Φάκελος 16ου ΦΝΘ: Τα δικά μας ‘βραβεία’ και οι φωτογραφίες μας

25 Μαρτίου, 2014 cinepivates

Άλλο ένα πετυχημένο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ έφτασε στο τέλος του. Ένα φεστιβάλ που το χαρακτήριζε η θεματική ποικιλία, η έντονη ελληνική παρουσία αλλά και η απουσία της ΕΡΤ ως χορηγού και της ΕΤ3 που κάλυπτε κάθε χρονιά σταθερά το φεστιβάλ. Το φεστιβάλ είχε απογοητεύσεις αλλά είχε και ευχάριστες εκπλήξεις. Επειδή τα φεστιβάλ είναι πάνω από όλα σημείο συνάντησης είδαμε τις νέες τάσεις, την εισροή της μυθοπλασίας στις ταινίες τεκμηρίωσης, βρεθήκαμε με ανθρώπους του χώρου αλλά και απλούς φίλους του ντοκιμαντέρ και ανταλλάξαμε απόψεις.

Η φετινή αποστολή από τους cinepivates, ο Tyler κι ο Gimli κάνουν τον μίνι απολογισμό τους σε μια συζήτηση για όσα ξεχώρισαν και όσα τους κίνησαν το ενδιαφέρον:

Καλύτερος χαρακτήρας που βρίσκεται στο επίκεντρο ντοκιμαντέρ:

Tyler: Η νταντά-φωτογράφος, Βίβιαν Μέιερ (στο Βρίσκοντας τη Βίβιαν Μέιερ), η οποία τράβαγε το καθημερινό και το παράδοξο και δεν παρουσίασε πουθενά και ποτέ τις εξαιρετικές φωτογραφίες της. Τόσο περίεργη προσωπικότητα!

Gimli: Ο Γιώργος Τζινούδης στην Φαντασμαγορία της Ήττας της Αναστασίας Χριστοφορίδου είναι ένα νέος καλλιτέχνης με ξεχωριστό δικό του στιλ, που έχει πράγματα να πει και τα λέει με έναν ξεχωριστό φυσικό τρόπο που δεν έχω ξανασυναντήσει.

Πιο ενδιαφέρουσα ιστορία:

Tyler: Life Sentences. Πού να το πεις και να σε πιστέψουν! Παλαιστίνιος παντρεύεται εβραία, στη συνέχεια κάνει τρομοκρατικές επιθέσεις κατά Ισραηλινών, φυλακίζεται και η σύζυγος παίρνει τα παιδιά και τα μεγαλώνει με αυστηρό ορθόδοξο εβραϊκό τρόπο. Ο γιος αντιστέκεται στις θρησκείες, ενώ η κόρη γίνεται υπερορθόδοξη εβραία. Με αποτέλεσμα τα μέλη της οικογένειας σχεδόν να μη μιλιούνται.

Gimli: Ένα ενδιαφέρον θέμα που προσωπικά δεν γνώριζα είναι η απίστευτη ιστορία του Κώστα Σαραντίδη ή αλλιώς Nguen van Lap που παρουσίασε το Βιετ Κώστας. Ένας Έλληνας στέλνεται την περίοδο της κατοχής από τους Γερμανούς κατακτητές προς την κεντρική Ευρώπη για να καταλήξει μισθοφόρος στη γαλλική Λεγεώνα των Ξένων κι από εκεί στην Αλγερία και την Ινδοκίνα, ώσπου αυτομόλησε στους Βιετμίνχ και πολέμησε πολλά χρόνια στον Λαϊκό Στρατό για να φτάσει σήμερα στο Βιετνάμ να χαίρει τιμές ήρωα! Αν ήταν σενάριο ταινίας θα απορριπτόταν ως υπερβολικό!

Η ανθρώπινη υπέρβαση:

Tyler: Το να εγκαταλείψεις τη σύγχρονη κοινωνία και τις ανέσεις της και να πας να ζήσεις με τους Πυγμαίους στην Αφρική, και μάλιστα να αφιερωθείς εξολοκλήρου σε αυτούς και τη μουσική τους, βάζοντας ως πρώτη προτεραιότητα την ευημερία τους, μόνο και μόνο επειδή άκουσες στο ραδιόφωνο ένα κομμάτι, δεν είναι κάτι εύκολο. Άσε που αφήνεις πίσω τον Τζιμ Τζάρμους, το κολλητάρι σου! Ο Λούις αποδεικνύει ότι όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόπος.

Gimli: Η ανθρώπινη υπέρβαση καταγράφηκε σε πολλές εκφάνσεις της. Στους Δρομείς της Ερήμου η σωματική καταπόνηση του Grand Slam χαρίζει στους συμμετέχοντες μια εμπειρία ζωής που αλλάζει τους ίδιους αλλά και τον τρόπο που βλέπουν τους γύρω τους. Στον Άριελ ένας άνθρωπος που έχει χάσει τα πόδια του και μαζί παραλίγο την αξιοπρέπεια του και την οικογένεια του ξανακερδίζει τη ζωή. Σχεδιάζει παραλλαγές τεχνητών μερών ενώ ταυτόχρονα περνά από ενδοσκοπικές ονειρικές διαδρομές για να βρει μέσα του την απελευθερωτική αποδοχή και την αυτοθεραπεία. Τέλος, στο Αυτή η Ειδική Ανάγκη ένας νεαρός με πνευματική υστέρηση παραδίδει μαθήματα ανώτερων συναισθημάτων και στο δικαίωμα της επιλογής τόσο στην επιτυχία όσο και στην αποτυχία.

Καλύτερη φωτογραφία:

Tyler: Χειμώνας. Χειμωνιάτικα τοπία με ανθρώπους συνηθισμένους στη σκληρότητα. Ένα ποίημα μόλις 12 λεπτών που κέρδισε και το βραβείο WWF.

Gimli: Νομίζω από φωτογραφία ξεχώρισα το Κυρίαρχος του Κόσμου. Η ταινία του Marc Bauder κινηματογραφεί τους ερειπωμένους ουρανοξύστες κατάλοιπο μιας παλαιότερης αυτοκρατορίας τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιρειών παίζοντας με τα χρώματα του συννεφιασμένου καιρού και του σούρουπου, του φθινοπώρου και του χειμώνα. Έφερε στη μνήμη μου πλάνα του Koyaanisqatsi (Γκόντφρεϊ Ρέτζιο), συνδημιουργώντας με τον μοναδικό πρωταγωνιστή του τη μοναδική ατμόσφαιρα του ‘Babylon Fading’.

Πιο αστείο ντοκιμαντέρ:

Tyler: Ως επί το πλείστον είδα καταθλιπτικά ντοκιμαντέρ. Τη διαφορά έκανε η Καλή μας η Φρίντα (για την γραμματέα των Beatles) και το Στοργή στο Λαό (βγάζει ταυτόχρονα την καταστολή και τη γελοιότητα της χούντας).

Gimli: Καταευχαριστήθηκα το Ρεύματα Αγάπης της Ágnes Sós, όπου οι υπερήλικες με το ευθύτητα τους αλλά και την αθυροστομία τους βγάζουν αβίαστο γέλιο σε απολαυστικές αποκαλύψεις αλλά και φιλοσοφίες τρόπου ζωής και σκέψης. Στο ίδιο ύφος κινείται και το Όλα Γίνονται, της Lidia Duda, ιδιαίτερα με την εισαγωγή του γεροντο-έρωτα στο πρόσωπο του Έλληνα εραστή – Κώστα! Διασκέδασα πολύ και στο Mythogenesis του Νίκου Πανουτσόπουλου, το οποίο είχε και ωραία παρουσίαση.

Πιο πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ:

Tyler: Που δεν το λες και ακριβώς ντοκιμαντέρ. Το Πότε θα γίνω δικτάτορας αποτελούμενο από εικόνες από φιλμάκια Σούπερ 8 που η σκηνοθέτις βρήκε στα παζάρια, με voice over για μια πραγματική ιστορία και μια φαντασία. Κινείται στα όρια ταινίες μυθοπλασίας και ταινίας τεκμηρίωσης.

Gimli: Το Dokime του Γιώργου Κραββαρίτη είναι εκπαιδευτικό, αφήνοντας ταυτόχρονα την καλλιτεχνική του φύση να λάμψει. Είναι εξάλλου ένα δοκίμιο για την αισθητική του ντοκιμαντέρ.

Ντοκιμαντέρ που μας έκανε καλύτερους ανθρώπους:

Tyler: Στο Χείλος του Κόσμου. Γιατί παρουσιάζει με αξιοπρέπεια και πολιτισμένο τρόπο τους άστεγους και τους κλοσάρ του Παρισιού. Χωρίς να τους κοροϊδεύει, χωρίς να τους λυπάται, χωρίς να τους κάνει καρικατούρες.

Gimli: Το Γυμνό Δωμάτιο της Nuria Ibáñez γεμίζει το πλάνο της μόνο με τα πρόσωπα των παιδιών της πόλης του Μεξικού σε μια επιθετική προς το θεατή κινηματογράφηση φέρνοντας τον θέλοντας και μη αντιμέτωπο με το πρόβλημα. Μια σκληρή ταινία για την παιδική ψυχοσύνθεση που θα έπρεπε να δει κάποια στιγμή κάθε γονέας.

Καλύτερη «φάτσα» σε ντοκιμαντέρ:

Tyler: The Dog, ο Τζον Ουόιτογουιτς, ο άνθρωπος που λήστεψε μια τράπεζα για να επιτρέψει στον σύντροφό του να κάνει εγχείριση αλλαγής φύλου. Η ιστορία του μεταφέρθηκε στο σινεμά (Σκυλίσια Μέρα) με πρωταγωνιστή τον Αλ Πατσίνο. Ο πραγματικός πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι κινηματογραφική και larger than life προσωπικότητα. Αστείρευτος, χαρισματικός και χειμαρρώδης.

Gimli: Η τραγική πρωταγωνίστρια του Farewell to Hollywood, Regina Nickolson. Ένα όμορφο κορίτσι με ένα πρόσωπο που μένει, για το χαμόγελο του αλλά και τον άδικο θάνατο του. Ένα νεαρό κορίτσι που πάσχει από καρκίνο αλλά διατηρεί το χιούμορ και τη διάθεση του. Ένα ετοιμόλογο κορίτσι και καλλιτεχνικό πνεύμα. Ένα αθώο κορίτσι με όνειρα που εξαπατήθηκε από τον απαράδεκτο Henry Corra, που είναι τουλάχιστον για μήνυση και πιστεύω θα έπρεπε να του απαγορευτεί να ξανακάνει ταινία!

Καλύτερη σκηνοθεσία:

Tyler: Η εικόνα που λείπει. Μια ιδιαίτερη κινηματογραφική ματιά. Ο Ρίτι Παν καταφέρνει και αφηγείται την ιστορία του μέσα από μικρές κούκλες από πυλό, βρίσκοντας έτσι τον κατάλληλο τρόπο να μιλήσει για ένα τραύμα ανοιχτό. Κάτι παρόμοιο (αλλά με animation σε τμήματα του ντοκιμαντέρ) είχαμε δει πριν από μερικά χρόνια στο Στρατόπεδο 14: Ζώνη Ολοκληρωτικού Ελέγχου.

Gimli: Ο Paul-Anders Simma στο Olga – To my Friends αποτυπώνει ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να σκηνοθετηθεί και φτιάχνει ένα ντοκιμαντέρ ανθρώπινο, συγκινητικό και τρυφερό, με καταπληκτικές εικόνες αλλά άκρως ρεαλιστικό, πατώντας γερά στη γη. Μια ταινία για ανώτερα συναισθήματα.

Καλύτερο ελληνικό ντοκιμαντέρ:

Tyler: Lost in the Bewilderness, Relentless. Το πρώτο (της Αλεξάνδρας Άνθονυ) εξαιτίας της ιστορίας και του τρόπου προσέγγισής της (μιλάει για την απαγωγή ενός αγοριού από τη μητέρα του και την επανεμφάνισή του δέκα χρόνια μετά), ενώ το δεύτερο του Δημήτρη Στατήρη για την σφιχτή σκηνοθεσία και την ενδιαφέρουσα ιστορία του Τζάκομπε Φραγκομένι (παιδί από τα γκέτο που κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα μποξ).

Gimli: Η φετινή χρονιά είχε πολλές και καλές δουλειές από Έλληνες δημιουργούς, όμως νομίζω ότι η ξεχωριστή ματιά, τα καδραρίσματα, οι γωνίες λήψεις και ο ρυθμός, με εναλλαγή συναισθημάτων του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου έφερε το Ηθοποιοί: Ημερολόγιο Σπουδής πρώτο στην προτίμηση μου και πρώτη μου προτεραιότητα για συνέντευξη ακόμα και πριν ανακοινωθούν τα βραβεία.

Καλύτερη σκηνή σε ντοκιμαντέρ:

Tyler: Η σκηνή στο Πότε θα γίνω δικτάτορας που οι άνθρωποι χορεύουν και η αντίστοιχη σκηνή στο Ελένα που η Ελένα χορεύει.

Gimli: Ο άνθρωπος που έκανε τους αγγέλους να πετούν: Οι μαριονέτες του Μίχαελ Μέσκε ζωντανεύουν και κυκλοφορούν στην πόλη, στους δρόμους, στο μετρό, ο Μικρός Πρίγκηπας, όμως, απογειώνεται.

Ντοκιμαντέρ-ντοκουμέντο:

Tyler: Επιστροφή στη Χομς. Επειδή μας βάζει σε μία από τις πιο βασανισμένες περιοχές του πλανήτη, δείχνοντας την ολοκληρωτική καταστροφή και τις χαίνουσες πληγές της.

Gimli: Το Δάσος των Πνευμάτων που Χορεύουν εκτός από καταπληκτική δουλειά και τις υπόλοιπες αποκαλύψεις του ανοίγει την πόρτα σε ένα θέμα που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, την παραδοσιακή ‘ιδιοκτησία’ των Πυγμαίων σε άλλες φυλές.