Η αυτοκρατορία του λευκού-ροζέ…

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Το κείμενο που ακολουθεί, δεν φιλοδοξεί κατ’ ουδένα τρόπο να  υποκαταστήσει τις δυο κειμενάρες του Νεκρόσκυλου για τη σειρά-εθισμό BREAKING BAD  (τις οποίες κειμενάρες μπορείτε να διαβάσετε  ΕΔΩ   και   ΕΔΩ  , το καλό που σας θέλω δηλαδή! ), αλλά αποτελεί απλώς, μια πολυλογάδικη έκθεση των σκέψεων που γεννήθηκαν στην κεφάλα μου, κατόπιν πολύωρης και πολυήμερης μετωπικής σύγκρουσης με το σύμπαν του αξιότιμου κυρίου  Γουωλτερ Γουάιτ ( στην πιάτσα όμως με ξέρουν ως Χάϊζενμπεργκ ας πούμε) και του απερίγραπτου, υπέροχου, άπαιχτου συμπληρώματός του, κυρίου Τζέσι Πίνκμαν ( aka “yo, Mr. White”, “whatever man…”, “yeahhh bitch!! ” ).  Τα κείμενα του Νεκρόσκυλου  βρίθουν απίθανων λεπτομερειών για τη σειρά και επιβάλλεται η ανάγνωσή τους, σας μιλάω ειλικρινά. Να πω επίσης ότι οι 4 από τους 5 κύκλους επεισοδίων αλλά  και τα 8 πρωτα επεισοδια του 5ου κυκλου (πριν λίγες ημέρες προβλήθηκε το τελευταίο επεισόδιο της σειράς στις ΗΠΑ) διατίθενται ήδη σε dvd  με πλουσιότατα extras (αναφέρω ενδεικτικά: gag-reels απ ΄τα γυρίσματα- ο Bryan Cranston  απλώς ΘΕΟΣ –  ένα φιλμάκι με μία έκθεση εικαστικών έργων εμπνευσμένων απ΄τη σειρά, άλλο να σας το λεω κι αλλο να τη βλεπετε, ενας αγώνας bowling  για φιλανθρωπικό σκοπό, μεταξύ του καστ της σειράς κι αυτού μιάς άλλης, το καστ του BB  φυσικά κι έκανε τους άλλους με τις μεθαμφεταμίνες, συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών (ο Aaron Paul  αποδεικνύει ότι ειναι αξιολάτρευτο μανάρι κι εκτός ρόλου), οπότε αν έχετε οποιαδήποτε δυσανεξία στο downloading, ιδού το video-club, ιδού κι η ενοικίαση bitches (με το συμπάθειο).

Το να θεωρήσουμε τη σειρά-πόρωση , απλώς και μόνο μιά ευφάνταστη, χορταστική και με suspense  περιγραφή της συνειδησιακής μετάλλαξης του  ευυπόληπτου κυρίου Γουώλτερ Γουάϊτ – ο οποίος πάσχει από πνευμονικό καρκίνο  με μετάσταση ήδη, στους λεμφαδένες θυμίζω-  είναι  στην καλύτερη περίπτωση  μαλλον επιδερμικό. Στη  χειρότερη δηλώνει μαστούρα βαριάς μορφής από υπερβολική δόση του ναρκωτικού  που παρελαύνει στην οθόνη , με αποτέλεσμα την αδυναμία  εμβάθυνσης  του θεατή (που ισχυρίζεται αυτο το επιδερμικο που προανέφερα).

Προφανώς και  ο άξονας της αφήγησης είναι ο 52χρονος, πλέον, Γουώλτερ  και το τί  παθαίνει  και  γίνεται.  Ποιο  είναι όμως το τόσο αξιοπρόσεκτο σ’αυτη τη σειρά-φαινόμενο , πέρα απ΄τις ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ  ερμηνείες του πρωταγωνιστικού δίδυμου B.Cranston- A.Paul (τα 46 βραβεια και οι 150 υποψηφιότητες μεχρι στιγμής  που εχει μαζέψει η σειρά, σας  αξίζουν ρε τιτανοτεράστιοι), πέρα απ΄το φοβερά καλογραμμένο  σενάριο, πέρα κι απο τις απολαυστικές ερμηνείες  του υπόλοιπου καστ (αναφέρω πάλι ενδεικτικά: την υπέροχη Anna Gunn, ζουμερότατη λογίστρια και εσχάτως επιχειρηματία- σύζυγο του Γουώλτερ, Σκάϊλερ,  τον άπαιχτο Dean Norris  στο ρόλο του χοντρομπαλά, με το άξεστο χιούμορ και την επιμονή πιτ-μπούλ στην έρευνα, αστυνομικού δ/ντη πλέον, της Δίωξης Ναρκωτικών και μπατζανάκη του Γουώλτ Χανκ,  τον άπαιχτο επίσης, αν και  με 2-3 ατάκες μετρημένες, Mark Margolis  υποδυόμενο τον αχώνευτο Don Σαλαμάνγκα, τον φ-οβ-ε-ρ-ο, με τη διπλή έννοια της λέξης- Giancarlo Esposito  στο ρόλο του ευγενέστατου επιχειρηματία Γκουσταύο Φρινγκ, τον Bob Odenkirk (υποδυόμενο τον δικηγόρο-λαμόγιο-σούπερ γατόνι της νομιμοποίησης εσόδων απο παράνομες δραστηριότητες Σολ Γκούντμαν); Είναι όλα αυτά και το σενάριο από μόνο του!

 Και εξηγούμαι: παρακολουθώντας ευλαβικά  τους 5 κύκλους, έβλεπα να παρουσιάζεται με συναρπαστικό τρόπο  η μεταμόρφωση , εσωτερική πρωτίστως (αν και η παραγωγή  ασχολήθηκε και με την εμφανισιακή αποτύπωσή της, ιδίως μέσω της χρωματικής παλέτας των ρούχων του Γουώλτερ), του σεμνού και ταπεινού φοβερού χημικού Γουώλτ, σ’ αυτό το  αδίστακτο, επικίνδυνο κι εγκληματικά διπρόσωπο υποκείμενο, τον κύριο Χάϊζενμπεργκ, μέγα “μάγειρα”  μεθαμφεταμίνης  του Νέου Μεξικού και περιχώρων, εσχάτως  και Τσεχίας παρακαλώ.

Αυτο που μου έκανε τρομερή εντύπωση σε βαθμό καθήλωσης,  είναι ο εκλεπτυσμένος  σαδισμός  και η πανταχού παρούσα  αίσθηση ευθύνης  που κυκλώνουν κάθε επεισόδιο. Σαδισμός εκ μέρους των σεναριογράφων προς τους  2 πρωταγωνιστές- “μαγείρους” ιδίως. Και πώς αλλιώς άλλωστε, όταν παρακολουθούμε έκπληκτοι το πως ένας έντιμος κατ’αρχην άνθρωπος, γίενται κυνικός  εγκληματίας (και το χειρότερο, παντα διαπνεόμενος απ ΄τη Λογική τάχα μου. “Δεν υπήρχε  άλλη λύση – ήταν το καλύτερο που μπορούσαμε να κάνουμε” , “δεν είχαμε  άλλη επιλογή- έπρεπε  να γίνει ετσι” λέει  με ανησυχητική συχνότητα  ο Γουώλτερ  στα τελευταία επεισόδια  για όποιον ξεπαστρεύει. Και όχι  μόνο αυτό. Ο κύριος Γουάϊτ  δεν φαίνεται, και το υπογραμμίζω αυτό, ν’ ανησυχεί διόλου  για την κατρακύλα του στην κοιλάδα του Ποινικού Δικαίου. Το ανατριχιαστικό σ’αυτη την έξοχη, από μέσα, παρουσίαση της “γέννησης” ενός παραβάτη, είναι οτι παρατηρούμε τον Γουώλτερ να γουστάρει και να ενθουσιαζεται με την εξέλιξή του! “Μια ζωή φοβόμουν. Και μέσα στο φόβο σπατάλησα 50 χρόνια” εξομολογείται σε εναν άλλο καρκινοπαθή. Ο άνθρωπος που περέμενε το δεύτερο παιδί του, έμαθε ότι πάσχει από καρκίνο βαριάς μορφής και ότι του δίνουν προθεσμία ζωής. Αποφάσισε λοιπόν να δείξει “ποιός κάνει κουμάντο στη ζωή μου” μέχρι να χτυπήσει η μεγάλη καμπάνα…

Ιδού ενα απροσδόκητο  συν λοιπόν, σ’αυτη την “ακτινογραφία” του ανθρώπου-εγκληματία: ολόκληρη η σειρά, η παρατήρηση του βίου και της πολιτείας του Γουώλτερ, αυτού του εξαιρετικού  χημικού, είναι ένα έμμεσο  μήνυμα προς τους απανταχού νοσούντες από καποια σοβαρή (και δυναμει θανατηφόρα) ασθένεια. Αν ο Γουώλτερ (έστω δια της παράνομης οδού ) κατορθώσει να βγεί νικητής  απ ΄τη μάχη του  κατά του καρκίνου, γιατί να μη συμβεί το ίδιο στα εκατομμύρια καρκινοπαθών; Ταυτόχρονα , θεωρώ  τη σειρά  ένα ευφυέστατο επιχείρημα κατά της θανατικής ποινής- ή έστω μία πανέξυπνη παρουσίαση της επίδρασης  που έχει η ανακοίνωση του αναπότρεπτου  θανάτου , στο σκεπτικό και την ψυχοσύνθεση  ενός ανθρώπου: όταν είσαι βέβαιος  οτι θα πεθάνεις, χωρίς καμία ελπίδα διαφυγής, ίσως παρακινηθείς να διαπράξεις τα πάντα…

Το BB αποτελεί ένα πρώτης τάξεως  εργαλείο Ηθικής διαπαιδαγώγησης.  “Μας δουλεύεις ρε;;;!!!!  Το ότι  είναι τίγκα στα ναρκωτικά, το ότι δείχνει  χρήση ναρκωτικών επι της οθόνης, το ότι παρουσιάζει ένα νομοταγή τύπο να μετουσιώνεται  σε κάθαρμα ολκής (The Mafia is my God  σου λέω), κάνει πρόσφορη τη σειρά  για να διαπαιδαγωγήσεις  κάποιον; Πας καλά κυρά μου;;;;;”  θα μπορούσε ν’αντιτάξει ο  οργισμένος (και πιθανότατα λαβωμένος απ΄τις  ουσίες ) θεατής. Και όμως!

Επανέρχομαι στο “φάντασμα” της Ευθύνης (οι πράξεις μας εχουν συνέπειες)  και  του σαδισμού  που στοιχειώνουν κάθε πλάνο και  επεισόδιο. Αν προσέξετε  τον Γουώλτ και τον αξιολάτρευτο, πολύπαθο μπαχαλάκια συνέταιρό του Τζέσι, σε όλους τους κύκλους δεν υπάρχει περίπτωση  να κανουν κάτι  και να μην τους βγεί ξινό , άμεσα ή έμμεσα. Ενας καθηγητής της Χημείας, που κατεχει και με το παραπάνω το αντικείμενό του,  και ο πρώην σκράπας στη Χημεία μαθητής του, συνεργάζονται  και κάνουν τα πρεζόνια Αλμπουκέρκι και περιχώρων να παραμιλάνε. Αυτοί εννοείται θησαυρίζουν. Κατανομή των  αρμοδιοτήτων:  ο κύριος Γουάϊτ  “μαγειρεύει” , ο Τζέσι ασχολείται με τα της διαθεσης, διανομής, πώλησης του προϊόντος, τα κερδη μοιράζονται δια του 2, και γειά σας. Καθαρές συμφωνίες, καθαρές  δουλειές και  καθαρότητα του προϊοντος  που παράγουν, αφού  η μεθαμφεταμίνη τους ειναι 96,1 % καθαρή, μιλάμε για ναρκωτικό – διαμάντι.

Ορίστε  επιχειρηματίες-πρότυπα, θα έλεγε ο ενθουσιώδης  κι ανυπόμονος  να χεστεί στο δολάριο. Δεν ειναι όμως καθολου έτσι απλά και γραμμικά τα πράγματα. Ολα τα επεισόδια  “μολύνονται” από έναν  αδιόρατο σαδισμό  και μια εκδήλωση ,στα μάτια του  προσεκτικού θεατή τουλάχιστον, της αρχής:  ό,τι κάνεις έχει συνέπειες. Το κακό, το έγκλημα, εχει συνέπειες, τις οποίες θα λουστείς  θες δε θες, γιατί το έπραξες.  Το εντελώς  ηθοπλαστικό, κι επιμένω σ’αυτο, με τουτη τη σειρά ειναι οτι παρακολουθώντας τη μετάλλαξη  του Γουώλτερ  σε μεγαλοπαραγωγό ναρκωτικών (και δισεκατομμυριούχο φυσικά) , εκ παραλλήλου  βλεπουμε  ότι το εύκολο χρήμα που ολοι πιστεύουμε  οτι αποκτά, δεν ειναι καθολου, μα καθολου ευκολο τελικά. Οχι εννοείται, μονο λόγω του προφανέστατου, απίστευτου όγκου δουλειάς  που απαιτεί  η κτήση του, όχι μόνο λόγω  του ότι  οι ίδιες ακριβως απαιτήσεις επαγγελματικής συνέπειας και αποτελεσματικότητας που ενυπάρχουν σε οποιαδήποτε νόμιμη απασχόληση ισχύουν και στην παράνομη (χαρακτηριστικότατες  κι ακρως διαφωτιστικές, οι σκηνές παραγωγής  της μπλε μεθαμφεταμίνης, το δίδυμο ξεθεώνεται στη δουλειά) αλλά κυρίως  επειδή  η διολίσθηση  του κυρίου Γουάϊτ  πρωτίστως,  (ο Πίνκμαν  βρισκόταν ήδη στην κακή πλευρά), στο δρόμο της  παρανομίας ειναι χωρίς  επιστροφή. Ακόμη κι αν ο αισιοδοξος  μας σφαλιαρίσει  λέγοντας  “όχι!  Εχει πάντα τη δυνατότητα, την επιλογή  να σταματήσει, να τα παρατήσει ολα και να  ξαναγίνει  καλό παιδί “, η σειρά του ανταπαντάει  με τον τρόπο της : “ΟΧΙ , δε μπορεί!” . Κι αν ακομη  το αποφασιζε ο ίδιος  να ξεκοψει, δεν τον αφήνουν οι άλλοι. Ποιοί  ειναι αυτοί;  όλοι οι συνεργάτες, “υφιστάμενοι”, εξαρτώμενοι απ΄αυτον  ποικιλοτρόπως. Οταν παριστάνεις τον  μέγα και τρανό επιχειρηματία του εγκλήματος, όταν θες να γίνεις  βαρώνος της πρέζας, επειδή διατείνεσαι ότι κατέχεις τη  χημεία της και το αποδεικνύεις αυτό, υφίστασαι  και ολες  τις υποχρεώσεις/κινδύνους της ιδιότυπης επιχειρηματικότητάς σου.

 Άλλο ενα εκπληκτικό γνώρισμα  της σειράς: η αφήγηση μεσω των εικόνων του πως δομείται, λειτουργει, επεκτείνεται, συγκαλύπτεται απ΄το Νομο, και  “ξεπλένεται” μια επιχείρηση  με αντικείμενο  την παραγωγή ναρκωτικού  υψηλής ποιότητας. Ειναι αδύνατον  να μην γοητευθείς  απ ΄τον πανεξυπνο  άσσο της Χημείας  Γουώλτερ, και απ ΄το τρελοκομείο -συνεργάτη του Τζέσι. Αδύνατον, σας το υπογράφω. Ξαφνικά, ο πορωμένος θεατής , πιάνει τον εαυτο του να κατενθουσιάζεται  με τον ικανότατο  καθηγητή, ο οποίος αποδεικνύει  εμπράκτως οτι ” Η Γνώση είναι δύναμη”. Πως όταν κατέχεις την Επιστήμη, μπορεις να γίνεις άρχοντας. Υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για έναν άνθρωπο που πιστεύει στην αξία της Γνώσης; Στο  έβδομο επεισόδιο του τελευταίου κύκλου, ο Γουώλτερ  έχοντας  πλέον πάρει την κατηφόρα της παρανομίας, προσπαθεί ν’ αποθαρρύνει  τον γλυκύτατο Τζεσι άπ΄το να παρατήσει  τη “δουλειά”.

“Τα παρατάω, φεύγω” του λέει ο μικρός , όχι χωρίς καποιο  φόβο στα υπέροχα μπλε ματάκια του. “Παραιτείσαι; μα πως μπορείς  να το κανεις αυτό; Το να είσαι ο καλύτερος  σε κάτι, ειναι πράγμα που το πετάς έτσι, απλά;” του αντιτείνει ο εντελώς σαλταρισμένος , μεθυσμένος απ’ τη δύναμή του πλέον, Γουώλτερ. Ανακουφισμένη είδα  στα extras  δήλωση του B.Cranston, σχετικά με τις προθέσεις της σειράς να καταδείξει “τι καταστροφή επιφέρει  η μεθαμφεταμίνη στα άτομα, τις οικογένειές τους, σε ολόκληρη την κοινωνία” .Κι αν ακομη μπορει να χρεωθεί στη σειρά η μη έντονη παρουσίαση της ζημιάς που κανουν τα ναρκωτικά, θεωρώ πως αποτελεί επαρκέστατο αντιστάθμισμα  στο easy money  που αποκομίζει το δίδυμο (και οι συν αυτώ) η παράλληλη εξιστόρηση του πώς επηρεάζεται ο κοινωνικός περίγυρος (και ιδιαίτερα του Γουώλτ) απ΄όλη αυτη τη μπίζνα. Κάτι σημαίνει  αυτο,  πολλά μάλιστα, σε Ηθικό επίπεδο. Το ότι τραβάνε  των παθών τους τον τάραχο οι δύο “μάγειροι” , το ότι η οικογένεια του Γουώλτερ βυθίζεται βαθμηδόν στα ίδια σκατά  με την αφεντιά του (μιλάμε για ανοιχτή πλέον συνέργεια  της συζύγου του Σκάιλερ, στο συστηματικό ξέπλυμμα του πακτωλού χρημάτων που του αποφέρει η μπλε μεθαμφεταμίνη), όλες οι ψυχικές παρενέργειες που συνεπάγεται η κατ’ εξακολούθηση(και κατ΄επάγγελμα)  διαπραξη παράνομων πράξεων  και η αποσιώπησή τους απ ΄τη συνείδηση σου, σα να  μη συνέβησαν ποτέ, το να συνεχίζεις  να διαπράττεις  εγκλήματα, και να ζείς μ’αυτο, αποτελούν  το πιο πειστικό, θέλω να πιστεύω,  αντεπιχείρημα, στα κυνικότατα  επιχειρήματα του Γουώλτερ, αλλά και το έτερου  μειλίχιου τέρατος Γκουσταύο Φρινγκ (o Esposito ειναι  εκπληκτικός ) ότι “ο άνδρας πρέπει να εξασφαλιζει τα της οικογένειάς του. Αυτο τον  κανει άνδρα”…  Η λατρεία της οικογένειας, του αρσενικού-κουβαλητή και της αρχής  ο σκοπός αγιάζει τα μέσα αντάμα.

Οχι, δεν είναι καθόλου εύκολο και ξεκούραστο να κάνεις το κακό. Καθόλου. Και ιδού τι τραβάει ο κύριος Γουάϊτ ,που ναι μεν  εχει μεχρι στιγμής αποκομίζει κέρδη  (“που δε θα μας εφταναν ουτε 10 ζωές για να τα ξοδέψουμε”) όπως τον ενημερώνει η λογίστρια σύζυγός του Σκάϊλερ, αλλά με τί αντίτιμο τα πληρώνει:  συνεχές άγχος  μη αποκαλυφθεί η δραστηριότητά του, η οικογεινειακή του γαλήνη κι ευτυχία εχουν παει στο διάολο. Η εξαιρετική Anna Gunn ειναι μια  σύγχρονη Λαιδη Μάκβεθ, όχι με όρους  ηθικής αυτουργίας προς διαπραξη εγκλήματος (όπως συνήθιζε να κανει η “πρόγονός” της), κάθε άλλο μάλιστα, αλλά με  όρους  ψυχολογικής πίεσης: η συνειδησιακή ύαινα  που κρύβεται στις πτυχές του μυαλού της, και απειλεί ανα πάσα στιγμή να την κατασπαράξει. Σκεφτείτε: αυτά τα μαφιόζικα  που μέχρι πρότινος τα έβλεπε μονο σε ταινίες, άντε και στα δελτία ειδήσεων, τώρα τα  ζει. Τα έχει μέσα στο σπίτι της καθημερινά.  Ειναι σύζυγος βαρώνου ναρκωτικών, του καλύτερου ναρκωτικού της αγοράς, βλέπει (και διαχειρίζεται) εκατομμύρια να μπαίνουν στο σπίτι της, και γνωρίζει βεβαίως την καραπαράνομη πηγή τους.

Ο σύζυγός της, ο υποδειγματικός, τρυφερός πατέρας με τα δυο παιδιά τους, ειναι ταυτοχρονα  ανθρωποκτόνος και αδίστακτος επιχειρηματίας. Καθόλου διατεθειμένος  να εγκαταλείψει την αυτοκρατορία που έχτισε “literally bleeding to death” όπως λέει οργισμένος  σε κάποιο απο τα τελευταία επεισόδια. Δεν ξερω ποια είναι  η τιμωρία  του Γουώλτερ (μ’ ενημέρωσαν ότι ήδη προβλήθηκε το τελευταίο επεισόδιο της σειράς πάντως). Αν υπήρξε καν τιμωρία του, αν αυτή ήταν προβλέψιμη ή με τη σφραγίδα του ειρωνικού σαδισμού  που διετρεξε ολη τη σειρά. Δεν ξερω αν δικαιώθηκε  η επιμονή του  μπουλντόγκ ονόματι Χανκ Σρέϊντερ. Δεν ξερω επίσης αν  ο “καμμένος” κι αγαπημένος Τζέσι, κατόρθωσε ν’ανέβει εκεί που ο Γουώλτ επιθυμούσε λυσασμένα να κατέβει.

Αυτο που ξέρω σίγουρα είναι : α) οι Γουάϊτ – Πίνκμαν ειναι όντως το ζευγάρι του 21ου αιώνα, όπως τους χαρακτηρισε ο Gilligan , η σχέση τους ακρως συναρπαστική και με πολύ “ψωμί” στα σπλάχνα της- male bonding  μεχρις εσχάτων, β) η σειρά αποτελει ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ  σεναρίου και υποκριτικής, και γ) η φράση “do you wanna cook?”, μετά το BB  δεν θα εχει ενα αθώο νόημα.