Ταινίες που μας πάνε στο… φεγγάρι

Μισός αιώνας πέρασε από τη στιγμή που ο άνθρωπος πάτησε το πόδι του για πρώτη φορά στη Σελήνη. Το πολυτραγουδισμένο και πολυκινηματογραφημένο φεγγάρι αποτελούσε πάντοτε πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς, είτε αυτοί κάθονταν μπροστά σε έναν καμβά με την παλέτα ανά χείρας, είτε κρατούσαν μία κινηματογραφική κάμερα, είτε απλά χρησιμοποιούσαν ένα μολύβι και τη φαντασία τους. Ή ίσως τίποτα από όλα αυτά να μην είναι αλήθεια. Ίσως –όπως λέει ο αστικός θρύλος- όντως όλα να τα σκηνοθέτησε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ σε ένα στούντιο που το έκανε να μοιάζει βγαλμένο από τα όνειρά μας. Έχει σημασία; Εμείς, οι γονείς μας, οι φίλοι μας γίναμε ένα μπροστά σε μια τηλεοπτική οθόνη, βλέποντας «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα».

Ταξίδι στο Φεγγάρι (1902)

Το μεγάλο αριστούργημα του Ζορζ Μελιέ, διάρκειας σχεδόν 14 λεπτά (πολύ μεγάλη για την εποχή που γυρίστηκε, το 1902). Γραφικά, οπτικά εφέ, χορογραφίες, σκηνικά, κινούμενα σχέδια διαμόρφωναν μια ταινία βασισμένη σε έργα των Ιουλίου Βερν και Χ.Τζ.Ουέλς.

Στην ταινία μια ομάδα επιστημόνων αποφασίζει να ταξιδέψει στο φεγγάρι με έναν πύραυλο. Φτάνοντας εκεί βλέπουν αστέρια με τη μορφή γυναικών και συναντούν την παράξενη φυλή των Σεληνιτών. Επιστρέφουν στη γη και γίνονται δεκτοί σαν ήρωες. Η ταινία θα σημειώσει τεράστια επιτυχία και μη μπορώντας να την προστατεύσει από την πειρατεία στις ΗΠΑ, ο Ζορζ Μελιές θα χάσει πολλά χρήματα σε δικαιώματα. Τα επόμενα χρόνια ο Μελιές θα γυρίσει εκατοντάδες ταινίες, όλες με στο ίδιο φαντασμαγορικό και πρωτοπόρο στυλ.

Woman in the moon (1929)

Η ταινία του Φριτς Λανγκ θεωρείται μία από τις πρώτες -αν όχι η πρώτη- «ρεαλιστική» ταινία επιστημονικής φαντασίας. Ένας επιστήμονας πραγματοποιεί ένα ταξίδι στη Σελήνη, θέλοντας να εξερευνήσει τον πλούτο που μπορεί αυτή να κρύβει. Η ταινία βασίζεται σε βιβλίο της Τέα φον Χάρμπου, τότε συζύγου του Φριτς Λανγκ, η οποία έγραψε και το σενάριο για την ταινία. Η ταινία περιλαμβάνει ένα ερωτικό τρίγωνο, ενώ παράλληλα παραμένει μια εντυπωσιακή περιπέτεια που έχει αναγνωριστεί λιγότερο από το αριστούργημα του Φριτς Λανγκ, Μετρόπολις, αλλά παραμένει μια από τις σημαντικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας.

Nude on the moon (1961)

Αυτό που κανείς θα θεωρούσε ότι αποτελεί μια ανδρική φαντασίωση (ένας επιστήμονας φτάνει στο φεγγάρι και ανακαλύπτει ότι εκεί κυκλοφορούν γυμνές γυναίκες) αποτελεί δημιουργία της θρυλικής Ντόρις Γουίσμαν που κατάφερε να κάνει αισθητή την παρουσία της σε έναν ανδροκρατούμενο sexploitation χώρο. Οι γυναίκες στην ταινία δεν αποτελούν απλά αντικείμενο πόθου, αλλά η Γουίσμαν φαίνεται να δηλώνει ότι το να κυκλοφορείς γυμνός και να μην ντρέπεσαι για το σώμα σου αποτελεί μια αθώα διασκέδαση. Σίγουρα υπάρχουν θέματα που θα προκαλέσουν συζητήσεις (όπως ότι οι αστροναύτες που κυκλοφορούν ντυμένοι στο φεγγάρι επιστρέφουν στη Γη και φαντάζονται και τις εκεί γυναίκες γυμνές), αλλά σε μεγάλο βαθμό το Nude on the moon είναι γλυκό, τρυφερό και κάπως μελαγχολικό.

Οι κατάλληλοι άνθρωποι (1983)

Πριν από τον Νιλς Άρμστρονγκ ήταν πολλοί άλλοι. Η ταινία του Φίλιπ Κάουφμαν μιλά για το πώς δημιουργήθηκε η σύγχρονη αεροδιαστημική. Το Οι κατάλληλοι άνθρωποι την ιστορία των αστροναυτών του προγράμματος «Μέρκιουρι» και αναφέρεται στις προσπάθειες της NASA να στείλει τον πρώτο Αμερικάνο στο διάστημα, σε μια εποχή που η Σοβιετική Ένωση έσπαγε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, σε μία ταινία που κέρδισε τέσσερα βραβεία Όσκαρ.

The Dish (2001)

O ρόλος μιας μικρής κοινότητας στην Αυστραλία στην πρώτη αποστολή Apollo που έφτασε στο φεγγάρι. Η ταινία αποτελεί μια μυθοπλαστική εκδοχή μιας πραγματικής ιστορίας και αφηγείται πώς το παρατηρητήριο Parks βοήθησε στη μετάδοση εικόνας και ήχου από τα πρώτα βήματα του Νιλ Άρμστρονγκ στο φεγγάρι.

Moon (2009)

Σε ένα «κιουμπρικ-ικό», αποστειρωμένο σύμπαν, ο αστροναύτης Σαμ Μπελ (Σαμ Ρόκγουελ) περιμένει να λήξει σε δύο εβδομάδες το τριετές συμβόλαιό του με την Lunar A.E (την εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Ήλιον-3, του στοιχείου που αποτελεί πλέον τη βασική πηγή ενέργειας της Γης, στο φεγγάρι). Για να επιστρέψει σπίτι του και στην οικογένειά του. Μοναδική του παρέα σε αυτή τη σεληνιακή βάση ο υπολογιστής Γκέρτι. Ο Σαμ αρχίζει να βλέπει εικόνες παράξενες, πράγματα που πρέπει και άλλα που δεν πρέπει να δει, κάποια που υπάρχουν και άλλα που φαίνεται να μην υπήρξαν ποτέ. Όλα αυτά που θα μάθει θα τον βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει ποιος είναι και ποιος ήταν.

Iron Sky (2012)

Στο Iron Sky (2012) οι επίλεκτες δυνάμεις των Ες-Ες είχαν κατακτήσει τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, από όπου ετοίμαζαν για χρόνια την επίθεση τους κατά της ανθρωπότητας από εκεί. Όταν ο Αμερικανός αστροναύτης Τζέιμς Γουάσινγκτον προσεληνώνει το σκάφος του κοντά σε μία βάση Ναζί, ο Φίρερ του Φεγγαριού αποφασίζει ότι έχει έρθει η ώρα για την κατάληψη της Γης. Ανελέητο fun σε μία ταινία που είχε και σίκουελ (οι Ναζί κατακτούν τον πυρήνα της Γης! Και έχουν και δεινόσαυρους!) Σίγουρα όχι βασισμένη σε πραγματικά περιστατικά.

Operation Avalanche (2016)

Tο Operation Avalance δίνει νέα πνοή στις θεωρίες συνωμοσίας περί μη άφιξης των Αμερικάνων στη Σελήνη. Ο Ματ Τζόνσον έφτιαξε ένα ψευδοντοκιμαντέρ. Ο πρόεδρος Κένεντι κηρύττει ουσιαστικά τον ψυχρό πόλεμο και ξεκινά ένας αγώνας δρόμου για την κατάκτηση του Φεγγαριού, μέχρι το 1969, αλλά τα προβλήματα δείχνουν ότι θα είναι σχεδόν αδύνατο κάτι τέτοιο να επιτευχθεί. Μια ομάδα πρακτόρων αναλαμβάνουν να εισχωρήσουν στη NASA, υποτίθεται για να κινηματογραφήσουν ένα εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ της προσπάθειας, με απώτερο σκοπό να βρουν ποιος διαρρέει στοιχεία προς τη Σοβιετική Ένωση. Στην πορεία όμως υποκλέπτοντας συζητήσεις, αντιλαμβάνονται ότι η αποστολή δεν θα επιτύχει και η αποστολή τους μετατρέπεται στο να φτιάξουν ένα ψεύτικο βίντεο προσελήνωσης για να ξεγελάσουν όλη την ανθρωπότητα.  Μια διαφορετική αντίστροφη μέτρηση μέχρι τις 21 Ιουλίου 1969 έχει μόλις ξεκινήσει.

First Man (2018)

Mια καινούρια ματιά σε κάτι που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά. Δεν θα βρεις εδώ πλάνα ανθρώπων να κοιτάζουν μαγεμένοι την μικρή οθόνη, βλέποντας τον Νιλ Άρμστρονγκ να πατά το πόδι του στη Σελήνη. Το θέμα είναι η επιμονή του κεντρικού χαρακτήρα, τι είναι αυτό που τον κινεί παρόλο που όλες οι προσπάθειες μοιάζουν να αποτυγχάνουν. Το πορτρέτο ενός φαινομενικά ψύχραιμου ανθρώπου που μέσα του όμως βράζει. Ιδανικά παρακολουθούν αυτόν τον χαρακτήρα ο Ντάμιεν Σαζέλ και ο σεναριογράφος Τζος Σίνγκελ (Spotlight). Παρουσιάζοντας όχι την αλήθεια απαραιτήτως, αλλά μια εκδοχή και μια ερμηνεία των γεγονότων. Που υπηρετεί απόλυτα την ταινία. Όσο για το φινάλε, είναι κατά τη γνώμη μου και αυτό πιστό στα παραπάνω. Δεν είναι το ζήτημα να παρουσιάσεις έναν ήρωα, αλλά τον καθημερινό αγώνα ενός ανθρώπου που πιστεύει ότι υπάρχει κάτι σημαντικότερο, κάτι πέρα από εμάς.

Συνοδευτικά αναγνώσματα:

Άρμστρονγκ – Το περιπετειώδες ταξίδι ενός ποντικού στο φεγγάρι

Ένα διαφορετικό παραμύθι που ταξιδεύει τους μικρούς αναγνώστες στο φεγγάρι, μια ιστορία όπου τα όνειρα καθορίζονται από τη φαντασία και οι μεγαλύτεροι πρωτοπόροι είναι οι μικρότεροι από όλους. Η ιστορία ενός ποντικού που θέλει να πάει στη Σελήνη μπλέκεται με την ιστορία των αστροναυτών που πάτησαν το πόδι τους στο Φεγγάρι τον Ιούλιο του 1969. Από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο Άτλαντας της Σελήνης: Ένα Ταξίδι Ανακάλυψης για Νεαρούς Αστροναύτες

Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά μεγαλύτερα των 6 ετών και περιλαμβάνει στοιχεία για την εξερεύνηση της Σελήνης, αναδιπλούμενες σελίδες με τη Σελήνη και τους πυραύλους, τους ανθρώπους στη Σελήνη, ένθετα βιβλιαράκια με επιπλέον πληροφορίες. Από τις εκδόσεις Ψυχογιός.