Ο Γιόνας Μέκας στην Αθήνα
Στις 29 Οκτωβρίου 1949, το General Howze αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης μεταφέροντας 1.352 πρόσφυγες. Ήμουν ένας από αυτούς. Εγκαταστάθηκα στο Γουίλιαμσμπεργκ, τη φτωχότερη γειτονιά του Μπρούκλιν, αλλά αυτή ήταν η πιο τυχερή μέρα της ζωής μου.
Κινηματογραφιστής ή ποιητής; Ο Γιόνας Μέκας είναι διεθνώς αναγνωρισμένος και με τις δύο του ιδιότητες, που συνδυάζονται στο έργο του. Γεννήθηκε το 1922 στη Λιθουανία. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου κρατήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς, πριν τον φέρει ο Οργανισμός Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, όπου ζει ακόμα. Το 1954 ίδρυσε το περιοδικό Film Culture, το 1958 έγινε ο πρώτος κινηματογραφικός κριτικός του Village Voice και το 1964 υπήρξε ο δημιουργός της Cinematheque των Σκηνοθετών, που ακολούθως εξελίχθηκε στην Ανθολογία Κινηματογραφικών Αρχείων (Anthology Film Archives). Έχει γράψει πολλά βιβλία ποίησης και το πλούσιο κινηματογραφικό έργο του περιλαμβάνει τα φιλμ The Brig (1963), Scenes from the Life of George Maciunas (1992) και As I Was Moving Ahead I Saw Brief Glimpses of Beauty (2000).
Ο Γιόνας Μέκας θα βρεθεί την Τρίτη (στις 20:00) στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο πλαίσιο της documenta 14.
Θα προβληθεί το Reminiszenzen aus Deutschland (Αναμνήσεις από τη Γερμανία), 1971/1993, επεξεργασμένο το 2012, 25’. Πρόκειται για μια μη χρονολογική παρουσίαση της παραμονής του κινηματογραφιστή σε γερμανικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και εκτοπισμένων ατόμων, μια ιστορία που ξεκινά το 1944 και διαρκεί έως το 1949. Επίσης, θα προβληθεί το Reminiscences of a Journey to Lithuania (Αναμνήσεις από ένα ταξίδι στη Λιθουανία), 1972, 82’, ένα κινηματογραφικό ημερολόγιο που συνοδεύεται από αφήγηση, με προσωπικές λήψεις που κινηματογραφήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και χώρους κατά τη διάρκεια της ζωής του σκηνοθέτη.
Παρών στις προβολές θα είναι εκτός από τον Γιόνας Μέκας και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta 14, Άνταμ Στσίμτσικ.
Όπως αναφέρει για τον Γιόνας Μέκας η κριτικός κινηματογράφου Έιμι Τόμπιν: «Στα 55 χρόνια που ξέρω τον Γιόνας Μέκας ποτέ δεν τον είδα χωρίς κάποια κινηματογραφική μηχανή έτοιμη για δράση. Πρώτα είχε μια Bolex 16mm, ύστερα απέκτησε διάφορες βιντεοκάμερες και ψηφιακές μηχανές. Σήμερα, τις περισσότερες φορές χρησιμοποιεί το κινητό του. Αυτόν τον καιρό θεωρεί ότι απλώς τραβάει ταινίες παρά ότι είναι ένας κινηματογραφιστής. Ουδέποτε θεώρησε ότι είναι σκηνοθέτης ταινιών. Κάνοντας μια αναδρομή στον τεράστιο όγκο του έργου του συνολικά στη λογοτεχνία –ποίηση, δοκίμια, επιθεωρήσεις- καθώς επίσης στον κινηματογράφο και στη φωτογραφία, ο Μέκας καταλήγει ότι αυτό που τα συνδυάζει όλα μαζί είναι το ημερολόγιο».
