή δίνεται προσοχή στα μεγάλα μπλοκμπάστερ, και οι άνθρωποι λένε ότι με ταινίες όπως το Avatar το σινεμά αλλάζει, δεν θα υπάρχουν ηθοποιοί. Οι σημαντικοί ηθοποιοί πηγαίνουν στην τηλεόραση. Ηθοποιοί όπως ο Ντάστιν Χόφμαν ή ο Γκαντολφίνι έχουν κάνει τηλεόραση, γυρίζονται πολύ καλές παραγωγές. Ο κόσμος ενδιαφέρεται για την ιστορία. Αν δεν είναι στο σινεμά, θα είναι στο σπίτι. Πιστεύω ότι κάπως έτσι θα είναι η κατάσταση.

Τι λέει το Χόλιγουντ…

Τζορτζ Λούκας:

Θα υπάρξουν λιγότερα θέατρα, μεγαλύτερα σινεμά με πολλά ωραία πράγματα. Το να πηγαίνει κανείς στις ταινίες θα στοιχίζει 50 δολάρια ή 100 ή 150 δολάρια, όσο κοστίζει σήμερα μια παράσταση του Μπρόντγουεϊ ή ένας αγώνας ποδοσφαίρου. Θα είναι κάτι ακριβό. Οι ταινίες θα μένουν στις αίθουσες για έναν χρόνο, όπως ένα σόου στο Μπρόντγουεϊ. Αυτό θα αποκαλείται κινηματογραφική βιομηχανία. Θα προβάλλονται μεγάλες ταινίες σε μεγάλες οθόνες και θα κοστίζουν πολλά λεφτά. Όλες οι άλλες θα προβάλλονται σε μικρές οθόνες. Το επόμενο βήμα θα είναι η δυνατότητα να ελέγχουμε τα όνειρα. Απλά θα κάνεις κλικ σε ένα διαφορετικό τμήμα του εγκεφάλου σου. Θα βάζεις ένα καπέλο ή θα συνδέεσαι με τον υπολογιστή και θα δημιουργείς τον δικό σου κόσμο. Αυτό θα μπορούμε να το κάνουμε σε 10, 15 χρόνια από τώρα. Δεν πρόκειται απλά για κάτι φανταστικό.

Τζέιμς Κάμερον:

Η συσκευή εικονικής πραγματικότητας όπως το Oculus Rift θα αλλάξει μελλοντικά τον τρόπο που οι θεατές βλέπουν ταινίες. Δίνοντας στους θεατές τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε μία εξελισσόμενη αφήγηση, κοιτώντας γύρω τους, οι ταινίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κάποτε και στοιχεία από βίντεο γκέιμ.  Σε ποια στιγμή θα πούμε ότι το σινεμά είναι σινεμά, τα παιχνίδια είναι παιχνίδια, υπάρχει μία νέα μορφή αφήγησης που να συνδυάζει στοιχεία και των δύο; Πιστεύω ότι θα υπάρχουν ακόμα σινεμά σε 1000 χρόνια. Οι άνθρωποι θέλουν τη συλλογική εμπειρία, το να βγαίνουν έξω και να συμμετέχουν σε μία ταινία μαζί. Οι άνθρωποι προβλέπουν την πτώση των σινεμά από τότε που ξεκίνησα την καριέρα μου.

Στίβεν Σπίλμπεργκ:

Πιστεύω ότι πρέπει να απαλλαγούμε από το προσκήνιο. Δεν πρόκειται ποτέ να βυθιστούμε στην εμπειρία του να βλέπουμε σινεμά εάν κοιτάμε ένα τετράγωνο, είτε πρόκειται για μία κινηματογραφική οθόνη είτε για μια οθόνη υπολογιστή. Πρέπει να το ξεφορτωθούμε αυτό και πρέπει να βάλουμε τον «παίκτη» μές στην εμπειρία, όπου οπουδήποτε και αν κοιτάζει κανείς να περιβάλλεται από μία τρισδιάστατη εμπειρία. Αυτό είναι το μέλλον.

Μάρτιν Σκορσέζε:

Εάν όλα συνεχιστούν όπως τώρα και δεν συμβεί καμία μεγάλη καταστροφή, οδεύουμε προς τα ολογράμματα. Το κάνουν στο θέατρο, όταν ο ηθοποιός κατεβαίνει από τη σκηνή και αρχίζει να πειράζει τον θεατή. Πρέπει κι εμείς να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Να μην αφήσουμε τη μόδα ή τα οικονομικά στοιχεία να μας εμποδίσουν.

Κρίστοφερ Νόλαν:

Τα σινεμά του μέλλοντος θα είναι μεγαλύτερα και πιο όμορφα από ποτέ. Θα χρησιμοποιούν ακριβές μορφές παρουσίασης στις οποίες δεν θα μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση ή να τις αναπαράξει στο σπίτι (όπως, ειρωνικά, οι εκτυπώσεις φιλμ). Και θα απολαμβάνουν ακόμα την αποκλειστικότητα, καθώς τα στούντιο ξαναμαθαίνουν την τεράστια οικονομική αξία της κλιμακωτής έκδοσης των προϊόντων τους. Τα πρότζεκτ που θα απολαμβάνουν τέτοιες τιμές θα είναι τα θεάματα. Αλλά εάν η ιστορία είναι οδηγός μας, όλα τα είδη, όλα τα μπάτζετ θα ακολουθήσουν. Επειδή το σινεμά του μέλλοντος δεν θα εξαρτάται μόνο από την σπουδαιότερη παρουσίαση, αλλά από την εμφάνιση κινηματογραφιστών αρκετά εφευρετικών ώστε να κρατήσουν την αμέριστη προσοχή του πλήθους για ώρες. […] Είτε φωτοχημικό, είτε βασισμένο στο βίντεο, ένα φιλμ μπορεί να μοιάζει ή να ακούγεται με οτιδήποτε. Είναι αδιανόητο το να μην προκύψει φανταστική νέα δουλειά από μία τετοια ανοιχτή δομή. Αυτό είναι το κομμάτι για το οποίο δεν μπορώ να περιμένω.

Στίβεν Σόντερμπεργκ:

Όσο υπάρχουν κινηματογραφιστές εκεί έξω που έχουν μία συγκεκριμένη οπτική γωνία, τότε το σινεμά δεν πρόκειται να εξαφανιστεί εντελώς. Κι αυτό γιατί δεν αφορά τα χρήματα, αφορά τις καλές ιδέες που τις ακολουθεί μία καλά αναπτυγμένη αισθητική.

Φράνσις Φορντ Κόπολα:

Το σινεμά θα συντίθεται για το κοινό την ώρα που το βλέπουν. Οι ταινίες δεν θα είναι πια γραμμένες σε πέτρα και θα μπορούν να δέχονται ερμηνείες για το κοινό. Το ζωντανό σινεμά θα είναι σαν το ζωντανό θέατρο. Το streaming θα προβάλλεται.

Κάρολιν Κάμπελ, σκηνοθέτης που εργάζεται με μη επανδρωμένα αεροσκάφη:

Αισθανόμαστε ότι δεν είναι περισσότερο παρεμβατικό από όσο το Google Street View για παράδειγμα.