ΜΠΟΡΙΣ ΛΟΖΚΙΝ: ΔΕΝ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Ο Μπορίς Λοζκίν, απόφοιτος της École Normale Supérieure και κάτοχος του agrégation στη φιλοσοφία, εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Κρίση και Ιστορία». Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωσή της, αποφάσισε να εγκαταλείψει τον ακαδημαϊκό χώρο. Έκλεισε τα βιβλία του και έφυγε για το Βιετνάμ, όπου είχε ζήσει προηγουμένως και είχε μάθει τη γλώσσα, αναζητώντας την περιπέτεια.
Εκεί γύρισε δύο ντοκιμαντέρ: “Ceux qui restent” (2001) και “Les Âmes errantes” (2005), δύο ταινίες που αφηγούνται, από τη βιετναμέζικη πλευρά, το ατελείωτο πένθος των ανθρώπων που η ζωή τους σημαδεύτηκε από τον πόλεμο.
Με την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας, το “Hope” (2014), αλλάζει ήπειρο και βυθίζεται στην αφρικανική πραγματικότητα των μεταναστών. Η ταινία παρουσιάζεται στην ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ στο Φεστιβάλ Καννών και αποσπά δεκάδες βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, μεταξύ των οποίων δύο Valois στο φεστιβάλ της Ανγκουλέμ.
Το 2019, η ταινία “Camille” κέρδισε το Βραβείο Κοινού στην Piazza Grande του φεστιβάλ του Λοκάρνο, καθώς και το Valois και
το βραβείο Lumière Καλύτερης Ηθοποιού για τη Νίνα Μερίς. Το ΠΑΡΙΣΙ ΤΟΥ ΣΟΥΛΕΙΜΑΝ, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ
Καννών 2024 στο τμήμα ΕΝΑ ΚΑΠΟΙΟ ΒΛΕΜΑ , κέρδισε το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής και το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για
τον Αμπού Σανγκαρέ, τιμήθηκε με 3 Σεζάρ αλλά και με το βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στα Ευρωπαικά Βραβεία Κινηματογράφου.

Συνάντησα τον Μπορίς Λοζκίν στα πλαίσια του 25ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου στο οποίο η ταινία του κέρδισε και το μεγάλο βραβείο και μιλήσαμε για την ταινία, τα γυρίσματα αλλά και τους ηθοποιούς του.

–Συγχαρητήρια για την ταινία που πιστεύω πως είναι ένα συναισθηματικό θρίλερ. Τι σε ώθησε να γράψεις αυτό το συγκεκριμένο σενάριο, ποιες σκέψεις σε οδήγησαν στον Σουλεϊμάν;

Προτού να καθίσω να γράψω ήξερα πως ήθελα να κάνω μία ταινία που να μπορεί να γυριστεί σε 3 ημέρες. Η δεύτερη πρόθεση μου ήταν αφού ήθελα να διηγηθώ την ιστορία ενός διανομέα που τρέχει πολύ γρήγορα, η ταινία θα έπρεπε να έχει γρήγορο ρυθμό. Αρα κατάλαβα πως η ταινία δεν θα έπρεπε να είναι κοινωνικό χρονογράφημα. Θα έπρεπε να έχει ταχύτητα και να μοιάζει με θρίλερ. Αυτές οι σκέψεις με οδήγησαν στο να ξεκινήσω την ταινία.

–Το Παρίσι είναι η πόλη που ζεις. Το έδειξες όπως είναι ή θέλησες να το μεταμορφώσεις; Πως το κινηματογράφησες μέσα στην κίνηση;

‘Ηταν πολύ δύσκολο. Είχα κάνει μία ταινία σε χώρα της κεντρικής Αφρικής που βρισκόταν στα πρόθυρα του Εμφυλίου. Νόμιζα μετά από αυτό, όλα τα άλλα θα ήταν εύκολα. Η πραγματικότητα απέδειξε πως τα γυρίσματα στο Παρίσι ήταν πολύ πιο δύσκολο. Το Παρίσι που έδειξα δεν είναι το δικό μου Παρίσι, είναι το Παρίσι του Σουλειμάν. Δεν έχουμε όλοι την ίδια σχέση με την πόλη. Αν εγώ θέλω να πιω καφέ, θα πάω σε ένα μπιστρό, α΄λλά ο Σουλειμάν αν θέλει να πιει καφέ θα πάει στα ΜακΝτόναλντς γιατί εκεί είναι πιο φθηνό. Είναι το Παρίσι ενός ανθρώπου που είναι όλη ημέρα έξω στον δρόμο, βγαίνει από το κέντρο φιλοξενίας, σε μία εχθρική πόλη, χωρίς φίλους. Ηταν επιθυμία μου να δείξω το Παρίσι ως μία πολύ μεγάλη πόλη. Γενικά δεν μου αρέσει ο τρόπος που το Γαλλικό σινεμά κινηματογραφεί το Παρίσι, είτε ως πολύ τουριστικό είτε πολύ πιο καθαρό απ’ότι είναι στην πραγματικότητα. Χρειάστηκε να κάνω γυρίσματα μέσα στο δρόμο, με πολύ θόρυβο, με πλήθος ανθρώπων αλλά με πολύ μικρό επιτελείο για να μην μπλοκάρω την κυκλοφορία. Κάτι που παραπέμπει σε παραγωγή ντοκιμαντέρ.

-Κατάφερες να στείλεις τον Αμπού Σαγκαρέ στα βραβεία αν και δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός. Πως νοιώθεις γι αυτό;

Πολλοί πιστεύουν πως είναι πιο δύσκολο να γυρίσεις ταινία με μη επαγγελματία ηθοποιό. Πολύ συχνά όμως είναι το αντίθετο. Προφανώς είναι ιδιαίτερος ο τρόπος που συνεργάζεσαι με κάποιον που δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός, δεν υπάρχει περίπτωση να του δώσεις το σενάριο και να του πεις ”Μάθε το κείμενο”, δεν λειτουργεί έτσι. Με τον Αμπού Σαγκαρέ κάναμε πολύ δουλειά πριν τα γυρίσματα. Μόλις τον συνάντησα τον έστειλα να ξεκινήσει να εργάζεται ως διανομέας για δύο εβδομάδες γιατί ήθελα να έχει προσωπική επαφή με όλο το σύμπαν ενός διανομέα και να είναι βυθισμένος μέσα στο κυκλοφοριακό χάος. Μετά κάναμε οι δυό μας πολλές πρόβες και έτσι είναι μια ευκαιρία για εμένα να μάθω τους ηθοποιο΄υς και τις συνήθειες τους, ώστε να τους προσαρμόσω στο σενάριο και το αντίστροφο. Συχνά όταν ένας ήθοποιός δεν είναι καλός, φταίει το σενάριο. Η επιτυχία της ταινίας είναι πως μία ανεξάρτητη ταινία με δύσκολο και στενάχωρο θέμα, έκανε επιτυχία, με έναν Αφρικανό ηθοποιό, ένα καλό νέο για τον Γαλλικό κινηματογράφο με απήχηση στο κοινό. Από τότε που ξεκίνησα να κάνω κινηματογράφο όλοι μου έλεγαν πως με τους Αφρικανούς ηθοποιούς τίποτα δεν πάει καλά. Ίσως αυτό να αλλάζει σιγά σιγά.

-Το τελευταίο δεκαπεντάλεπτο της ταινίας είναι έντονο και με συναισθηματική φόρτιση. Τι οδηγίες έδωσες στην Νίνα Μέρις;

Της είπα να μην κάνει απολύτως τίποτα (γελάει). Είναι αλήθεια, συχνά στους ηθοποιούς ζητάω να κάνουν το ελάχιστο. Με την Νίνα γνωρίζομαι, έχουμε δουλέψει μαζί, οπότε την έστειλα να πάει στα γραφεία όπου γίνονται οι συνεντεύξεις για τις αιτήσεις ασύλου για να δει πως γίνονται τα πράγματα εκεί. Έμαθε για το πρωτόκολλο που ακολουθούν εκεί και πως οι υπάλληλοι αναγκάζονται να είναι εντελώς ουδέτεροι και το δεύτερο πράγμα που της είπα είναι πως ο ρόλος της είναι να βοηθήσει τον Αμπού Σαγκαρέ να παραδώσει ”ερμηνεία”. Σαν υποστηρικτός ρόλος η Νίνα έβγαλε τον καλύτερο εαυτό της.

-Επέλεξες το τέλος της ταινίας να είναι ανοιχτό…το αφήνεις στην ευθύνη του θεατή;

Σας αφήνω την ευθύνη να την πάρετε πάνω σας. Συχνά οι θεατές με ρωτάνε: Θα πάρει το άσυλο ή όχι; Και πάντα τους λέω πως δεν απαντάω. Τώρα τελευταία όμως το άλλαξα και ρωτάω τον κόσμο στην αίθουσα. Ποιος πιστεύει πως θα τα πάρει και ποιος όχι; Η μισή αίθουσα σηκώνει το χέρι της πως θα τα πάρει ή αλλη μισή όχι. Και μου αρέσει πολύ που δεν συμφωνουν όλοι γιατί τελικά, αυτό σκεφτόμουν όταν έγραφα το σενάριο πως δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Το βασικό θέμα είναι η συγκίνηση που προκαλεί η ταινία. Πολλές ταινίες μας κάνουν να κλαίμε, όμως δεν εβγαλα τα βιολιά για να σας κάνω να κλάψετε, δεν στηρίχθηκα πάνω στα ευαίσθητα σημεία σας, είναι μία συγκίνηση που έρχεται από παλιά. Ο θεατής προβάλλει τον εαυτό του στον ρόλο της Νίνα Μερίς και ήταν πολύ σημαντικό αυτός ο ρόλος να μην είναι ο ”κακός” της υπόθεσης, γιατί αν συνέβαινε αυτό θα ήταν εύκολο να βρούμε το σωστό και το λάθος. Δεν είναι αυτό όμως το θέμα της ταινίας. Η εμπειρία είναι περισσότερο ανθρώπινη και όχι πολιτική, η ταινία μας παραπέμπει στον εαυτό μας ως άνυρωπο που ζει στην Ευρωπη, στο πλευρό ανθρώπων χωρίς χαρτιά ( όλοι ξέρουμε πως μέσα στην πόλη υπάρχουν άνθρωποι παράνομοι). Η συγκίνηση προκαλείται από τα δικά σας συναισθήματα που συναντάτε καθημερινά τέτοια παιδιά σαν τον Σουλειμάν.

Η ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες 24 Απριλίου σε διανομή FILMTRADE