Η Σόνια υπερχείλισε

” Ωωωω φόρεμα η κυρία!

Κυρία θέλω να σας παντρευτώ.

Εσείς κυρία δεν θα βγάλετε τίποτα; [εννοει τα ρούχα της].

Γαμιέται η μανα σου σκύλα. Ξερεις πως είναι να σε πηδανε δυό μαύροι; ”

Τα παραπάνω  “λυρικά” ,τ’ακουγε επι καθημερινής βάσεως η κυρία Σόνια Μπερζεράκ, καθηγήτρια των Γαλλικών σε δημόσιο σχολείο  διδάσκοντας σε μια τάξη ΔΙΑΟΛΟΠΑΙΔΩΝ.

Η ταινία του Jean Paul Lilienfield  La Journee De La Jupe  ,δεν συνιστάται σε καθηγητές ή μαθητές που έχουν ήδη μεταμορφωθεί σε νευρικά ράκη, επειδή πέφτουν θύματα  παρενόχλησης/εκφοβισμού  στο σχολείο. Αν νομίζετε πως ο μαθητής /τρια ειναι εξ ορισμού  ο άγγελος επι της γής, καλύτερα ν’αναθεωρήσετε. Η ταινία του Lilienfield  παρουσιάζι με πειστικο τρόπο τη διδασκαλία σε σχολείο το οποίο κατά κύριο λόγο αποτελείται από μετανάστες , Αραβες, εγχρωμους, μουσουλμάνους στο θρήσκευμα. Οι οποίοι Μουσουλμάνοι, οι συγκεκριμένοι δηλαδή, θεωρούν τη γυναικα ακάθαρτη, μίασμα, όργανο του Σατανά, την οποια πηδάνε  όμως, συστηματικά… Και τη βιάζουν κιόλας αμά λάχει…

Η Isabelle  Adjani  στο ρόλο της τρομοκρατημένης και με διαλυμένο νευρικό σύστημα  Σονια Μπερζεράκ  ειναι ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ. Σας προειδοποιώ όμως οτι εμφανισιακώς είναι μια  τεράστια απογοήτευση ,συγκρινόμενη με  την πεντάμορφη βασίλισσα Μαργκό που είχε  υποδυθεί στο παρελθόν. Αλλά  η ερμηνεία της – κι αυτο είναι το ουσιώδες- όπως και  των παιδιών που κλήθηκαν να υποδυθούν τους  μαθητές-τυράννους  της, αξίζει βραβεία. Οπως και τα έλαβε, η Adjani  βραβεύθηκε με Σεζάρ το 2010. Ταινία must  για γονείς , μαθητές, εκπαιδευτικούς, υπουργούς παιδείας.Προσοχής ιδιαίτερης χρήζει η Υπουργος Παιδείας  στην ταινία, το ύφος της, η στάση της απέναντι στην τραγωδία . Γιαυτήν , ο,τι συνέβη  ήταν μια  πολιτική κρίση που ΄πρεπε να εκτονωθεί  χωρις παρατράγουδα, και κυρίως, χωρίς κόστος για την καριέρα της. Σκοτίστηκε για τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν στο ξέσπασμα αμφότερων, καθηγήτριας  αλλά και μαθητών/τριών.

Πολύ καλός στο ρόλο του επίσης , είναι και ο Denis Podalydes  υποδυόμενος τον αξιωματικό της  Αστυνομίας-ειδικο επί  των διαπραγματεύσεων με εγκληματίες. Η ταινία  παρουσιάζει  όλα τα στερεότυπα που παρά τα επιφαινόμενα , είναι βαθιά ριζωμένα και ειτε εκδηλώνονται σε καθημερινη βάση και απροκάλυπτα ( π.χ. ο σεξισμός και μισογυνισμός των μαθητών  της τάξης ,προς την καθηγήτριά τους αλλα και τις συμμαθήτριές τους), είτε περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία για να σηκώσουν κεφάλι. Φυλετικά, θρυσκευτικά, πολιτισμικά στερεότυπα ανακυκλώνονται  και χρησιμοποιούνται ως όπλα.

Οταν ζείς  σε μια ζούγκλα εν τοις πράγμασιν, όταν καθημερινά σε βιάζουν, κυριολεκτικά ή μεταφορικα, τότε  η ευκαιρία που σου δίνεται να περάσεις εσύ, το μονιμο θύμα ,στη θέση του θύτη, αποτελεί μεγαλο πειρασμό. Και η Σόνια δεν αντιστέκεται σ’αυτόν. Η ταινία του Lilienfield  ειναι αξιοπρόσεκτη επειδή εναλλάσσει με  ταχύτητα τις ιδιοτητες  του θύτη-θύματος, ανάμεσα στα εμπλεκόμενα πρόσωπα.  Κανείς εκει μεσα δεν ειναι  μόνο θύτης, ή μόνο θύμα. Κι αυτο κάνει εξαιρετικά δύσκολη την τελική ηθική και νομική αξιόλογησή των πράξεών τους.

Ποιός σας είπε οτι  η συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο ειναι εύκολη;

Οι ασχολούμενοι θεωρητικώς  με τα ζητήματα της πολυπολιτισμικότητας,επιβάλλεται να τη δουν.Θα εχουν πλουσιότατο υλικό για προβληματισμό και εφαρμογή των θεωριών τους κατόπιν.

Οπως γράφει και ο λέκτορας Φιλοσοφίας  Φιλήμων Παιονίδης, στο θαυμάσιο βιβλιο του Charles Taylor ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ,  (εκδ. Πολις, 1997, μετάφραση του ίδιου) : ” Η ουσιαστική δυσκολία στην οποία ίσως θα έπρεπε να αφιερωθεί περισσότερος χώρος ,αφορά ,κατά τη γνώμη μας, εκείνες τις διόλου σπάνιες περιπτώσεις  όπου μία φιλελεύθερη δημοκρατική πολιτεία  κατά την καλοπροαίρετη  προσπάθεια ισότιμης αντιμετώπισης  των μη κυρίαρχων  πολιτισμικών  ομάδων ερχχεται αντιμέτωπη με  πλέγματα  ηθικών αξιών που αντιστρατεύονται  τις κανονιστικές της δεσμεύσεις. Η σύγκρουση  κοσμικών και θρησκευτικών  αξιών αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. […]”