Ψηφιακός «Ταξιτζής»
Σε ψηφιακή επανέκδοση θα προβάλλεται από τις 5 Ιουλίου η ταινία Ο Ταξιτζής του Μάρτιν Σκορσέζε στον κινηματογράφο Λαΐς της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.
Η επανέκδοση του Ταξιτζή του Μάρτιν Σκορσέζε σε DCP (Digital Cinema Package), αποκαταστάθηκε πρόσφατα στην υψηλότερη υπάρχουσα ψηφιακή ανάλυση (4Κ).
Η εταιρεία Sony Pictures Entertainment προχώρησε στην επανέκδοση της ταινίας με σκοπό την κυκλοφορία του σε Blu-Ray DVD, αλλά και τη διανομή του σε περιορισμένο αριθμό κινηματογραφικών αιθουσών που υποστηρίζουν το 4K.
Η αποκατεστημένη ψηφιακά ταινία κάνει πρεμιέρα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος ένα εξάμηνο μετά την πρεμιέρα της τον Ιανουάριο του 2012 στην κινηματογραφική αίθουσα της Ένωσης Αμερικανών Σκηνοθετών στη Νέα Υόρκη και 35 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας στις 8 Φεβρουαρίου του 1976.
Με αφορμή την επανέκδοση του Ταξιτζή, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος διοργανώνει την Κυριακή 1η Ιουλίου στις 20.00 συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα Ψηφιακός κινηματογράφος και κινηματογραφικές αίθουσες: το παρόν και το μέλλον καλώντας τους επαγγελματίες του χώρου να συζητήσουν μεταξύ τους και με το ενδιαφερόμενο κοινό τις συνθήκες υπό τις οποίες έχει πραγματωθεί ως τώρα η ψηφιακή εξέλιξη, καθώς και τις προβλέψεις τους για το μέλλον.
Το καίριο ερώτημα που θα θέσουν οι συμμετέχοντες αφορά την εξαιρετικά περιορισμένη προβολή των δισδιάστατων ταινιών σε ψηφιακή μορφή 2Κ και 4Κ, παρά την ύπαρξη πλέον αρκετών αιθουσών εξοπλισμένων με ψηφιακή τεχνολογία.
Στη συζήτηση συμμετέχουν:
Χρήστος Γαρταγάνης, Σύμβουλος οπτικοακουστικών εφαρμογών, Φώτης Γεωργόπουλος, Γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αιθουσαρχών Ελλάδος (ΠΕΑΚ), Χρήστος Μήτσης, κριτικός κινηματογράφου (Αθηνόραμα), Ειρήνη Σουγανίδου, Γενική διευθύντρια της Feelgood Entertainment και Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Διανομέων (ΕΔΙΚΤΕ).
Τη συζήτηση συντονίζει η Μαρία Κομνηνού, Γεν. Γραμ. Δ.Σ. Ταινιοθήκης της Ελλάδος και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η αποκατάσταση της ταινίας
Η ιδέα για αποκατάσταση του Ταξιτζή σε 4K προέκυψε όταν η Sony Pictures Entertainment άρχισε να εξετάζει το ενδεχόμενο κυκλοφορίας της ταινίας σε Blu-Ray DVD.
«Ήδη γνωρίζαμε ότι η παλαιότερη μεταφορά υψηλής ευκρίνειας (HD) δε θα άντεχε στο χρόνο», δηλώνει ο Γκρόβερ Κρισπ, αντιπρόεδρος της Sony Pictures Entertainment και επικεφαλής της αποκατάστασης.
Και συνεχίζει: «Πριν από την αποκατάσταση, το πρωτότυπο αρνητικό είχε αποθηκευτεί σε τελευταίας τεχνολογίας εγκαταστάσεις ελεγχόμενης θερμοκρασίας και υγρασίας. Για μια ταινία τέτοιας παλαιότητας, η κατάσταση του αρνητικού θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μέση. Είχε κάποια σκισμένα κομμάτια που ευτυχώς δεν είχαν αντικατασταθεί και πολλές γρατζουνιές συν τη συνηθισμένη ποσότητα βρωμιάς που κατακάθεται στην επιφάνεια. Είχε επίσης ξεθωριάσει ελαφρώς αλλά όχι τόσο ώστε να μη μπορούμε να επαναφέρουμε το χρώμα ψηφιακά».
Για όσους ανησυχούν ότι ο ψηφιακά αποκατεστημένος Ταξιτζής ενδεχομένως θα παρεκκλίνει από την αρχική βερσιόν, η εταιρεία είναι καθησυχαστική.
«Για τους φανατικούς του Ταξιτζή που έχουν δει την ταινία σε VHS ή DVD, η καινούρια ψηφιακά αποκατεστημένη βερσιόν θα είναι μια αποκάλυψη. Υπάρχουν πολλά σημεία που φαίνονται πολύ διαφορετικά απ’ ό, τι στις υπάρχουσες εμπορικές βερσιόν που κυκλοφορούν. Ανακαλύψαμε κοιτώντας τις κόπιες και δουλεύοντας με τον διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας Μάικλ Τσάπμαν πως η τελευταία φορά που μεταγράφτηκε ψηφιακά η ταινία ήταν πριν από δέκα περίπου χρόνια, χωρίς την επίβλεψη ειδικών», λέει ο Κρισπ.
«Η παλιά μεταγραφή, που χρησιμοποιήθηκε για DVD επί σειρά ετών, μειονεκτούσε κατά πολλούς τρόπους. Ήταν πολύ φωτεινή σε κάποια σημεία και κάποιες σκηνές ήταν τελείως λάθος από άποψη χρωματικής ανάλυσης. Σε πολλές σκηνές επικρατούσε υπερβολικά το κυανό, ενώ το καδράρισμα δεν ήταν ακριβές λόγω επανειλημμένων ζουμ στις μετεγγραφές» προσθέτει.
Η χρωματική διόρθωση του Σκοτ Οστρόφσκι, υπεύθυνου από την εταιρεία Colorworks, αποκάλυψε προβλήματα, όπως ζητήματα συγχρονισμού και dissolve, τα οποία ήταν πολύ πιο εύκολο να επεξεργαστεί στο πρωτότυπο αρνητικό απ’ ότι στο φωτοχημικό αντίγραφο.
«Όταν είχαν π.χ. πρωτοδείξει την ταινία στην επιτροπή πιστοποίησης καταλληλότητας, είχε πάρει χαρακτηρισμό ‘ακατάλληλη’ εξαιτίας του αίματος σε εκείνην τη σκηνή. Πήγαν σε ένα εργαστήριο που έκανε μια επεξεργασία Chemtone, η οποία αποχρωμάτισε τη σκηνή. Παρόλο που οι σημερινές ταινίες δεν έχουν ζήτημα ως προς αυτό, το κρατήσαμε ίδιο στην αποκατεστημένη βερσιόν καθώς ο Μάικλ Τσάπμαν δεν ήθελε να το αλλάξει» δηλώνει ο Οστρόφσκι.
Τόσο ο διευθυντής φωτογραφίας Μάικλ Τσάπμαν, όσο και ο ίδιος ο Σκορσέζε έπαιξαν ενεργό ρόλο στην επίβλεψη της αποκατάστασης.
Λίγα λόγια για την ταινία και το σκηνοθέτη
Ο πολυβραβευμένος Ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, α’ ανδρικού και Β’ γυναικείου ρόλου και μουσικής). Η Τζόντι Φόστερ κέρδισε για την ερμηνεία της βραβείο Bafta της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ενώ με το αντίστοιχο βραβείο τιμήθηκε και ο συνθέτης Μπέρναρντ Χέρμαν.
Για το σάουντρακ του Ταξιτζή ο Χέρμαν πήρε και βραβείο Grammy. Την ίδια χρονιά η ταινία πήρε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο ρόλο ενός βετεράνου του πολέμου του Βιετνάμ, ενός ανθρώπου αποκομμένου από την κοινωνία που οδηγεί ταξί τις νύχτες στη Νέα Υόρκη. Η ανήλικη Τζόντι Φόστερ υποδύεται την πόρνη που κακοποιείται από το αφεντικό της και αποτελεί το βασικό αντικείμενο των φαντασιώσεων του πρωταγωνιστή, που αφού σκοτώσει τον προστάτη της και την απελευθερώσει θα γνωρίσει μια πρόσκαιρη δόξα.
Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ο ιταλοαμερικανός Μάρτιν Μαρκαντόνιο Λουτσιάνο Σκορσέζε (1942) σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου στη σχολή τεχνών Tisch του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Ο Σκορσέζε θεωρείται είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή σκηνοθέτες, με μεγάλη επιρροή στην πορεία του αμερικανικού κινηματογράφου.
Έχει λάβει πολλά βραβεία τόσο για τις ταινίες, όσο και για το έργο του συνολικά. Το 1990 ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική οργάνωση The Film Foundation με σκοπό τη συντήρηση και αποκατάσταση ταινιών.
Εγκαταλείπει το φιλμ ο Σκορσέζε
Μιλώντας στο περιοδικό Empire, η μοντέρ και συνεργάτης του σκηνοθέτη, Θέλμα Σουνμάχερ, παραδέχθηκε ότι ο Σκορσέζε θέλει από δω και στο εξής να γυρίζει ταινίες μόνο ψηφιακά.
«Ο Μάρτι αισθάνεται ότι δυστυχώς το παραδοσιακό φιλμ έχει τελειώσει και ξέρουμε ότι δεν υπήρχε μεγαλύτερος οπαδός του από τον ίδιο» λέει η μοντέρ, μιλώντας για ένα «τέλος εποχής».
«Είναι μια γλυκόπικρη αίσθηση όταν βλέπουμε τις παλιές του ταινίες γυρισμένες σε φιλμ. Λατρεύουμε κάθε τους στιγμή» είπε.
Ο σκηνοθέτης φαίνεται, πάντως, ότι γοητεύτηκε από τη δημιουργική διαδικασία του Hugo και αποφάσισε να γυρίζει ταινίες μόνο ψηφιακά.
Αυτή τη στιγμή ο Σκορσέζε ετοιμάζει το The Wolf of Wall Street, την άνοδο και την πτώση του Τζόρνταν Μπέλφορτ, ενός από τους μεγαλύτερους απατεώνες της Γουόλ Στριτ τη χρυσή εποχή της δεκαετίας του ’90.
Πρωταγωνιστής ο πάντα αγαπημένος του σκηνοθέτη Λεονάρντο Ντι Κάπριο, ενώ ρόλους κρατούν επίσης οι Τζόνα Χιλ και Ζαν Ντιζαρντέν.
