56ο ΦΚΘ: Συνέντευξη τύπου Κριτικής Επιτροπής
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τη Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2015 στην Αποθήκη Γ’, παρουσία του διευθυντή του Φεστιβάλ Δημήτρη Εϊπίδη. Φέτος, η κριτική επιτροπή με πρόεδρο τη γαλλίδα παραγωγό Μισέλ Ρέι-Γαβρά, αποτελείται από τους Κορνέλιου Πορουμπόιου (σκηνοθέτης, σεναριογράφος), Τζέι Oυάισμπεργκ (κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος), Ελίζ Ζαλαντό (παραγωγός) και Ευθύμη Φιλίππου (σεναριογράφος, συγγραφέας). Τη συζήτηση συντόνισε ο Γιώργος Κρασσακόπουλος.
Τη συνέντευξη Τύπου προλόγισε ο κ. Εϊπίδης λέγοντας: «Σας παρουσιάζουμε σήμερα την κριτική επιτροπή του 56ου Φεστιβάλ, τους οποίους με μεγάλη χαρά καλωσορίζω στη φετινή διοργάνωση. Είμαι ευτυχής γιατί έχουμε κοντά μας καταξιωμένους εκπροσώπους του κινηματογραφικού χώρου. Ο καθένας από την πλευρά του βοηθά ουσιαστικά τον ανεξάρτητο κινηματογράφο σε διεθνές επίπεδο. Εύχομαι να έχουν μία εξαιρετική συνεργασία και να χαρούν τη διαδικασία, γιατί το Φεστιβάλ είναι μία γιορτή για όλους. Κι εύχομαι επίσης κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο τους».
Στην ερώτηση για το πώς βλέπουν τον ρόλο τους ως μέλη μιας κριτικής επιτροπής, πρώτος πήρε τον λόγο ο Κορνέλιου Πορουμπόιου, λέγοντας: «Περιμένω να δω καλές ταινίες που ενδεχομένως να αποτελέσουν έμπνευση για μένα στη μελλοντική μου δουλειά. Επίσης περιμένω να συζητήσω με συναδέλφους μου για τον κινηματογράφο, πράγμα πολύ ευχάριστο, καθώς επίσης και να αποφασίσουμε μαζί για το ποια είναι η καλύτερη ταινία. Δεν είναι κάτι ιδιαίτερα περίπλοκο αυτό».
Στο ζήτημα αυτό, η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Μισέλ Ρέι – Γαβρά πρόσθεσε ότι «κάποιες φορές είναι περίπλοκη η διαδικασία να επιλέξεις την καλύτερη ταινία, σίγουρα όμως αυτό γίνεται πιο εύκολα όταν έχεις μία πενταμελή επιτροπή σε σύγκριση με μία επταμελή». Από την πλευρά της, η Ελίζ Ζαλαντό έδωσε έμφαση στη σημασία των βραβεύσεων για έναν δημιουργό τονίζοντας: «Ως μέλος κριτικής επιτροπής έχω τη συναίσθηση του τι σημαίνουν οι διακρίσεις. Η βράβευση μιας ταινίας είναι κάτι πολύ σημαντικό που επηρεάζει τη μετέπειτα πορεία του φιλμ και συχνά και την καριέρα του ίδιου του σκηνοθέτη».
Από την πλευρά του, ο Τζέι Ουάισμπεργκ αναφέρθηκε με ιδιαίτερη χαρά στη συμμετοχή του στην κριτική επιτροπή του 56ου ΦΚΘ, παρατηρώντας: «Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης χαίρει μεγάλου σεβασμού στο παγκόσμιο φεστιβαλικό τοπίο. Το να πάρεις ένα βραβείο εδώ, έχει πράγματι σημασία για τη συνέχεια της πορείας της ταινίας».
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης φιλοξενεί τις πρώτες ή δεύτερες ταινίες σκηνοθετών από όλο τον κόσμο. Στην ερώτηση για το αν μπορεί κανείς να διαισθανθεί το ταλέντο ενός δημιουργού από την πρώτη του ταινία, η Μισέλ Ρέι – Γαβρά απάντησε ότι «σίγουρα τα μέλη της κριτικής επιτροπής το έχουμε αυτό κατά νου, αν και συχνά είναι πιο δύσκολο να κάνεις κάτι τέτοιο στη δεύτερη ταινία ενός σκηνοθέτη και όχι στην πρώτη του».
Σχετικά με το θέμα του τρόπου με τον οποίο τα μέλη της επιτροπής βλέπουν τις διαγωνιζόμενες ταινίες και αν, πιο συγκεκριμένα, έχουν κάποια στρατηγική στην προσέγγιση των φιλμ, η κα Ρέι – Γαβρά διευκρίνισε: «Βλέποντας τις ταινίες κάνουμε τα σχόλια που θα έκανε ένας μέσος θεατής. Συζητάμε τις απόψεις μας σαν να μην ήμασταν μέλη μιας κριτικής επιτροπής».
Πιο περίπλοκο και ασαφές είναι το ζήτημα των χαρακτηριστικών που κάνουν μία ταινία άξια για βράβευση. Σε σχετική ερώτηση η κα Ρέι-Γαβρά απάντησε: «Πρόκειται για ένα δύσκολο ερώτημα. Ήμουν μέλος της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών πριν από 20 χρόνια. Είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε μία ταινία του Κουστουρίτσα (Underground) και του Αγγελόπουλου (Το βλέμμα του Οδυσσέα). Μέχρι το Σάββατο ήταν κοντά ο ένας με τον άλλο. Και το Σάββατο βράδυ είδαμε τις ταινίες και το επόμενο πρωί ήμασταν όλοι σύμφωνοι για το τι έπρεπε να ψηφίσουμε. Είναι όμως πολύ δύσκολο να διακρίνεις από την αρχή τα ποιοτικά εκείνα χαρακτηριστικά που θα σε κάνουν να δώσεις το βραβείο σε μία ταινία».
Αναφερόμενη σε αυτό το θέμα, η Ελίζ Ζαλαντό πρόσθεσε: «Όταν βλέπεις την πρώτη ταινία ενός δημιουργού δεν έχεις την ίδια προσδοκία, όπως όταν για παράδειγμα βλέπεις μία ταινία του Κουστουρίτσα. Εγώ προσωπικά δεν θα ήθελα να είναι τέλειες οι πρώτες ταινίες νέων δημιουργών, περιμένω όμως να δω δυναμισμό, φρεσκάδα. Δεν δουλεύεις όπως στα 60 σου χρόνια όταν κάνεις την πρώτη σου ταινία. Πάντως θεωρώ ότι η συχνά η πρώτη ή η δεύτερη ταινία ενός δημιουργού είναι και η καλύτερή του».
Με τη σειρά του, ο Τζέι Ουάισμπεργκ παρατήρησε: «Ξαφνιάζομαι με τις περιπτώσεις των σκηνοθετών που δεν σε αφήνουν να καταλάβεις ότι παρουσιάζουν την πρώτη ταινία τους, δεν βιάζονται δηλαδή να συμπυκνώσουν σε ένα φιλμ όσα έχουν μάθει μέχρι τότε. Η φρεσκάδα της πρώτης ταινίας είναι κάτι πολύ ελκυστικό. Το ζήτημα είναι πώς να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του ο σκηνοθέτης στο πρώτο του αυτό εγχείρημα και παράλληλα να βάλει αυτόν τον ενθουσιασμό στην ταινία».
Σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος βλέπει τις ταινίες στο Φεστιβάλ καθώς βρίσκεται στη διοργάνωση όχι ως δημιουργός, αλλά από την απέναντι πλευρά, ως μέλος της κριτικής επιτροπής, ο Ευθύμης Φιλίππου εξήγησε: «Προσπαθώ να είμαι ένας φυσιολογικός θεατής. Τουλάχιστον το προσπαθώ, δεν ξέρω αν το πετυχαίνω. Προσπαθώ απλά να βλέπω ταινίες και να λέω μετά αν μου άρεσαν ή όχι. Οι σκηνοθέτες και οι σεναριογράφοι είναι φυσιολογικοί άνθρωποι, που βλέπουν ταινίες οι οποίες τους αρέσουν ή όχι».
Μία επιπλέον δυσκολία στο ζήτημα αυτό επισήμανε η κα Ρέι-Γαβρά λέγοντας: «Στα φεστιβάλ ως μέλος κριτικής επιτροπής δεν βλέπεις απλά τις ταινίες, αλλά καταλήγεις σε μία συγκριτική διαδικασία. Συγκρίνεις κάθε ταινία με τις υπόλοιπες προκειμένου να επιλέξεις το νικητή».
Από την πλευρά του ο Κορνέλιου Πορουμπόιου παρατήρησε: «Θα ήθελα να δω κάτι φρέσκο. Ως σκηνοθέτης βλέπω μια ταινία σαν ένα ταξίδι και αυτό που περιμένω από αυτήν είναι να με εμπνεύσει. Για μένα είναι σημαντικό ότι σε φεστιβάλ όπως αυτό συναντάς νέους σκηνοθέτες».
Τέλος, στην ερώτηση σχετικά με το αν αποτυπώνεται στην κινηματογραφική παραγωγή η τρέχουσα κατάσταση λόγω κρίσης στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η κα Ρέι – Γαβρά απάντησε: «Θα χρειαζόμουν ώρες για να απαντήσω σε αυτό το θέμα. Όταν υπάρχει κρίση δεν πρέπει να κάνεις περικοπές στον πολιτισμό, αντίθετα πρέπει να αυξήσεις τη χρηματοδότηση. Κι αυτό γιατί ο πολιτισμός και ο κινηματογράφος μπορούν να βοηθήσουν σε όλα τα πεδία. Συνεπώς, όχι περικοπές».