Η Χάνα και οι αδελφές της (Hannah and her sisters)

Η Χάνα ζει ευτυχισμένη με τον (δεύτερο) σύζυγο της και τα παιδιά της. Διοργανώνει κάθε χρόνο δείπνο την ημέρα των Ευχαριστιών καλώντας όλα τα μέρη της οικογένειας της και φυσικά τις αδελφές της που λατρεύει. Η 14^η ταινία του Γούντι Άλεν μας θυμίζει γιατί αγαπήσαμε κάποτε τον αεικίνητο δημιουργό που μετρά πάνω από 50 ταινίες πια στο βιογραφικό του.

Η ιστορία της Χάνα και των αδελφών της είναι μια περιπλάνηση σε καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που χαρακτηρίζονται από πάθη, ανησυχίες, εθισμούς και αδυναμίες. Ανάμεσα στις αδελφές κινούνται οι πρώην, νυν και μελλοντικοί σύζυγοι με εναλλασσόμενους ρόλους στην ζωή της κάθε μιας. Ο Γούντι Άλεν κρατά για τον εαυτό του τον ρόλο του Μίκυ, του πρώτου συζύγου της Χάνα, που κινείται αυτόνομος στην ιστορία και προβληματίζεται ευστόχως πάνω στις έννοιες της θρησκείας και του θανάτου. Όλα στην Χάνα μοιάζουν να έχουν τοποθετηθεί με προσοχή στην θέση τους για να πουν όσα περισσότερα μπορούν, μια ακατάσχετη φλυαρία που χαρακτηρίζει τις ταινίες του Άλεν και εκείνες τις δεκαετίες ήταν και το στοιχείο που τις αποθέωνε.

Οι πολλαπλές αφηγήσεις του σεναρίου θυμίζουν την πολυπλοκότητα των προβλημάτων που έχουν να αντιμετωπίσουν τα ζευγάρια στην κοινή τους ζωή αλλά και τα διλήμματα που μας επιβάλλονται και απαιτούν λύσεις από εμάς. Και εκεί που λες ότι η Χάνα και οι αδελφές της περιορίζονται μόνο στα θέλω και στα λάθη των ερωτικών σχέσεων, έρχεται ο εμβόλιμος Μίκυ να μας θυμίσει ότι υπάρχει και ο θάνατος που δεν το έχει σε τίποτα να μας χτυπήσει την πόρτα από στιγμή σε στιγμή. Νευρικός και υποχόνδριος, ο Μίκυ μοιάζει να περνά τα στάδια της θλίψης ένα-ένα μέχρι να καταλήξει στην αποδοχή μιας ασθένειας από την οποία δεν διαγνώστηκε ποτέ. Έχοντας αγγίξει τον θάνατο ο Μίκυ ψάχνει να βρει τη αιωνιότητα και το νόημα της ζωής στην θρησκεία. Απόλαυση η μετάβαση του Εβραίου ήρωα στον καθολικισμό (“Die now, Pay later”) και μετά στον Βουδισμό.

Η σκηνοθεσία του Γούντι Άλεν διατηρεί την ευρηματικότητα της και αναδεικνύει το ταλέντο του στην σκηνοθεσία των ηθοποιών του. Με μαύρα frames που διαμορφώνουν τα κεφάλαια της αφήγησης μας καθοδηγεί στον λαβύρινθο του σεναρίου του. Ενώ η σύγκρουση των αδελφών πλάθεται στην οθόνη με την εξαιρετική κίνηση της κάμερας στο δείπνο των τριών αδερφών: της ενοχικής Χόλι, της ανασφαλούς Λι και της τρυφερής Χάνα.

Ο Άλεν προσπαθεί να θίξει όσα περισσότερα ζητήματα μπορεί, και καταφέρνει να ¨πει¨ την αποψή του μέσα απο τα λόγια των ηρώων του. Πέρα από την θρησκεία, θέτει το ζήτημα της τεχνητής γονιμοποίησης ως λύση στα άτεκνα ζευγάρια καθώς η τεχνητή γονιμοποίηση είχε εμφανιστεί κάτι λιγότερο από δεκαετία την εποχή προβολής της ταινίας (Η Χάνα αναρωτιέται για την υπογονιμότητα του συζύγου της “-I don’t know.Excessive masturbation? -You gonna start knockin’ my hobbies?” ) τον καταναλωτισμό της τέχνης, την μοναξιά, τα ναρκωτικά, την ερωτική αντιζηλία, την απόγνωση για προσωπική καταξίωση, την παιδική κακοποίηση  (O Μίκυ αναρωτιέται γιατί έκοψαν το θέμα από τηλεοπτική παραγωγή. “-Why all of a sudden is the sketch dirty?- Child molestation is a touchy subject, and the affiliates…-Read the papers, half the country’s doing it!-Yes, but you name names.-We never-we don’t name names, we say “The Pope”!” ), τους Ναζί (“How the hell do I know why there were Nazis? I don’t know how the can opener works!”)

και τόσα άλλα.

H ταινία κλείνει με μια φράση που μοιάζει με το μισογεμάτο-μισοάδειο ποτήρι των ψυχολογικών τεστ. Θα σας αφήσει να αναρωτιέστε: Υπάρχει ελπίδα όπου υπάρχει αγάπη; Ή μήπως η αγάπη είναι μόνο μια ψευδαίσθηση;

Εγώ πάντως ένα συγκρατώ από την ταινία. Στην ζωή λάθη γίνονται, και αν δεν είχαν γίνει ίσως να μην είχαμε καταφέρει να βρούμε τον σωστό δρόμο.

Trivia:

Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων των εσωτερικών χώρων της ταινίας έγινε στο πραγματικό διαμέρισμα της Φάροου, η οποία εκείνη την εποχή ήταν ακόμη σύντροφος του Άλεν και στη ζωή. Την μητέρα της Χάνα στην ταινία υποδύεται η πραγματική μητέρα της Φάροου, ηθοποιός Μορίν Ο΄ Σάλιβαν και είναι η μοναδική ταινία που έχουν παίξει μαζί. Ο Σουηδός ηθοποιός  Μαξ Φον Σίντοφ, που υποδύεται τον  δύστροπο ζωγράφο και σύντροφο της Χόλι, μετά από την –πρώτη και τελευταία- ταινία του Γούντι Άλεν που έπαιξε απότέλε έναν από τους βασικούς ηθοποιούς του Ινγκμαρ Μπέργκμαν.