ΚΑΝΝΕΣ: ΔΕΚΑ ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΤΕ
Ανταπόκριση από τις Κάννες: M.G.Vagenas
Το Φεστιβάλ των Καννών εγκαινιάστηκε χτες, σημαίνοντας την αρχή της σημαντικότερης ίσως εκδήλωσης στον κόσμο του κινηματογράφου. Από τις 14 έως τις 26 Μαΐου οι Κάννες γίνονται το κέντρο της έβδομης τέχνης, προσελκύοντας πλήθος δημοσιογράφων και επαγγελματιών του κλάδου από όλο τον κόσμο, καθώς και ένα ενθουσιώδες σινεφίλ κοινό. Παρά το γεγονός ότι ο Thierry Frémaux, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, δήλωσε κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου ότι: «Αποφασίσαμε ότι αυτό το φεστιβάλ θα είναι ειρηνικό, γαλήνιο, χαρούμενο και γενναιόδωρο και ότι θα ασχοληθούμε μόνο με τον κινηματογράφο!» οι αντιπαραθέσεις δεν θα λείψουνε ούτε φέτος από την γιορτινή ατμόσφαιρα της Croisette αφού από την μια, μια συλλογικότητα #Me too σκοπεύει να προβάλλει ηχηρά τις διεκδικήσεις της και, από την άλλη, μια ομάδα εκπροσώπων Τύπου και άλλων εργαζομένων στην κινηματογραφική βιομηχανία έχει καλέσει σε απεργία τις επόμενες μέρες. Παρ’ όλα αυτά, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, στο όποιο φέτος θα προβληθούν είκοσι δύο μεγάλου μήκους ταινίες.
Ανάμεσά τους θα βρούμε μόνο μια πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτιδα, την Γαλλίδα Agathe Riedinger, που συμμετέχει στο διαγωνιστικό με το Diamant Brut, την ιστορία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού με πολλά όνειρα που προσπαθεί να υλοποιήσει χρησιμοποιώντας μια δεύτερη εικονική ύπαρξη στα κοινωνικά δίκτυα. Ο Thierry Frémaux δήλωσε ότι: «Αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε το Diamant Brut στο διαγωνιστικό τμήμα γιατί θεωρήσαμε ότι αυτή η ταινία είχε τη δύναμη να συμβάλει στο να εξακολουθήσουν οι Κάννες να είναι ένας θεσμός που ανακαλύπτει νέα ταλέντα, τοποθετώντας στον χάρτη του διεθνούς κινηματογράφου άγνωστα μέχρι σήμερα ονόματα.”
Αξίζει να επισημάνουμε ότι φετινό διεθνές διαγωνιστικό τμήμα απέχει πολύ από το πρότυπο μιας ισότιμης συμμετοχής γυναικών και ανδρών σκηνοθετών. Όντως φέτος συμμετάσχουν μόνο τέσσερις γυναίκες: εκτός από την Agate Riedinger, θα δούμε την γνώστη Αγγλίδα σκηνοθέτη Andrea Arnold με το Bird, την Γαλλίδα Coralie Fargeat με μια splatter ταινία με τίτλο The Substance και την νεαρή Ινδή σκηνοθέτη Payal Capadia με το All we imagine as light. Επίσης, η Γαλλία θα είναι και φέτος η χώρα με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στο διεθνές διαγωνιστικό με σύνολο έξι ταινιών.
Η πιο αναμενόμενη παρουσία του φετινού διαγωνιστικού είναι αναμφισβήτητα εκείνη του Francis Ford Coppola με το τελευταίο του πολυαναμενόμενο έργο Megalopolis. Ο Τierry Frémaux δήλωσε ότι είναι χαρά και τιμή του να υποδεχτεί έναν καλλιτέχνη που ανήκει στο πολύ στενό κύκλο εκείνων των που έχουν κερδίσει δύο Χρυσούς Φοίνικες στις Κάννες. Ως γνωστόν ο Coppola τιμήθηκε με έναν Χρυσό Φοίνικα για το The conversation με τον Τζιν Χάκμαν το 1974 και με τον δεύτερο για το Apocalypse Now το 1979. Ο Francis Ford Coppola ήθελε να γυρίσει την ταινία Megalolpolis εδώ και πάρα πολύ καιρό και έχει επενδύσει 120 εκατομμύρια δολάρια από δικά του χρήματα στην παραγωγή της. Φήμες λένε ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα αιχμηρό έργο με θέμα την αμερικανική κοινωνία και το μάλλον σκοτεινό μέλλον της. Αυτό το πρότζεκτ, που ο Coppola επεξεργάζεται και στη συνέχεια εγκαταλείπει από το 1983 και μετα, είχε γίνει πλέον ένα κακόγουστο αστείο για την μάλλον απίθανη επιστροφή στην δόξα του πιο τολμηρού Αμερικανού σκηνοθέτη. Ο Coppola όμως διάψευσε όλους όσους δεν πιστεύαν πια πως θα καταφέρει να το πραγματοποιήσει και επέστρεψε δριμύτερος. Ο αμερικανικός τύπος λέγεται πως βρίσκεται σε παροξυσμό μετά από τις πρώτες ιδιωτικές προβολές της ταινίας, που φαίνεται ότι κατεδαφίζει το ναό του σύγχρονου Χόλυγουντ. Η Μegalopolis μοιάζει με ένα ρωμαϊκό έπος που διαδραματίζεται σε μια φανταστική σύγχρονη Αμερική που βρίσκεται στη δίνη της παρακμής. Αντικείμενο της ταινίας είναι η πόλη της Νέας Ρώμης στην οποία λαμ΄βανει χώρα μια μεγάλη σύγκρουση μεταξύ του Caesar Catilina (Adam Driver), ενός ιδιοφυούς καλλιτέχνη με τη δύναμη να σταματάει τον χρόνο, και του πολύ συντηρητικού δημάρχου Franklyn Cicero (Giancarlo Esposito). Ο πρώτος ονειρεύεται ένα ιδανικό ουτοπικό μέλλον, ενώ ο δεύτερος παραμένει σταθερά προσκολλημένος σε ένα οπισθοδρομικό status quo που προστατεύει την απληστία, τα προνόμια και τις ιδιωτικές πολιτοφυλακές. Η Julia Cicero (Nathalie Emmanuel), κόρη του δημάρχου, είναι ερωτευμένη με τον Caesar Catilina. Διχασμένη μεταξύ αυτών των δύο ανδρών πρέπει να αποφασίσει τι είναι το καλύτερο για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Ο Γιώργος Λάνθιμος είχε ήδη συμμετάσχει στο Φεστιβάλ των Καννών με τον Κυνόδοντα το 2009, κερδίζοντας το βραβείο του Un Certain Regard. Δεν ήταν η πρώτη του ταινία, αλλά ήταν ίσως αυτή με την οποία αναδείχτηκε διεθνώς. Επιστρέφει φέτος στο διαγωνισμό με το Kinds of Kindness. Στην ταινία αυτή συναντάμε ξανά την αγαπημένη του ηθοποιό Emma Stone με τον Willem Dafoe που είχαν ήδη συνεργαστεί στο Pour Things. Γυρισμένο στην Ελλάδα, το Kinds of Kindness είναι ένα τρίπτυχο παραμύθι που μας αφηγείται: για έναν άντρα που δεν έχει πια πολλές επιλογές και προσπαθεί να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο της ζωής του, για έναν αστυνομικό που ανησυχεί γιατί η γυναίκα του που έχει εξαφανιστεί στη θάλασσα επέστρεψε, αλλά μοιάζει να είναι εντελώς διαφορετική, και τέλος μια γυναίκα αποφασισμένη να βρει ένα συγκεκριμένο άτομο με ένα ιδιαίτερο χάρισμα, που είναι γραφτό να γίνει σπουδαίος πνευματικός ηγέτης.
Έχοντας συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών το 2022 με την ταινία Crimes of the future, που γυρίστηκε επίσης στην Ελλάδα, ο David Cronenberg επιστρέφει με το Τhe Shrouds, μια πολύ προσωπική ιστορία για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου στην οποία πρωταγωνιστούν ο Vincent Cassel και η Diane Kruger. Το έργο αφηγείται την ιστορία του Karsh, ενός 50χρονου μεγαλοεπιχειρηματία. Απαρηγόρητος μετά το θάνατο της γυναίκας του, ο Karsh εφευρίσκει το GraveTech, μια επαναστατική και αμφιλεγόμενη τεχνολογία που επιτρέπει στους ζωντανούς να παρακολουθούν τους αγαπημένους τους μέσα στα σάβανα τους. Μια νύχτα, διάφοροι τάφοι, συμπεριλαμβανομένου εκείνου της συζύγου του, βεβηλώνονται και εκείνος αποφασίζει να βρει τους δράστες.
Ο Jia Zhangke, ο μεγάλος Κινέζος σκηνοθέτης, αναγκάστηκε να διανύσει την περίοδο του Covid σε μια χώρα που είχε διαφορετικές στρατηγικές αντιμετώπισης από εκείνες του δυτικού κόσμου, παρόλα ταύτα δεν σταμάτησε ποτέ να εργάζεται και να διοργανώνει ο ίδιος ένα σημαντικό φεστιβάλ, το Φεστιβάλ Pingyao. Επιστρέφει στον διαγωνισμό με μια ταινία που ονομάζεται Caught by the Tide, στην οποία πρωταγωνιστεί η σύζυγος και μούσα του, Zhao Tao. Ο Jia Zhangke παραμένει πιστός στο στυλ του, με μια εξαιρετικά ρευστή αφήγηση στην οποία αναμειγνύει αρχειακό υλικό, μυθοπλαστικές εικόνες, βίντεο και εξαιρετικά περίτεχνες λήψεις. Αυτή η ταινία μας λέει κάτι για την Κίνα που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε. «Είναι πολύ όμορφο και σημαντικό όταν ένας καλλιτέχνης έχει το σθένος να πει: Αυτή είναι η χώρα μου, αυτή ακριβώς είναι! Και να μας το δείχνει απερίφραστα μέσα από διάφορους δυνατούς χαρακτήρες, σε ένα μεγάλο ταξίδι που αξίζει πραγματικά τον κόπο να δούμε!”, σχολίασε ο Thierry Frémaux παρουσιάζοντας την ταινία στον Tύπο.
Ο Paul Schrader δεν είναι μόνο ένας σπουδαίος σεναριογράφος – έχει γράψει, μεταξύ άλλων, το σενάριο του Taxi Driver – αλλά και ένας σημαντικός σκηνοθέτης και μεγάλος σινεφίλ, που συμμετείχε στις Κάννες το 1985 με την cult ταινία «Mishima: A Life in Four Chapters». Στη νέα του ταινία Oh, Canada! πρωταγωνιστούν ο Richard Gere και η Uma Thurmann. Η ταινία αυτή είναι και το τελευταίο σενάριο του Russell Banks, που έφυγε πέρυσι από τη ζωή. Στο Oh, Canada! ένας διάσημος Καναδός σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ δίνει μια τελευταία συνέντευξη σε έναν από τους πρώην μαθητές του, για να αποκαλύψει επιτέλους όλη την αλήθεια για τη ζωή του. Η εξομολόγηση αυτή κινηματογραφείται μπροστά στην τελευταία του σύζυγο. Πρόκειται για μια κωμωδία πάνω στο γήρας, το παρελθόν, τα νιάτα, την ζωή και τα λάθη που κάποιες φορές κάνουμε.
Ο Ρώσος σκηνοθέτης Kirill Serebrennikov επιστρέφει στο διαγωνισμό με το Limonov – The Ballad. Είχε ήδη συμμετάσχει στο διαγωνισμό με το Tchaikovski’s wife το 2022. Ο Serebrennikov εστιάζει συχνά τα έργα του σε σκοτεινούς, προβληματικούς και όχι απαραίτητα συμπαθείς χαρακτήρες. Ο συγγραφέας Emmanuel Carrère έχει και αυτός αφηγηθεί την ιδιαίτερη πορεία αυτού του ανθρώπου, του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Edouard Veniaminovitch Savenko, που ξεκίνησε την καριέρα του λίγο πριν την κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης, κατέληξε στη Νέα Υόρκη και ταξίδεψε παντού πριν επιστρέψει πάλι στη Ρωσία του Πούτιν, όπου έγινε ένας πολιτικός με εξαιρετικά ριζοσπαστικές απόψεις. Με το γνωστό του φαντασμαγορικό στυλ ο Serebrennikov αξιοποιεί στο έπακρο το ταλέντο του ηθοποιού Ben Whishaw στο ρόλο του Eddi Limonov. Ταυτόχρονα ακτιβιστής, επαναστάτης, δανδής, απατεώνας, μπάτλερ και άστεγος, ο Limonov υπήρξε ένας οργισμένος και πολεμοχαρής ποιητής, ένας πολιτικός ταραξίας και ο μυθιστοριογράφος του αμφιλεγόμενου μεγαλείου του. Η πολυτάραχη ζωή του είναι ένα ταξίδι ανάμεσα στους δρόμους της Μόσχας και τους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, που από τα σοκάκια του Παρισιού μας φτάνει μέχρι την καρδιά των φυλακών της Σιβηρίας σκιαγραφώντας αιχμηρά το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα.
Ο Mohammad Rasoulof τελικά θα παρευρεθεί αισίως στις Κάννες για να παρουσιάσει το The seed of the sacred fig. Η ταινία του περιστρέφεται γύρο από τον χαρακτήρα του Iman, ενός ανακριτή του Επαναστατικό Δικαστήριο της Τεχεράνης, ο οποίος παλεύει με τη δυσπιστία και την παράνοια καθώς σε ολόκληρη τη χώρα κλιμακώνονται οι πολιτικές κινητοποιήσεις.
Ο Rasoulof επρόκειτο να είναι μέλος της κριτικής επιτροπής για το Un Certain Regard το 2023, αλλά συνελήφθη τον Ιούλιο του 2022 επειδή επέκρινε την καταστολή της κυβέρνησης κατά διαδηλωτών στο Αμπαντάν μετά από την κατάρρευση ενός κτιρίου. Τελικά αποφυλακίστηκε προσωρινά τον Φεβρουάριο του 2023, λόγω προβλημάτων υγείας. Μετά την ανακοίνωση όμως της επιλογής της τελευταίας του ταινίας στις Κάννες, οι ιρανικές αρχές ανέκριναν όλο το καστ και το συνεργείο, τους απαγόρευσαν την έξοδο από τη χώρα και πίεσαν τον Rasoulof να αποσύρει την ταινία από το πρόγραμμα του φεστιβάλ. Ο δικηγόρος του Rasoulof ανακοίνωσε στις 8 Μαΐου 2024 ότι ο σκηνοθέτης καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης, μαστίγωμα, πρόστιμο και κατάσχεση της περιουσίας του. Τελικά ο Rasoulof και ορισμένα μέλη του συνεργείου κατάφεραν να διαφύγουν στην Ευρώπη λίγο αργότερα και θα παρευρεθούν στην πρεμιέρα της ταινίας στις 24 Μαΐου 2024.
Ο πορτογάλος σκηνοθέτης Miguel Gomes, μια από τις πιο ξεχωριστές μορφές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που είχε ήδη λάβει μέρος στην Quinzaine με το The Tsugua diaries το 2021 και το χρονικό Arabian Nights to 2015, συμμετέχει για πρώτη φορά στο διαγωνιστικό τμήμα των Καννών με το The Grand Tour μια αριστοτεχνική ταινία γυρισμένη εν μέρει σε ασπρόμαυρο και εν μέρει σε έγχρωμο φιλμ. Η ιστορία της μας μεταφέρει στη Ρανγκούν της Βιρμανίας το 1917, όπου ο Edouard, ένας δημόσιος υπάλληλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, το σκάει την ημέρα που πρόκειται να παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του Μolly. Αποφασισμένη να τον παντρευτεί, η κοπέλα ξεκινάει να την αναζήτηση του ακολουθώντας τα χνάρια της μεγάλης περιοδείας του στην Ασία.
Ο Paolo Sorrentino επιστρέφει στις Κάννες με την ταινία Parthenope, που γυρίστηκε στη γενέτειρα του, την Νάπολη και μας αφηγείται την ιστορία ενός κοριτσιού που το μεγαλύτερο πρόβλημά στην ζωή του είναι, παραδόξως, η ομορφιά του μιας και θα ήθελε ο κόσμος γύρο της να την εκτιμήσει για αυτό που πραγματικά είναι και όχι μόνο για την εμφάνιση της. Αυτή η πλοκή είναι μια αφορμή για τον σκηνοθέτη για να μας περιήγησει στην πανέμορφη και εντυπωσιακή του πόλη αλλά και για να ανιχνεύσει όλα τα κοινωνικά της στρώματα.
Τέλος, ο νεαρή Ινδή σκηνοθέτης και σεναριογράφος Payal Kapadia πρωτοεμφανίζεται στον διαγωνισμό με το All we imagine as light. Το 2021 κέρδισε το βραβείο L’œil d’or για το υπέροχο ντοκιμαντέρ της A night of knowing nothing, που είχε προβληθεί στην Quinzaine.
Η νέα της ταινία θα μπορούσε να είναι μια από τις μεγάλες εκπλήξεις αυτής της χρονιάς.
Το All we imagine as light διαδραματίζεται στην Βομβάη και αφηγείται την ιστορία της Prabha, μιας γυναίκας η ζωή της οποίας αναστατώνεται όταν λαμβάνει ένα απροσδόκητο δώρο από τον σύζυγό της που ζει στο εξωτερικό. Από την άλλη η νεαρή συγκάτοικός Anu, προσπαθεί μάταια να βρει ένα χώρο στην πόλη για να μπορέσει να κάνει έρωτα με τον φίλο της. Ένα ταξίδι σε ένα παραθαλάσσιο χωριό προσφέρει και στις δύο γυναίκες την δυνατότητα να εκφράσουν τους πραγματικούς τους πόθους.
