Αγώνες Πείνας: ένας κόσμος που φλέγεται
The odds are never in our favor
Υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στο αμερικάνικο –και διεθνές- box office. Εκτόξευσε την καριέρα της Τζένιφερ Λόρενς (η οποία από τότε κατέκτησε ένα Όσκαρ και έχει αναδειχθεί σε πρώτης τάξεως εργασιομανή ηθοποιό) και έδωσε μεγαλύτερη ώθηση στην εταιρεία παραγωγής Lionsgate.
Μπορεί η επιτυχία των Αγώνων Πείνας να φαινόταν ότι έρχεται από το πουθενά, η αλήθεια, όμως, είναι ότι καθόλου έτσι δεν είναι. Η τριλογία της Σούζαν Κόλινς υπήρξε ήδη πολύ επιτυχημένη, οδήγησε σε μία σειρά άλλων βιβλίων αντίστοιχου ύφους, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα.
Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει το Hunger Games τόσο επιτυχημένο; Κατ’ αρχάς η ηρωίδα του. Η Κάτνις Έβερντιν είναι μια γυναίκα δυναμική, ανεξάρτητη, ευρηματική. Αλλά ταυτόχρονα τρυφερή και δίκαιη. Δεν είναι η τέλεια γυναίκα. Πολλές φορές, διαβάζοντας το βιβλίο, υπάρχουν στιγμές που η Κάτνις σε εκνευρίζει. Αλλά αυτό είναι τελικά που την κάνει τόσο πραγματική.
Δεύτερον, το γεγονός ότι το μέλλον που περιγράφει η Κόλινς μπορεί να μοιάζει υπερβολικό, αλλά δεν μοιάζει και τόσο μακρινό. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από πράγματα που ήδη γνωρίζουμε (τον μύθο του Θησέα, τις ρωμαϊκές αρένες, τον πόλεμο του Ιράκ, τον Ψυχρό Πόλεμο, τα ριάλιτι σόου) δημιουργεί έναν καινούριο μύθο, τον οποίο στηρίζει σε χαρακτήρες που μας προκαλούν ενδιαφέρον.
Όσο η τριλογία προχωράει, θέτει νέα ερωτηματικά: ως πού θα έφτανε κάποιος για τη νίκη; Ή για την εκδίκηση; Πώς μαθαίνεις να συνεχίζεις σε έναν κόσμο που μοιάζει να μην έχει μέλλον; Ποιο είναι το βάρος της μνήμης; Πόσο έχουμε διαβρωθεί από έναν κόσμο που λαμπυρίζει;
Λίγα λόγια για την αρχή…
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή: Σε μία μελλοντική κοινωνία, η Κάπιτολ διοικεί 12 περιοχές. Μετά από μία εξέγερση, μία από τις περιοχές (η 13) έχει καταστραφεί και οι υπόλοιπες ζουν υπηρετώντας την Κάπιτολ. Κάθε χρόνο, εις ανάμνησιν αυτής της εξέγερσης, η Πάνεμ απαιτεί από τις περιοχές να στείλουν δύο παιδιά της, έναν άνδρα και μία γυναίκα, ηλικίας έως 18 ετών για να λάβουν μέρος στους Αγώνες Πείνας. Στόχος τους είναι να εξοντώσουν ο ένας τον άλλο, μέχρι να μείνει ένας νικητής. Η κλήρωση βγάζει το όνομα της Πριμ Έβερντιν, αδελφής της Κάτνις, αλλά η Κάτνις προσφέρεται αμέσως να πάρει τη θέση της. Μαζί της πηγαίνει και ο Πίτα Μελάρκ ένα αγόρι που παλαιότερα της είχε προσφέρει βοήθεια. Οι δυο τους θα μπουν στον κόσμο των Αγώνων Πείνας, προσπαθώντας να επιζήσουν -αλλά και να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους.
Η Κάτνις αντιμέτωπη με το χάος
Πού είχαμε αφήσει την Κάτνις μετά την πρώτη ταινία; Νικήτρια των 74ων Αγώνων Πείνας, έχοντας σώσει τη ζωή και του Πίτα. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι η πράξη της (να μη χαρίσει στην Κάπιτολ έναν νικητή, όπως εκείνη όριζε, αλλά δύο) έχει εμπνεύσει πολλούς κατοίκους των περιοχών, οι οποίοι εδώ και χρόνια ζουν υποταγμένοι, πεινασμένοι και αναγκασμένοι να στέλνουν τα παιδιά τους στο θάνατο. Η φωτιά της εξέγερσης σιγοκαίει και χρειάζεται μια σπίθα για να προκαλέσει επανάσταση. Ο πρόεδρος Σνόου θα απαιτήσει από αυτήν να διορθώσει την κατάσταση και να πείσει τις περιοχές ότι η πράξη της να αμφισβητήσει την Κάπιτολ ήταν απλά κίνηση μιας απελπισμένης νεαρής ερωτευμένης κοπέλας. Η Κάτνις θα προσπαθήσει και θα αποτύχει. Ο Σνόου, όμως, έχει ήδη ετοιμάσει την εκδίκησή του…
\
«Η Κάτινς παραμένει ένας χαρακτήρας που λατρεύω αλλά διακυβεύονται πολλά αυτή τη φορά» δηλώνει η Τζένιφερ Λόρενς που ερμηνεύει τον χαρακτήρα. «Στην πρώτη ταινία ήταν μια διστακτική ηρωίδα που ήθελε απλά να να σώσει την οικογένειά της, αλλά τώρα έχει ένα μεγαλύτερο βάρος στους ώμους της. Αισθάνεται ευθύνη για όλους αυτούς που εξαρτώνται από την ίδια και την ίδια στιγμή παλεύει με αυτό, γιατί αυτό δεν ήταν κάτι που είχε υπολογίσει» προσθέτει η ηθοποιός.
Περισσότερη επανάσταση
Στην πρώτη ταινία οι θεατές είδαν μόνο ίχνη μιας μελλοντικής επανάστασης. Στη Φωτιά, αποκαλύπτονται περισσότερα για το Πάνεμ και για το καταπιεσμένο έθνος, όπου η επανάσταση αρχίζει να φανερώνεται.
«Δείχνουμε μερικά από τα γεγονότα που αντιλαμβάνεται η Κάτνις, ότι δηλαδή υπάρχουν οι ρίζες μιας επανάστασης που μόλις έχει ξεκινήσει σε διαφορετικές περιοχές» λέει ο σχεδιαστής παραγωγής, Φιλ Μεσίνα. «Αυτό το βλέπουμε σε μικρά πράγματα, όπως το γκράφιτι που γράφει “οι πιθανότητες δεν είναι ποτέ με το μέρος μας”».
Για τον ηθοποιό Ντόναλντ Σάδερλαντ που ερμηνεύει τον πρόεδρο Σνόου, αυτό το μήνυμα της επανάστασης είναι σημαντικό.
Η ταινία, δήλωσε ο ίδιος σε συνέντευξη του στη βρετανική εφημερίδα The Guardian, αποτελεί ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα για την ανισότητα, την εξουσία και την ελπίδα. «Απλά φέρνει τα πράγματα στο φως και σε αφήνει να τα δεις» λέει. «Και αν τα πιάσεις από εκεί που ελπίζω να τα πιάσει κανείς, τότε θα σε κάνει να σκεφτείς με μεγαλύτερη οξυδέρκεια για το πολιτικό περιβάλλον στο οποίο ζεις και να μην είσαι απλά ικανοποιημένος» προσθέτει.
Αυτές οι ταινίες μπορεί να επηρεάσουν τη νέα γενιά, υποστηρίζει. Μπορεί οι νέοι να μην επαναστατήσουν, αλλά μπορεί να επηρεάσουν τις εξελίξεις. «Μπορεί να φτιάξουν ένα νέο κόμμα» λέει. «Μπορεί να αλλάξουν την εκλογική διαδικασία, μπορεί να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση, να αλλάξουν το φορολογικό σύστημα» τονίζει.
Η αλλαγή σκηνοθέτη
Την πρώτη ταινία σκηνοθέτησε ο Γκάρι Ρος, ο οποίος, όμως, δεν θέλησε να επιστρέψει για την δεύτερη ταινία -θέλοντας να κάνει κάτι διαφορετικό.
«Ψάχναμε για έναν σκηνοθέτη που να έχει πραγματικό πάθος για τα βιβλία και ειδικά για αυτό το βιβλίο» δηλώνει η παραγωγός Νίνα Τζέικομπσον. Τελικά, το στούντιο επέλεξε τον Φράνσις Λόρενς (I Am Legend) να συνεχίσει από εκεί που είχε σταματήσει ο Γκάρι Ρος «Από την πρώτη μας κουβέντα, ο Φράνσις επέδειξε τόσο μεγάλη διορατικότητα για τους χαρακτήρες και για τη δυναμική ανάμεσα τους, που μας κέρδισε».
Ο Λόρενς δεν άργησε να κατανοήσει πλήρως στο σύμπαν της ταινίας και προσπάθησε να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη. Τα κατάφερε καλύτερα από τον πρώτο, καθώς η επιτυχία της πρώτης ταινίας στο box office του έδωσε τη δυνατότητα να βελτιώσει τα εφέ, καθώς και να δείξει περισσότερες λεπτομέρειες από το σύμπαν της Πάνεμ.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που μπορούμε να δείξουμε στο κοινό περισσότερες λεπτομέρειες της Περιοχής 12, ανάμεσά τους και την Κοινότητα των Νικητών, να ρίξουμε μια ματιά -μέσω της Περιοδείας της Νίκης- στις περιοχές 11, 4 και 8 και να επεκτείνουμε το πορτραίτο της λαμπερής Κάπιτολ. Και να φέρουμε το κοινό σε μια πολύ, πολύ εντυπωσιακή αρένα» λέει ο σκηνοθέτης.
Ο διευθυντής παραγωγής λέει ότι εκτός από τον εντυπωσιασμό που επιδίωξε η παραγωγή (κεραυνοί που πέφτουν, το κέρας που στριφογυρίζει, οι εξαγριωμένοι πίθηκοι) «η ιδέα ήταν πάντα να μείνουμε με την Κάτνις, καθώς ανακαλύπτει όλα αυτά τα πράγματα για την Πάνεμ και τον εαυτό της που δεν γνώριζε μέχρι σήμερα –και γνωρίζοντας ότι υπάρχουν πολλά ακόμα να ανακαλύψει κανείς».
Τα εφέ
Ο Λόρενς χρησιμοποίησε κάμερες IMAX και δηλώνει πως ειδικά στη σκηνή που η Κάτνις αντικρίζει την αρένα για πρώτη φορά, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. «Βλέπουμε μέσα από τα μάτια της Κάτνις αυτόν τον υπέροχο, απειλητικό νέο κόσμο για πρώτη φορά. Μένουμε έκθαμβοι, όπως και εκείνη».
«Είχαμε μια ξεκάθαρη ιδέα για το πώς θα έπρεπε να φαινόταν η ζούγκλα: εξαιρετικά ζεστή και υγρή, βασισμένη σε φωτογραφική έρευνα από ζούγκλες σε ολόκληρο τον κόσμο, κυρίως στην Κόστα Ρίκα. Στα διαλείμματα των γυρισμάτων ψεκάζαμε τους ηθοποιούς με νερό και καπνός έβγαινε για να δώσουμε την ψευδαίσθηση υγρασίας/ομίχλης και να κάνουμε τις σκηνές πιο ρεαλιστικές» λέει ο Τζάνεκ Σιρς, υπεύθυνος ειδικών εφέ.
Περίπου 1.000 πλάνα ειδικών εφέ απαιτήθηκαν για την ταινία. Στόχος του Λόρενς ήταν τα εφέ να μη φαίνονται παράταιρα, αλλά να ενσωματώνονται στην ιστορία.
Ο ίδιος παραδέχεται ότι μία από τις πιο δύσκολες σκηνές ήταν εκείνη της ομίχλης. Η σκηνή γυρίστηκε στη ζούγκλα χωρίς ομίχλη και η ομίχλη προστέθηκε στη συνέχεια. Η σκηνή είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή.
Μια αντίστοιχη «νατουραλιστική» προσέγγιση τηρήθηκε και στην περίπτωση της σκηνής με τους πιθήκους, καθώς οι δημιουργοί των ειδικών εφέ ήθελαν να μοιάζουν οι πίθηκοι όσο το δυνατόν περισσότερο ρεαλιστικοί. «Έγινε μια μορφή τέχνης: της τέχνης του να μην είσαι ποτέ ικανοποιημένος και να προσπαθείς όλο και περισσότερο να επιτύχεις φυσικές κινήσεις (στους πιθήκους)».
Η μόδα της Πάνεμ
Σημαντικό ρόλο στον κόσμο της Πάνεμ παίζουν τα ρούχα. Τόσο γιατί η Κάπιτολ δίνει πολύ μεγάλη σημασία στις νέες μόδες, όσο και γιατί ένας από τους βασικούς χαρακτήρες της σειράς είναι ο στυλίστας της Κάτνις, ο Σίνα (τον ερμηνεύει ο Λένι Κράβιτς). Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Σίνα αποτελεί τον άνθρωπο που μέσα από τα ρούχα του εκφράζει την επαναστατική διάθεση της ηρωίδας του.
Το σχεδιασμό των ρούχων ανέλαβε η Τρις Σάμερβιλ, η γυναίκα που έφτιαξε το στυλ της Λίσμπεθ Σαλάντερ στο Κορίτσι με το Τατουάζ.
Η Σάμερβιλ συνεργάστηκε με οίκους μόδας όπως του Αλεξάντερ ΜακΚουίν, προκειμένου να βρει τα ρούχα που θα ταίριαζαν περισσότερο στην Έφι Τρινκέτ, της οποίας το στυλ όσο προχωρά η Περιοδεία της Νίκης γίνεται όλο και πιο εξωφρενικό.
Η άνεση και η απλότητα χαρακτηρίζει το στυλ της Κάτνις εντός αρένας και εκτός επίσημων εκδηλώσεων, ενώ το σημαντικότερο κομμάτι της γκαρνταρόμπας της βασικής ηρωίδας ήταν -φυσικά- το νυφικό της. Η Σάμερβιλ συνεργάστηκε με τον 28χρονο Ινδονήσιο σχεδιαστή Τεξ Σαβέριο, θέλοντας να φτιάξει κάτι που θα αναδύει ρομαντισμό, θλίψη και οργή.
«Το φόρεμα που βλέπουμε στην ταινία είναι έργο τέχνης» λέει η Σάμερβιλ, η οποία έχει περιγράψει το φόρεμα ως ένα καλυμμένο με Σβαρόφσκι κορσέ από οργάντζα, κάτω από ένα μεταλλικό κλουβί, με μία φούστα από οργάντζα και τούλι.
Κάποια από τα ρούχα που σχεδίασε η Σάμερβιλ για το Catching Fire διατίθενται και στο Net-a-porter
Ο make up artist, Βε Νιλ, δηλώνει ότι «αυτή η ταινία ήταν όνειρο για έναν make up artist. Έχουμε αίμα, έχουμε φαντασία και έχουμε την Έφι που είναι μία άλλη οντότητα από μόνη της».
Η συνέχεια
Όχι μία, αλλά δύο ταινίες πρέπει να περιμένουμε ακόμα, καθώς το τρίτο βιβλίο (η Κοτσυφόκισσα) θα χωριστεί σε δύο μέρη. Μπορεί η δράση στο τελευταίο βιβλίο να είναι περιορισμένη, ωστόσο, υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης της ιστορίας και η απόφαση να χωριστεί σε δύο ταινίες, εκτιμώ ότι είναι σωστή, μιας και το ίδιο το βιβλίο φαινόταν χωρισμένο σε δύο μέρη εξ αρχής (ένα στην περιοχή 13 και ένα στην Κάπιτολ). Τα πάντα, βέβαια, είναι θέμα σκηνοθέτη και εάν αυτός που θα αναλάβει να γυρίσει τις δύο ταινίες θα έχει ή όχι πράγματα να πει, εάν θα μπορέσει να εξελίξει την ιστορία. Ελπίζουμε ότι οι επόμενες δύο ταινίες -θα τις δούμε στις αίθουσες το 2014 και το 2015- δεν θα είναι μία ταινία περισσότερη από όσο θα έπρεπε.
