“Εύθραστον”: Η Λήδα Καφετζή μιλά στους Cinepivates

Οι Cinepivates φιλοξενούν την μικρού μήκους ταινία “Εύθραυστον”, που προτάθηκε για το Φεστιβάλ Δράμας και προβλήθηκε στο Art Together Festival 2012. Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε με τη σκηνοθέτη, Λήδα Καφετζή και την αδερφή της, συμπαραγωγό και υπεύθυνο μοντάζ, Άλκηστη Καφετζή.

Η Λήδα Καφετζή γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Από νωρίς ενδιαφέρθηκε για το σχέδιο και τη ζωγραφική. Σπούδασε marketing management, αλλά δεν ασχολήθηκε με τον τομέα αυτόν. Εργάστηκε ως βοηθός στυλίστα σε περιοδικά μόδας, καθώς και στην τηλεόραση, το σινεμά και το θέατρο. Παράλληλα, εργάστηκε ως βοηθός παραγωγού στον θεατρικό οργανισμό του Βαγγέλη Λιβαδά, καθώς και για τον σκηνοθέτη Σάκη Μανιάτη, ενώ έχει υπάρξει υπεύθυνη για κοστούμια και σκηνικά σε θεατρικές παραγωγές. Το 2007 πραγματοποίησε την πρώτη της έκθεση ζωγραφικής στην Αθήνα. Δύο χρόνια αργότερα αποφασίζει να σπουδάσει σκηνοθεσία.  Το “Εύθραυστον” (Fragile) είναι η πρώτη της ταινία μικρού μήκους. 

Η αδερφή της Άλκηστις Καφετζή, υπεύθυνη μοντάζ και συμπαραγωγός στην ταινία μικρού μήκους “Εύθραυστον”, έχει τελειώσει μοντάζ στο ΙΕΚ Ακμή και σπουδάζει στο Τμήμα της φιλοσοφικής σχολής Αθηνών, θεατρικών σπουδών.

 

1. Πόσο διήρκεσαν τα γυρίσματα; Αντιμετωπίσατε δυσκολίες; 

ΛK: Φυσικά και αντιμετωπίσαμε δυσκολίες έχοντας στη διάθεση μας ένα ανύπαρκτο budget και ελάχιστη πείρα. Ευτυχώς αρωγοί στην προσπάθεια μας υπήρξαν οι «συνάδελφοι», νεότεροι και παλαιότεροι, οι ηθοποιοί, οι τεχνικοί, καθώς και οι φίλοι και οι οικογένειες μας, που έσωσαν πολλά αδιέξοδα.

ΑΚ: Τα γυρίσματα διήρκεσαν 3 ημέρες, από τις 7.00 το πρωί ως τις 22.00 περίπου το βράδυ. Το συνολικό κόστος δεν ξεπέρασε τα 1.000€, για κάμερα, φώτα, props που χρειάστηκαν, η αμοιβή του ηχολήπτη, βενζίνες για ρεπεράζ, μικροέξοδα, καφέδες με τους συντελεστές κλπ.

2. Στην ταινία κυριαρχεί το μπλε, το χρώμα της δύναμης και το πιο ήρεμο γαλάζιο. Αυτό σημειολογικά αντιπροσωπεύει τον εσωτερικό κόσμο της πρωταγωνίστριας;

AK: Αυτό που λέγαμε με τη Λήδα, είναι ότι είναι το χρώμα της!

ΛK: Η επιλογή του μπλε δεν είναι τυχαία. Το σκούρο μπλε είναι η άγρια θάλασσα, μέσα στην οποία αγωνιζόμαστε για να επιβιώσουμε, η θάλασσα στην οποία πνιγόμαστε. Το ήρεμο γαλάζιο είναι ο καθαρός ουρανός, η ελπίδα, το όνειρο…. είναι το γάργαρο νερό με το οποίο ξεπλένουμε κάθε καημό.

3. Το όνομα της πρωταγωνίστριας Ελπίδα είναι τυχαίο; Εκφράζει την ελπίδα σας να αλλάξουν λανθασμένες νοοτροπίες στον κόσμο και στην Ελλάδα;

ΛK: Αν και η ελπίδα ήταν ένα από τα κακά στο κουτί της Πανδώρας και είναι τελικά μεγάλη φενάκη, μολαταύτα έχει θετικό πρόσημο στην ψευδαισθησιακή κουλτούρα μας. Οπότε, ναι, το όνομα Ελπίδα ήταν κι αυτό επιλογή και όχι τυχαιότητα. Όσον αφορά στις λανθασμένες νοοτροπίες, από που να ξεκινήσει κανείς και που να τελειώσει! Η ανθρωπότητα ενέταξε τις διαπροσωπικές, σεξουαλικές, ερωτικές επιλογές και συμπεριφορές μέσα στον κοινωνικό κώδικα συμπεριφοράς, συνήθως βασιζόμενη στην στατιστική νόρμα, αλλά όχι και πάντα, με σκοπό φυσικά τον έλεγχο της μάζας, με σκοπό την εξουσία. Πουλώντας αρχές, πουλάς τύψεις και πουλώντας τύψεις, πουλάς υποταγή. Από μόνη της η λέξη νοοτροπία, θα σου πούμε εμείς δηλαδή με ποιον τρόπο θα λειτουργεί ο νους σου, δηλώνει μια νοητική υποδούλωση.

ΑΚ: H Ελπίδα είναι σε μία κατάσταση από την οποία θέλει να ξεφύγει, αλλά για κάποιο λόγο δεν το κάνει, παρά μόνο στο τέλος. Εμφανίζεται κατά κάποιο τρόπο “ευνουχισμένη”, γι αυτό και στη σκηνή που βλέπουν το σπίτι που φτιάχνεται λέει στη πεθερά “ότι θέλετε”. Υπήρχαν, προφανώς, κάποια πράγματα που την έδεναν με τον Δημήτρη, τα οποία έχουν χαθεί όμως.

4. Στα εσωτερικά επιλέγεις κλειστά πλάνα για να δείξεις την καταπίεση της πρωταγωνίστριας, ενώ τα εξωτερικά είναι πιο φλου και ονειρικά. Γενικά πώς επέλεξες τα πλάνα σου;

ΛK: Χαίρομαι που τα πλάνα μου κατάφεραν να δείξουν αυτό που ήθελα, την διάκριση ανάμεσα στον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο της Ελπίδας. Όπως και στα κομμάτια της πεθεράς επέλεξα την κάμερα στο χέρι, ενώ όλα τα άλλα πλάνα είναι στατικά, για να επισημάνω την ταραχή της Ελπίδας μπροστά σε αυτήν την εφιαλτική γυναίκα.

5. Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα είναι ακόμα έντονο το φαινόμενο της καταπιεστικής πεθεράς;

ΛK: Δεν ξέρω τι ακριβώς ισχύει στον υπόλοιπο πλανήτη. Στην Ελλάδα πάντως και ειδικά στην περιφέρεια εξακολουθεί όχι μόνο να υπάρχει, αλλά και να βασιλεύει η καταπιεστική πεθερά. Ο κανακάρης μας μη πιαστεί μαλάκας, μην τον τυλίξει κάποια, η μοναχοκόρη μας, μη μας την…(μπιπ), μην της φάνε την προίκα… Κι όλα αυτά, από ανθρώπινα άγχη μετατρέπονται σε νοοτροπίες, που υπαγορεύουν ότι έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα, με παρεμβάσεις, κακίες, εξουσιομανίες, επιβολές, τεστάκια και καψόνια. Και πολλά μυστικά κρυμμένα σε σεντούκια. Κατά τα άλλα ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα και αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει Κεμάλ… εύκολα.

ΑΚ: Ναι, υπάρχει ακόμα έντονο το φαινόμενο της καταπιεστικής πεθεράς, πόσο μάλλον της μάνας που νταντεύει τον γιο της και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ίσως είναι πολύ έμμεσο και υπόγειο. Δεν ξέρω, νομίζω ότι είναι κάτι που πάντα θα υπάρχει αν όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό, σίγουρα σε μικρότερο, ειδικά το ντάντεμα, ίσως βέβαια εξαλειφθεί κάποια στιγμή, ίσως έχει να κάνει με τα σύνδρομα που κουβαλάει κάθε γενιά.

6. Πώς είναι να δουλεύεις με οικογενειακά πρόσωπα, όπως  την αδερφή σου;

ΛK: Δεν είναι γενικά εύκολο να δουλεύεις με πολύ κοντινά σου άτομα, γιατί οι προσωπικές σχέσεις πολλές φορές επιβάλλονται στις επαγγελματικές και τούμπαλιν.

ΑΚ: Βασικά εξαρτάται, αλλά σίγουρα ξέρεις πολλά για τον άλλον και αυτός για σένα, αυτό πολλές φορές βγαίνει σε καλό, αλλά άλλες φορές λειτουργεί αρνητικά. Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να δουλέψει καθαρά επαγγελματικά όταν γνωρίζει τον άλλον και σε άλλα επίπεδα, όσο κ αν το προσπαθεί.

7. Πόσο σημαντικό θεωρείς το ρόλο του ελληνικού σινεμά στην περίοδο της κρίσης, έχουν κάτι να πουν οι νέοι δημιουργοί σήμερα;

ΛK: Το ελληνικό σινεμά μπορεί να παίξει σημαντικό πολιτιστικό ρόλο στην περίοδο της κρίσης. Η τέχνη έτσι κι αλλιώς ήταν ανέκαθεν μεγάλη παραμυθία-παρηγοριά δηλαδή-στη ζωή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος χρειάζεται την τέχνη, από την «ελαφριά» τέχνη, αυτήν που αποσκοπεί στην διασκέδαση, στο ξέσκασμα, στο γέλιο, μέχρι την «υψηλή» τέχνη, που σκοπό έχει την πνευματική καλλιέργεια, την ανύψωση της ανθρώπινης ψυχής. Κι ευτυχώς η τέχνη είναι αστείρευτη, όπως και οι άνθρωποι που την πραγματώνουν. Πάντα, σε κάθε γενιά υπάρχουν καταπληκτικοί νέοι δημιουργοί. Υπάρχουν μικρομηκάδες στην Ελλάδα που είναι οι ταλεντάρες και δυστυχώς «χάνονται» λόγω οικονομικών δυσκολιών και ημέτερων κυκλωμάτων. Και κάποτε, μπορούσαν έστω να σκηνοθετούν σποτάκια για γιαούρτια και πάνες ακράτειας για να βιοπορίζονται και να αρκούνται σε επτάλεπτες και 20λεπτες εκτονώσεις δημιουργίας, ελπίζοντας. Τώρα με την κρίση, ούτε οι πάνες ακράτειας κάνουν σποτάκια πια, ούτε τα ίδια μέσα επαρκούν για την πραγμάτωση μιας ταινίας μικρού μήκους. Αλλά θα την βρούμε την άκρη. Η τέχνη θα την βρει την άκρη, όπως πάντα.

Δείτε την ταινία «Εύθραυστον»