Ο ψυχοκλέφτης
Ένας περιζήτητος φωτογράφος που έχει αποτραβηχτεί σε μεγάλο βαθμό απ΄το επάγγελμα. Η πανέμορφη κόρη του, ερασιτέχνης βοτανολόγος και αγαπημένο του μοντέλο. Ο νεαρός βοηθός του και ένα τεράστιο παλιό σπίτι σε γαλλικό προάστιο που κρύβει μία μεγάλη τραγωδία.
Η ταινία του Kiyoshi Kurosawa με τίτλο DAGUERROTYPE/ LE SECRET DE LA CHAMBRE NOIRE/ THE WOMAN IN THE SILVER PLATE κι αν ακόμη δεν κατορθώσει να σας τρομάξει είναι βέβαιο πως θα σας γοητεύσει, διότι παρουσιάζει έναν θιασώτη της (άκρως επικίνδυνης, τοξικής για την υγεία) φωτογραφικής τεχνικής της δαγεροτυπίας. Το ότι ο σκηνοθέτης (και σεναριογράφος εδώ) έχει Ιαπωνική εθνικότητα, ίσως να έχει συμβάλει (πολύ ή λίγο) στην μοναδική ατμόσφαιρα τρόμου που διατρέχει την ταινία, ενταγμένου στο πλαίσιο της μεγαλούπολης, κατ’αρχήν πεζού και αντιποιητικού περιβάλλοντος (το εναρκτήριο πλάνο είναι ενδεικτικό), και ιδιαίτερα στην εκπληκτική σεκάνς που το φάντασμα της νεκρής συζύγου του φωτογράφου Στεφάν Εγκρέ, κάνει την εμφάνισή του. Η αναβίωση της τεχνικής της δαγεροτυπίας που βλέπουμε στην ταινία λόγω του πάθους του Στεφάν γι’ αυτήν είναι ο ένας πόλος έλξης− τα σχετικά πλάνα με την πανέμορφη Μαρί να ποζάρει έχουν τρομερό ενδιαφέρον όχι μόνο από άποψη τεχνικής, αλλά και για την αλληγορική τους διάσταση : η δαγεροτυπία σε φυσικό μέγεθος απαιτεί απόλυτη ακινησία, κάτι το οποίο ο Στεφάν επιτυγχάνει με μία συσκευή καθήλωσης του μοντέλου του, η οποία μπορεί πολύ εύκολα (κι εύλογα) να θεωρηθεί συσκευή βασανισμού…, η χρήση επικίνδυνων χημικών για τη δημιουργία αυτων των εξαίσιων φωτογραφιών που μοιάζουν ολοζώντανες, έχει ως αποτέλεσμα τη καταστροφή του θερμοκηπίου του κτήματος του Στεφάν, στο οποίο η μοναχοκόρη του καλλιεργούσε σπάνια φυτά.
Σταδιακά αποκαλύπτεται η τραγωδία που στοιχειώνει τον Στεφάν και αυτό το «τρελό σπίτι» όπως το αποκαλεί ο Ζαν πολύ αργότερα, η οποία τραγωδία μοιάζει να επαναλαμβάνεται τιμωρητικά και με την γλυκύτατη Μαρί.
Θα μπορούσε η ταινία να θεωρηθεί αλληγορία των θυσιών που απαιτεί η Τέχνη− θυσίες που συνήθως κάνει ο δημιουργός αλλά και οι γύρω από αυτόν…
Ο δεύτερος πόλος έλξης είναι η καταπληκτική ερμηνεία του Olivier Gourmet, ο οποίος μακριά από τις νευρικές ερμηνείες που έχουμε δεί σε άλλες ταινίες του, υποδύεται τον περιζήτητο αλλά πλέον φυγάνθρωπο φωτογράφο, μ’ έναν εσωστρεφή τρόπο και βουβό πόνο να κατακλύζει το είναι του− ο Στεφάν υποφέρει απ΄τον τραγικό χαμό της συζύγου του η οποία είχε ποζάρει γι’ αυτόν βεβαίως, και ειρωνικώ τω τρόπω, η αθανασία που πέτυχε μέσω της έξοχης αποτύπωσής της στη φωτογραφία δεν φαίνεται να της πρόσφερε ηρεμία. Δεν είναι μόνο η απώλεια της συζύγου του, αλλά και οι ενοχές που βασανίζουν τον Στεφάν, που ως γνήσιος καλλιτέχνης είναι αφοσιωμένος στην τέχνη του, όλοι οι άλλοι που σχετίζονται μαζί του πρέπει να εξυπηρετούν αυτήν στην ουσία.
Η εμφάνιση του νεαρού ερασιτέχνη φωτογράφου Ζαν (πολύ καλός ο Tahar Rahim) έχει ολέθρια αποτελέσματα όχι μόνο για πατέρα και κόρη Εγκρέ αλλά και για τον ίδιο. Το εξόχως τραγικό φινάλε με τον Ζαν να (παρα)μιλάει μέσα στ’ αυτοκίνητο, μπερδεύει ακόμη περισσότερο τα πράγματα και αφήνει πολλά ερωτηματικά να στοιχειώνουν το μυαλό του θεατή, όπως το φάντασμα της Ντενίζ τη ζωή του Στεφάν. Η όμορφη Μαρί (η Constance Rousseau είναι χάρμα) λέει χαρούμενη στον Ζαν ότι «πρέπει να ζήσω τη ζωή μου», το 22 χρόνων λουλούδι θέλει ν’ αλλάξει «χώμα»,ν’ ανθίσει σ’ άλλο περιβάλλον μακριά απ΄τις αναθυμιάσεις του ιωδίου και τον υδράργυρο που χρησιμοποιεί ο πατέρας της για να την απαθανατίζει τόσο υπέροχα πάνω στη φωτογραφική πλάκα.
Αν η ταινία είχε κατά τι μικρότερη διάρκεια, κι εκμεταλλευόταν περισσότερο το θέμα της τυχόν επίπτωσης των χημικών στην ανθρώπινη αντίληψη (λόγω πιθανών βλαβών στον εγκέφαλο) νομίζω θα μιλάγαμε για ένα θρίλερ πρώτης τάξεως, δεδομένου ότι ήδη η σύγχυση πραγματικότητας-φαντασίωσης υπάρχει στην ταινία. Τώρα όμως μπορούμε ν’ αρκεστούμε στην πολύ όμορφη μουσική του Gregoire Hetzel, και στην ιντριγκαδόρικη εισβολή του τρόμου σ’ ένα αστικό τοπίο.
Εκδικητικά φαντάσματα, τύψεις, υψηλή Τέχνη και η ασίγαστη επιθυμία για ζωή που εκφράζουν ο ανυπόμονος Ζαν και η Μαρί.
Μη βάλετε και στοίχημα ότι νικάει η ζωή πάντως…
TRIVIA : Στο βιντεάκι εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε την ίδια τεχνική όπως εφαρμόζεται απ΄τον φωτογράφο Dan Carillo στο Σηάτλ των Η.Π.Α.
