Πρωτοβουλία της ΕΣΠΕΚ για τα προβλήματα του Ελληνικού Κινηματογράφου
Μια συνέντευξη τύπου που εξελίχθηκε σε μίνι συνέδριο !
Γράφει ο Τάσος Ντερτιλής
(το κείμενο δημοσιεύτηκε στο grandmagazine.gr)
Δώσε λίγη αγάπη στον Ελληνικό Κινηματογράφο…
Με το παραπάνω σύνθημα η ΕΣΠΕΚ (Ένωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου) διοργάνωσε στις 26 Νοεμβρίου συνέντευξη τύπου με θέμα τα κατεπείγοντα πλέον προβλήματα της εγχώριας κινηματογραφίας και τελικό αίτημα τη χάραξη ενιαίας (επιτέλους) κινηματογραφικής πολιτικής.
Σκηνοθέτες και παραγωγοί, δραστήριοι, πολυβραβευμένοι, αναγνωρισμένοι αλλά και νεότεροι, συγκεντρώθηκαν και διατύπωσαν τα επείγοντα αιτήματά τους και τις προτάσεις τους, ώστε τα αρμόδια υπουργεία και οι κρατικοί φορείς, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η ΕΡΤ, ο ΕΚΟΜΕ, να μπορέσουν να συνεργαστούν αποτελεσματικά και να συντονιστούν για την επιβίωση του ελληνικού κινηματογράφου, του οποίου η ύπαρξη κυριολεκτικά απειλείται.
Δύο ίσως και τρεις γενεές δημιουργών πήραν μέρος στη συζήτηση: Οι σκηνοθέτες-παραγωγοί: Αλέξης Αλεξίου («Ιστορία 52», «Τετάρτη 04:45»), Βασίλης Κεκάτος («Η Σιγή των Ψαριών Όταν Πεθαίνουν»), Μαργαρίτα Μαντά («Για Πάντα», «Ο Μεγάλος Περίπατος της Άλκης»), Δώρα Μασκλαβάνου («Και αν φύγω… θα ξανάρθω», «Πολυξένη»), Πέννυ Παναγιωτοπούλου («Δύσκολοι Αποχαιρετισμοί: Ο Μπαμπάς μου», «September»), Παναγιώτης Φαφούτης («Παράδεισος»), Ελίνα Ψύκου («Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά», «Ο Γιος της Σοφίας») και οι παραγωγοί: Κωνσταντίνος Βασίλαρος («Loving Vincent», «Zizotek»), Μαρἰα Δρανδάκη («A Blast», «Interruption»), Φένια Κοσσοβίτσα – με επιστολή της, μια και δεν μπόρεσε να παρευρεθεί λόγω γυρίσματος – («Πολυξένη», «Έτερος Εγώ», συμπαραγωγός στο «Μποέμικη Ψυχή» του Τονί Γκατλίφ) και Αμάντα Λιβανού («Park», «Οίκτος»). Τη συζήτηση συντόνισε ο Μάρκος Χολέβας, σκηνοθέτης-παραγωγός («Αυτόπτης Μάρτυρας», «E-mail»).
Τα βασικά σημεία των εισηγήσεων είχαν να κάνουν με τις καθυστερήσεις στην έγκριση και χρηματοδότηση, στα χαμηλά κονδύλια ακόμη και σε σχέση με άλλες φτωχότερες χώρες που διατίθενται για τον κινηματογράφο, την αδυναμία εφαρμογής του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά τα προβλεπόμενα έσοδα για την ανάπτυξη, την εμπλοκή πολλών κρατικών φορέων και την έλλειψη συντονισμού, τα πρακτικά προβλήματα ακόμη και χρηματοδοτημένων κινηματογραφικών σχεδίων. Είχαν επίσης να κάνουν με τη σημασία της κινηματογραφικής εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό που επέχει θέση εξωτερικής πολιτικής πολύ πιο αποτελεσματικής από χίλιες λέξεις αλλά και με το θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε μετά τη σύσταση του ΕΚΟΜΕ και τη διαδικασία χρηματοδότησης μέσω cash rebates.
Η συζήτηση που είχε προγραμματιστεί να γίνει στο φουαγιέ του κινηματογράφου ΑΣΤΟΡ κατέληξε τελικά στην κυρίως αίθουσα, λόγω της αναπάντεχα μαζικής συμμετοχής, κάτι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο για όσους θέλουν να πιστεύουν ότι δεν έχει χαθεί ακόμη το παιγνίδι.
Τα συμπεράσματα πολλά. Μεταξύ αυτών οι ομιλητές στάθηκαν στα εξής:
Αν η πολιτεία δεν δράσει άμεσα και συντονισμένα, θα χαθεί και η τελευταία, ιστορική ευκαιρία να χαραχθεί μια συνολική και σταθερή εθνική κινηματογραφική πολιτική, που να ξεκινάει από την παραγωγή για να προχωρήσει στη διανομή, προώθηση και διάδοση της ελληνικής ταινίας στο εσωτερικό – ως πολύτιμου πολιτισμικού αγαθού και ιστορικού τεκμηρίου – και στο εξωτερικό – ως εξαγώγιμου επικοινωνιακού προϊόντος – και να καταλήξει στην «εκπαίδευση» των θεατών και τη μύηση των νέων γενιών στην ελληνική ταινία, αλλά και τις κινηματογραφικές σχολές. Ανάγκη επομένως υπάρχει για συντονισμό και συνέργεια μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων στον κινηματογραφικό κύκλο φορέων της πολιτείας (9 Υπουργεία και οργανισμοί, όπως είπαν οι ενδιαφερόμενοι).
Να γίνει «Αποκατάσταση» του Νόμου για τον Κινηματογράφο που χωρίς τον ειδικό φόρο επί του εισιτηρίου που καταργήθηκε το 2015 (όταν από λάθος θεωρήθηκε φόρος υπέρ τρίτων) και την μη απόδοση του 1,5% από όλα τα κανάλια, έχει χάσει τους δύο βασικούς πυλώνες που χρηματοδοτούν τον ελληνικό κινηματογράφο και έτσι έχει απωλέσει την ουσία του.
Να «συνυπάρξουν» ισορροπημένα από άποψη κονδυλίων το ΕΚΚ και το ΕΚΟΜΕ με κοινό στόχο την οπτικοακουστική ανάπτυξη. στήριξη των θεσμών, συντονισμό και όραμα. Διότι δεν νοείται Ευρωπαϊκή χώρα χωρίς cultural fund, το οποίο εν προκειμένω να διαχειρίζεται το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και να στοχεύει στην ενίσχυση της εθνικής κινηματογραφίας, στην ανάδειξη νέων κινηματογραφιστών, την πρόληψη και καταπολέμηση του brain drain και την ανάπτυξη της πολιτισμικής ταυτότητας. Να απαγκιστρωθούν οι κρατικοί μηχανισμοί από τη γραφειοκρατία και να υπάρξει συντονισμός και όραμα για το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου.
Να ενεργοποιηθεί ουσιαστικά η ΕΡΤ, όπως προβλέπεται από το νόμο. Και για να γίνει πιο αποτελεσματική η ενίσχυση της ελληνικής ταινίας μέσω του ΕΚΟΜΕ (cash rebate), πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι η έννοια της «κρατικής συμμετοχής» που καθορίζει και το ποσοστό συμμετοχής της κρατικής ενίσχυσης (θυμίζουμε ότι το όριο της κρατικής ενίσχυσης ανά ταινία ορίζεται στο 60% της συνολικής χρηματοδότησης) δεν αφορά στην κρατική τηλεόραση, όπως ισχύει και στο εξωτερικό όπου η συμμετοχή κρατικών καναλιών δεν συνυπολογίζεται στο ποσοστό κρατικής ενίσχυσης.
Επίσης σε πρακτικό επίπεδο, να ισχύσει το Εργόσημο και στον κινηματογράφο, όπως και να θεσπιστεί ένα πλαίσιο συνεργασίας με υπηρεσίες όπως η αστυνομία, η πυροσβεστική, το λιμενικό και να υπάρξει πολιτική στην έκδοση αδειών γυρίσματος σε αρχαιολογικούς χώρους.
Τέλος, το κυριότερο, να υπάρξει πλαίσιο εκπαίδευσης του θεατή, να μπει το σινεμά στην εκπαίδευση, ώστε από μικροί να μαθαίνουμε να βλέπουμε ταινίες γενικά, αλλά και ελληνικές ειδικά, με κριτική άποψη και προσωπική εμπλοκή, ώστε να σκορπιστεί η δυσπιστία απέναντι στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά.
Μετά τις τοποθετήσεις των ομιλητών, ακολούθησε συζήτηση στη οποία συμμετείχε και ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Βασίλης Κοσμόπουλος που δήλωσε ότι το ΕΚΚ θα επιδιώξει ένα διάλογο προκειμένου η επιλεκτική χρηματοδότηση, μέσω του ΕΚΚ, να έχει ένα ανάλογο σχήμα με το ΕΚΟΜΕ και να υπάρξει συντονισμός μεταξύ των φορέων ώστε να προχωρήσουν σε χάραξη εθνικής κινηματογραφικής πολιτικής.
Στη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκε πάντως αρκετά το όνομα του (απόντος) υφυπουργού ΨΗΠΤΕ Λευτέρη Κρέτσου που εδώ και ένα χρόνο με τον ΕΚΟΜΕ φαίνεται να έχει «βάλει φωτιά» στα ξερόχορτα που είχαν φυτρώσει γύρω από τα λιμνάζοντα ύδατα της εγχώριας κινηματογραφίας. Το μέλλον θα δείξει αν αυτά τα ξερόχορτα κάηκαν άπαξ και δια παντός.
Όπως δήλωσαν με αισιοδοξία οι παριστάμενοι «Η ΕΣΠΕΚ θα συνεχίσει με παρόμοιες πρωτοβουλίες ελπίζοντας πως στο άμεσο μέλλον η πολιτεία θα ανταποκριθεί με πράξεις, που παράλληλα με τη βιομηχανική υπόσταση του κινηματογράφου, θα στηρίζουν την ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης, επιδιώκοντας την προώθηση της εθνικής κινηματογραφίας. Η ουσία του σινεμά είναι τρέλα, πάθος, αγάπη, εμείς αυτό διεκδικούμε, δεν θέλουμε να είμαστε γκρινιάρηδες, εσωστρεφείς, αλλά να κάνουμε σινεμά και ν’ αγαπιέται, είμαστε μαχητές».
Κι όπως είπε χαριτολογώντας ο νεαρότερος της παρέας σκηνοθέτης Βασίλης Κεκάτος για τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στη χρηματοδότηση ακόμη και της ανάπτυξης μιας ιδέας «αν δούμε τη δημιουργία κάθε ταινίας σαν ερωτική διαδικασία, εγώ θέλω εκείνη τη στιγμή να τη ζήσω, δεν θέλω να περιμένω 5 χρόνια, μέχρι τότε θέλω να αποτελεί μια γλυκιά ανάμνηση και να έχω προχωρήσει στην επόμενη».