Γιατί ο Νονός εξακολουθεί να είναι τόσο επιδραστική ταινία

Νομίζω ότι δεν μπορείς να δεις τον Νονό του Φράνσις Φορντ Κόπολα χωρίς να αισθανθείς ότι παραμένει το ίδιο φρέσκια και σημαντική όπως και την εποχή που βγήκε. Το magnum opus του σπουδαίου σκηνοθέτη αποτελεί την επιτομή του gangster movie και ταυτόχρονα μια οικογενειακή τραγωδία. Όσον αφορά αυτό το δεύτερο σημείο, θα μπορούσε κανείς να πει ότι μοιράζεται πολλά με τις αρχαίες τραγωδίες.

Η εξυπνάδα της ταινίας έγκειται στην επιλογή του κεντρικού χαρακτήρα: ο Μάικλ Κορλεόνε θα μπορούσε να είναι ένας από εμάς. Ένας μάλλον ντροπαλός νεαρός με έναν πανίσχυρο πατέρα που στέκεται απρόθυμα μπροστά στο ενδεχόμενο να αναλάβει καθήκοντα ηγέτη μιας εκ των ισχυρότερων εγκληματικών οργανώσεων των ΗΠΑ. Αποτέλεσε την ίδια στιγμή μια έμμεση κριτική στο λεγόμενο αμερικάνικο όνειρο (η πρώτη φράση που ακούμε στην ταινία είναι το «I believe in America»), αλλάζοντας παράλληλα το πρόσωπο του Χόλιγουντ.

Μόλις τρία χρόνια είχαν περάσει από την έξοδο του «Μπόνι και Κλάιντ», της ταινίας που θεωρείται ότι εγκαινίασε μια νέα εποχή στο Χόλιγουντ. Ο Νονός ήρθε να επιβεβαιώσει αυτή την αλλαγή. Η βία κυριαρχεί, η εμπιστοσύνη κλονίζεται και οι άνθρωποι μετατρέπονται σε τέρατα. Το τελευταίο αυτό σημείο θα γινόταν φανερό στη δεύτερη ταινία, τον Νονό 2 που θεωρείται από πολλούς ανώτερο του πρώτου. Η τρίτη ταινία ήρθε αρκετά χρόνια αργότερα (το 1990) και αν και είναι σαφώς κατώτερη από τις δύο πρώτες ολοκληρώνει το τραγικό ταξίδι του Μάικλ Κορλεόνε, το ταξίδι της ανόδου και της πτώσης του.

Δεν χρειάζεται να αναφέρει κανείς πόσο επιδραστικός παραμένει ο Νονός. Χωρίς τον Ντον Κορλεόνε δεν θα υπήρχε ο Τόνι Σοπράνο ή ο Τζέιμς Κόνγουεϊ του Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Στο You’ve got Mail ο Τομ Χανκς έλεγε ότι οτιδήποτε θέλεις να μάθεις για τη ζωή, υπάρχει στον Νονό. Δεν θα μπορούσαμε και πολύ να διαφωνήσουμε με τη φράση αυτή. Η ταινία του Κόπολα αποτελεί την επιτομή της κινηματογραφικής μαγείας, τη στιγμή που όλα τα στοιχεία μιας ταινίας συνδυάζονται ιδανικά για να δώσουν ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Ακόμα και σήμερα εάν βάλεις να δεις τον Νονό είναι σίγουρο ότι θα εκπλαγείς από τη φρέσκια ματιά (τόσο που σε κάνει να σκέφτεσαι με απογοήτευση ότι δεν γυρίζονται πλέον τέτοιες ταινίες).

Κι όλα ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1972, 47 χρόνια πριν…