58ο ΦΚΘ: Ελληνικό σινεμά σε κατάσταση συναγερμού

Ένταση επικράτησε στη συνέντευξη Τύπου της ΕΡΤ στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου κινηματογραφιστές ζητούσαν να μάθουν επίμονα τους λόγους της αντικατάστασης της επιτροπής του 1,5% (για τις χρηματοδοτήσεις των ελληνικών ταινιών) και τους εκπροσώπους της ΕΡΤ να αρνούνται να απαντήσουν επίμονα. Τα μέλη της επιτροπής -άνθρωποι του σινεμά- αντικαταστάθηκαν από μόνιμους υπαλλήλους της ΕΡΤ, γεγονός που προκάλεσε έντονη ανησυχία στους ανθρώπους του σινεμά. Στην επιμονή των κινηματογραφιστών, η ΕΡΤ «παραδέχθηκε» ότι τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση των ταινιών δεν θα είναι κυρίως καλλιτεχνικά, αλλά εάν οι ταινίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πρόγραμμα της ΕΡΤ γεγονός που προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις.

Μέσα σε θολά νερά και με τις δυσκολίες να αυξάνονται για τους ίδιους, οι Έλληνες σκηνοθέτες προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους και να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που αγαπούν. Είναι χαρακτηριστικό το σύνθημα της ΕΣΠΕΚ (Ένωσης Σκηνοθετών Παραγωγών) που κυριαρχεί στο φετινό ΦΚΘ “Who is f@cking greek cinema?”

Αρκετές ελληνικές ταινίες προβλήθηκαν την Παρασκευή στο Φεστιβάλ.

Πολυξένη

Καλογυρισμένη και με μία εξαιρετική Κάτια Γκουλιώνη, η «Πολυξένη» της Δώρας Μασκλαβάνου αφηγείται την ιστορία ενός ορφανού κοριτσιού που υιοθετείται από μία οικογένεια Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Όταν η Πολυξένη χάσει τον θετό πατέρα της, θα κληθεί να διαχειριστεί την τεράστια περιουσία του. Όλοι περιμένουν από εκείνη μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, την οποία εκείνη δεν είναι διατεθειμένη να ακολουθήσει. Αποφεύγοντας με τέχνη το φολκλόρ, η ταινία αποτελεί το πορτραίτο μιας γυναίκας που θέλει να ακολουθήσει τις επιθυμίες της. Με ένα εξαιρετικό καστ που περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- τους Καραζήση, Καραθάνο και την Κάτια Γκουλιώνη να ερμηνεύει την Πολυξένη με δύναμη και τρυφερότητα, η ταινία δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από μεγάλες παραγωγές του εξωτερικού.

Χρόνια Πολλά

Ο ΜΑΤατζής Γιώργος βλέπει την έφηβη κόρη του στις διαδηλώσεις, έξω από την αστυνομική κλούβα. Η σχέση τους περνάει κρίση, μια κρίση που θα προσπαθήσουν να λύσουν πηγαίνοντας για μερικές ημέρες στο χωριό. Οι συγκρούσεις τους, όμως, θα συνεχιστούν και εκεί…. Απλή και με έμφαση στον ρεαλισμό έναντι της υπερβολής, η ταινία του Χρίστου Γεωργίου αποτελεί την ανατομία μιας σχέσης ανάμεσα σε έναν πατέρα και μια κόρη. Δεν χρειαζόταν να είναι μοντέλο εξουσίας ο πατέρας για να υπάρξουν οι συγκρούσεις της ταινίας και μερικές φορές ίσως υπάρχουν κάποιες σεναριακές ευκολίες, ωστόσο ο σκηνοθέτης μένει προσηλωμένος στον στόχο του, αφηγείται μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος και με ενδιαφέρουσες ερμηνείες από τους Δημήτρη Ήμελλο, Μυρτώ Αλικάκη και Νεφέλη Κουρή.

The Disaster Artist

Χαμός. Αυτή είναι η λέξη που μπορεί να περιγράψει τα όσα συνέβησαν στο Ολύμπιον, στη διάρκεια της προβολής της νέας ταινίας του Τζέιμς Φράνκο. Ο Φράνκο έστειλε, μάλιστα, μήνυμα στο κοινό της Θεσσαλονίκης λέγοντας ότι «θα ήταν τρελός» να μην αφηγηθεί την ιστορία της δημιουργίας της ταινίας The Room που έχει χαρακτηριστεί «η χειρότερη ταινία όλων των εποχών» και έχει αναδειχθεί σε cult δημιουργία με συνεχείς προβολές εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Κρατώντας για τον ίδιο τον ρόλο του Γουίσο, ο Τζέιμς Φράνκο φτιάχνει ένα αστείο και τρυφερό πορτρέτο ενός ανθρώπου που πίστευε ότι δημιούργησε ένα αριστούργημα. Έχοντας στο πλευρό του τον αδελφό του Ντέιβ Φράνκο και τα «φιλαράκια» του Σεθ Ρόγκεν και Ζακ Έφρον, ο Φράνκο δεν φτιάχνει μόνο μια ταινία για τη διαδικασία της δημιουργίας, αλλά και ένα εντυπωσιακά πιστό πορτρέτο σε μια από τις πιο παράξενες περσόνες του παγκόσμιου σινεμά. Και στην πορεία καταφέρνει να παρασύρει το κοινό σε ένα rollercoaster γέλιου.

Lucky

Από τις καλύτερες ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος, το Lucky του βετεράνου ηθοποιού Τζον Κάρολ Λιντς αποτελεί ένα tour de force ερμηνείας για τον σπουδαίο -και πρόσφατα χαμένο- Χάρι Ντιν Στάντον, εμπνευσμένο εν μέρει από την ζωή του ηθοποιού. Τρυφερό, γλυκό και αστείο, το Lucky αφηγείται τη ζωή ενός άθεου 90χρονου που μεγαλώνει και καλείται να αντιμετωπίσει την ίδια τη θνητότητα της ύπαρξής του. Οι συναντήσεις του με ανθρώπους, οι συζητήσεις του διαγράφουν την πορεία προς την αναγνώριση των δυνατών και των αδύναμων. Ο χαρακτήρας του Λάκι αποτελεί μια αναφορά σε πολλούς από τους υπέροχους χαρακτήρες που μάς χάρισε ο Χάρι Ντιν Στάντον, ενώ ο Ντέιβιντ Λιντς στον ρόλο του καλύτερου φίλου του Λάκι χτίζει έναν ακόμα αξιομνημόνευτο χαρακτήρα.

Βαθιά ανθρώπινος και ποιητικός, ο σκηνοθέτης βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και οι Cinepivates είχαν την ευκαιρία να του μιλήσουν και να τον ρωτήσουν για τη συνεργασία του με τον υπέροχο Χάρι Ντιν Στάντον.

Εντός Ορίων (Insyriated)

Μια συγκλονιστική ταινία που περιγράφει την καθημερινή αγωνία μιας ομάδας ανθρώπων, που έχουν βρει καταφύγιο σε ένα διαμέρισμα της Συρίας, ενώ έξω πυροβολισμοί και βομβαρδισμοί είναι η σκληρή καθημερινότητα τους. Κλειστοφοβική, πέρα για πέρα πραγματική, χωρίς υπερβολές αλλά ούτε και εκπτώσεις, σκληρή με κάποιες σκηνές που χαρακώνονται στη μνήμη, όπως του μυστικού ενός θανάτου στην ομάδα και του βιασμού της Χαλιμάς. Μια οικογένεια, με αρχηγό την πρεσβύτερη γυναίκα – μάνα, επιμένει να προσπαθεί να διατηρήσει το σπιτικό της, και ταυτόχρονα την «οικογένεια» με την ευρύτερη έννοια, σε μια χώρα σε ολοκληρωτική κατάρρευση, όπου ο κίνδυνος παραμονεύει ακριβώς έξω από το κατόφλι της εξώπορτας, τοσό από τους ξένους όσο και από τους ντόπιους.

Ο εγκλωβισμός πίσω από μια αμπαρωμένη πόρτα, η απελπισία, ο φόβος, η ανάγκη φυγής αλλά και το πείσμα να μείνουν, σκιαγραφείται σε όλους τους χαρακτήρες, της μάνας, της υπηρέτριας, του παππού, της νεαρής γυναίκας, των έφηβων αλλά και μικρών παιδιών, σε στιγμές που είναι σχεδόν αδύνατο να κρατήσετε τα δάκρυα σας. Μια ταινία που θα έπρεπε να δουν όλοι όσοι εμπλέκονται με τον πόλεμο, ευρωπαίοι και αμερικάνοι, στρατιώτες που βομβαρδίζουν και σκοτώνουν άμαχο πληθυσμό λέγοντας στους εαυτούς τους ότι πολεμούν για την πατρίδα, την ελευθερία και όλες τις άλλες «καραμέλες». Θα έπρεπε να τη δούν όμως επίσης και όλοι αυτοί που επιτήθονται και διώχουν προσφύγους και μετανάστες, που τους εκμεταλλεύονται, βυθίζουν τις βάρκες και τους πνίγουν, τους διώκουν από τις χώρες τους. Η ταινία δε θέλει να απλά μια ιστορία, αλλά αγκαλιάζει όλες τις ιστορίες μαζί, σε ένα σενάριο απλό αλλά εκρηκτικό, για ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια των τελευταίων χρόνων.

Δεσποινίς Παραντίς (Mademoiselle Paradis / Licht)

Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πραγματική ιστορία της Μαρία Θερεσία Παραντίς, μιας ταλαντούχας αυστριακής μουσικού και συνθέτη, που από τριών χρονών χάνει συνεχώς όλο και περισσότερο το φως και την όσφρυση της. Σε μια απέλπιδα τελευταία προσπάθεια, οι γονείς της την εμπιστεύονται στα χέρια ενός νεαρού γιατρού που δοκιμάζει κάποιες επαναστατικές δικές του μεθόδους ίασης, που περιλαμβάνουν ένα μυστικό στοιχείο που ο ίδιος λέει ότι έχει ανακαλύψει, θεραπεία με ηλεκτρισμό, χειροπρακτική και κάτι που μοιάζει με ρέικι, αλλά και μια ανομολόγητη (για την εποχή) ψυχοθεραπεία.

Μια από τις καλύτερες ταινίες εποχής που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, αποδίδει τόσο το ύφος και το πνεύμα της εποχής όσο και τα κοστούμια (πραγματικά υπέροχα), όσο και τα σκηνικά, έπιπλα και μικρά αντικείμενα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία που μοιάζει πραγματικά να βγαίνει από την εποχή της, στους διαλόγους, τη γλώσσα, τις κινήσεις σώματος των ηθοποιών, αλλά ταυτόχρονα έχει όλο το ενδιαφέρον, τη φυσικότητα και το συναίσθημα, εκεί δηλαδή που χάνουν οι περισσότερες αντίστοιχες ταινίες που διατηρούν τη γλώσσα της περιόδου αλλά είναι στημένες και αποστειρωμένες. Αυτή η ταινία το πετυχαίνει και είναι από τις μεγαλύτερες αρετές της, μαζί με την πληθωρική κεντρική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας, αλλά και των ωραίων ερμηνειών του υπόλοιπου καστ. Σεναριακά, η ταινία μοιράζει την ένταση της σε δυο μέρη, στο πρώτο βλέπουμε το δράμα της νεαρής γυναίκας, πως αντιμετωπίζεται από τον κοινωνικό περίγυρο και τους γονείς της, τις προσπάθειες του γιατρού με τις ανορθόδοξες μεθόδους να την γιατρέψει και το δεύτερο επίπεδο της αιτίας του προβλήματος της. Στο δεύτερο μέρος υπάρχει η ρίξη της οικογένειας με το γιατρό, η προσπάθεια της να απεμπλακεί από την καταπίεση και την εκμετάλλευση, για να φτάσουμε στο τελικό δίλημμα της κοπέλας που θα πρέπει να ζυγίσει την αγάπη της για την τέχνη και τη μουσική.