Άιντα Λουπίνο: Η σκηνοθέτις που τάραξε το ανδροκρατούμενο Χόλιγουντ

Διάσημη ηθοποιός του 20^ου αιώνα καθώς και σκηνοθέτις – παραγωγός, η Άιντα Λουπίνο κατάφερε να ταράξει το ανδροκρατούμενο Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’50, σε μια εποχή που η γυναίκα βρισκόταν στο περιθώριο της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Μπορεί τα έργα της «The Hitch – Hiker» και «The trouble with angels» να είναι τα μόνα που κυκλοφορούν σε DVD, ωστόσο η Λουπίνο έχει αφήσει μια μεγάλη παρακαταθήκη στον κινηματογράφο που αξίζει να αναδειχθεί.

Με αφορμή, λοιπόν, το 58^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το αφιέρωμά του σε τολμηρές γυναίκες/σκηνοθέτιδες, θα ανακαλύψουμε ποια ήταν η Άιντα Λουπίνο και ποια η συμβολή της στην έβδομη τέχνη.

Η Άιντα Λουπίνο γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1918 με την οικογένειά της να ασχολείται επαγγελματικά με τον χώρο του θεάματος. Στην ηλικία των εφτά ετών έγραψε το πρώτο της θεατρικό έργο, ενώ συμμετείχε σε θεατρικές περιοδείες. Η Λουπίνο ήθελε να ασχοληθεί με την συγγραφή, ωστόσο αποφοίτησε από το Royal Academy of Modern Arts για χάρη του πατέρα της.

Ως ηθοποιός συμμετείχε σε 100 περίπου ταινίες, με το «Her first affair» να αποτελεί το ντεμπούτο της. Από εκεί και πέρα, ακολούθησαν συνεργασίες με την Paramount, την Warner Bros και την 20^th Century, με την Λουπίνο να προσθέτει στο βιογραφικό της εξαιρετικές ταινίες, όπως τις «Anything goes», «The Bigamist», «They drive by night», «High Sierra» και «The hard way».

Παρ’όλα αυτά, η σκηνοθεσία ήταν εκείνο που την ενδιέφερε πραγματικά, αν και το επάγγελμα του σκηνοθέτη ήταν ανδροκρατούμενο εκείνη την εποχή. Το πρώτο της έργο ως σκηνοθέτης έγινε το 1949 με το «Not wanted», αντικαθιστώντας τον Έλμερ Κλίφτον, ο οποίος έπαθε καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και αποχώρησε. Ως σκηνοθέτης, η Λουπίνο θεωρείται πρωτοποριακή κυρίως για τον κοινωνικού χαρακτήρα κινηματογράφο της, για την προβολή ζητημάτων που η κοινωνία απέφευγε να μιλάει συχνά, καθώς επίσης και για την έξυπνη χρήση της κάμερας και του φωτισμού.

Την ίδια χρονιά, η Λουπίνο ίδρυσε την δική της εταιρεία παραγωγής, την Emerald Productions, με παραγωγές που αφορούσαν θέματα – ταμπού, όπως τον βιασμό, την πολιομυελίτιδα, τον σεξισμό, την άσκηση βίας και την διγαμία. Η εταιρεία κράτησε ως το 1953 με τον σύζυγό της Κόλιερ Γιανγκ στον ρόλο του προέδρου και την Λουπίνο ως αντιπρόεδρο. Μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια, η εταιρεία δημιούργησε 8 ταινίες, με την Λουπίνο να σκηνοθετεί τις τέσσερις.

Στο ενεργητικό της, η Λουπίνο έχει 40 σκηνοθετικές δουλειές, εκ των οποίων πολλές τηλεοπτικές παραγωγές. Από το 1956 και μετά, ασχολήθηκε με την σκηνοθεσία τηλεοπτικών σειρών, ώσπου το 1968 αποσύρθηκε τελείως από την βιομηχανία του κινηματογράφου. Τον Αύγουστο του 1995 πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια θεραπείας για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Η Άιντα Λουπίνο ήταν από τις πιο αξιόλογες σκηνοθέτιδες που έχει αναδείξει ο κινηματογράφος. Ήταν μια γυναίκα που εργαζόταν στο Χόλιγουντ σε μια εποχή που ο σεξισμός κυριαρχούσε έντονα. Ήταν μια ηθοποιός που άλλαξε την καριέρα της χωρίς δεύτερη σκέψη όταν αυτό που έκανε δεν την ικανοποιούσε καλλιτεχνικά. Σκηνοθετούσε ταινίες και σειρές που έδειχναν την βίαιη πλευρά της κοινωνίας και δεν φοβόταν τα χρονοδιαγράμματα και τους προϋπολογισμούς παραγωγής παραδίδοντας αξιοπρεπείς δουλειές κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η Άιντα Λουπίνο πρέπει να εντάσσεται στις λίστες με τους καινοτόμους σκηνοθέτες, εφόσον άνοιξε τον δρόμο για το κοινωνικό σινεμά.

*Πηγή: Senses of Cinema