Το Σπίτι δίπλα στη Θάλασσα (House by the Sea)

Μετά το εξαιρετικά ενδιαφέρον Τα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο, ο Ρομπέρ Γκεντιγκιάν συνεχίζει το κοινωνικό σινεμά που ξέρει καλά να κάνει. Τα μέλη μιας οικογένειας επιστρέφουν στην πατρική εστία εξαιτίας ασθένειας του πατέρα της οικογένειας. Πρόκειται για ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό της Μεσογείου που μοιάζει να έχει πλέον ερημώσει. Οι δύο γιοι και η κόρη θα έρθουν αντιμέτωποι με το παρελθόν τους, αλλά και με το μέλλον, όχι μόνο το δικό τους, αλλά και ενός τρόπου ζωής που μοιάζει να χάνεται. Όλα αυτά την ώρα που Γάλλοι στρατιώτες περιπολούν, ψάχνοντας για πρόσφυγες…

Παραμένοντας πιστός σε θεματικές που τον απασχόλησαν και στα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο, ο Γκεντιγκιάν επιθυμεί να μιλήσει για μια κοινωνία που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Το χωριό στο οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία θα μπορούσε να είναι σε οποιαδήποτε ελληνική επαρχία -ο σκηνοθέτης το γνωρίζει και μάλιστα υπάρχει και αναφορά σε αυτό. Υπάρχουν στιγμές που ακόμα και όταν το χωριό είναι άδειο, φωνές μικρών παιδιών ακούγονται, χωρίς, όμως, ποτέ να βλέπουμε σε ποιους ανήκουν. Ο Γκεντιγκιάν σπεύδει να αντιπαραβάλει το «ένδοξο» παρελθόν της περιοχής με το ζοφερό μέλλον: ελάχιστοι κάτοικοι, συμφέροντα που συγκρούονται για την απόκτηση των σπιτιών της περιοχής, υπερβολική αστυνόμευση για να μην καταφέρουν να περάσουν οι πρόσφυγες.

Υπάρχουν αρκετές θεματικές που απασχολούν τον σκηνοθέτη και εν μέρει αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα της ταινίας. Δεν μοιάζει προσανατολισμένη σε ένα ζήτημα, αλλά ξοδεύει πολύτιμο χρόνο σε συναισθηματικές εμπλοκές και υποπλοκές που δεν είναι ουσιαστικής σημασίας, ενώ το φινάλε της ταινίας μοιάζει με ένα αναμάσημα των θεματικών που ανέπτυξε -πολύ καλύτερα μάλιστα- στα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο. Ο Γκεντιγκιάν επιχειρεί μια ανάγνωση του Βυσσινόκηπου, αλλά αντίθετα από τον Τσέχοφ δεν φαίνεται να δίνει τόσο μεγάλη σημασία στο ίδιο το σπίτι και τη μοίρα του, αλλά στην καθημερινότητα και τα μικροπροβλήματα των ηρώων -ενίοτε άνευ σημασίας, όπως με τον ψαρά που μαθαίνει υποκριτική.

Πιο δυνατό το πρώτο μέρος της ταινίας και πιο «δεμένο» αφηγηματικά -στηρίζεται κυρίως στη σχέση της κόρης με τον πατέρα της, βασικό κομμάτι της πλοκής-, με το δεύτερο μέρος να «χάνεται» συχνά σε δαιδαλώδεις διαδρόμους νέων χαρακτήρων, των οποίων τις ιστορίες αδυνατείς να παρακολουθήσεις. Ένα μάλλον αχρείαστο ρομάντσο δεν βοηθά.

Σίγουρα, το σινεμά του Γκεντιγκιάν είναι γεμάτο ευαισθησία. Αλλά αντιθέτως από Τα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο, Το Σπίτι δίπλα στη Θάλασσα μοιάζει να στοχεύει σε μία βεβιασμένη αισιοδοξία που δεν φαίνεται να δένει οργανικά με την θλιμμένη ατμόσφαιρα του πρώτου μέρους της ταινίας.