Τουρισμός για σινεφίλ

Η τελευταία σκηνή του τελευταίου Χάρι Πότερ εκτυλίσσεται σε έναν σταθμό τραίνου. Όχι σε οποιονδήποτε σταθμό, αλλά στον σταθμό King’s Cross του Λονδίνου. Προς τιμήν του μαθητευόμενου μάγου φτιάχτηκε σε αυτόν τον σταθμό η πλατφόρμα 9 ¾. Δηλαδή, όχι ακριβώς, μια πλακέτα είναι, ανάμεσα σε δύο πλατφόρμες, αλλά αυτό δεν εμποδίζει χιλιάδες τουρίστες να σπεύσουν να φωτογραφηθούν δίπλα της. Όπως και σε όλα τα υπόλοιπα αξιοθέατα που φρόντισαν εδώ και χρόνια να δείξουν οι ταινίες με ήρωα τον Χάρι.Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι τουρίστες επιλέγουν να περάσουν τις διακοπές τους σε μια τοποθεσία που έχουν δει στην μεγάλη οθόνη. Χρησιμοποιώντας ως χάρτη τις ταινίες και πυξίδα τις εικόνες, αναζητούν τον επόμενο ιδανικό προορισμό.

Το φαινόμενο δεν είναι καινούριο. Ήδη από τη δεκαετία του 1970 άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτοι σινέ-τουρίστες. Σήμερα, πάντως, το φαινόμενο έχει εξαπλωθεί ως εκεί που δεν παίρνει, εξαιτίας της επέλασης του home cinema και του Internet και τη δημιουργία των μεγάλων μπλοκμπάστερ.

1. Νέα Ζηλανδία

Η χώρα που αποτύπωσε μοναδικά τα τοπία της «Μέσης Γης» έχει ίσως ωφεληθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη από τα γυρίσματα μιας ταινίας. Η τριλογία του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» ανανέωσε την τουριστική βιομηχανία της χώρας, οδήγησε την κυβέρνηση σε γιγαντιαίες επενδύσεις και δημιούργησε ειδικά πακέτα διακοπών με θέμα την ταινία. Τα πακέτα αυτά προσφέρουν, ανάμεσα στα άλλα, επισκέψεις στα μέρη όπου έγιναν τα γυρίσματα και διαμονή στα ξενοδοχεία όπου κατέλυαν οι σταρ της ταινίας.

Σε μια ιδιωτική φάρμα στη Ματαμάτα μπορεί κανείς να επισκεφθεί  τα απομεινάρια του Χόμπιτον, πατρίδας των μικρών Χόμπιτ. Στο Εθνικό πάρκο Tongariro μπορεί κανείς να δει τα τρία ηφαίστεια που αποτέλεσαν τους χώρους γυρισμάτων για τις σκοτεινές εκτάσεις της Μόρντορ και του Βουνού του Χαμού, τόπο κατασκευής του δαχτυλιδιού.

Το χωριουδάκι Μπρι όπου τα Χόμπιτ συνάντησαν τον Αραγκορν (Βίγκο Μόρτενσεν) κινηματογραφήθηκε στην πόλη Γουέλιγκτον. Το Ρίβεντελ, η πόλη των ξωτικών, όπου δημιουργήθηκε η συντροφιά του δαχτυλιδιού χτίστηκε στο Kaitoke Regional Park (Πάρκο Καϊτόκε). Τα δάση του Λοθλόριεν που αποτελούν την ξωτική κατοικία της Γκαλάντριελ (Κέιτ Μπλάνσετ) βρίσκονται στους κήπους του Fernside Lodge, ενός υποστατικού που απέχει δύο μίλια από το Featherston, της Wairarapa. Εκεί μπορείτε να δείτε την πανέμορφη λευκή γέφυρα, καθώς και να μείνετε. Στο Dry Creek Querry, ένα τεράστιο συγκρότημα μεταλλίων, που βρίσκεται στην βάση του Haywards Hill στο Γουέλινγκτον, χτίστηκαν τα σετ για τη Μίνας Τίριθ και το φαράγγι του Χελμ. Το επιβλητικό Αργκοναθ με τα αγάλματα των βασιλιάδων της Γκόντορ γυρίστηκε στον ποταμό Kawarau.Η περιοχή Fiordland στο Νότιο νησί έντυσε με τα τοπία της αρκετές από τις τοποθεσίες που βλέπουμε στον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών».

Γυρίσματα στη Νέα Ζηλανδία πραγματοποιεί ο Πήτερ Τζάκσον για το επερχόμενο Χόμπιτ (όπως πραγματοποίησε και για το Κινγκ Κονγκ), ενώ το νησί χρησιμοποιήθηκε και για να φιλοξενήσει τη χώρα της Νάρνια.

2. Λονδίνο

Δεν υπάρχει χώρα που να έχει αντιληφθεί περισσότερο τα οφέλη του σινετουρισμού από την Μεγάλη Βρετανία. Το VisitBritain (ο οργανισμός τουρισμού που προωθεί τη Βρετανία σε Βρετανούς και μη) επενδύει αρκετά χρήματα σε κινηματογραφικά «tie-ins» (συνδέσεις με κινηματογραφικές ταινίες). Το Λονδίνο αποτελεί άλλωστε έναν από τους αγαπημένους προορισμούς πολλών σινεφίλ, αφού εκεί έχουν γυριστεί δεκάδες ταινίες, όπως το «Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ» (1999), «Το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς» (2001) και το φετινό «Match Point». Ανάμεσα στα πιο γνωστά αξιοθέατα είναι και οι τόποι γυρισμάτων του Χάρι Πότερ –η ταινία μάλιστα βραβεύτηκε το 2003 από την βρετανική κυβέρνηση για την εξέχουσα συνεισφορά της στον βρετανικό τουρισμό. Το VisitBritain εξέδωσε 340.000 χάρτες με αφορμή την ταινία «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος» (2001). Στο Λονδίνο μπορεί κανείς να επισκεφθεί την πλατφόρμα 9¾ στον σταθμό του King’s Cross (είναι η καμάρα ανάμεσα στις αποβάθρες 4 και 5) και το Ραγισμένο Τσουκάλι, την παμπ που οδηγεί στην Διαγώνιο Αλέα, τον εμπορικό δρόμο των μάγων. Τώρα λειτουργεί ως μαγαζί οπτικών ειδών (The Glass House, 42 Bull’s Head Passage στο Leadenhall Market).

Λονδίνο «ψηφίζει» και ο Σέρλοκ Χολμς, πολλές σκηνές του οποίου εκτυλίσσονται σε ένα «πειραγμένο» Λονδίνο.

Με την έξοδο της ταινίας «Ο Κώδικας Ντα Βίντσι» στις αίθουσες η Γαλλία και η Αγγλία βρίσκονται σε έναν τουριστικό αναβρασμό: οι τοποθεσίες που συνδέονται με την υπόθεση προωθούνται ως ιδανικοί τουριστικοί προορισμοί. Στο Λονδίνο μπορεί κανείς να επισκεφθεί την εκκλησία Temple Church που χτίστηκε κατά τον 12ο αιώνα από τους Ναΐτες ιππότες, καθώς και το Αβαείο του Ουέστμινστερ με τον τάφο του Ισαάκ Νεύτωνα, ο οποίος αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς τόσο στην ταινία, όσο και στο βιβλίο.

3. Παρίσι

Ένα ερωτικό γράμμα σε μορφή ταινίας ήταν το «δώρο» του Γούντι Άλεν στην γαλλική πρωτεύουσα, η οποία σίγουρα αναμένει να αυξήσει τον τουρισμό της μετά το Μεσάνυχτα στο Παρίσι που κάνει μάλιστα και ρεκόρ εισπράξεων.

Το Παρίσι είχε εκμεταλλευτεί δεόντως τον αντίκτυπο της κινηματογρφικής μεταφοράς του βιβλίου του Νταν Μπράουν. Το μουσείο του Λούβρου διοργάνωνε θεματικές επισκέψεις βασισμένες στον «Κώδικα Ντα Βίντσι». Η ξενάγηση κρατούσε μιάμιση ώρα και οι επισκέπτες μπορούν να ακολουθήσουν τα ίχνη του Ρόμπερτ Λάνγκτον (Τομ Χανκς) και της Σοφί Νουβώ (Οντρέ Τοτού) μέσα στο μουσείο και να δουν τα έργα τέχνης και τους χώρους που συνδέονται με το μυστήριο του Κώδικα. Για όσους θέλουν να ζήσουν πιο έντονα την εμπειρία του Κώδικα Ντα Βίντσι μπορούν να μείνουν στο Chateau de Villette, το σπίτι που χρησιμοποιήθηκε στην ταινία ως κατοικία του Σερ Λι Τίμπινγκ (Ιαν ΜακΚέλεν), το οποίο προσφέρει προγράμματα εκδρομών με βάση την ταινία.

Το 2001 ο Ζαν Πιέρ Ζενέ σκηνοθετεί την «Αμελί» και μετατρέπει την Μονμάρτη σε μια πολύχρωμη φαντασμαγορία. Περπατήστε στα βήματα της αισιόδοξης σερβιτόρας: επισκεφθείτε την rue Saint Vincent, απ’ όπου ξεκινά το φιλμ, τον σταθμό του μετρό Lamarch-Caulaincourt με τη διπλή σκάλα, σταθείτε μπροστά στα σκαλιά της Sacre Coeur, στο σημείο από όπου η Αμελί ακολουθεί τα μπλε τόξα για να ανακαλύψει ποιος είναι αυτός που της αφήνει τις μυστηριώδεις φωτογραφίες. Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε το καφέ που δούλευε η Αμελί, το Cafe des Deux Moulins (15 rue Lepic και rue Cauchois) και να δοκιμάσετε την crème brulée που έχει πάρει το όνομά του από την ηρωίδα της ταινίας. Και μην ξεχνάτε ότι στα σκαλιά της εκκλησίας Sacre Coeur στη Μονμάρτη, η Αμελί αναζήτησε τον μεγάλο της έρωτα.

4. Νέα Υόρκη

Η πιο πολυφωτογραφημένη και κινηματογραφημένη πόλη κατάφερε να αυξήσει τον τουρισμό της όταν ο δήμος της πόλης αποφάσισε να προσφέρει κίνητρα σε σκηνοθέτες και παραγωγούς για να πραγματοποιούν εκεί τα γυρίσματα των ταινιών τους. Το αποτέλεσμα υπήρξε θεαματικό. Η Νέα Υόρκη είναι η πόλη που όλοι οι σινεφίλ γνωρίζουν ακόμα και αν δεν έχουν πάει ποτέ. Ένα παγκάκι σε ένα ασπρόμαυρο «Μανχάταν», η Όντρεϊ Χέμπορν να κοιτάζει την βιτρίνα ένα «Πρόγευμα στου Τίφανις», οι Γιόν Βόιτ και Ντάστιν Χόφμαν να κάνουν βόλτες σε μια σκληρή Νέα Υόρκη. Η μεγαλούπολη των ΗΠΑ διοργανώνει τουρ για τους επισκέπτες σε σημεία που γυρίστηκαν ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, όπως: «Ο Ταξιτζής», «Φιλαράκια», «Sex and the City», «Οταν ο Χάρυ γνώρισε τη Σάλυ» και δεκάδες άλλα.

5. Ελλάδα

Η Μέριλ Στριπ χόρεψε στους δρόμους της Σκιάθου και της Σκοπέλου, βοηθώντας στην κατακόρυφη αύξηση του τουρισμού στα δύο αυτά νησιά. Νωρίτερα τη Σαντορίνη είχε επισκεφθεί η Λάρα Κροφτ, αλλά και ο Μάθιου Μπουρν, ενώ το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι ακούστηκε να παίζει στους δρόμους της Κεφαλλονιάς. Γυρίσματα σε Σίφνο, Μήλο και Αθήνα πραγματοποίησε ο Νικόστρατος του Ολιβιέ Ορλέ με τον Εμίρ Κουστουρίτσα. Και μπορεί ο Ζαν Λικ Γκοντάρ να ζήτησε άδεια να πραγματοποιήσει γυρίσματα στην Επίδαυρο, ωστόσο, το ΚΑΣ ζήτησε σενάριο από τον σκηνοθέτη. Μέχρι να λυθεί το ζήτημα, ο Γκοντάρ ήρθε στην Ελλάδα και πραγματοποίησε γυρίσματα στον Πειραιά. Πάντως, στην Ελλάδα λειτουργεί το Hellenic Film Commission (http://www.hfco.gr/) που έχει ως στόχο να διευκολύνει τους ξένους παραγωγούς που θέλουν να πραγματοποιήσουν γυρίσματα στην Ελλάδα.