Το Κρύο της Τραπεζούντας (Cold of Kalandar)

Ο Μεχμέτ ζει μαζί με την οικογένεια του σε κατάσταση απόλυτης φτώχειας. Θέλοντας να τους προσφέρει κάτι περισσότερο, δεν συμβιβάζεται με το να γίνει ένας μισθωτός εργάτης αλλά αναζητά την λύση που θα του προσφέρει πολλά χρήματα και γρήγορα.

Η πρόταση της Τουρκίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας είναι μια αναζήτηση του ονείρου από έναν άνθρωπο που ρισκάρει τα πάντα. Ο Μεχμέτ ως ένας σύγχρονος Δον Κιχώτης αγνοεί την λογική στην οποία προσπαθούν να τον κάνουν όλοι να υπακούσει. Αντιλαμβάνεται το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και προσπαθεί να βρει όχι την πιο άμεση λύση αλλά την λύση που θα τον οδηγήσει στο φως. Η γυναίκα του τον αφυπνίζει συνεχώς για τα χρέη που πρέπει να ξεπληρώσουν, η μητέρα του του υπενθυμίζει την ύπαρξη του Θεού και οι δύο γιοί του κάνουν σαφή τα όνειρα και τις ανάγκες τους. Ο μεγαλύτερος γιός του ονειρεύεται απλά ένα καινούργιο παντελόνι, ενώ ο μικρότερος – άτομο με ειδικές ανάγκες- πρέπει άμεσα να επισκεφτεί γιατρό. Όμως ο Μεχμέτ κλείνει τα αυτιά του στο αυτονόητο και επιδιώκει το αδύνατο. Αρχικά αναζητά μια φλέβα στα βουνά της Τραπεζούντας που να μπορεί να μετατραπεί σε ορυχείο, αργότερα στρέφει τις ελπίδες του στις δυνατότητες του ταύρου του για να κερδίσει ένα έπαθλο σε ταυρομαχίες. Όλα καταρρέουν αλλά εκείνος δεν εγκαταλείπει.

Ο Μουστάφα Καρά σκηνοθετεί το πείσμα του ήρωα του καθώς οι τέσσερις εποχές, με τις αντιξοότητες τους, κυλούν στα βουνά της Τραπεζούντας. Με μια κινηματογράφηση σε ήρεμους τόνους και εστιασμένη στην αλληλεπίδραση των ανθρώπων με την φύση, αλλά κυρίως με τα ζώα, η ταινία του Καρά καταφέρνει να σου αποδομήσει την ανθρώπινη δυστυχία που ένα μόνο μπορεί να την σώσει – ή να την καταστρέψει- και αυτό είναι το όνειρο. Γεμάτη συμβολισμούς που αν θέλεις τους ερμηνεύεις ή αν δεν θέλεις τους αφήνεις ως ένα απλό στοιχείο της ιστορίας, μοιάζει να πασχίζει να δώσει περαιτέρω ερμηνείες σε κάθε μικρό γεγονός από την ζωή της οικογένειας του Μεχμέτ. Οι ερμηνείες του πρωταγωνιστικού ζευγαριού, και κυρίως του Χεϊντάρ Σισμάν, είναι καθηλωτικές. Με λίγους διαλόγους, αλλά με σκηνές γεμάτες περιεχόμενο, η ιστορία χτίζεται πάνω σε λίθους απόγνωσης και αδιάκοπης προσπάθειας.

Η δυναμική όμως της ταινίας είναι η φωτογραφία. Τα πλάνα στα σκοτεινά σπήλαια, στα χιονισμένα βουνά, αλλά και οι δύσκολες σκηνές της ταυρομαχίας είναι περίτεχνες αποτυπώσεις της φύσης και της παρέμβασης του ανθρώπου σ’ αυτήν. Ακόμα και αν η διάρκεια της ταινίας κάποιες στιγμές σε αποθαρρύνει, η ελπίδα για το καλύτερο αύριο που εξαντλείται στην οικογένεια του Μεχμέτ θα σε κρατήσει εκεί ελπίζοντας για ένα θαύμα, που θα λειτουργήσει ως λύτρωση, στο φινάλε.