Ταινίες που «χαρτογραφούν» το ζοφερό μέλλον της ανθρωπότητας

Remember: no matter where you go, there you are

Ολοκληρωτικά καθεστώτα. Ένας Μεγάλος Αδελφός που παρακολουθεί κάθε σου βήμα. Μια αδιόρατη απειλή. Ένας κόσμος όπου έχουν επιζήσει μόνο τα ρομπότ, όπου κάθε ελπίδα μοιάζει να πεθαίνει. Αν πιστέψουμε τις ταινίες τότε το μέλλον δεν είναι και πολύ ευοίωνο.

 Το HungerGames εκτυλίσσεται σε μια έκταση γης, λεγόμενη Πάνεμ, η οποία βρίσκεται εκεί που είναι τώρα η Βόρειος Αμερική. Ένας συνεχής έλεγχος κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των κατοίκων που έχουν επιζήσει, με τους περισσότερους να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες με ένα δικτατορικό καθεστώς να τους κυβερνά.

Με αφορμή το δυστοπικό σύμπαν της Σούζαν Κόλινς, ρίχνουμε μια ματιά σε 15 συν 1 ταινίες που παρουσιάζουν ένα ζοφερό μέλλον…

1. Στάλκερ

Κοντά σε μία σκοτεινή και γκρίζα πόλη, βρίσκεται η «Ζώνη», μια περιοχή όπου οι νόμοι της φυσικής δεν έχουν καμία σημασία. Ο Στάλκερ οδηγεί τους ανθρώπους σε ένα δωμάτιο στη Ζώνη που κάνει πραγματικότητα τις ευχές: σε αυτό θα κληθεί να οδηγήσει δύο άνδρες. Αν και δεν μαθαίνουμε πολλές λεπτομέρειες για τον κόσμο που παρουσιάζεται στο Στάλκερ, η αίσθηση ότι πρόκειται για ένα μετά-αποκαλυπτικό σύμπαν, εντείνεται καθώς ο χρόνος περνά. Η ζώνη μοιάζει με ένα ανέγγιχτο σημείο μετά από πυρηνική καταστροφή. Ένας κόσμος ταυτόχρονα ειδυλλιακός και επικίνδυνος, όπου η φύση έχει –επιτέλους;- κυριαρχήσει πάνω στον άνθρωπο.

2. Α.Ι.

Κάπου στο μέλλον ένα αγόρι-ρομπότ επιθυμεί να γίνει άνθρωπος για να αποκτήσει την αγάπη της μητέρας του. Μπορεί η ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ να μην είναι ακριβώς αυτή που είχε οραματιστεί ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, είναι, ωστόσο, γεμάτη από μοναξιά και θλίψη, καθώς ένα αγόρι με συντροφιά ένα αρκουδάκι αναζητά ένα θαύμα σε ένα φουτουριστικό και εχθρικό σύμπαν.

3. Μπραζίλ

Η ταινία του Τέρι Γκίλιαμ είναι πλέον κλασική. Σε αυτήν ο Σαμ, ένας υπαλληλάκος που έχει εγκλωβιστεί σε ένα μέλλον που κυβερνάται από την τεχνολογία και τη γραφειοκρατία, αποφασίζει να σπάσει τα δεσμά του όταν αρχίζει να ονειρεύεται και να ερωτεύεται.

4. The Quiet Earth

Σε αυτή τη μετά-αποκαλυπτική ταινία, ένας άνδρας ξυπνά και διαπιστώνει ότι είναι ο μοναδικός επιζών στη γη. Σταδιακά ξεκινά μια κατάβαση στην τρέλα, σε μια προσπάθεια να βρει τις αιτίες πίσω από μία καταστροφή που ο ίδιος βοήθησε να προκληθεί.

5. Children of Men

Στο «κοντινό» 2027, όπου οι άνθρωποι δεν αναπαράγονται πια, ένας πρώην ακτιβιστής συμφωνεί να μεταφέρει μία έγκυο γυναίκα σε ένα ασφαλές καταφύγιο. Οι εικόνες της ταινίας του Αλφόνσο Κουαρόν παραπέμπουν σε ένα ζοφερό κλίμα που καταφέρνει, παρ’ όλα αυτά να μεταφέρει ένα ίχνος ελπίδας…

6. 12 Monkeys

Ίσως η καλύτερη ερμηνεία του Μπραντ Πιτ. Σε ένα μελλοντικό κόσμο που έχει καταστραφεί από μια ασθένεια, ένας κατάδικος επιστρέφει στον χρόνο για να βρει πληροφορίες για έναν ιό που εξαφάνισε τον ανθρώπινο πληθυσμό. Καίγοντας τα εγκεφαλικά μας κύτταρα για ακόμα μία φορά, ο Τέρι Γκίλιαμ φτιάχνει ένα σύμπαν κλειστοφοβικό, από το οποίο μοιάζει να μην υπάρχει διαφυγή.

7. Wall-E

Τι δουλειά έχει μια ταινία της Pixarσε αυτή τη λίστα; Και όμως. Η ταινία ξεκινά δείχνοντας εικόνες από ένα μακρινό μέλλον, όπου η γη έχει καταστεί μη κατοικήσιμη.  Σε αυτή κάθε ίχνος ζωής έχει σχεδόν εκλείψει. Ένα μικρό ρομπότ συλλέγει σκουπίδια, γνωρίζει το ρομπότ Ίβα και αποφασίζει να σώσει την ανθρωπότητα.

8. Alphaville (1965)

Ο Μεγάλος Αδελφός διά χειρός Ζαν Λικ Γκοντάρ. Ένας μυστικός πράκτορας αναλαμβάνει να πάει στον πλανήτη Άλφαβιλ, να εξιχνιάσει μια διπλή εξαφάνιση. Θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον «Α60», έναν ισχυρό ηλεκτρονικό υπολογιστή και ένα σύμπαν όπου η ελεύθερη σκέψη απαγορεύεται. Μετατρέποντας το Παρίσι σε ένα δυστοπικό σύμπαν, ο Ζαν Λικ Γκοντάρ δείχνει ότι ο κίνδυνος μάλλον δεν είναι και τόσο μακριά…

9. Πρωινή Περίπολος

Κλείνεις τα μάτια. Όχι τελείως. Στο χέρι το όπλο, προέκταση του κορμιού σου. Είναι άγριες αυτές οι μέρες. Ένα τηλέφωνο χτυπάει στο πουθενά, μισό τσιγάρο στα χείλη. Ένα σινεμά, εικόνες από έναν άλλο κόσμο. Δεν τον θυμάσαι. Για σένα δεν υπάρχει πια Μάντερλεϊ και αν κάποτε υπήρξε, αυτό θα ήταν μια μορφή φαντασίωσης. Ούτε η θάλασσα υπάρχει. Η θάλασσα ήταν μόνο το τέχνασμα, η προσπάθεια για να ξεφύγεις. Γύρω σου εγκατάλειψη, απελπισία, θάνατος. Έχουν ποτίσει τα ρούχα σου θάνατο και αυτό το χάπι που κουβαλάς, τι νομίζεις ότι μπορεί να σου κάνει; Τίποτα, όχι όσο το μικρό λευκό τζιπ του θανάτου παρακολουθεί τις κινήσεις σου. Το Μάντερλεϊ; Το Μάντερλεϊ είναι γεμάτο πληγές και θάνατο και στρατιώτες με μάσκες στο πρόσωπο. Το Μάντερλεϊ είναι δηλητηριασμένο και η θάλασσα φαντάζει απόψε πολύ μακριά…

10. Μετρόπολις

Μία φουτουριστική πόλη χωρισμένη ανάμεσα στους εργάτες και τους προνομιούχους. Οι πρώτοι κατοικούν στα υπόγεια της πόλης που κρατούν στη ζωή. Μέχρι την ώρα που ο γιος του ηγεμόνα της πόλης ερωτεύεται μια γυναίκα που μιλά για ένα όρμα που είχε ότι θα φτάσει κάποιος που θα γεφυρώσει το χάσμα. Ένας εφευρέτης θα κατασκευάσει ένα ρομπότ που μοιάζει με τη Μαρία και το οποίο έχει ως στόχο να εμποδίσει μια ενδεχόμενη επανάσταση των εργατών. Ο Φριτς Λανγκ δημιούργησε το 1927 μια αριστουργηματική ταινία, η οποία είναι μέχρι και σήμερα αξεπέραστη και μιλά για όλα αυτά που μας απασχολούν σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα μετά.

11. Blade Runner

Η ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ βασίζεται στο βιβλίο του Φίλιπ Κ. Ντικ «DoAndroidsDreamofElectricSheep?». Σε ένα σκοτεινό Λος Άντζελες του 2019 ένας αστυνομικός αναλαμβάνει την αποστολή να καταστρέψει τέσσερα ρομπότ-ανθρώπινες ρεπλίκες που η μόνη τους επιθυμία είναι η ζωή. Η εμβληματική ταινία του Σκοτ αποτελεί έναν πεσιμιστικό ύμνο στη ζωή.

12. V for Vendetta

Το graphic novel που οδήγησε σε μια ταινία που έγινε σύμβολο κινητοποίησης. Η μάσκα του Γκάι Φοξ έγινε σύμβολο των Anonymousκαι των Αγανακτισμένων, αλλά πριν υπήρξε σύμβολο του V, ενός άνδρα που χρησιμοποιεί τρομοκρατικά χτυπήματα για να εκφράσει την αντίστασή του σε ένα μιλιταριστικό καθεστώς.

13. Gattaca

Στο μέλλον η ανάπτυξη της γενετικής έχει οδηγήσει σε έναν κόσμο γεμάτο «τέλειους» ανθρώπους. Ο Βίνσεντ Φρίμαν δεν είναι ένα από αυτά τα τέλεια παιδιά. Αντιμετωπίζοντας πρόβλημα με την καρδιά του και γνωρίζοντας ότι δεν θα καταφέρει να εκπληρώσει το μεγάλο του όνειρο να ταξιδέψει στο διάστημα, ο Βίνσεντ παίρνει τη θέση ενός γενετικά τέλειου άνδρα, ο οποίος έχει μείνει ανάπηρος. Η ταινία του Άντριου Νίκολ δείχνει ότι η επιστημονική ανάπτυξη δεν έχει πάντα καλό σκοπό και μπορεί στο μέλλον να οδηγήσει σε έναν νέου τύπου ρατσισμό.

14. Matrix

Στο Μάτριξ, ο κόσμος που υπάρχει γύρω μας είναι ψεύτικος. Το ανθρώπινο είδος έχει νικηθεί από μια γενιά έξυπνων μηχανών, η ανθρωπότητα χρησιμεύει ως πηγή ενέργειας για τις μηχανές, ενώ οι άνθρωποι ζουν μέσα σε μια φαντασίωση. Η μόνη που αντιστέκεται είναι η Ζάιον και ελπίδα της είναι ο Νιο, ο οποίος είναι σύμφωνα με μια προφητεία ο «Εκλεκτός» που μπορεί να αντισταθεί στις μηχανές. Η τριλογία που απέκτησε εκατομμύρια followerδείχνει ένα ζοφερό μέλλον. Αλλά και μια ελπίδα.

15. Akira

Το 1992, μια τεράστια έκρηξη ισoπεδώνει το Τόκιο και σηματοδοτεί την έκρηξη του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου. Το 2019 στη θέση του υπάρχει το Neo-Tokyo. Στους δρόμους της αχανούς μητρόπολης κυριαρχεί η βία. Δύο φίλοι, μέλη μιας “συμμορίας” με μηχανές, ο Tetsuo και ο Kaneda, θα βρεθούν αντιμέτωποι με το ολοκληρωτικό καθεστώς της πόλης, αλλά και μεταξύ τους, όταν ο Tetsuo αναπτύξει πνευματικές δυνάμεις. Η ταινία του Κατσουχίρο Οτόμο του 1988 αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα manga και απέκτησε γρήγορα cultstatusπου πέρασε τα σύνορα της Ιαπωνίας.

+1 Never Let me Go

Σίγουρα όχι η καλύτερη, αλλά μία από τις ταινίες που δείχνουν ένα μέλλον απάνθρωπο και ζοφερό. Στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον ειδικά σχολεία φιλοξενούν παιδιά που σκοπός τους είναι μεγαλώνοντας να γίνουν δωρητές οργάνων. Ιστορίες έρωτα και φιλίας αναπτύσσονται ανάμεσα στους χαρακτήρες που δεν έχουν να ελπίζουν σε τίποτα. Ούτε καν στην ίδια τους την ύπαρξη.

Τάιλερ Ντέρντεν