Η ψυχή του σκορπιού

Βίαιο αριστούργημα; Ρετρό καρδιογράφημα; Στυλιζαρισμένη κι επιδέξια αναπαραγωγή στερεοτύπων; Τι στο διάτανο εχει το Drive του Nicolas Winding Refn τελος πάντων και μας εχει λωλάνει ολους; ‘Η σχεδόν όλους; Ακομη και η μπιτάτη μουσική του Clif Martinez αν και όχι του γούστου μου αν την άκουγα αυτοτελώς κι εκτος της ταινίας, εχει δέσει τοσο καλά με τα πλάνα του Refn που δεν θα μπορουσα να τα φανταστώ χωρίς αυτήν.
Και μετά είναι ο εκπληκτικός Ryan Gosling.
Ο ανέκφραστος, και ντροπαλός(;) Οδηγός. Διότι ο χαρακτήρας που υποδύεται δεν εχει όνομα. Δεν το μαθαίνουμε. Οπως δεν μαθαινουμε σχεδόν τιποτα γιαυτον, εκτος από οσα αποκαλύπτει ο ίδιος- οτι δουλεύει σε συνεργείο, και περιστασιακά κανει και τον stunt man σε επικινδυνες σκηνες κινηματογραφικών ταινιών.Ο ρολος του Gosling ειναι μυστηριώδης, αμφιλεγομενος, εν τέλει προβληματικός. Μια βραδυφλεγής βόμβα που δεν ξερεις πότε και αν θα εκραγεί. Ο Οδηγός, που συνδράμει επίσης, ληστε΄ς στο να φεύγουν σε χρόνο μηδέν απ΄τον τοπο της ληστείας, φαίνεται ενας τύπος κλειστός σε οποιαδήποτε επαφή. Αγέλαστος, και με ξεσπασματα βίας. Εντελώς αταιριαστα θα μπορουσαμε να πουμε με αυτό που βγάζει προς τα έξω. Οι σκηνές βίας στην ταινία ειναι αλησμονητες πιστεύω. Οχι μονο για την προφανέστατη ωμότητά τους, και τον αιμάσσοντα χαρακτήρα τους, αλλά και για τον τροπο που εντάσσονται στην ιστορία. Σα να διαβάζεις καρδιογράφημα, μου ειεπ πολύ εύστοχα ενας φίλος, που σημειωτέον ψιλο έθαψε την ταινία.
Ευθεία γραμμη, ευθεία, ευθεία, και ξαφνικά η δκορύφωση, το τσεκούρι που κατεβαίνει στο σβέρκο σου. Το παπούτσι που σου λιώνει κυριολεκτικά, το κρανίο, οπως στην απίστευτη σκηνή στο ασανσέρ, παρουσία της χαμηλότονης και μαλλον τσιμπημένης με τον Οδηγό, ‘Αϊριν (η Carey Mulligan). ‘Η το μπαζούκας που “αδειαζει” το περιεχμενο του κρανίου της Μπλανς στον καθρέφτη του μπανιου.
Ο Οδηγός ειναι ένας φαινομενικά άκακος, και ήρεμος νεαρός. Μεχρι και οικογενειαρχης θα μπορούσε να γίνει -δεν θα μπορούσε; Η ‘Αϊριν τον γουστάρει, το ίδιο και ο μικρός γιός της και ο σύζυγός της, πολύ βολικά, πεθαίνει.
Ειναι ομως ακίνδυνος ο “μικρός”; Εσεις θα κανατε παρέα έναν άνθρωπο που ενώπιόν σας, θα συνεθλιβε το κρανίο κάποιου, εστω ενεργώντας εν αμύνει; θα τον εμπιστευόσασταν; Η σκηνή στο ασανσέρ είναι ενδεικτική. Ο Refn δεν μας φανερώνει τα κίνητρα αυτου του μοναχικού και φοβερά ικανού με τ’αυτοκίνητα ανθρώπου. Και το φινάλε, το πτώμα του μαφιόζου (ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ οι Ron Perlman και Albert Brooks στους σχετικους ρόλους) με τα πολλά λεφτά δίπλα του στην άσφαλτο, μας αφήνουν την αίσθηση οτι όσα εκανε ο Οδηγός σίγουρα δεν ηταν για το χρήμα. Οπως στις ταινίες που συμμετείχε, αναλάμβανε την υποχρέωση να φέρει σε πέρας τις πιο επικίνδυνες σκηνες φορώντας μια μάσκα ανέκφραστη φτιαγμενη απο λατέξ, ετσι και τώρα εκτος σετ, αναλαμβάνει να σώσει το φίλο του απ΄τα δόντια των μαφιόζων. Και το πετυχαίνει κατά μια έννοια. Φορώντας το ανέκφραστο πρόσωπό του, κι επιδεικνύοντας συμπεριφορά που πιο ευκολα τη συνδέουμε με επαγγελματιες δολοφόνους, ή τουλαχιστον με ανθρώπους που δεν εχουν την ανθρωπινη ζωή ψηλά στην κλίμακα αξιών τους.
Η ταινια του Refn παιζει με τα στερεότυπα (θεογκόμενες διακοσμητικές εν πολλοίς, γύρω από μαφιόζους, δολοφόνους τζογαδόρους που οδηγουν ετνυπωσιακά αυτοκίνητα και βγαζουν πολλά λεφτά απο παρανομιες, το τετραπτυχο αυξησης της τεστοστερόνης…), και υποψιάζομαι πως ενας αλλος λογος που η ταινια εκανε τετοια θραύση-εκτος της καθηλωτικής παρουσίας του Gosling- ήταν και αυτος. Ξεκαθαροι ρόλοι, άντρας γοητευτικός-τιμωρός-σωτήρας, γυναίκα-ανασφαλής-άξια προστασίας-ερωτεύσιμη. Η σκηνή όπου ο Οδηγός μπαινει σε καμαρίνια στριπτιζάδικου κραδαίνοντας ενα σφυρί, κι ενα σμαρι γυμνές, σιλικονούχες ή μη, γυναίκες, τον “πλαισιώνουν” εξοργιστικά αμετοχες σ’αυτο που εκτυλίσσεται ενώπιόν τους είναι άπαιχτη.
Σε κάθε περίπτωση, ο κρυψίνους νεαρός, μαρσαρει και φευγει απ΄το “σετ” νικητής. Με μία βαθιά πληγή στο κορμί, για να θυμάται ότι η ζωή ΔΕΝ ειναι εντελως όμοια με ταινια, και δεν μπορεις να πραττεις τα πάντα χωρίς συνέπειες.
Ο φίλος που χαρακτήρισε την ταινία καρδιογραφημα, μου ειπε και κατι αλλο, ότι “το Drive ήταν ευκαιρία για τους κουλτουριάρηδες να δουν περιπέτεια”.
Αυτο ομως ειναι καλό, δεν είναι;Φράνσις