Συνέντευξη Άρι Φόλμαν: Ένας κόσμος «πέρα από το όνειρο»

Βρέθηκε στις πρόσφατες Νύχτες Πρεμιέρας για να παραλάβει τιμητικό βραβείο και για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία, ένα ψυχεδελικό παραμύθι για την αλήθεια και το ψέμα, τον ψηφιακό κόσμο, τη φήμη και το Χόλιγουντ. Το θάρρος είναι η λέξη κλειδί στο έργο του Φόλμαν. Είπε την ιστορία του από τη θητεία του στον ισραηλινό στρατό, χρησιμοποιώντας animation στο Βαλς με τον Μπασίρ και χρησιμοποίησε και πάλι animation για να δημιουργήσει τον πολύχρωμο κόσμο του φουτουριστικού συνεδρίου. Το θάρρος είναι μια λέξη που ταιριάζει και στην πρωταγωνίστριά του. Η Ρόμπιν Ράιτ δεν φοβήθηκε να ερμηνεύσει την… Ρόμπιν Ράιτ και να δώσει τη φιλμογραφία της στον σκηνοθέτη για να τη χρησιμοποιήσει σε σκηνές όπου ένας σκληρός studio executive κάνει φύλλο και φτερό την καριέρα της και την κατακρίνει.

Ο Άρι Φόλμαν μίλησε στον Τάιλερ Ντέρντεν και απάντησε στις ερωτήσεις του.

Ο Φόλμαν λέει ότι ήθελε να μεταφέρει το βιβλίο The Futuristic Congress του Στάνισλαβ Λεμ και τονίζει ότι παρά το γεγονός ότι οι φήμες θέλουν τον Λεμ να μη του αρέσουν οι μεταφορές των βιβλίων του στο σινεμά (ούτε τα Σολάρις των Ταρκόφσκι και Σόντερμπεργκ), δεν είχε άγχος ότι θα αποτύγχανε, καθώς ο Λεμ είχε πεθάνει πριν από την ολοκλήρωση της ταινίας.

Ο σκηνοθέτης είχε ως αρχική επιλογή την Κέιτ Μπλάνσετ, αλλά το πράγμα δεν προχώρησε. «Κάτι δεν μου πήγαινε καλά, δεν ταίριαζε» λέει. Όταν ένα βράδυ συνάντησε τη Ρόμπιν Ράιτ ήξερε ότι είχε βρει την πρωταγωνίστριά του.

Ο ίδιος μιλά για τη σχέση ονείρου και πραγματικότητας. Λέει ότι πιστεύει στην ύπαρξη παράλληλων συμπάντων και τονίζει ότι μια καλή ταινία συνδυάζει πραγματικό και ονειρικό κόσμο.

• Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;

Διάβασα το μυθιστόρημα του Στάνισλαβ Λεβ, The Futuristic Congress, στα 16 μου και το ερωτεύτηκα. Μετά το Βαλς με το Μπασίρ δεν ήθελα να κάνω άλλη μια πολεμική ταινία. Έτσι, αποφάσισα να γυρίσω το The Congress και να αλλάξω τον κεντρικό ήρωα και να βάλω μια ηθοποιό. Η ιδέα αυτή μου ήρθε όταν παρουσίαζα το Βαλς με τον Μπασίρ στις Κάννες. Είδα μια παλιά ηθοποιό, ένα μεγάλο όνομα του σινεμά που περπατούσε στο δρόμο φορώντας γυαλιά και κανένας δεν την αναγνώριζε. Και σκέψου ότι τη δεκαετία του 1970 ήταν μια κινηματογραφική θεά! Μη με ρωτήσεις όμως ποια ήταν.

• Εκτός από το βιβλίο του Στάνισλαβ Λεβ, ποιες άλλες ταινίες, βιβλία ή μουσικές σας ενέπνευσαν;

Σίγουρα υπάρχει έντονος φόρος τιμής στον Κιούμπρικ. Αυτό γίνεται ξεκάθαρο σε τρία σημεία: το τρέιλερ του SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα που το αναπαράγουμε καρέ καρέ, τη μουσική του Σούμπερτ από το Barry Lindon όταν η Ρόμπιν μπαίνει στο ξενοδοχείο της Miramount και το τέλος, το οποίο είναι εμπνευσμένο πολύ από το 2001, την Οδύσσεια του Διαστήματος.

• Ο ρόλος είναι πολύ δύσκολος για τη Ρόμπιν Ράιτ. Πώς τον προσέγγισε;

Η Ρόμπιν ήταν τέλεια για τον ρόλο.  Στο μυαλό της αυτή η ταινία δεν ήταν για εκείνη. Εκείνη έδωσε το όνομα της ηρωίδας, τους τίτλους των ταινιών της και αυτό ήταν. Τα υπόλοιπα θεωρούσε ότι έβγαιναν από τη φαντασία μου. Αυτό το έκανε πιο εύκολο για εκείνη.

• Σε μία σκηνή της ταινίας, η Ρόμπιν Ράιτ συζητά με τα παιδιά της για το ότι δεν θα ήθελε να κάνει μια ταινία για το Ολοκαύτωμα. Είναι μια υπενθύμιση σε σας ή στο κοινό για όλα όσα δεν θέλετε να κάνετε;

Είναι περισσότερο ένα εσωτερικό αστείο. Στο Χόλιγουντ πολλές φορές ένας ηθοποιός που θέλει να πάρει βραβείο κάνει μια ταινία για το Ολοκαύτωμα ή καλείται να ερμηνεύσει έναν παράλυτο. Ήταν μια προσπάθεια να κάνω χιούμορ.

• Κάνατε το «Βαλς με τον Μπασίρ» και τώρα το «Πέρα από το Όνειρο», όπου και στα δύο χρησιμοποιήσατε animation. Τι σας αρέσει τόσο στο animation;

Νομίζω ότι το animation δίνει μια δημιουργική ελευθερία που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο είδος ταινίας. Είναι ζωντανό και παθιασμένο και εάν υπάρχει το κατάλληλο ταλέντο, τότε μπορείς να κάνεις μια ταινία που σε ολοκληρώνει ως καλλιτέχνη. Από την άλλη, είναι απίστευτα δύσκολο. Καμιά φορά όταν βλέπω το animation στις ταινίες μου, δεν βλέπω το animation. Βλέπω όλα εκείνα τα αρχεία, με σχόλια σε κάθε πλάνο, το βλέπω να πηδάνε πάνω μου από την οθόνη.