Η Μοδίστρα (The Dressmaker)

Η εκδίκηση φορούσε κόκκινο μεταξωτό:

Η σκηνοθέτης την περιέγραψε ως «Clint Eastwood’s UNFORGIVEN with a sewing machine” και πιστολίδι σίγουρα δεν έχει η ταινία της Jocelyn Moorhouse THE DRESSMAKER (μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του ομότιτλου μυθιστορήματος της Rosalie Ham), αλλά πρόκειται γιά μιά απολαυστικότατη, κατάμαυρη dramedy εκδίκησης της, πλέον, πανέμορφης και κοσμογυρισμένης σχεδιάστριας μόδας Μυρτλ/ Τίλι Ντάνιτζ, και σκατοψυχιάς των κατοίκων της άγονης, άνευρης και μίζερης πολίχνης (χωριού της κακιάς ώρας για την ακρίβεια) κάπου στην Αυστραλία.

Ντάνγκαταρ, 1951. Μέσα στην άγρια νύχτα η ωραία Τίλι Ντάνιτζ επιστρέφει μετά από χρόνια στη γενέτειρά της, γιά να φροντίσει την άρρωστη μητέρα της, αλλά κυρίως και πρωτίστως γιά να τακτοποιήσει μιά παλιά εκκρεμότητα που της κατέστρεψε την παιδική ηλικία… Η ταινία είναι ένα χάρμα υποκριτικής, πρωτότυπου σεναρίου και επικής μουσικής (συνδυασμός θλιμμένης υπερβολής και υποβόσκουσας συμφοράς) δια χειρός David Hirschfelder. Δικαίως πιστεύω, σάρωσε τ’ Αυστραλιανά βραβεία σινεμά-τηλεόρασης, γιατί αποτελεί ένα ξεκαρδιστικό και ταυτόχρονα ζοφερό οπτικό παράδειγμα της καταστροφικής, μόνιμης και ύπουλης επίδρασης που ασκεί στον ανθρώπινο ψυχισμό η ανάμνηση τραυματικών γεγονότων. Η εντυπωσιακή Τίλι Ντάνιτζ με τα απαστράπτοντα συνολάκια που επιδεικνύει στη μίζερη πολίχνη (και φαντάζει τόσο υπερβολική και παράταιρη) κρύβει επιμελώς ένα κατατρομαγμένο κοριτσάκι μέσα της, που στιγματίστηκε απ΄τα δέκα του χρόνια με χαρακτηρισμούς όπως «μπασταρδάκι» και «δολοφόνος». Είναι ευτύχημα το ότι το καστ είναι τόσο καλό, με προεξάρχουσες τις εκπληκτικές Judy Davis και Kate Winslet στους ρόλους της Μόλι (η ανοϊκή [;] μητέρα), και Τίλι Ντάνιτζ αντιστοίχως. Η Davis δίνει πραγματικό ρεσιτάλ στο ρόλο της απολύτως πικρόχολης, μισάνθρωπης (και βαθύτατα πληγωμένης κι αδικημένης) γυναίκας, σε πολλές σκηνές μοιάζει με το θηλυκό αντίστοιχο του Geofrey Rush. Έχει δέσει πολύ ωραία με την ζουμερή και τόσο όμορφη Winslet η οποία σε μία ξεκαρδιστική σκηνή αποδεικνύει πως θα μπορούσε να υποδυθεί άνετα τη θρυλική Γκίλντα…

Ισορροπία ανάμεσα στο σαρκαστικό χιούμορ και την τραγωδία, απολαυστικές ερμηνείες και απ΄το υπόλοιπο καστ —όλοι τους είναι εξαιρετικοί στους ρόλους τους, βλ.την αγνώριστη Kerry Fox στο ρόλο της ξεκαύλωτης και στερημένης δασκάλας του χωριού, ή την επίσης αγνώριστη Sarah Snook υποδυόμενη την κόρη του μπακάλη Γκέρτρουντ (με μοιραίο ρόλο στην τραγωδία που σημάδεψε την Τίλι), τον ωραίο Liam Hemsworth (της γνωστής οικογενείας) στο ρόλο του Τέντι, μορφονιού γκολτζή του χωριού-γιού του βοθρατζή και γι αυτό ανεπιθύμητου, τους απολαυστικούς Barry Otto και Julia Blake να υποδύονται το ζεύγος των σαραβαλιασμένων παππούδων ‘Αλμανακ, και βέβαια τον άπαιχτο, εξαιρετικό Hugo Weaving σε ρόλο έκπληξη- αντίβαρο ειλικρίνειας, ελευθερίας και αυτοπροσδιορισμού τελικώς, σ’αυτούς που υποδύονται οι επίσης εξαιρετικοί Alison Whyte και Shane Bourne (το ζεύγος Πέτιμαν, ο μαλάκας δήμαρχος και η υστερική με την καθαριότητα, τσακισμένη σύζυγός του, που δεν μπορούν να ξεπεράσουν το χαμό του γιού τους Στιούαρτ). Σημειώστε επίσης τη συγκινητική ερμηνεία του Gyton Brantley στο ρόλο του διανοητικά καθυστερημένου αδελφού του Τέντι, Μπάρνι , που όμως έχει ρόλο-κλειδί στην ιστορία.

Η ταινία της Moorhouse ξεχειλίζει από οργή, δολοφονική οργή, δικαιολογημένη οργή για την καταστροφή που επέφερε μια κοινότητα κοντόφθαλμων και σκατόψυχων ανθρώπων στη ζωή ενός κοριτσιού και όλα αυτά έγιναν για να κουκουλωθεί η μεγάλη αλήθεια που αφορούσε την Τίλι (ας μην μαρτυρήσουμε το μυστικό της πλοκής) και που τελικά λάμπει και στραβώνει τους σκατόψυχους χωριάτες που ήξεραν μόνο να κουτσομπολεύουν και ν’αποπέμπουν τον Άλλο. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή στο σπιτάκι της Τίλι στο λόφο, πάνω και μακριά απ΄τα υπόλοιπα σπίτια, όπου έχουν μαζευτεί όλοι οι «αποσυνάγωγοι» του χωριού: η Μόλι βεβαίως, η Τίλι, ο Τέντι με τον αδελφό του, και ο αρχιφύλακας Οράτιος Φάρατ (ο έξοχος Weaving, προσέξτε τα παπούτσια του σ’ αυτή τη σκηνή), του οποίου η «ιδιαιτερότητα» τον ανάγκασε να προδώσει την Τίλι και τη μητέρα της. Η Τρελή Μόλι, η Δολοφόνος, η Μισοριξιά, ο Γιός του βοθρατζή και ο Γυναικωτός έχουν βρεί καταφύγιο και αποδοχή στο σπίτι της Τίλι ανάμεσα σε τόπια υφάσματος, καρφίτσες, ουίσκι και δίσκους γραμμοφώνου.

Είναι αξιοσημείωτη και must-see αυτή η τόσο κωμικοτραγική ταινία επειδή μας προσφέρει μιά εντελώς πρωτότυπη ματιά στην αποδοχή του διαφορετικού (ή στον εξοβελισμό του όπως συνέβη εδώ) και στην εξωτερίκευση όλων αυτών που μας χαρακτηρίζουν αλλά ταυτόχρονα μας δυναστεύουν: ο χαμός αγαπημένων προσώπων της Τίλι, πυροδοτεί- κυριολεκτικά- ολέθριες εξελίξεις για τους εμπλεκόμενους στην τραγωδία που στοίχειωνε τις ζωές τους- κυρίως της Τίλι βεβαίως- και κάνει αυτή την ταινία με το ευρηματικότατο και ζοφερό φινάλε της να διαφοροποιείται από άλλες παρόμοιας θεματικής (εννοώ ταινίες που απεικονίζουν την αντιπαράθεση κατ’ αρχήν, ατόμου- ομάδας/μικροκοινωνίας, όπως στο Chocolat του Λ.Χάλστρομ φερειπείν): σ’αυτές, συνήθως βλέπουμε ότι το διαφορετικό/ριζοσπαστικό/ καινοτόμο πρόσωπο, η νεοφερμένη με τις τολμηρές ιδέες κ.λ.π. σαν την καλή νεράϊδα αγγίζει τις ζωές των μίζερων συμπολιτών της και όλοι μεταμορφώνονται απελευθερωτικά, ζούν μονιασμένα μέσα στην ανεκτικότητα.

Στην ταινία της Moorhouse όμως, μην περιμένετε να δείτε κάτι τέτοιο∙ κι αν ακόμη για μία στιγμή η Τίλι μοιάζει να μεταμορφώνει μαγικά όλες αυτές τις κάργιες που άλλη δουλειά δεν έχουν απ΄το κουτσομπολιό, και να δίνει με τις δημιουργίες της έναν αέρα κοσμοπολιτισμού σ’ αυτή τη χωμάτινη τρύπα που είναι το Ντάνγκαταρ (η πόλη δεν υπάρχει, είναι μύθευμα της συγγραφέως του βιβλίου), τελικά η σκατοψυχιά και στενομυαλιά τους κατισχύουν, παρέχοντας το τέλειο κινητρο στην Τίλι που ποτέ δεν ξέχασε τι τράβηξε, γι αυτό που θ’ακολουθήσει.

«ΕΣΕΙΣ είστε η κατάρα. Και πρέπει κάποιος να σας σταματήσει. Όχι η Μοίρα.» λέει η Μόλι στις κλώσσες που έχουν μαζευτεί στο μπακάλικο του χωριού και κουτσομπολεύουν ασύστολα. Και αυτό κάνει, βοηθώντας με τον τρόπο της την αγαπημένη της κόρη. Δεν είναι εκ φύσεως καλοσυνάτοι, γλυκείς κ.λ.π. όλοι οι άνθρωποι, μοιάζει να μας λέει το φινάλε αυτής της ταινίας∙ ένα μάτσο καθάρματα είναι, σκουπίδια που πρέπει να ξεφορτωθούμε το συντομότερο για να πάψουν να μολύνουν με την παρουσία τους τις ζωές των άλλων , όπως έκαναν με τη Μόλι, την κόρη της, τον γλυκό καθυστερημένο Μπάρνι, τον αρχιφύλακα Φάρατ – πολύ μπροστά από τους μύωπες στο μυαλό , συναδέλφους του.

Όταν εισπράττεις τσογλανιά, θα δώσεις τσογλανιά με τόκο. Μπορεί να σε κάνει υποψήφιο τρόφιμο φυλακής αυτό, αλλά θα έχεις στείλει ένα ηχηρότατο μήνυμα σ’αυτούς που σ’ έβλαψαν: ότι θα καταστραφεί κι η δική τους ζωή απ΄την πράξη τους.

Η ζοφερότητα κατ’ ουσίαν, της ιστορίας που αφηγείται η ταινία εξισορροπείται απ΄τις αστειότατες σεκάνς, η ταινία της Moorhouse θυμίζει ένα παγωμένο μπουγέλο στα μούτρα του ανυποψίαστου που μισούμε, επειδή μας αδίκησε. Τον σκότωσε το μπουγέλο; Ίσως ναι, ίσως όχι…

Τελικά να το δω;

Βεβαιότατα! Ιντριγκαδόρικη κι αιχμηρή με τον τρόπο της ιστορία, και απολαυστικότατες ερμηνείες, με κορυφαία την τριάδα των Davis, Winslet, Weaving.