ΚΡΙΤΙΚΕΣΣινεμά

Διασταυρούμενες Ζωές

Στην κορύφωση του εμφυλίου πολέμου στην πόλη Τρέμπινιε της Βοσνίας ένας νεαρός στρατιώτης ο Μάρκο επιστρέφει με άδεια για να επισκεφθεί τους δικούς του,τον πατέρα του και την αρραβωνιαστικιά του Έλενα. Λίγο αργότερα βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης με τον φίλο του Νέμποσια για να παίξουν σκάκι και να συζητήσουν. Τρεις μεθυσμένοι Σέρβοι στρατιώτες τα βάζουν με τον μουσουλμάνο περιπτερά Χάρις γιατί δεν έχει τα τσιγάρα που του ζήτησαν. Αρχίζουν να τον ξυλοκοπούν στην κεντρική πλατεία και μόνο ο Μάρκο σηκώνεται και παρεμβαίνει για να τον σώσει. Μια πράξη που θα έχει επιπτώσεις στην ζωή όλων των πρωταγωνιστών αυτού του επεισοδίου αλλά και των συγγενών τους των οποίων τις ζωές παρακολουθούμε 12 χρόνια μετά.

Ρίξε μια πέτρα στο νερό και θα σχηματιστούν κύκλοι,λέει ένας από τους χαρακτήρες της ταινίας. Η πράξη του Μάρκο είναι αυτή η πέτρα που θα δημιουργήσει τους κύκλους που θα επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτό το επεισόδιο και θα δώσει αφορμή για μια θαυμάσια ιστορία λύτρωσης. Το σενάριο δεν βασίζεται σε ένα ψεύτικο σασπένς,γρήγορα καταλαβαίνουμε ότι ο Μάρκο είναι νεκρός αλλά δίνει έμφαση στην ζωή μετά από αυτό το γεγονός. Ο θάνατος του Μάρκο γίνεται το σημείο αναφοράς για τις τρεις ιστορίες που εξελίσσονται παράλληλα 12 χρόνια μετά.Ο μουσουλμάνος περιπτεράς ζει στην Γερμανία και έχει μια καλή ζωή.Σε αυτόν καταφεύγει η αρραβωνιαστικιά του Μάρκο για να την προστατεύσει,αυτήν και το παιδί της,από το βάναυσο σύζυγο της. Ο πατέρας του Μάρκο ζει μόνος του στο Τρέμπινιε και έχει αναλάβει την ανοικοδόμηση της εκκλησίας που μεταφέρει πέτρα με πέτρα σε ένα λόφο έξω από την πόλη.Ο Νέμποσια έχει μετακομίσει στο Βελιγράδι και είναι ένας από τους καλύτερους χειρούργους.Στην κλινική του εισάγεται ο ένας από τους φονιάδες του Μάρκο και ο γιατρός αντιμετωπίζει ένα τεράστιο ηθικό δίλημμα.

Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή κλιμακώνοντας την ένταση της δράσης και χειρίζεται με μαεστρία την δύσκολη διαδρομή των ηρώων του .Η κάμερα παραμένει σταθερή έτσι ώστε να  μην ενοχλεί ή να ωραιοποιεί την ζωή των ηρώων. Η δύναμη βρίσκεται μέσα στο κάδρο και τις θέσεις και την ερμηνεία των ηθοποιών. Ο Golubovic και ο διευθυντής φωτογραφίας του Aleksandar Ilic χρησιμοποιούν το φως του κάθε χώρου καθιστώντας το σπάνιο και συνθέτουν πλάνα μοναδικής ομορφιάς είτε πρόκειται για τις εργατικές κατοικίες της Γερμανίας είτε για τα τοπία της επαρχίας της Βοσνίας .Τα μεγάλα πλάνα του του βοσνιακού τοπίου εναλλάσσονται με τα πλάνα οπού η κάμερα στον ώμο ακολουθεί τους χαρακτήρες. Η αλληλουχία των πλάνων και των δυνατών σκηνών καθηλώνουν τον θεατή. Το μοντάζ της ταινίας έχει γίνει με μαθηματική ακρίβεια και διατηρεί την ένταση σε υψηλά επίπεδα. Οι σκηνές του πατέρα του Μάρκο με τον γιο ενός από τους θύτες που επιμένει για να δουλέψει μαζί του είναι συγκλονιστικές. Όταν του ζητάει να ανοίξει τα παντζούρια,λήγοντας την μακρά περίοδο πένθους, το φως  που μπαίνει είναι σαν μια ανάσα λύτρωσης και συγχώρεσης που συνοδεύει τους χαρακτήρες μέχρι το τέλος της ταινίας.

Οι ηθοποιοί της ταινίας συμβάλλουν στην επιτυχία της ταινίας και δίνουν το δραματικό ύφος στην ιστορία χωρίς να πέφτουν στις μελοδραματικές παγίδες που κρύβουν τέτοιου είδους ρόλοι. Παίζουν συγκρατημένα και με κύρια εργαλεία τον τόνο της φωνής του και τα μάτια τους που γίνονται οι καθρέπτες της ψυχής τους. Καλύτερος όλων ο Aleksandar Bersek στο ρόλο του πατέρα που δημιουργεί ένα χαρακτήρα σεβάσμιο,σιωπηλό με τεράστιο δραματικό εκτόπισμα. Στην βιβλική του προσπάθεια να ανοικοδομήσει την εκκλησία πέτρα με πέτρα κρύβεται η ανάγκη για να ξεχάσει και στην απόφαση να προσλάβει τον γιο ενός από τους δολοφόνους κρύβεται η επιθυμία του να κλείσει ο κύκλος.Στην σκηνή που μαλώνει τον νεαρό που τραυματίζεται είναι σαν να μαλώνει τον νεκρό γιο του και ο τόνος της φωνής του κρύβει ένα βουβό λυγμό που σε κάνει να ανατριχιάζεις. Εκπληκτικός είναι και ο Nebosja Glocovac στο ρόλο του γιατρού και φίλου. Με τον τρόπο που κινείται και με το καταβεβλημένο πρόσωπο του είναι σαν κουβαλάει την ενοχή της αδράνειας του στην κρίσιμη πρώτη σκηνή.Με την μετρημένη και εσωτερική ερμηνεία του μας δείχνει το ηθικό αδιέξοδο του χαρακτήρα του που διστάζει στο αν θα κλείσει τον κύκλο του χρησιμοποιώντας μια μορφή βίας,που θα είναι η άρνηση να χειρουργήσει το δολοφόνο του φίλου του, ή αν θα ακολουθήσει το παράδειγμα του Μάρκο και θα σώσει μια ζωή. Στο ρόλο του ήσυχου Χάρις διαπρέπει και ο Leon Lucev. Στον πιο βασανισμένο χαρακτήρα της ταινίας δίνει τη δραματική στωικότητα του ανθρώπου που έχει περάσει πολλά πολλά τραύματα και κακουχίες για να επιτρέψει στον εαυτό του προφανή συναισθήματα.

Tο γεγονός ότι πρόκειται για μια,σχετικά μικρού προϋπολογισμού, σερβική δραματική ταινία θα είναι δυστυχώς πιθανό να το αποτρέψει την συνάντηση της με ένα ευρύ κοινό. Οι Διασταυρούμενες Ζωές είναι μια ταινία που αξίζει να δει καθαρά για τη δύναμη της ιστορίας και των χαρακτήρων του.Ένα μάθημα ανθρωπισμού χωρίς ηθικολογίες προερχόμενο από μια χώρα που ακόμα μετράει τις πληγές της.

Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος

Παρά το γαλλικό μου ψευδώνυμο που είναι και το φιλμικό alter ego του Francois Truffaut, γεννήθηκα στην Αλεξανδρούπολη στης οποίας τους κινηματογράφους είχα τις πρώτες επαφές με τον κινηματογράφο. Από τη μια «Ο πόλεμος των άστρων» και από την άλλη ο «Τοίχος» του Γιλμάζ Γκιουνέι συνέστησαν το δίπολο πού με κυνηγάει. Τα άστρα του Χόλιγουντ και τα διακριτικά φώτα του cinéma d’auteur με οδήγησαν στην Γαλλία όπου ανδρώθηκα στην κινηματογραφική σκέψη. Τι μ’αρέσει; Απλό: όλες οι καλές ταινίες από όλα τα είδη εκτός από τις ρομαντικές κομεντί. Ιδιαίτερη προτίμηση σε ευρωπαïκό, ανεξάρτητο αμερικάνικο και ασιατικό κινηματογράφο. Κλείνω εδώ γιατί ως γνήσιος λάτρης του γαλλικού νέου κύματος μου αρέσει να μιλάω με τις ώρες.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *