Η χήνα στο παζάρι

H ταινία του Ulrich Seidl  PARADIES LIEBE  είναι αντιαισθητική. Η’ , για να είμαι ακριβεστερη ,αντιαισθητικό (και κωμικοτραγικό)  είναι  το θέμα που πραγματεύεται: σεξοτουρισμός  εύπορων- εικάζουμε-  και μοσχοθρεμμένων Ευρωπαίων κάποιας ηλικίας (πείρας και απογοήτευσης)  στην εξωτική Κένυα  της Αφρικανικής ηπέιρου, όχι στη μνήμη της Κάρεν Μπλίξεν βεβαίως, αλλά σε πραγμάτωση των ταινιών  που στεγάζονται  υπό τα: ” milfs”, “horny bitches”, “black cocks” , “interracial hardcore”  και πάει λέγοντας…

Η ταινία εστιάζει στο σεξουαλικό σαφάρι των γυναικών τουριστών εξ Ευρώπης, και δη γυναικών που μπορούν να χαρακτηριστούν  χλευαστικά  μπάζα, μπουγαδοκόφινα, στραβοχυμένος λουκουμάς  κι άλλα τέτοια λυρικά. Με πεσμενους πισινούς  και αυτοπεποίθηση. Μη ερωτεύσιμες υπάρξεις, εμφανισιακώς τουλάχιστον. Η ταινία του Seidl  φαίνεται παραδομένη στην ασχήμια- δεν βλεπουμε καλίγραμμα γυναικεία κορμιά εδώ, σ’αντιθεση με τα  “εδώδιμα αποικιακά” που είναι λεπτά, ευλύγιστα και κολασμένα.

Η Ευρώπη  συρρέει με αεροπλάνα στην υποσιτισμένη ,εξαρτημένη  οικονομικά και καταληστευμένη απ΄τους φυσικούς της πόρους , Αφρική για να τη γαμήσει.  Κυριολεκτικώς. Και την πληρώνει αδρά  γι’ αυτό. Πόσο αδρά, το εξιστορεί αυτή η ταινία. Το σεξ ανέκαθεν πουλούσε άλλωστε. Η πρωταγωνίστρια  Margarethe Tiesel ειναι αληθοφανέστατη, πειστικότατη και απεχθής. Μία Αυστριακή με κόρη έφηβη (το ίδιο φακλάνα όπως και η αφεντιά της) με σεβαστό κομπόδεμα το οποίο αποφασίζει να καταθέσει  στο βωμό  της Αφρικάνικης μαλαπέρδας, αν με  αντιλαμβάνεστε. Τα πλάνα της ταινίας  με τη γεμάτη πατσές και ξύγγια Τερέζα ή με τις  ιδίου φυράματος φιλενάδες της, κινούνται μεταξύ κωμικοτραγικότητας και δυνάμει τσόντας. ‘Οπως ακριβώς   και  η προδιάθεση  των τουριστριών που μοιάζουν με ξαμολυμμένα  στερημένα παιδάκια σε ζαχαροπλαστείο.

‘Ολες τους νταρντανο-γυναίκες, με την κυτταρίτιδα και τα πάχη τους, “παράσημα” της σκουπιδο-διατροφής με την οποία μπουκώνονται στ’ αστικά, καθαρά και δροσερά σπίτια τους, αυτές οι ανικανοποίητες   Ευρωπαίες με την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη  και με όλα  όσα δεν  έχουν οι νταβραντισμένοι Αφρικανοί που περιμένουν κάθε μέρα  όρθιοι   κάτω απ’ τον καυτό ήλιο  μπροστά στις  ξαπλωστρες  των τουριστριών, προσδοκώντας  να τσιμπήσει κάποια  απ΄αυτές και ν’ αγοράσει την πραμάτειά τους (σ’αυτη συμπεριλαμβάνεται και το κορμί τους βεβαίως).

Είναι γλαφυρά και μάλλον  “ενοχλητικά”  τα πλάνα  της ταινίας,αλλά και εξαιρετιά ενδιαφέροντα , επειδή θίγουν  – κατά πρόθεση ή ερμηνεία αδιαφορο- πολλά ζηήματα: μπορεί φερειπείν να θεωρηθεί  η ταινία  μια γεωπολιτική  αλληγορία , θίγει ζητήματα σεξουαλικής συμπεριφοράς και συναίνεσης , όπως και ζητήματα κυρίαρχου και κυριαρχούμενου στις σχέσεις επι πληρωμή, όπως  αυτές που συνάπτει η Τερέζα και οι αφηνιασμένες φιλενάδες της. Χρήζει ιδιαίτερης προσοχής  η απεικόνιση των “πεινασμένων” φιλενάδων αφενός, και των προθυμων  μέχρι παρενόχλησης και και κατ’ επίφασιν καλόβολων ζιγκολό, αφετέρου. Αμφότεροι δείχνουν  παγιδευμένοι σε  μιά ιδιότυπη  κοινωνική δραματουργία: εσύ η ματσωμένη Ευρωπαία, έρχεσαι ονειρευομενη  δάση από Αφρικάνικα πέη, εγώ η σαρκωμένη φαντασίωσή σου, είμαι δικός σου- νά έτσι ν’ απλώσεις το ξερό σου , θα με χουφτωσεις, αρκεί να τηρήσεις τους κανόνες του παιχνιδιού: εγώ θα σου πετάξω τα μάτια  έξω, αλλά   εσύ  θα πληρώσεις τον αδελφό μου, τον μπατζανάκη μου, τη μάνα μου, τη γυναίκα μου, που έχουν χρέη, αρρώστιες που κοστίζουν ακριβά και καθόλου χρήματα. Διότι ο πληρωμένος  έρωτας στην Κενυα αποτελεί ένα προσοδοφόρο  επάγγελμα / μέσο αναδιανομής του πλούτου. ‘Ολοι ξέρουν γιαυτό, και όλοι περιμένουν να πάρουν λεφτά (ακόμη και η μισοκακόμοιρη δασκάλα της τοπικής τάξης που ξαφνικά φοράει το προσωπείο  του κυνικού δανειστή και λέει στην Τερέζα: ” είναι λίγα. Δεν έχεις άλλα; ”

Απερίγραπτες σκηνές και ανεπαίσθητη εναλλαγή των ρόλων μεταξύ αυτού που , θεωρητικά,  κάνει κουμάντο με τον παρά του (βλ. Τερέζα) κι αυτού που προσφέρει το κορμί του και προτίθεται να κάνει τα πάντα για τα πολυπόθητα φράγκα ( η σεκάνς με το δώρο γενεθλίων που κάνουν οι υπόλοιπες λυσσάρες στην Τερέζα, άπαιχτη , μιλάει από μόνη της). Ξαφνικά, ο βρισκόμενος  σε κατά τι μειονεκτική  θέση, δεν είναι ο ζιγκολό που έχει  μάθει  να χρησιμοποιεί τη σεξουαλικότητά του ως όπλο επιβίωσης ,αλλά η στερημένη  (και ξαναμμένη ) Ευρωπαία μεσήλικη, που βλέπει οτι ένα καλο πήδημα comes with a price, εδώ στο  ‘Αφρικα. Τόσο αληθινά πλάνα, τόσο τραγελαφικές καταστάσεις που αμφιβάλλω αν μπορούν  να θεωρηθούν  ερεθιστικές.

‘Ισως γιαυτό η ταινία του Seidl   δεν  μπορεί να θεωρηθεί  τσοντούλα  πιστεύω:  διαισθητικά  παραβλέπεις  τα καυλωμένα κορμιά κι εστιάζεις στο δράμα εν τέλει, που κρύβεται πίσω τους. Σα να βγάζεις τα σέξι κι ακριβοπληρωμένα εσώρουχα και ν’αντικρύζεις  στον καθρέφτη για πολλοστή φορά το σίχαμα που είσαι…

Η εναρκτήρια σεκάνς με τους ανθρώπους με νοητική στέρηση, που λυσσάνε οδηγώντας αυτοκίνητα στην πίστα συγκρουόμενων (απομίμηση ζωής; ) με επόπτρια την Τερέζα, και η τελευταία , με την απηυδυσμένη  ή “εκπαιδευμένη” πλέον Τερέζα-ψωλοτουρίστρια να προσπερνάει αδιαφορη 3 πιθανούς επιβήτορες, συνοψίζουν  πιστεύω το τραγικόν του πράγματος:

‘Οπως κι αν είσαι, δικαιούσαι να ελπίζεις ότι θ’  αγαπηθείς  και θα ζήσεις βίο συναρπαστικό. Τι τί χλαπάτσα/ χυλόπιτα/εκμετάλλευση όμως, είναι  πολύ πιθανό να σου ματαιώσει αυτή την προσδοκία ανήκει στα λεγόμενα “ψιλά γράμματα της σύμβασης”.

Με τις υγείες σου αισιόδοξη.