25ο ΠΕΚ: Ο νεοναζισμός στο σινεμά

Αφιέρωμα στον νεοναζισμό πραγματοποιεί το 25ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.

Όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Γιαννέλης, «ο νεο-ναζισμός δεν είναι νεο-φασισμός που, αναλόγως, δεν είναι εθνικισμός, ο οποίος σαφώς δεν είναι φονταμενταλισμός κ.ο.κ.»

«Ο νεο-ναζισμός καθίσταται απόλυτα επικίνδυνος καθώς, σε πρώτη ματιά, κρύβεται ή μεταμφιέζεται επιμελώς μέσα σε συνήθεις λειτουργίες και θεσμούς. Ομοίως ο Νεοναζισμός στο σινεμά εντοπίζεται, όπως ακριβώς και στη ζωή… παντού και πάντα. Βρίσκεται πίσω από μικρά, “αθώα”, καθημερινά εγκλήματα ή αδικίες που όλοι επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ανεχθεί, είτε επί εμάς των ιδίων είτε επί τρίτων, συνήθως των πλέον αδύναμων να αμυνθούν».

«Παρατηρείται σε έξαρση παράλληλα με την έλλειψη παιδείας, την απουσία γνώσης και την ανυπαρξία εκπαίδευσης μιας –ευπαρουσίαστα, μα σαθρά- οργανωμένης κοινωνίας και ανταγωνίζεται, σε κλίμακα ηθικής φθοράς, προβλήματά της όπως η ανεργία, η φτώχεια ή η εγκληματικότητα» αναφέρει ο κ. Γιαννέλης.

«Φύεται μονίμως υπό τις ανεπίσημες “ευλογίες” ή με την ενθάρρυνση του οιουδήποτε κρατικού μηχανισμού και ακμάζει με τη σιωπηλή ανοχή του καθενός μας, κάθε φορά που αμελούμε -ηθελημένα ή μη- να λάβουμε στάση αρμόζουσα της ανθρώπινής μας υπόστασης […] Τέλος κατοικοεδρεύει όπου οι απόπειρες εξάλειψής του περιορίζονται στην επιδεικτική αδιαφορία, τον προκλητικό «εξορκισμό» ή την βίαιη καταστολή και όχι στην συνειδητοποίηση, την κατανόηση και την εξυγίανση των αιτιών οι οποίες τον προκαλούν» καταλήγει.

Οι ταινίες

Romper Stomper (1992, Αυστραλία)

Σκίνχεντς στη Μελβούρνη επιτίθενται θρασύδειλα σε Βιετναμέζους μετανάστες, μέχρις ότου οι καταπιεσμένοι «ξένοι» αποφασίζουν να τους αντιμετωπίσουν με μια ολομέτωπη «επίδειξη δύναμης», τρέποντάς τους σε φυγή. Μια επιληπτική γυναίκα βοηθάει την παρέα νεοναζί στο να ξεφύγουν από τη δικαιοσύνη, αλλά μήπως η ασθένειά της είναι σημάδι μη εθνικής καθαρότητας της;

Του Τζέφρι Ράιτ με τον Ράσελ Κρόου

Ανθρωποκτονία (1991, ΗΠΑ)

Θρίλερ όπου ένας αντιρατσιστής αστυνομικός του Τμήματος Ανθρωποκτονιών αναλαμβάνει την φαινομενικά ασήμαντη δολοφονία μιας ηλικιωμένης Εβραίας, υπόθεση που όμως αποδεικνύεται πολύ σημαντική, εμπλέκοντάς τον σ’ έναν κόσμο πλημμυρισμένο από βία και διαφθορά. Ταυτόχρονα ο ήρωας κάνει ένα ταξίδι αυτογνωσίας βαθιά μέσα στην ψυχή του.

Του Ντέιβιντ Μάμετ με τους Τζο Μαντένια, Ουίλιαμ Μέισι

Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας (1998, ΗΠΑ)

Ο Ντέρεκ, ένας ευφυής σκίνχεντ του Λος Άντζελες βγαίνει από τη φυλακή όπου είχε καταδικαστεί για τη δολοφονία δύο νεαρών μαύρων. Το δράμα εκτυλίσσεται σε δύο παράλληλες ιστορίες. Στο σήμερα, όπου ο Ντέρεκ παρουσιάζεται να προσπαθεί να αποβάλει τις φασιστικές αντιλήψεις από τον νεότερο αδελφό του. Στο «ασπρόμαυρο» παρελθόν πάλι, παρακολουθούμε το πως τα δύο αδέλφια έφτασαν στα σύγχρονά τους αδιέξοδα.

Του Τόνι Κέι με τον Έντουαρντ Νόρτον

Τα μήλα του Αδάμ (2005, Δανία-Γερμανία)

Μαύρη κωμωδία σχετικά με ένα νεοναζί που στέλνεται, για να αναμορφωθεί, σε μια απόμερη εκκλησία μέσα στους αγρούς, όπου συναντάει τον παράφορα αισιόδοξο ιερέα Ιβάν και αναλαμβάνει τη φροντίδα μιας μηλιάς. Στην εκκλησία συναντάει τον κλεπτομανή Γκούναρ, τον οργισμένο Κάλιντ που ληστεύει βενζινάδικα και την καταθλιπτική, έγκυο Σάρα. Κι ενώ όλοι συγκρούονται μεταξύ τους, τα μήλα πάνω στα δέντρα κινδυνεύουν να σαπίσουν. Σκηνές μαύρου χιούμορ και σλάπστικ κωμωδίας παντρεμένες με κλινική βία και συμβολικές αναφορές.

Του Άντερς Τόμας Γένσεν με τους Ούλιρχ Τόμσεν, Μαντς Μίκελσεν

Αυτή είναι η Αγγλία (2006, Αγγλία)

Η ιστορία ενός προβληματικού παιδιού που μεγαλώνει στην Αγγλία το 1983. Ο δωδεκάχρονος Σον περιφέρεται άσκοπα κατά την έναρξη των σχολικών διακοπών του, μέχρι την τυχαία συνάντηση του με τον Γούντι και την παρέα σκίνχεντ που τον περιβάλλει. Με κορίτσια, πάρτι, πουκάμισα Ben Sherman, μπότες Doc Martin και ξυρισμένο μαλλί το καλοκαίρι του Σον προβλέπεται πολύ διασκεδαστικό.

Του Σέιν Μέντοους με τους Τόμας Τουργκούς, Στίβεν Γκράχαμ

Μαθήματα Ζωής (1995, ΗΠΑ)

Νέοι από διαφορετικές χώρες, φυλές και κοινωνικό υπόβαθρο αναγκάζονται να ενσωματωθούν όταν εγγράφονται στο Πανεπιστήμιο Columbus. Όλοι έχουν τα δικά τους προβλήματα, οικονομικά, σεξουαλικά, αυτοεκτίμησης και, περισσότερο απ’ όλα τα υπόλοιπα, ρατσισμού. Οι φοιτητές, ήδη υπό την πίεση του να αποδώσουν, εξωθούνται εκτός ορίων λόγω προκατάληψης, απειρίας και παρεξηγήσεων.

Του Τζον Σίνγκλετον με τους Όμαρ Επς, Κρίστι Σουάνσον και Μάικλ Ράπαπορτ