ΕΠΙΚΑΙΡΑΚινηματογραφικά Νέα

Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο

a-trip-to-the-moon_site

Στο πλαίσιο της έκθεσης «Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο», η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση δίνει νόημα στον όρο sci-fi με το κινηματογραφικό αφιέρωμα «Στο Άγνωστο και ακόμα παραπέρα» που περιλαμβάνει προβολές σπάνιων ταινιών που καθόρισαν το είδος της επιστημονικής φαντασίας. Ένα πρόγραμμα με προβολές ταινιών επιστημονικής φαντασίας, από τις τολμηρές προσπάθειες των απαρχών της κινηματογραφικής τέχνης μέχρι και το ψηφιακό σήμερα, από τις 17 Οκτωβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί στο Odeon Starcity. (Λ. Συγγρού 111, Ν. Κόσμος).

Στα πλαίσια του προγράμματος θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα κλασικές ταινίες, αποκατεστημένες κόπιες σπάνιων ταινιών, χαμένα αριστουργήματα από όλο τον κόσμο και μικρού μήκους εκπλήξεις.

Αναλυτικά το πρόγραμμα:

ΤΡΙΤΗ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ « ΟΔΥΣΣΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» – Αίθουσα 5

Στις 19:00
Ταξίδι στη Σελήνη (Le Voyage dans la Lune) του Georges Méliès / 1902,
Γαλλία, 16΄

Στις 21:00
Ikarie XB 1 του Jindřich Polák / 1963, Τσεχοσλοβακία, 88΄

Στενές επαφές τρίτου τύπου (Close Encounters of the Third Kind) του Steven Spielberg / 1977, ΗΠΑ, 137΄ / Πανελλήνια πρεμιέρα της 4k ψηφιακής κόπιας που κυκλοφόρησε φέτος για τα 40 χρόνια από την κυκλοφορία της ταινίας στις αίθουσες.

ΤΡΙΤΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ «ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙΑ» – Αίθουσα 5

Στις 19:00
World of Tomorrow του Don Hertzfeld / 2015, ΗΠΑ, 17΄
World of Tomorrow Episode Two: The Burden of Other People’s Thoughts του Don Hertzfeld / 2017, ΗΠΑ, 23’
Ο θαυμαστός κόσμος του Ιουλίου Βερν (Vynález zkázy) του Karel Zeman /1958, Τσεχοσλοβακία, 84΄
Στις 21:30
Mothra του Ishirō Honda / 1961, Ιαπωνία, 101΄

ΤΡΙΤΗ 31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ «ΑΠΩΤΑΤΑ ΣΥΝΟΡΑ»– Αίθουσα 5

Στις 19:00
La Jetée του Chris Marker / 1962, Γαλλία, 28’
Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ (Je t’aime, je t’aime) του Alain Resnais / 1968, Γαλλία, 94΄

Στις 21:30
Aurora της Kristina Buozyte / 2012, Λιθουανία-Γαλλία- Βέλγιο, 124΄

ΤΡΙΤΗ 7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ «ΘΑΥΜΑΣΤΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΙ ΚΟΣΜΟΙ» – Αίθουσα 5

Στις 19:00
Electronic Labyrinth THX 1138 4EB του George Lucas / 1967, ΗΠΑ, 15’
Stalker του Andrei Tarkovsky / 1979, Σοβιετική Ένωση, 162΄

Στις 22:00
Phase IV του Saul Bass / 1974, ΗΠΑ-Ηνωμένο Βασίλειο, 84΄

ΤΡΙΤΗ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ «ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙΑ» – Αίθουσα 7

Στις 19:00
Ropáci του Jan Svĕrák / 1988, Τσεχοσλοβακία, 20΄
Το υποβρύχιο τέρας (It Came from Beneath the Sea) του Robert Gordon / 1955, HΠΑ, 79΄

Στις 21:00
Η νήσος των χαμένων ψυχών (Island of Lost Souls) του Erle C. Kenton / 1932, HΠΑ, 70΄

ΤΡΙΤΗ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ « ΟΔΥΣΣΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» – Αίθουσα 5

Στις 19:00
Οι αστροναύτες (Les Astronautes) των Walerian Borowczyk και Chris Marker / 1959, Γαλλία, 13΄
Άγριος πλανήτης (La Planète sauvage) του René Laloux / 1973, Γαλλία-Τσεχοσλοβακία, 72΄

Στις 21:00
Ο πλανήτης των βρικολάκων (Terrore nello spazio) του Mario Bava / 1965, Ιταλία-Ισπανία, 90΄

ΤΡΙΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ « ΘΑΥΜΑΣΤΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΙ ΚΟΣΜΟΙ» – Αίθουσα 5

Στις 19:00
Automania 2000 του John Halas / 1964, Ηνωμένο Βασίλειο, 10΄
Alphaville του Jean-Luc Godard / 1965, Γαλλία-Ιταλία, 99΄

Στις 21:00
Το δέκατο θύμα (La decima vittima) του Elio Petri / 1965, Ιταλία-Γαλλία, 92΄

ΤΡΙΤΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ «ΑΠΩΤΑΤΑ ΣΥΝΟΡΑ» – Αίθουσα 7

Στις 19:00
Sunspring του Oscar Sharp / 2016, ΗΠΑ-Ηνωμένο Βασίλειο, 9’
It’s No Game του Oscar Sharp / 2017, ΗΠΑ, 8’
Φανταστικό ταξίδι (Fantastic Voyage) του Richard Fleischer / 1966, ΗΠΑ, 101΄

Στις 21:30
The Brood του David Cronenberg / 1979, Καναδάς, 92΄

 

Οι ταινίες αναλυτικά: 

Ακολουθούν λίγα λόγια για το τι θα δούμε στην μεγάλη οθόνη…

Ταξίδι στη Σελήνη (Le Voyage dans la Lune) του Ζορζ Μελιές / 1902, Γαλλία, 16’

Εμπνευσμένη από τα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν, Από τη Γη στη Σελήνη και Γύρω από τη Σελήνη, η πιο διάσημη ταινία του πρωτοπόρου της 7ης τέχνης, Ζορζ Μελιές, αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας αστρονόμων που ταξιδεύουν προς το φεγγάρι με ένα διαστημόπλοιο-ρουκέτα. Εκεί θα βρουν τους κατοίκους της Σελήνης, που ονομάζονται Σεληνίτες, και θα επιστρέψουν στη Γη φέρνοντας μαζί τους και έναν αιχμάλωτο.

Μία από τις πρώτες και πιο επιδραστικές ταινίες επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία του σινεμά, φημίζεται για τα χειροποίητα ειδικά εφέ της και την κλασική σκηνή με το διαστημόπλοιο που προσγειώνεται στο «μάτι» της Σελήνης. Στο αφιέρωμα, το Ταξίδι στη Σελήνη προβάλλεται σε έγχρωμη ψηφιακή κόπια, από μια βερσιόν που ανακαλύφθηκε στην Ταινιοθήκη της Καταλονίας, αποκαταστάθηκε το 2010 και προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών το 2011, ως ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά γεγονότα της δεκαετίας. Το νέο πρωτότυπο σάουντρακ υπογράφει ο Τζεφ Μιλς.

Ikarie XB 1 του Γίντρικ Πόλακ / 1963, Τσεχοσλοβακία, 88’

ikariexb-001

Το έτος 2163, το διαστημόπλοιο Ikarie XB 1 αποστέλλεται στον μυστηριώδη Λευκό Πλανήτη στο Άλφα του Κενταύρου. To ταξίδι διαρκεί 28 μήνες, στη διάρκεια του οποίου οι 40 αστροναύτες του πληρώματος πρέπει να προσαρμοστούν στις συνθήκες ζωής στο διάστημα, αλλά και να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που θα συναντήσουν στη διαδρομή, ανάμεσα στους οποίους είναι ένα διαστημόπλοιο του 20ού αιώνα που μεταφέρει πυρηνικά όπλα, ένα φονικό «μαύρο αστέρι» και η ψυχολογική κατάρρευση ενός μέλους του πληρώματος.

Βασισμένο στο μυθιστόρημα Το Νέφος του Μαγγελάνου του Στάνισλαβ Λεμ –του συγγραφέα του Σολάρις που θα έκανε ταινία ο Αντρέι Ταρκόφσκι το 1972–, το φιλμ του Τσεχοσλοβάκου Γίντρικ Πόλακ, που υπήρξε έμπνευση για το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος αλλά και τη μετέπειτα ιστορία της κινηματογραφικής επιστημονικής φαντασίας, υποβάλλει με την κλειστοφοβική του ατμόσφαιρα, εμποτίζοντας με ποίηση και πολιτική αλληγορία μια αγωνιώδη ιστορία επιβίωσης και αέναης αναζήτησης μιας «νέας πατρίδας». Στο αφιέρωμα θα προβληθεί η αποκατεστημένη ψηφιακή 4k κόπια της ταινίας από την Εθνική Ταινιοθήκη της Πράγας.

Πανελλήνια πρεμιέρα: Στενές επαφές τρίτου τύπου (Close Encounters of the Third Kind) / 40 th  Anniversary 4kψηφιακή κόπια του Στίβεν Σπίλμπεργκ / 1977, ΗΠΑ, 137’

closeencounters_toppage

Ένας εργάτης επιστρέφει στο σπίτι του έπειτα από μια τυπική μέρα δουλειάς. Το φορτηγό του, όμως, ακινητοποιείται στη μέση του δρόμου και όλα γύρω του λούζονται από ένα εκτυφλωτικό φως. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να επιστρέψει στη συγκεκριμένη τοποθεσία και να ανακαλύψει τι ακριβώς έχει συμβεί. Καθώς η οικογένειά του ανησυχεί για την παράξενη συμπεριφορά του, αυτός συνειδητοποιεί πως δεν είναι ο μόνος που… περιμένει.

Το συναρπαστικό αριστούργημα του Στίβεν Σπίλμπεργκ, με τη βραβευμένη με Όσκαρ φωτογραφία του Βίλμος Ζίγκμοντ και τη σινεφιλική εμφάνιση του Φρανσουά Τριφό, άσκησε τεράστια επίδραση στο πώς θα υποδεχόταν το Χόλιγουντ τους εξωγήινους στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Η ταινία κλείνει τα 40 της χρόνια και προβάλλεται σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια 4k, η οποία έκανε την πρεμιέρα της στο τμήμα με τις κλασικές ταινίες του 74ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

World of Tomorrow του Ντον Χέρτσφελντ / 2015, ΗΠΑ, 17’
World of Tomorrow Episode Two: The Burden of Other People’s Thoughts του Ντον Χέρτσφελντ / 2017, ΗΠΑ, 23’

Η Έμιλι είναι ένα συνηθισμένο τετράχρονο κορίτσι σε ένα κοντινό μέλλον. Μέχρι που μια μέρα δέχεται μια βιντεοκλήση από έναν τρίτης γενιάς κλώνο της, 227 χρόνια αργότερα, που αναλαμβάνει να την ξεναγήσει στη ζωή του μελλοντικού εαυτού της.

«Μια από τις καλύτερες μικρού μήκους ταινίες όλων των εποχών». «Μια από τις καλύτερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας των τελευταίων ετών». Αυτές είναι μόνο δύο από τις αναρίθμητες διθυραμβικές κριτικές που πήρε το φιλμ του Ντον Χέρτσφελντ όταν πρωτοκυκλοφόρησε. Αστεία, συγκινητική και απροσδόκητα φιλοσοφημένη, χτισμένη πάνω στις ηχογραφήσεις της τετράχρονης ανιψιάς του σκηνοθέτη, η ταινία επιστρατεύει μια μινιμαλιστική, σχεδόν παιδική, τεχνοτροπία κινουμένων σχεδίων για να αφηγηθεί μια πολυεπίπεδη ιστορία για τη ζωή και την ανθρώπινη φύση. Το φιλμ, που τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας στο Φεστιβάλ Σάντανς και ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων, προβάλλεται μαζί με την εξίσου αριστουργηματική συνέχειά του, σε πανελλήνια πρεμιέρα.

Ο θαυμαστός κόσμος του Ιουλίου Βερν (Vynález Ζkázy) του Κάρελ Ζέμαν/ 1958, Τσεχοσλοβακία, 84’

Ένας σατανικός εκατομμυριούχος και η συμμορία των πειρατών του έχουν απαγάγει και κρατούν αιχμάλωτο έναν επιστήμονα στο άντρο τους, στην καρδιά ενός ηφαιστείου, σχεδιάζοντας να χρησιμοποιήσουν την εκρηκτική του εφεύρεση προκειμένου να κατακτήσουν τον κόσμο. Η κόρη του εφευρέτη και ο βοηθός του θα προσπαθήσουν να δραπετεύσουν και να ανατρέψουν τα καταστροφικά τους σχέδια.

Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν, Μπροστά στη σημαία, που εκδόθηκε το 1896, η ταινία Ο θαυμαστός κόσμος του Ιουλίου Βερν αποτελεί μία από τις κορυφαίες δημιουργίες του θρυλικού Τσέχου animator Κάρελ Ζέμαν, άξιου διαδόχου του Ζορζ Μελιές και προπάτορα του Τέρι Γκίλιαμ. Η ταινία ζωντανεύει το φαντασμαγορικό πνεύμα του συγγραφέα (αλλά και τον φόβο της πυρηνικής απειλής) μέσα από μια πανδαισία διαφορετικών τεχνικών κινουμένων σχεδίων, τοποθετώντας τους ηθοποιούς σε ένα στυλιζαρισμένο σκηνικό που μοιάζει βγαλμένο από τις βικτωριανές λιθογραφίες που κοσμούσαν τις πρωτότυπες εκδόσεις των έργων του Βερν. Η ταινία προβάλλεται σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, μέρος του πρότζεκτ «Αποκαθιστώντας τον Κόσμο της Φαντασίας», από το Κέντρο Κινηματογράφου της Τσεχίας, το Μουσείο Κάρελ Ζέμαν και την Τσέχικη Τηλεόραση, σε συνεργασία με την Universal Production Partners, με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Τσεχίας και την υποστήριξη του Υπουργού Πολιτισμού της Τσεχίας, Ντάνιελ Χέρμαν.

Mothra του Ισίρο Χόντα / 1961, Ιαπωνία, 101’

Μία ομάδα επιστημόνων στέλνεται σε ένα απομονωμένο νησί, το οποίο κάποτε υπήρξε πεδίο πυρηνικών δοκιμών, όπου ανακαλύπτουν έκπληκτοι ότι βρίθει ακόμα από ζωή. Εκεί συναντούν και δύο μικροσκοπικές γυναίκες μιας φυλής που λατρεύει ως θεότητα ένα γιγαντιαίο αβγό. Όταν οι γυναίκες απάγονται και στέλνονται στο Τόκιο ως ατραξιόν, το αβγό θα αποκαλύψει το περιεχόμενό του και μια ανίκητη, κολοσσιαίων διαστάσεων νυχτοπεταλούδα θα σκορπίσει το χάος στην ιαπωνική μητρόπολη.

Επτά χρόνια μετά το επιδραστικό Godzilla του, ο Ισίρο Χόντα επιστρέφει στον κόσμο των kaiju (τα ιαπωνικά κινηματογραφικά τέρατα), αυτή τη φορά σε εκθαμβωτική technicolor φωτογραφία, με μια θεαματική παραβολή για την καταστροφική παρέμβαση του ανθρώπου σε ξένους πολιτισμούς και τον ανεξέλεγκτο βιασμό της φύσης. Με τις συναρπαστικές ιδέες να συναγωνίζονται τα πρωτοποριακά ειδικά εφέ (του Εΐτζι Τσουμπαράγια, υπεύθυνου και για το Godzilla), το Mothra παραμένει μια από τις πιο εντυπωσιακές και διαχρονικά ψυχαγωγικές ταινίες του είδους, που μας χάρισε το ιαπωνικό σινεμά.

La Jetée του Κρις Μαρκέρ / 1962, Γαλλία, 28’

la_jetee1

«Αυτή είναι η ιστορία ενός άντρα σημαδεμένου από μια εικόνα της παιδικής του ηλικίας». Έτσι ξεκινάει το αριστουργηματικό μικρού μήκους φιλμ του Κρις Μαρκέρ, το οποίο αφηγείται μια ερωτική ιστορία με φόντο ένα Παρίσι μετά από πυρηνική καταστροφή. Το φιλμ αποτελείται εξ ολοκλήρου από ασπρόμαυρες φωτογραφίες, με πισωγυρίσματα στον χρόνο και μια θεώρηση της επιστημονικής φαντασίας που αγγίζει τα όρια της υψηλής τέχνης. Από τις πιο επιδραστικές ταινίες στην ιστορία του σινεμά, σαφής έμπνευση για τους 12 Πιθήκους του Τέρι Γκίλιαμ και σημείο αναφοράς για τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορείς να επιστρέψεις στο… μέλλον.

Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ (Je t’aime, je t’aime) του Αλέν Ρενέ / 1968, Γαλλία, 94’

Έπειτα από μία αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας, ένας άντρας δέχεται να συμμετάσχει σε ένα μυστηριώδες πείραμα που του επιτρέπει να επιστρέψει στο παρελθόν του για ένα λεπτό. Εκεί θα μπλεχτεί σε μια χρονοδίνη που θα τον εγκλωβίσει σε μια κομματιασμένη εκδοχή της ζωής του.

Στη δική του εκδοχή της επιστημονικής φαντασίας, ο Αλέν Ρενέ εμπιστεύεται το σενάριο του Ζακ Στέρνμπεργκ και φτιάχνει μια ρομαντική περιπέτεια για το μυαλό και το σώμα. Η ταινία θα συμμετείχε στο Φεστιβάλ Καννών που αναβλήθηκε λόγω του Μάη του ’68, αλλά αναγνωρίστηκε αργότερα από τους θαυμαστές του Ρενέ ως ένα από τα πιο ιδιόμορφα δείγματα της φιλμογραφίας του – σαφής έμπνευση για την Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού του Μισέλ Γκοντρί. Θα προβληθεί σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια που επιμελήθηκαν τα εργαστήρια Éclair.

Aurora της Κρίστινα Μπουόζιτε / 2012, Λιθουανία-Γαλλία- Βέλγιο, 124’

aurora01

Ένας συναισθηματικά αποστασιοποιημένος νευρολόγος συμμετέχει σε ένα φιλόδοξο πείραμα, κατά τη διάρκεια του οποίου συνδέεται με το μυαλό μιας νεαρής γυναίκας που βρίσκεται σε κώμα. Μια παθιασμένη ερωτική σχέση θα αναπτυχθεί ανάμεσά τους, στο εικονικό τοπίο όπου συναντιούνται τα υποσυνείδητά τους, παρασύροντάς τους σε αλλόκοτα μονοπάτια που θα θέσουν σε κίνδυνο την εγκυρότητα του πειράματος, την επαφή του επιστήμονα με την πραγματικότητα, αλλά και την ίδια τη ζωή της ασθενούς.

Με αναφορές που ξεκινούν από τον Αντρέι Ταρκόφσκι και τον Αλεχάντρο Χοντορόφσκι και φτάνουν μέχρι τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ και τον Κεν Ράσελ, η Λιθουανή σκηνοθέτης Κρίστινα Μπουόζιτε παραδίδει μια από τις πιο πρωτότυπες ταινίες επιστημονικής φαντασίας της τελευταίας δεκαετίας, που ξαναδιαβάζει μερικά από τα αιώνια φιλοσοφικά ερωτήματα του είδους για τα όρια της επιστήμης, μέσα από μια σπαρακτική ερωτική ιστορία, με εικονοκλαστική αισθητική και προκλητικό αισθησιασμό. Προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Electronic Labyrinth THX 1138 4EB του Τζορτζ Λούκας / 1967, ΗΠΑ, 15’

Σε μια υπόγεια πόλη ενός δυστοπικού μέλλοντος, ένας άνδρας με το όνομα THX 1138 4EB πασχίζει να δραπετεύσει από μια καταπιεστική κοινωνία, ενώ βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση από κάμερες και υπολογιστές που καταγράφουν κάθε του κίνηση.

Δέκα χρόνια προτού κατακτήσει τον κόσμο με τον Πόλεμο των Άστρων, ο Τζορτζ Λούκας κατέθεσε τα πρώτα δείγματα του ταλέντου και της φαντασίας του με μια θρυλική, πλέον, μικρού μήκους ταινία εμπνευσμένη από το ζοφερό φουτουριστικό σύμπαν του Τζορτζ Όργουελ και του 1984, η οποία αποτέλεσε και την πρώτη ύλη για το μεγάλο μήκους ντεμπούτο του σκηνοθέτη, το THX 1138 του 1971. Γυρισμένη ενόσω ο Λούκας σπούδαζε ακόμα κινηματογράφο στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, η ταινία προβάλλεται σε ψηφιακή κόπια του USC Hugh M. Hefner Moving Image Archive.

Stalker του Αντρέι Ταρκόφσκι / 1979, Σοβιετική Ένωση, 162’

tarkovsky-003

Ένας συγγραφέας που προσπαθεί να βρει τη χαμένη του έμπνευση, ένας επιστήμονας που θέλει να αποτρέψει το τέλος του κόσμου και ένας οδηγός, ο Στάλκερ, που επιθυμεί να συναντήσει έναν παλιό συνοδοιπόρο του, ξεκινούν ένα ταξίδι μέσα στην «απαγορευμένη ζώνη», αναζητώντας το σημείο που λέγεται ότι εκπληρώνει κάθε ανθρώπινη επιθυμία.

Το δυστοπικό αριστούργημα του Αντρέι Ταρκόφσκι, βασισμένο στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας Πικνίκ δίπλα στον δρόμο των Αρκάντι και Μπόρις Στρουγκάτσκι, που εκδόθηκε το 1971, αποτελεί μια φιλοσοφική ματιά πάνω στο άγνωστο, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα και την αναζήτηση της πραγματικής ευτυχίας. Η ταινία θα προβληθεί σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια του 2016 από τo στούντιο της ρωσικής Mosfilm.

Phase IV του Σολ Μπας / 1974, ΗΠΑ-Ηνωμένο Βασίλειο, 84’

Μυρμήγκια της ερήμου αρχίζουν να εμφανίζουν σημάδια ανώτερης ευφυΐας και κηρύσσουν πόλεμο στους ανθρώπους. Δύο επιστήμονες και ένα κορίτσι που κατάφερε να σωθεί από την οργή τους είναι αποφασισμένοι να τα εμποδίσουν.

Η μοναδική ταινία μυθοπλασίας του θρυλικού γραφίστα Σολ Μπας, διάσημου για τις αφίσες και τους τίτλους αρχής των ταινιών του Άλφρεντ Χίτσκοκ, υπήρξε ένα υποτιμημένο φιλμ την εποχή της κυκλοφορίας του στις αίθουσες, που αντικαθιστά τη δράση με εικαστική ενδοσκόπηση στον πόλεμο των ειδών. Ευτυχώς, με την πάροδο του χρόνου κέρδισε την καλτ αναγνώριση που του αξίζει, αλλά και μια περίοπτη θέση στην (ποπ) κουλτούρα της επιστημονικής φαντασίας.

Ropáci του Γιαν Σβέρακ / 1988, Τσεχοσλοβακία, 20’

Ένας ζωολόγος, ένας βιοχημικός, ένας σκηνοθέτης και ο οπερατέρ του αναζητούν στα ανθρακωρυχεία της Τσεχίας πλάσματα που τρέφονται με πλαστικό.

Τοποθετημένο το 1987, το σπουδαστικό ψευδο-ντοκιμαντέρ του Γιαν Σβέρακ (ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης του Μικρού Κόλια) είναι μια απολαυστική σάτιρα πάνω στην άναρχη εκβιομηχάνιση και τις κοινωνικές και οικολογικές της συνέπειες, που φλερτάρει με το monster movie και αξιοποιεί ιδανικά το σεληνιακό τοπίο της βόρειας Βοημίας. Το φιλμ προβάλλεται σε κόπια 35mm της Εθνικής Ταινιοθήκης της Πράγας.

Το υποβρύχιο τέρας (It Came from Beneath the Sea) του Ρόμπερτ Γκόρντον / 1955, HΠΑ, 79’

Ένα υποβρύχιο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού συνεργάζεται με μια ομάδα θαλάσσιων βιολόγων, προκειμένου να εμποδίσουν ένα γιγάντιο χταπόδι να καταστρέψει το Σαν Φρανσίσκο.

Κλασικό monster movie της δεκαετίας του ’50, υπηρετεί ιδανικά τα χειροποίητα ειδικά εφέ του πρωτοπόρου Ρέι Χαριχάουζεν, ο οποίος εφηύρε και εξέλιξε την τεχνική του stop motion για να κάνει πραγματικότητα ακόμη και την πιο άγρια κινηματογραφική φαντασία. Εδώ, μαζί με το θαλάσσιο τέρας, ξυπνάει και ο τρόμος της ατομικής απειλής, που ψυχροπολεμικά έγινε κινηματογραφικό λάιτ μοτίφ κυρίως στα b-movies επιστημονικής φαντασίας.

Η νήσος των χαμένων ψυχών (Island of Lost Souls) του Ερλ Σ. Κέντον /1932, HΠΑ, 70’

Ένας ναυαγός βρίσκει καταφύγιο στο νησί του παραγνωρισμένου επιστήμονα Δόκτορος Μορό, αλλά γρήγορα αντιλαμβάνεται την τρομακτική φύση των πειραμάτων που κάνει στο εργαστήριό του και τα οποία αποσκοπούν στη δημιουργία μιας υποκοινωνίας ανθρωπόμορφων ζώων.

Αυτή είναι η πρώτη κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος του Χ. Τζ. Γουέλς, Το νησί του Δόκτορος Μορό, που εκδόθηκε το 1896, με all-star καστ τους Ρίτσαρντ Άρλεν, Τσαρλς Λότον, Κάθλιν Μπερκ και Μπέλα Λουγκόζι. Ένα πρώιμο, αλλά τολμηρό φιλμ επιστημονικής φαντασίας που πρόλαβε τον κώδικα Χέιζ (υπεύθυνο για τη λογοκρισία μια ολόκληρης γενιάς δημιουργών του αμερικανικού σινεμά) και κατηγορήθηκε ακόμη και από τον ίδιο τον Γουέλς για υπερβολική απεικόνιση της βίας – μια αρχή της συζήτησης που παραμένει ακόμη ανοιχτή γύρω από το τι επιτρέπεται να δείχνει το σινεμά από τη ζοφερή πραγματικότητα ή την πιο τρελή φαντασία.

Οι αστροναύτες (Les Astronautes) των Βαλέριαν Μπόροβτσικ και Κρις Μαρκέρ / 1959, Γαλλία, 13’

Ένας εφευρέτης κατασκευάζει ένα χειροποίητο αεροσκάφος με το οποίο διασχίζει την πόλη, κατασκοπεύει γυναίκες και επιδίδεται σε διαγαλαξιακές μονομαχίες.

Ο μετρ του πειραματικού animation και μετέπειτα στυλίστας του ερωτικού σινεμά, Βαλέριαν Μπόροβτσικ, ενώνει τις δυνάμεις του με τον αβανγκάρντ ομότεχνό του (και δημιουργό του La Jetée), Κρις Μαρκέρ, σε ένα φιλμ που επιζητά να επιστρέψει στην αγνή κινηματογραφική ονειροφαντασία του Ζορζ Μελιές. Φτιαγμένο σαν ένα κινούμενο κολάζ από φωτογραφίες, αποκόμματα και σλάπστικ διάθεση, το Les Astronautes είναι ο δικός τους, αναρχικός και σουρεαλιστικός φόρος τιμής σε αυτή τη χαμένη αθωότητα.

Άγριος πλανήτης (La Planète sauvage) του Ρενέ Λαλού / 1973, Γαλλία-Τσεχοσλοβακία, 72’

fantastic-planet

Στον πλανήτη Γιάγκαμ, οι ανθρωπόμορφοι Ομς ζουν σχεδόν σαν ζώα, καταδυναστευόμενοι από την κυρίαρχη κάστα των γιγαντιαίων Ντραγκς. Μέχρι που ένα νεαρό αγόρι των Ομς αποκτά τις γνώσεις που η φυλή του είχε έως τώρα στερηθεί και αποφασίζει να ηγηθεί μιας επανάστασης ενάντια στους εξουσιαστές τους, διεκδικώντας την ελευθερία τους.

Με ένα πανίσχυρο ανθρωπιστικό μήνυμα στον πυρήνα του, για την αρμονική συνύπαρξη όλων των ειδών, το φιλμ του Ρενέ Λαλού αποτελεί ταυτόχρονα ένα μαγευτικό, σχεδόν ψυχεδελικό τριπ κινουμένων σχεδίων για ενήλικους θεατές, με τα σχέδια του καλλιτέχνη Ρολάν Τοπόρ να φέρνουν στο μυαλό τους πίνακες του Ιερώνυμου Μπος, ζωντανεύοντας ένα παραληρηματικό σύμπαν από αλλόκοτα όσο και οικεία φανταστικά πλάσματα. Διόλου τυχαία, το φιλμ τιμήθηκε με Ειδικό Βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών του 1973, σε μια από τις εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις στα χρονικά της διοργάνωσης όπου μια ταινία κινουμένων σχεδίων βρέθηκε να διεκδικεί τον Χρυσό Φοίνικα στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα.

Ο πλανήτης των βρικολάκων (Terrore nello spazio) του Μάριο Μπάβα / 1965, Ιταλία-Ισπανία, 90’

Τα διαστημόπλοια Argos και Galliot στέλνονται για εξερευνητική αποστολή στον μυστηριώδη πλανήτη Aura. Το Argos προσγειώνεται πρώτο, όμως γρήγορα το πλήρωμά του σταματά να δίνει σημεία ζωής. Όταν τα μέλη του Galliot φτάνουν με τη σειρά τους, καταλαμβάνονται από κρίσεις τρέλας και αρχίζουν να δολοφονούν το ένα το άλλο. Οι επιζήσαντες σύντομα αντιλαμβάνονται ότι ο πλανήτης κατοικείται από πλάσματα που θα κάνουν τα πάντα για να επιβιώσουν.

Πιστός στις καταβολές του, ο «πατέρας» του ιταλικού σινεμά τρόμου, Μάριο Μπάβα, μπολιάζει τη μοναδική του απόπειρα στην επιστημονική φαντασία με ισχυρές δόσεις γοτθικής φρίκης και αποπνικτική technicolor φωτογραφία λουσμένη σε ζοφερές αποχρώσεις κόκκινου και μπλε. Παρά τον εξαιρετικά χαμηλό προϋπολογισμό, το αποτέλεσμα παραμένει υπόδειγμα ανατριχιαστικής ατμόσφαιρας, pulp αισθητικής και ευρηματικής σκηνογραφίας, που αποτέλεσε βασική πηγή έμπνευσης για το Alien του Ρίντλεϊ Σκοτ. Η ταινία προβάλλεται σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια 4k, η οποία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών του 2016.

Automania 2000 του Τζον Χάλας / 1964, Ηνωμένο Βασίλειο, 10’

Στην αλλαγή της χιλιετίας, ένας επιστήμονας εργάζεται πυρετωδώς για να ικανοποιήσει την εμμονή της ανθρωπότητας για ολοένα και πιο πολυτελή και υπερσύγχρονα αυτοκίνητα. Οι προσπάθειές του στέφονται με επιτυχία – μόνο που αυτή έχει το τίμημά της.

Μπορεί να μην είδε το ντελιριακό όραμά του για τη νέα χιλιετία να επιβεβαιώνεται επακριβώς, όμως το χιουμοριστικό αυτό μικρού μήκους φιλμ από το παραγωγικότατο βρετανικό στούντιο καρτούν των Halas & Batchelor αποτελεί ακόμα και σήμερα μια εύστοχη σάτιρα της τεχνολογικής υπερβολής και του καταναλωτισμού, καθώς και μια ρετρό ματιά στο πώς έβλεπαν το μέλλον στα μακρινά 60s. Υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων το 1964.

Alphaville του Ζαν-Λικ Γκοντάρ / 1965, Γαλλία-Ιταλία, 99’

alphaville-1-021

Προσποιούμενος τον δημοσιογράφο, ο μυστικός πράκτορας Λέμι Κόσιον φτάνει στη διαστημική πόλη Αλφαβίλ αναζητώντας έναν συνάδελφό του. Ανακαλύπτει ότι η πόλη εξουσιάζεται από έναν παντοδύναμο υπολογιστή, γνωρίζει την κόρη του τυραννικού κατασκευαστή του και έρχεται σε σύγκρουση μαζί του, προσπαθώντας να απελευθερώσει τους κατοίκους.

Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ αναμειγνύει την επιστημονική φαντασία με το φιλμ νουάρ, σε μια φουτουριστική αλληγορία που χρησιμοποιεί φυσικά σκηνικά της εποχής, για να μιλήσει στην πραγματικότητα για το μέλλον, για έναν κόσμο χωρίς συναισθήματα, καθώς και για τις αιώνιες προβληματικές πάνω στην πάλη των δύο φύλων. Στην ταινία, που κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 1965 και ξεχώρισε, ήδη από την εποχή της, μέσα στην έτσι κι αλλιώς πολυσυλλεκτική φιλμογραφία του δημιουργού της, πρωταγωνιστούν ο Έντι Κονσταντίν στον ρόλο του διάσημου πράκτορα Λέμι Κόσιον και η μούσα του Γκοντάρ, Άνα Καρίνα. Στο αφιέρωμα, το Alphavilleπροβάλλεται σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια.

Το δέκατο θύμα (La decima vittima) του Έλιο Πέτρι / 1965, Ιταλία-Γαλλία, 92’

Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, η κυβέρνηση έχει βρει λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού και της έμφυτης ανθρώπινης επιθετικότητας, και μάλιστα με επικερδή τρόπο. Το Μεγάλο Κυνήγι είναι ένα δημοφιλές παιχνίδι, όπου οι πολίτες επιλέγονται τυχαία από έναν υπολογιστή για να κυνηγήσουν ο ένας τον άλλον μέχρι θανάτου, σε έναν αγώνα που μεταδίδεται από την τηλεόραση.

Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και η Ούρσουλα Άντρες υποδύονται δύο αδίστακτους διαγωνιζόμενους, οι οποίοι όμως δεν μπορούν να αγνοήσουν την έλξη που αναπτύσσεται μεταξύ τους, προσφέροντας μια σέξι ανατροπή στην ήδη απολαυστική, φουτουριστική εξτραβαγκάντζα του Έλιο Πέτρι, η οποία προφήτευσε τη θεαματική επιτυχία των reality shows δεκαετίες προτού αυτή γίνει πραγματικότητα. Η κοινωνία του θεάματος, η διαφήμιση και τα ΜΜΕ βρίσκονται στο στόχαστρο της βιτριολικής σάτιρας του Ιταλού σκηνοθέτη, που καμουφλάρει το σκοτεινό του όραμα με γερές δόσεις μαύρου χιούμορ, ποπ αισθητικής και πειραγμένης ρομαντικής κομεντί. Η ταινία προβάλλεται σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια της Ταινιοθήκης της Μπολόνια.

Sunspring του Όσκαρ Σαρπ / 2016, ΗΠΑ-Ηνωμένο Βασίλειο, 9’
It’s No Game του Όσκαρ Σαρπ / 2017, ΗΠΑ, 8’

Τι γίνεται αν τροφοδοτήσεις έναν υπολογιστή με τα σενάρια μερικών από τις σημαντικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία του σινεμά και, στη συνέχεια, τον προγραμματίσεις να γράψει το δικό του σενάριο για μια μικρού μήκους ταινία του είδους; Το Sunspring είναι το απολαυστικά σουρεαλιστικό αποτέλεσμα μιας τέτοιας προσπάθειας και το πρώτο που γράφτηκε εξολοκλήρου από Τεχνητή Νοημοσύνη. Στο απρόσμενο sequel, με τον τίτλο It’s No Game, ο σκηνοθέτης Όσκαρ Σαρπ καταγράφει τις διαμαρτυρίες δύο σεναριογράφων μπροστά στην πιθανή απειλή να χάσουν τη δουλειά τους από τον εν λόγω υπολογιστή, ονόματι Μπέντζαμιν, με εξίσου διασκεδαστικές συνέπειες και μια εμφάνιση-έκπληξη από τον Ντέιβιντ Χάσελχοφ!

Φανταστικό ταξίδι (Fantastic Voyage) του Ρίτσαρντ Φλάισερ / 1966, ΗΠΑ, 101’

fantastic-voyage

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένας θρόμβος στον εγκέφαλο ενός διπλωμάτη, ένα πυρηνικό υποβρύχιο με πενταμελές πλήρωμα σμικρύνεται σε μέγεθος μιας κεφαλής καρφίτσας και μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματός του για να τον σώσει.

Προορισμένο αρχικά να αποτελέσει μια περιπέτεια φαντασίας, στο ύφος του Ιουλίου Βερν, το Fantastic Voyage μπήκε –εκτός από το ανθρώπινο σώμα– στην αναπόφευκτη τροχιά του Ψυχρού Πολέμου, έγινε μυθιστόρημα από τον Ισαάκ Ασίμοφ, που εκδόθηκε πριν από την κυκλοφορία της ταινίας, κέρδισε δικαιωματικά το Όσκαρ Οπτικών Εφέ, ενέπνευσε τον Σαλβαντόρ Νταλί για το δικό του Le Voyage Fantastique, απέφερε μια τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων στα τέλη των 60s, μια ριμέικ-κωμωδία στα 80s (Innerspace του Τζο Ντάντε), ένα δεύτερο βιβλίο από τον Ισαάκ Ασίμοφ και μια συζήτηση για ένα sequel και ένα ριμέικ που παραμένει ανοιχτή ανάμεσα στα μεγαλύτερα ονόματα του Χόλιγουντ. Κλασικό όσο και… απλά φανταστικό.

The Brood του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ / 1979, Καναδάς, 92’

Ένας αμφιλεγόμενος ψυχολόγος εξασκεί μια αντισυμβατική θεραπεία που, με τη βοήθεια πειραματικών φαρμάκων, ενθαρρύνει τους ασθενείς του να εξωτερικεύσουν τον θυμό, τον φόβο και τα ψυχικά τους τραύματα, δίνοντάς τους κυριολεκτικά σάρκα και οστά. Καθώς μία ασθενής προσπαθεί να ξεπεράσει έναν επώδυνο χωρισμό, οι φοβίες της παίρνουν απρόσμενα θανάσιμη μορφή, σπέρνοντας τον τρόμο στους γύρω της.

Η πρώτη σημαντική ταινία του βασιλιά του σωματικού τρόμου, Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, είναι συνάμα μια καθαρόαιμη ταινία φρίκης για τις βλαβερές συνέπειες του… διαζυγίου, ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας για την άρρηκτη σχέση σώματος και ψυχής, αλλά και μια ανατριχιαστική αλληγορία για τον τρόπο που τα καταπιεσμένα συναισθήματα βρίσκουν διέξοδο προς την επιφάνεια, όλα ντυμένα με τη χαρακτηριστικά δυσοίωνη ατμόσφαιρα και τα γκροτέσκα ειδικά εφέ, που αποτελούν σήμα κατατεθέν του Καναδού σκηνοθέτη. Η ταινία προβάλλεται σε κόπια 35mm της ταινιοθήκης του Φεστιβάλ του Τορόντο.

Το αφιέρωμα διοργανώνεται από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Flix.gr.

Εισιτήρια:

-Κανονικό: 4 €
-Combo 2 προβολές ίδιας μέρας: 6 €
Στο ODEON Starcity θα λειτουργεί ταμείο της Στέγης από τις 18:00 έως 22:30 την ημέρα κάθε προβολής.

Ηρώ Εμμανουήλ

Εθισμένη στην τέχνη του σινεμά με αδυναμία στον παλιό καλό βωβό κινηματογράφο… Mη τρομάζετε όμως, βλέπω και καινούριες ταινίες και ήρθε η ώρα να μοιραστώ μαζί σας τις εντυπώσεις μου για κάθε μία από αυτές… Ευτυχώς, ποτέ δεν είναι αρκετές!

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *