Zero Dark Thirty: Όσκαρ – Τι του ζήλεψες;
Η Μπίγκελοου δε χόρτασε με το Hurtlocker και επανέρχεται στο αγαπημένο είδος της για να χτυπήσει ξανά την πόρτα των όσκαρ, αυτή τη φορά όμως με μια μεροληπτική ταινία που αφορά περισσότερο το αμερικάνικο κοινό.
[highlight color=”eg. yellow, black”]Φέρε το όμορφο πρόσωπό σου στο τσεκούρι μου – Gimli[/highlight]
Η ταινία αρχίζει με κλειστοφοβικά πλάνα βασανισμών κρατουμένων από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Ήταν ένα από τα σημεία που υπήρχε έντονη αντιπαράθεση και έπεσαν οι πρώτες “μπιχτές” στη σκηνοθέτη ότι είχε πολλές πληροφορίες για να μην είχε και “εσωτερική” πληροφόρηση. Φυσικά, για εμάς τα συγκεκριμένα βασανιστήρια που σόκαραν το αμερικάνικο κοινό μας φαίνονται ολίγον απλοϊκά για να πείσουν “φανατισμένους μουσουλμάνους εκδικητές” να τα ομολογήσουν όλα. Αυτό το βασανιστήριο με τη βρεγμένη πετσέτα δε το έχουν εξαντλήσει πλέον στις ταινίες! Τέλος πάντων, μιας που θεωρήθηκε μια από τις επιτυχίες του νυν Αμερικάνου προέδρου η κατάργηση ορισμένων τουλάχιστον από τα “μυστικά κατά τα άλλα κέντρα βασανιστηρίων” το δεχόμαστε ως προσθήκη επικαιρότητας.
Η υπόθεση δεν είναι η δολοφονία του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Εξάλλου για την υπόθεση αυτή λιγοστά είναι πραγματικά γνωστά, όσα έδωσε στα μέσα ενημέρωσης ο στρατός μετά το συμβάν, αφού πρώτα έριξε τη σoρό στη θάλασσα και χωρίς να δοθούν στη δημοσιότητα φωτογραφίες. Ξέρετε εξάλλου την άποψη μου απέναντι στο Χόλιγουντ και σε ταινίες βασισμένες σε αληθινά γεγονότα και πρόσωπα. Η κεντρική υπόθεση είναι να μας δείξει τον αφανή ήρωα της ιστορίας, τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από αυτή τη φαινομενικά μεγάλη νίκη της Αμερικής έναντι στην τρομοκρατία. Το πρόσωπο αυτό είναι η Jessica Chastain (The Tree of Life, Take Shelter, 2011 Lawless 2012) ή αλλιώς ο φανερός πράκτωρ με κωδικό όνομα Maya (όχι η μέλισσα)! Όπως ξέρουμε τα όσκαρ λατρεύουν τις μεταμορφώσεις και τα ψυχολογικά εσωτερικά κρεσέντα κι έτσι η Μάγια ξεκινά αθώα και άβγαλτη να σοκάρεται από τους βασανισμούς για να γίνει στη συνέχεια αδίστακτη, καταλήγοντας στο τέλος εμμονική με τον αντίπαλο της με αυτοσκοπό να τον σκοτώσει. Περίμενα αρκετά από την συγκεκριμένη ηθοποιό που έχει την τιμητική της τελευταία όμως έμεινα νυστικός. Προσωπικά δε με έπεισε με το παίξιμο της, ένα μόνιμα νευριασμένο ύφος και τίποτα άλλο (δηλαδή αν ήταν έτσι ας βάζανε την Julianne Moore να κάνει την κοκκινομάλλα)! Λένε πολλοί ότι κάθε υποψηφιότητα για όσκαρ έχει συνήθως ένα “ξέσπασμα” που χάρη σε αυτό κέρδισε και την πολυπόθητη συμμετοχή στα βραβεία. Την έβλεπα λοιπόν κι έκανα υπομονή, έκανα υπομονή, έκανα υπομονή. Τελικά όταν έγινε το ξέσπασμα το μόνο που μου προκάλεσε η ηθοποιός ήταν δυστυχώς γέλια.
Αν κάτι με ενόχλησε οπτικά αυτό δεν ήταν οι σκηνές βασανισμών, μιας που δόξα το Χόλιγουντ, έχουμε δει και χειρότερα. Αυτό που με κούρασε ήταν οι συχνές αλλαγές ύφους σκηνοθεσίας. Εκεί που επιλέγει ντοκιμενταρίστικο στυλ και κάμερα στο χέρι μας γυρνάει “απροειδοποίητα” σε γενικό και αμέσως σε κοντινά σταθερά πλάνα σε πρόσωπα. Ένα σημείο που χάνει είναι και στη φωτογραφία με τις χρωματικές αποχρώσεις να αποκλίνουν από κάμερα σε κάμερα. Παρόλα αυτά υπάρχουν μεγάλα κενά διαστήματα που η ταινία γίνεται κουραστική. Δηλαδή εντάξει το πληρώσαμε το εισιτήριο να το ευχαριστηθούμε αλλά όχι να μας δείξει αναγκαστικά τρίωρη προβολή αν δεν έχει κάτι άλλο να βάλει. Δείχνουν οι τελευταίες ταινίες τραβηγμένες από τα μαλλιά και έχω αρχίσει να αναρωτιέμαι μη τυχόν τους βάζει ιδέες ο Σπίλμπεργκ και μου τους παρασύρει!
Το καλό με το δεύτερο μέρος είναι ότι αυξάνεται λίγο η ταχύτητα και μπαίνουν και τα στρατιωτάκια στο παιχνίδι και ξυπνάνε κι όσοι τους είχε πάρει ο ύπνος περιμένοντας να βρουν που είναι ο διεθνής τρομοκράτης. Δεν τους κατηγορώ γιατί για να λέμε και του στραβού το δίκιο πόση αγωνία να έχεις όταν ξέρεις έτσι κι αλλιώς ότι στο τέλος θα τον βρουν; Κάποια λαθάκια στους στρατιωτικούς χειρισμούς ξυπνάνε μνήμες Black Hawk Down και η ιστορία κλείνει με το γνωστό τέλος. Η σκηνοθεσία στις σκηνές δράσης απελευθερώνεται και είναι πιο ομαλή -γιατί άραγε η Μπίγκελοου δε γυρίζει μια απλή περιπετειούλα να το χαρεί κι αυτή κι εμείς; Δυστυχώς, παρά τις έντονες φήμες και τον ντόρο για το τι έγινε η σορός και όλα τα παρασκήνια η σκηνοθέτης τελικά τελευταία στιγμή τραβιέται και δε παίρνει θέση. Έτσι μας μένει η απορία αν ήταν όντως πράκτορας των Αμερικάνων και είχε εκπαιδευτεί από τη SIA όπως λένε και άραγε τυλίξανε τη σoρό του με τη τιμημένη αμερικάνικη σημαία ή όχι; Φυσικά κάνω χιούμορ. Δηλαδή, αν όντως ο τρομοκράτης ήταν ένας άνθρωπος ασθενικός με ταλαιπωρημένη υγεία και παροπλισμένος σε ένα καταφύγιο-φυλακή γιατί προτιμήθηκε να δολοφονηθεί εν ψυχρώ κι όχι να παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη;
Έτσι κι αλλιώς η ιστορία γράφεται από τους νικητές και οι ηττημένοι αφανίζονται. Τελευταία ενδεικτικά παραδείγματα, τον Αλλιέντε, τον Μιλόσεβιτς, τον Σαντάμ Χουσεϊν, τον Καντάφι, δε τους είδε το έδρανο του κατηγορουμένου αλλά τους έφαγε απευθείας το μαύρο χώμα με συνοπτικές διαδικασίες. Ομοίως και για δολοφονίες όπως του Κένεντι, του Ούλοφ Πάλμε, του Μπούτο και τη κόρη του Μπεναζίρ, του Γκάντι και της συζύγου του Ίντιρα Γκάντι επίσης τις καλύπτει το ίδιο πέπλο μυστηρίου. Τουλάχιστον το Argo όσο υποκειμενικό κι αν είναι κι αυτό που μιλά για μια ιστορία ξεχασμένη στο χρόνο, άφηνε ορισμένους υπαινιγμούς κι έκλεινε το μάτι στο θεατή να σκεφτεί και δυο βήματα πιο πέρα. Να θυμίσω κλείνοντας ότι το σινεμά εν αντίθεση με το ντοκιμαντέρ έχει την ξεχωριστή ιδιότητα να μας δίνει μαγικά τα νοήματα του, να μας μιλά μέσω από πλασμένους κόσμους και χαρακτήρες για τον δικό μας και να μας ψυχαγωγεί όχι απλά να μας διασκεδάζει.