Χτίζοντας τη χώρα του Οζ

«Η μεγαλύτερη ικανοποίηση από αυτό το έργο δεν έχει φτάσει ακόμα για μένα. Θα είναι όταν θα πάρω την οικογένεια μου στο σινεμά και θα είμαι περήφανος που συμμετείχα σε κάτι που μπορώ να μοιραστώ με τον κόσμο. Και ίσως να κάνω τον κόσμο ένα λίγο πιο χαρούμενο μέρος». Ρόμπερτ Στρόμπεργκ, διευθυντής παραγωγής

Με αυτή την ταινία ο σκηνοθέτης Σαμ Ράιμι καταπιάνεται με το μεγαλύτερο σκηνοθετικό πόνημα της καριέρας του: «Είναι μία πολύ μεγάλη ταινία, γιγαντιαίων διαστάσεων. Ο κόσμος του Οζ όπως τον δημιούργησε ο Φρανκ Μπάουμ έχει πολλές διαφορετικές χώρες και περιοχές. Είναι ένας ολόκληρος επινοημένος κόσμος. Όσο μεγάλες και αν ήταν οι ταινίες του ‘Spider-Man’, αυτός ήταν ένας φανταστικός χαρακτήρας σε μία γνωστή πόλη, στο Μανχάταν. Δεν ήταν ένας επινοημένος κόσμος. Αυτό έκανε ο Μπάουμ με τα βιβλία του. Δημιούργησε ολόκληρο τον κόσμο του Οζ».

Ο Ράιμι έχει στη διάθεση του μία ομάδα από μάγους της τεχνολογίας και του σινεμά μεταξύ των οποίων τον βραβευμένο με Όσκαρ διευθυντή φωτογραφίας Πήτερ Ντέμινγκ, A.S.C. (Drag Me to Hell, Mulholland Dr., Evil Dead II), τον δις βραβευμένο με Όσκαρ σχεδιαστή παραγωγής Ρόμπερτ Στρόμπεργκ (Alice in Wonderland, Avatar), τον βραβευμένο με Όσκαρ μοντέρ Μπομπ Μουράουσκι (The Hurt Locker, the Spider-Man trilogy), τους σχεδιαστές κοστουμιών Γκάρι Τζόουνς (Spider-Man 2, The Talented Mr. Ripley) και Μάικλ Κούτσε (Thor, Alice in Wonderland), τον μουσικοσυνθέτη Ντάνι Έλφμαν τον υπεύθυνο για τα οπτικά εφέ και βραβευμένο με Όσκαρ Σκοτ Στόκντικ (τριλογία Spider-Man) καθώς και τους makeup artists Χάουαρντ Μπέργκερ (The Chronicles of Narnia) και Γκρεγκ Νικορέτο.

Ο διευθυντής παραγωγής Ρόμπερτ Στρόμπεργκ σχολιάζει: «Σε αυτό το φιλμ ήθελα να προσδώσω μία θεατρική ποιότητα. Δεν πιστεύω ότι το προσφέρει αυτό ένας αποκλειστικά ψηφιακός κόσμος. Έτσι, ο μόνος τρόπος να κατορθώσω την αίσθηση του θεατρικού σκηνικού ήταν να χτίσω τεράστια σκηνικά μέσα σε πλατό. Έπειτα τα προεκτείνω με τη χρήση ψηφιακών εφέ κυρίως σε υποστηρικτικό ρόλο, χωρίς να επηρεάζουν όλη τη διαδικασία της ταινίας».

Ο Σαμ Ράιμι λέει: «Ήταν σημαντικό για μένα να έχω πολλά σκηνικά για τους ηθοποιούς. Ήθελα να έχουν κάτι αληθινό να ακουμπούν και να βλέπουν. Δεν με απασχολούσε αν έπρεπε να φανταστούν τον κόσμο έξω από το παράθυρο, αλλά ήθελα να είναι ένα όσο γίνεται πιο πραγματικό μέρος, για να γειώσει τις ερμηνείες τους. Και θεωρώ πως ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ από την πλευρά του ήθελε ένα όσο γίνεται πραγματικό σκηνικό για να έχει τον έλεγχο της εικόνας. Οι 700 cgi καλλιτέχνες που δούλεψαν μετά είχαν τη δυνατότητα να δουν την υφή του τούβλου και πως το φως του ήλιου πιτσιλίζει μερικά πεσμένα φύλλα. Το πατρόν είχε στηθεί. Η δουλειά τους ήταν να συνεχίσουν αυτόν τον κόσμο και τη συγκεκριμένη αίσθηση».

Ο παραγωγός Γκραντ Κέρτις καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον σκηνοθέτη: «Θέλεις να δώσεις στους ηθοποιούς το περισσότερο που μπορείς για να σταθούν πάνω του, να το αγγίζουν. Αυτός ήταν ο σκοπός μας. Προσπαθούμε πάντα να αποσπάσουμε την καλύτερη ερμηνεία κι έτσι να αφηγηθούμε την ιστορία με τον καλύτερο τρόπο. Ένας τρόπος για να το καταφέρουμε αυτό ήταν να προτιμήσουμε το απτό από το ψηφιακό σε όλα τα επίπεδα, στα σκηνικά, στα αντικείμενα, στα τοπία».

Αυτή η απόπειρα έκανε διαφορά στα μάτια των ηθοποιών. «Ήταν τόσο συναρπαστικό να πηγαίνεις στη δουλειά γιατί αυτός ο μαγικός κόσμος δεν ήταν απλά στο κεφάλι μας», σχολιάζει η ηθοποιός Μισέλ Ουίλιαμς (Γκλίντα) σχετικά με το πλεονέκτημα του να δουλεύεις σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ και η ομάδα του έχτισαν σκηνικά για μας. Υπήρχε ένας πραγματικός Δρόμος με Κίτρινα Τούβλα, και το κάστρο μου ήταν σαν σε παραμύθι. Ήταν μπροστά στα μάτια μου, κι έτσι δεν χρειαζόταν να φαντάζομαι το περιβάλλον. Ο Σαμ και ο Ρόμπερτ έκαναν μεγάλες προσπάθειες να κάνουν τους ηθοποιούς να αισθάνονται σαν το σπίτι τους».

Το πρώτο πλατό που ο σκηνοθέτης έβαλε την κάμερα του ήταν στην πόλη του Κάνσας. Η παλιομοδίτικη σε τόνους σέπιας πόλη είχε στηθεί στο πλατό 1. Ο σχεδιαστής παραγωγής εξηγεί: «Το τσίρκο το ήθελα λίγο διαφορετικό. Δεν είναι συνηθισμένο. Είναι περισσότερο ένα χαμηλού προϋπολογισμού περιοδεύον τσίρκο, όπου τα πάντα είναι φθαρμένα και παλιά. Αλλά έχει χαρακτήρα αντανακλώντας την περσόνα του Οζ. Όλες οι λεπτομέρειες του τσίρκου είχαν μεγάλο σχεδιαστικό ενδιαφέρον. Φυσικά, το όλο σκηνικό ήταν σε blue screen, όπου προσθέσαμε αργότερα τα τοπία του Κάνσας».

Η χώρα του Οζ είναι μια αναφορά στον κόσμο της Disney: «Ήμουν φανατικός θαυμαστής των κλασικών ταινιών της Disney όταν ήμουν μικρός. Είχα ένα τεράστιο βιβλίο της Disney και σχεδίαζα όλες τις εικόνες του», αναπολεί ο επικεφαλής του σχεδιασμού παραγωγής.

Για τις διαφορετικές επικράτειες της χώρας των μαγισσών χρειάστηκε να δημιουργηθούν σκηνικά που αντανακλούν την προσωπικότητα της καθεμίας. Ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ εξηγεί: «Εξ αρχής ήθελα η Σμαραγδένια Πόλη να είναι πιο αρρενωπή με σκληρές γραμμές. Για τον κόσμο της Γκλίντα, ήθελα μια πιο καμπυλοειδή, θηλυκή χροιά».

Η Αίθουσα του Θρόνου ήταν ίσως το πιο απαιτητικό σκηνικό που έστησε. Αποτελείται από δύο σκάλες που προσδίδουν στην Εβανόρα κάτι από παλιό Χόλυγουντ των δεκαετιών του ’30 και του ’40, καθώς το φόρεμα της κυλά από πίσω της. «Η Αίθουσα του Θρόνου είναι μοναδική. Όλο το σκηνικό στήθηκε βάσει του φωτισμού» σχολιάζει ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ. Η Ρέιτσελ Βάις που υποδύεται την Εβανόρα σχολιάζει για το σκηνικό: «Έχω έναν πολύ όμορφο μεγάλο θρόνο και μία υπέροχη σκάλα από την οποία κάνω την είσοδο μου. Είναι πολύ μεγαλοπρεπές και βασιλικό».

Για τις άλλες δύο μάγισσες ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ μας λέει: «Συναντάμε τη Θεοδώρα σε ένα οργιώδες, πανέμορφο περιβάλλον γεμάτο λουλούδια. Την Γκλίντα τη συναντάμε στο ακριβώς αντίθετο περιβάλλον. Ένα σκοτεινό, τρομαχτικό νεκροταφείο. Μου αρέσει αυτή η αντίθεση».

Η ηθοποιός Μίλα Κούνις που υποδύεται την αθώα μάγισσα Θεοδώρα λέει σχετικά με τα σκηνικά: « Όταν συμφώνησα να κάνω την ταινία, υπέθεσα ότι το μεγαλύτερο μέρος θα γυριζόταν σε blue screen. Και όταν έφτασα εκεί, συνειδητοποίησα ότι είχαν χτίσει τα πάντα. Έχεις τη Σμαραγδένια Πόλη στο πλατό 1. Έχεις το κάστρο της Γκλίντα στο πλατό 2. Έχεις τον Δρόμο με τα Κίτρινα Τούβλα στο πλατό 3. Έχει τα πάντα. Η χώρα του Οζ είναι εδώ. Είναι απίστευτο και το να μπαίνεις σε ένα τέτοιο σκηνικό είναι καταπληκτικό. Το πραγματικό σκηνικό σε βοηθάει να καταλάβεις τον χαρακτήρα».

Τα Κοστούμια και το Μακιγιάζ

Αντίστοιχα με τη λεπτοδουλειά που έγινε για τα σκηνικά είναι και το επίπεδο των κουστουμιών, του μακιγιάζ και των οπτικών εφέ.

Τα σχέδια των Γκάρι Τζόουνς και Μάικλ Κούτσε για τα κοστούμια των τριών μαγισσών χρειάστηκαν πολλή σκέψη πριν την εκτέλεση: «Οι μάγισσες είναι είτε σκοτεινές είτε φωτεινές προκειμένου να διαφοροποιηθεί το καλό από το κακό. Χρησιμοποιήσαμε το πράσινο του υδράργυρου, σε συνδυασμό με τη Σμαραγδένια Πόλη που είχε στήσει ο Ρόμπερτ Στρόμπεργκ, για να απεικονίσουμε την κακιά μάγισσα. Η Γκλίντα, φυσικά, εκπροσωπεί το αθώο κορίτσια στην ιστορία, έτσι δημιουργήσαμε τρία διαφορετικά λευκά φορέματα για αυτόν τον χαρακτήρα».

Ο Τζόουνς είχε στενή συνεργασία τόσο με τον σκηνοθέτη όσο και με τον πρωταγωνιστή για να καταλήξει στην εμφάνιση του μάγου: «Ο Σαμ είχε αρκετά ξεκάθαρη ιδέα για το τι ήθελε. Είχα συναντηθεί και με τον Τζέιμς και είχαμε συντονιστεί, το οποίο ήταν φοβερό». Ο Φράνκο λέει σχετικά με τα ρούχα του Οζ στην ταινία: «Έχω μόνο μία εμφάνιση σε αυτήν την ταινία, ένα κλασικό κουστούμι σε τρία κομμάτια που φοράω ήδη από το Κάνσας».

Για τα δικά της ρούχα η Ρέιτσελ Βάις λέει: «Τα κοστούμια είναι πολύ ευφάνταστα. Το δικό μου λαμπυρίζει και έχει πολλά φτερά. Με μεταμορφώνει εντελώς. Η Εβανόρα έχει βασικά ένα κοστούμι που μεταμορφώνεται από πράσινο σε μαύρο. Όταν υποκρίνεται ότι είναι καλή, είναι πράσινο. Όταν αποκαλύπτει την κακιά της φύση, γίνεται μαύρο. Το φόρεμα έχει φτερά και μια στρατιωτική αισθητική, γιατί η ίδια είναι λίγο σαν αρχηγός στρατεύματος».

Η ταινία γυρίστηκε με κάμερες 3D. Αυτή ήταν μία καινούρια εμπειρία για τον Ράιμι. Ο σκοπός του όμως για την ταινία, παραμένει ο ίδιος, να προσφέρει μία σπουδαία περιπέτεια και μία ιστορία με την οποία το κοινό μπορεί να συνδεθεί. «Ελπίζω οι θεατές να γελάσουν και να ερωτευτούν τον Μάγο. Ελπίζω να τους τρομοκρατήσει η Κακιά Μάγισσα και οι φτερωτοί μπαμπουίνοι. Νομίζω ότι τους παραμονεύουν διάφορες εκπλήξεις στον Δρόμο με τα Κίτρινα Τούβλα».