Κοίτα Ποιος Γύρισε (Sono tornato)
Ο Μπενίτο Μουσολίνι επιστρέφει στην Ιταλία του σήμερα και προσπαθεί να αντιμετωπίσει το «τώρα» της χώρας του. Δίπλα του, ένας φιλόδοξος νεαρός σκηνοθέτης καταγράφει κάθε συζήτηση του Ντούτσε με τους Ιταλούς κατά την περιήγηση του στην χώρα, μέχρι που τελικά ο πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ του γίνεται σταρ της τηλεόρασης.
Ο Λούκα Μινιέρο σκηνοθετεί μια διασκευή του «Er ist wieder da», στο οποίο ο Χίτλερ επιστρέφει στην μεταπολεμική Γερμανία. Αυτή την φορά ο Μουσολίνι είναι εκείνος που θα επιστρέψει και θα έρθει αντιμέτωπος με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της Ιταλίας αρκετά χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η επιστροφή αυτή όμως δεν έχει ως στόχο να ασχοληθεί με τον φασίστα ηγέτη αλλά να αναδείξει κατά πόσο οι Ιταλοί είναι σε θέση να κατανοήσουν τις πραγματικές προεκτάσεις του φασισμού. Το θέμα της ταινίας, η αναβίωση ενός δικτάτορα με μάλλον συμπαθή τρόπο, είναι αναμενόμενο να προκαλέσει δυσχέρεια. Το «Κοίτα ποιος γύρισε» δεν θέλει ωστόσο να τονίσει το ανθρώπινο πρόσωπο του Μουσολίνι αλλά να θέσει ερωτήματα που αφορούν στο πόσο εύκολα το μυαλό του πολίτη μπορεί να διαγράψει μνήμες και να εστιάσει σ’ ότι του πασάρεται. Τον φασισμό ο κόσμος δεν τον θυμάται και δεν τον κατανοεί, η ιστορία δεν φαίνεται να είναι κάτι σημαντικό και το μυαλό αναλώνεται στα καινούργια τηλεοπτικά σόου. Εξαίρεση αποτελούν όσοι πραγματικά έζησαν τον φασισμό (όπως στην σκηνή με την γιαγιά που, ενώ έχει Altzheimer, αποδεικνύει ότι η φρίκη δεν διαγράφεται τόσο εύκολα από την μνήμη). Η άνοδος του Μουσολίνι ως τηλεοπτικός αστέρας, που ουσιαστικά βρίζει τον Ιταλικό λαό, και η πτώση του μετά από μια «ατυχή» συμπεριφορά απέναντι σ’ ένα σκυλάκι αποδεικνύει ότι ο λαός- και όχι μόνο ο ιταλικός- ως μάζα δεν σκέφτεται, απλά αντιδρά, καθοδηγούμενος από την εικόνα, σ’ αυτό που του προσφέρεται ως θέαμα. Ενδιαφέρον δεν έχει μόνο η ιστορία που χτίζει ο Μινιέρο αλλά και τα πραγματικά πλάνα που ενσωματώνει σ’ αυτή. Πλάνα με τον «Μουσολίνι» να περιφέρεται στους δρόμους δεν είναι σκηνοθετημένα και αποδεικνύουν ότι οι αντιδράσεις του κόσμου είναι παρόμοιες μ’ αυτές σ’ έναν σημερινό πολιτικό, άλλοι θα τον χαιρετήσουν – και μάλιστα φασιστικά, άλλοι θα τον βρίσουν και άλλοι θα γελάσουν, αποδεικνύοντας ότι οι περισσότεροι έχουν ξεχάσει ή απλώς έχουν άγνοια κινδύνου- χωρίς να μπορώ να αποφασίσω τι από τα δύο είναι χειρότερο.
Τόσο ο Μάσιμο Ποπολίτσιο στον ρόλο του Ντούτσε όσο και ο Φρανκ Ματάνο στον ρόλο του ανίδεου ακόλουθου ολοκληρώνουν πλήρως το πλαίσιο γύρω από την ιστορία που γελοιοποιεί την ανθρώπινη αντίδραση που επιζητεί το κέρδος και την διασκέδαση (ανάλογα σε ποια του πλευρά της τραμπάλας είσαι) σε εκείνο που κανονικά θα έπρεπε να κατακρίνει και να απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη.
Το ανθρώπινο πρόσωπο του Μουσολίνι όταν προσπαθεί να δώσει συμβουλές για γυναίκες στον φίλο του τον σκηνοθέτη δεν αποτελεί προσπάθεια εξωραϊσμού αλλά τρόπος ανάδειξης της προσέγγισης που μπορεί να ασκήσει, ώστε να παραπλανήσει για τις προθέσεις του, κάθε πολιτικό / ηγετικό πρόσωπο. Ο λεγόμενος λαϊκισμός…
