Τι είναι το «The Birth of a Nation» και γιατί έχει προκαλέσει τόση συζήτηση;
Οι θεατές το χειροκρότησαν όρθιοι, το κοινό του έδωσε το βραβείο του, ενώ έλαβε και το βραβείο της Επιτροπής. Το «The Birth of a Nation» του Νέιτ Πάρκερ (με τον ίδιο σε ρόλο παραγωγού, σεναριογράφου, σκηνοθέτη και ηθοποιού) ενθουσίασε το Σάντανς, γράφοντας παράλληλα ιστορία ως η ταινία που πουλήθηκε πιο ακριβά στο Φεστιβάλ: Η Fox Searchlight έδωσε 17,5 εκατομμύρια δολάρια για να την αποκτήσει, ενώ πληροφορίες ανέφεραν ότι το Netflix προσέφερε έως και 20 εκατομμύρια δολάρια.
Η προηγούμενη ταινία που κατείχε το ρεκόρ ήταν το Little Miss Sunshine που είχε πουληθεί έναντι 10 εκατομμυρίων δολαρίων.
Σε μία εποχή που η συζήτηση στρέφεται κατά της απουσίας των Αφροαμερικανών (και μελών άλλων μειονοτήτων) ηθοποιών από τα Όσκαρ και δικαίως επεκτείνεται στην ευρύτερη απουσία καλών ρόλων για τους Αφροαμερικανούς ηθοποιούς, ένας Αφροαμερικανός δημιουργός ήρθε να μιλήσει για ένα σκοτεινό κομμάτι της αμερικανικής ιστορίας: την αιματηρή εξέγερση των σκλάβων στην Αμερική τον Αύγουστο του 1831.
Η ιστορία του Νατ Τέρνερ, ηγέτη της εξέγερσης, έγινε εμμονή στον Πάρκερ που κατάφερε να συγκεντρώσει 10 εκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να γυρίσει την ταινία του. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ο Τέρνερ υπήρξε μία αμφιλεγόμενη φιγούρα, καθώς πολλοί τον κατηγορούν για τη σφαγή γυναικών και παιδιών –καθώς και των ιδιοκτητών φυτείας που διατηρούσαν σκλάβους.
«Μεγαλώνοντας σαν μαύρος στον (αμερικάνικο) Νότο, υπήρχε έλλειψη ηρωισμού στην ιστορία που με δίδασκαν» λέει ο Πάρκερ. Ο ηθοποιός – σκηνοθέτης δεν έμαθε την ιστορία του Τέρνερ, αν και εκείνος μεγάλωσε στη Βιρτζίνια όπου έλαβε χώρα η εξέγερση, μέχρι τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο. «Φανταστείτε τη φρίκη μου» λέει σε συνέντευξή του στο The Hollywood Reporter «όταν έμαθα ότι ένας από τους πιο σπουδαίους ανθρώπους που περπάτησαν το χώμα αυτής της χώρας ήταν ένας άνθρωπος που μεγάλωσε και έζησε και ανέπνεε και πολεμούσε σε απόσταση μικρότερη από 100 μίλια από το μέρος όπου μεγάλωσα εγώ» λέει.
Η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα: 55 λευκοί πέθαναν και ως αντίποινα δολοφονήθηκαν εκατοντάδες μαύροι σκλάβοι. Ο ίδιος ο Νατ Τέρνερ κρύφτηκε στο δάσος και συνελήφθη αρκετούς μήνες μετά την εξέγερση. Λέγεται ότι η ιστορία του είχε βαθύτερες προεκτάσεις που οδήγησαν στον Εμφύλιο Πόλεμο και την κατάργηση της δουλείας.
Ο Πάρκερ επέλεξε το «The Birth of a Nation» ως τίτλο, μία σαφή αναφορά στο έπος του Ντ.Γ.Γκρίφιθ (1915). Όπως έγραφε στο Time o κριτικός Ρίτσαρντ Κόρλις: «Είναι η ρομαντική αντιζηλία, επιμένει ο Γκρίφιθ, που οδήγησε στα αντίποινα των νοτίων κατά των νέγρων. Ένας άπληστος μαύρος άνδρας παρακολουθεί μία νεαρή λευκή γυναίκα μέχρι που αυτή, προκειμένου να προστατεύσει την παρθενία της, βουτά από έναν γκρεμό στον θάνατό της. Για να εκδικηθεί τέτοιες ταπεινώσεις και να υπερασπιστεί την τιμή της λευκής γυναικείας φύσης, ο Μπεν Στόουνμαν και οι ευγενείς φίλοι του γεννούν την Κου Κλουξ Κλαν (που στην κλιμάκωση της ταινίας καλπάζουν προς τη διάσωση με τη μουσική του Βάγκνερ Ride of the Valkyries). Αυτή η ρατσιστική σφαίρα, που δεν έχει αποκατασταθεί στις ΗΠΑ, είναι το πραγματικό Έθνος του τίτλου της ταινίας: η γη του λιντσαρίσματος, της καταστολής των ψηφοφόρων και των πολιτών δεύτερης κατηγορίας μαύρων του Νότου».
Σχολιάζοντας ακριβώς αυτόν τον διχασμό που έχει φέρει πολλούς Αφροαμερικανούς στη δύσκολη θέση να χρειαστεί να σπουδάσουν ή να αναγνωρίσουν τη σημασία μιας ταινίας που πολλοί θεωρούν ρατσιστική.
Η στιγμή του θριάμβου της ταινίας δεν είναι τυχαία, όπως δεν είναι τυχαία και η βράβευσή της στο Σάντανς. Περισσότερο από το εάν είναι μία καλή ταινία ή όχι (αυτό μένει να το δούμε στις αίθουσες), το «The Birth of a Nation» είναι μία ταινία που συνεχίζει τη συζήτηση για τη θέση των Αφροαμερικανών στο Χόλιγουντ, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία.
Οι πιθανότητες να τη δούμε του χρόνου στα Όσκαρ φαντάζουν αυξημένες. Ο ίδιος ο Πάρκερ σημειώνει ότι έκανε αυτή την ταινία για έναν λόγο: «Για να προκαλέσω αλλαγές».
