ΚΑΝΝΕΣ 2022: Τελετή έναρξης με λάμψη, συγκίνηση και εκπλήξεις

Ανταπόκριση στις Κάννες: M.G.Vagenas

Το Φεστιβάλ των Καννών ξεκίνησε επίσημα χθες, 17 Μαΐου με την, ως συνήθως, μεγαλειώδη του τελετή έναρξης: διεθνείς αστέρες, κόκκινο χαλί, πλήθος φωτογράφων και απλών θεατών  που, όπως πάντα, προσπαθούσαν να πάρουν ένα αυτόγραφο και να βγάλουν μια selfie με τους αγαπημένους τους σταρ. Είχε ήλιο και η ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα εορταστική για πρώτη φορά μετά τα δύο δύσκολα χρόνια της πανδημίας. Πιστοί σε ένα απόλυτα δοκιμασμένο τελετουργικό, οι προσκεκλημένοι του φεστιβάλ, οι διάφορες κριτικές επιτροπές του διαγωνισμού και ολόκληρη η ομάδα της ταινίας έναρξης, αυτή του Coupez! του Michel Hazanavicious, αφού πέρασαν από το κόκκινο χαλί ανάμεσα στα φλας των φωτογράφων, ανέβηκαν τα σκαλιά του Palais du Festival για να φτάσουν μπροστά από την πόρτα της εισόδου του, όπου τους περίμεναν και τους υποδέχτηκαν οι Pierre Lescure και Thierry Fremaux.

Φέτος, ο Pierre Lescure, πρόεδρος του Φεστιβάλ των Καννών από το 1994, τέλεσε για τελευταία φορά τα καθήκοντα οικοδεσπότη, μια που την θέση του θα αναλάβει, ως γνωστόν, από την επόμενη χρονιά η Iris Klobloch.

Στα παρασκήνια, υπεύθυνη για την επίσημη τηλεοπτική κάλυψη της εκδήλωσης από τα μέσα ενημέρωσης, φέτος υπήρχε μια νέα ομάδα, αυτή της France Télévisions, που αντικατέστησε το Canal plus. Στο τιμόνι της τηλεοπτικής κάλυψης του φεστιβάλ, ο παραγωγός Renaud Le Van Kim, υπόσχεται να επεκτείνει την προβολή της εκδήλωσης παγκοσμίως και μέσω της Brut, μιας νέας πλατφόρμας ενημέρωσης που αναμένεται να προσελκύσει το κοινό των νέων 18 -34 ετών ανά τον κόσμο.

Η αίθουσα του Grand Theatre Lumière ήταν κατάμεστη από καλεσμένους και ένα επίλεκτο κοινό. Λίγοι ήταν αυτοί που φορούσαν μάσκες, προσδίδοντας στην εικόνα μια αίσθηση πρωτόγνωρης ξενοιασιάς.

Η Virginie Efira, παρουσιάστρια της τελετής, έλαμπε μέσα σε ένα εντυπωσιακό φόρεμα με παγέτες και κράτησε θαυμάσια τα ηνία της βραδιάς, εντυπωσιάζοντας με την πολύ συγκροτημένη στάση της. Ζυγίζοντας τα λόγια της αναρωτήθηκε τι μπορεί να κάνει και να προσφέρει ο κινηματογράφος απέναντι στις αιματηρές συγκρούσεις που μαστίζουν τον κόσμο μας και απέναντι στην δυστυχία των ανθρώπων που τις βιώνουνε.

Ακολούθησε η ανακοίνωση του τιμητικού Χρυσού Φοίνικα. ΄Όταν ακούστηκε το όνομα του Forest Whitaker, το κοινό τον υποδέχτηκε στην σκηνή με μεγάλο ενθουσιασμό και τον καταχειροκρότησε όρθιο για αρκετά λεπτά. Ο Whitaker, εμφανώς συγκινημένος, χρειάστηκε να περιμένει αρκετά ώσπου να μπορέσει να πάρει το λόγο και να ευχαριστήσει το κοινό για την πολύ θερμή υποδοχή που του επιφύλαξε  καθώς και το Φεστιβάλ των Καννών, που τον επέλεξε για να του απονείμει φέτος τον Χρυσό Φοίνικα για το σύνολο της καριέρας του. Μια σειρά αποσπασμάτων από ταινίες του θύμισε στους παρευρισκόμενους τις εξαιρετικές ερμηνείες του ηθοποιού. Ο Whitaker, εκτός από την καριέρα του στον κινηματογράφο, είναι ιδιαίτερα δραστήριος ως πρεσβευτής της Unesco και ως μέλος μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης που ίδρυσε ο ίδιος, με σκοπό να προσφέρει βοήθεια σε ανθρώπους που πλήττονται από πόλεμους ανά τον κόσμο.

“Είναι μεγάλη τιμή να βρίσκομαι εδώ μαζί σας για να γιορτάσουμε τη δύναμη του κινηματογράφου“, δήλωσε ο σταρ, που είχε κερδίσει το βραβείο καλύτερης αντρικής ερμηνείας στις Κάννες το 1988 για την ταινία Bird του Clint Eastwood, πριν αναφερθεί στα δράματα που συγκλόνισαν τον πλανήτη μας τα δύο τελευταία χρόνια: την πανδημία και πρόσφατα τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στη συνέχεια, αφού παρουσίασε ένα προς ένα όλα τα μέλη της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνιστικού προγράμματος, η Virginie Efira, κάλεσε τελευταίο τον πρόεδρό της, τον Vincent Lindon. Το κοινό ξέσπασε σε έναν πραγματικό πανηγυρισμό, με ένα δυνατό χειροκρότημα. Όλοι στην αίθουσα σηκώθηκαν όρθιοι για δεύτερη φορά, προκειμένου να τιμήσουν τον ηθοποιό και να εκφράσουν τον θαυμασμό τους.

Εμφανώς συγκινημένος, ο Vincent Lindon, αφού ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους για την τεράστια τιμή που του κάνανε με την υποδοχή τους, στη συνέχεια πήρε το λόγο για να διαβάσει ένα πολύ συγκινητικό και γεμάτο αξιοπρέπεια κείμενο, στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναρωτήθηκε ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του και τι μπορεί να προσφέρει πραγματικά σαν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του σημαντικότερου φεστιβάλ του κόσμου σε μια κοινωνία που βιώνει την βιαιότητα και την κοινωνική αδικία:

“Είμαι συγκλονισμένος από την ιδέα ότι πρέπει να ηγηθώ αυτής της εξαίρετης κριτικής επιτροπής και ότι επιλέχθηκα να το κάνω ανάμεσα σε τόσους πολλούς άλλους, πιο άξιους από εμένα” είπε και συνέχισε: “Δεν θα έπρεπε καλύτερα να μιλάμε από αυτή τη σκηνή για τα βάσανα ενός πλανήτη που αιμορραγεί, υποφέρει και καίγεται από την αδιαφορία των ισχυρών; (…) Δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε την αναγνωσιμότητά μας, όσο μέτρια και αν είναι, για να μιλήσουμε στην θέση όλων εκείνων που δεν έχουν φωνή; Δεν έχω μια απάντηση αυτή την στιγμή. Ξέρω όμως ότι, όπως όλοι όσοι είχαν την μεγάλη ευτυχία να ζήσουν την τέχνη τους, όλοι εμείς είμαστε τα ταπεινά και μικρά συστατικά ενός μεγάλου συνόλου που λέγεται πολιτισμός”.

Σε αυτό το σημείο της τελετής, όπως συνηθίζεται, υπήρξε ένα σύντομο μουσικό διάλειμμα κατά τη διάρκεια του οποίου το κοινό κλήθηκε να τραγουδήσει το ρεφρέν του τραγουδιού: Que je t’aime.

Αμέσως μετά και εντελώς απροσδόκητα, ήρθε και η μεγάλη έκπληξη της βραδιάς: εν ριπή οφθαλμού ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskyy εμφανίστηκε στην τεράστια οθόνη της αίθουσας και εκφώνησε μια ομιλία διάρκειας περίπου δέκα λεπτών, σε μια εμφάνιση παρόμοια με αυτή των διαφόρων βιντεοσκοπημένων ομιλιών του στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια.

Απευθυνόμενος στο κοινό των Καννών, ο Ζελένσκι υπενθύμισε τον ρόλο που έπαιξε ο Τσάρλι Τσάπλιν καταγγέλλοντας τον Χίτλερ στην ταινία Ο μεγάλος δικτάτορας. “Στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία ξεκίνησε έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας εναντίον της Ουκρανίας με σκοπό την περαιτέρω εξάπλωση της στην Ευρώπη. Ο κινηματογράφος δεν πρέπει να σιωπά” είπε και συνέχισε: “Κάθε μέρα υπάρχουν μαζικοί τάφοι (…) έχετε δει την Μπούτσα, έχετε δει τη Μαριούπολη (…) “Η κόλαση δεν είναι κόλαση, ο πόλεμος είναι χειρότερος (…) Η ευθύνη για όλα αυτά ανήκει σε ένα άτομο μόνο. Οι πόλεις μας δεν καταστρέφονται με τα computer graphics ενός υπολογιστή, οι εικόνες που βλέπετε είναι αληθινές (…)” σημείωσε και τέλειωσε λέγοντας “Χρειαζόμαστε έναν νέο Τσάπλιν!”.

Αναμφίβολα αυτή η απρόσμενη παρέμβαση του Ζελένσκι προβλημάτισε τους πάντες και επικράτησε βαριά ατμόσφαιρα σε ολόκληρη την αίθουσα.

Καθόλου εύκολο δεν ήταν για την Julian Moore να ανέβει στη σκηνή, λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, για να ανακοινώσει επίσημα την έναρξη του φεστιβάλ, προσπαθώντας με ένα αστραφτερό χαμόγελο να ξαναφέρει το εορταστικό και λαμπερό κλίμα της τελετής στο προσκήνιο.

Πρέπει να το παραδεχτούμε: είναι δύσκολο να βάλει κανείς στο ίδιο τραπέζι τη χλιδή της τελετής έναρξης, τα ακριβά φορέματα των σταρ, τα κοσμήματα και όλα τα σχετικά, ταυτόχρονα με τις καταγγελίες που έκανε ο Ζελένσκι ζωντανά στον αέρα. Μέσα σε αυτή την ελαφρώς δυστοπική ατμόσφαιρα, το φεστιβάλ ξεκίνησε με μια ταινία που έμοιαζε να ταιριάζει γάντι στην  περίσταση, το Coupez! του Michel Hazanavicious, ένα αφιέρωμα στις ταινίες ζόμπι, αλλά κυρίως ένα αφιέρωμα στην τέχνη του να κάνει κάνεις σινεμά με λίγα μέσα αλλά με πολύ πάθος.