Editorial: Οι Κάννες δίνουν βραβεία με έντονα πολιτική χροιά
Του Tyler Durden
Ούτε σε μία ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο γυναίκες, ούτε σε ένα εντυπωσιακό παραμύθι, ούτε σε μία ταινία για το σώμα που γερνά. Οι φετινές επιλογές της κριτικής επιτροπής του 68ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών είναι άκρως… πολιτικές.
Γίνεται φανερό ήδη από την επιλογή του Χρυσού Φοίνικα. Η ταινία του Ζακ Οντιάρ, Dheepan, για έναν πρώην μαχητή των Ταμίλ που φεύγει από τη Σρι Λάνκα με δύο γυναίκες, με τις οποίες προσποιείται ότι αποτελεί οικογένεια, θέλοντας να χτίσει μια καλύτερη ζωή στη Γαλλία. Οι δυσκολίες ενσωμάτωσής του βρίσκονται στο επίκεντρο της ταινίας, που βραβεύεται σε μία κρίσιμη για το μεταναστευτικό ζήτημα περίοδο.
Το Dheepan βρισκόταν μακριά από το να είναι η αγαπημένη ταινία των δημοσιογράφων και των κριτικών κινηματογράφου. Ακούστηκαν, μάλιστα, και αποδοκιμασίες όταν ανακοινώθηκε το όνομα του νικητή.
Μιλώντας για τη βράβευση, η κριτική επιτροπή αναφέρθηκε στα έντονα συναισθήματα που της προκάλεσε η ταινία. «Ήταν πανέμορφο το πόσο λίγα είδαμε και το πόσα πολλά αισθανθήκαμε. Η ταινία με συγκίνησε βαθιά» είπε η Σιένα Μίλερ, ενώ ο Τζέικ Τζίλενχαλ τόνισε: «Αφορά τρεις άγνωστους που γίνονται οικογένεια –μέσα σε λίγες ώρες παρακολουθούμε τρεις ανθρώπους που ταξιδεύουν σε μία ξένη χώρα και μαθαίνουν να αγαπούν ο ένας τον άλλο. Δεν το έχω δει ποτέ να γίνεται με τέτοιο τρόπο και σκέφτηκα ότι θα ήταν υπέροχο εάν κάτι σαν αυτό ήταν εφικτό στην πραγματική ζωή».
Βέβαια ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, μέλος της επιτροπής αρνήθηκε ότι υπήρχε πολιτική ατζέντα στην επιλογή του Χρυσού Φοίνικα, λέγοντας «δεν συζητήσαμε το θέμα της μετανάστευσης αυτό καθ’ αυτό». Η Ρόσι Ντε Πάλμα -επίσης μέλος της επιτροπής- έσπευσε να τονίσει ότι το Dheepan είναι δείγμα ρεαλιστικού σινεμά και ότι «αισθανόμαστε πολύ ανήσυχοι για όσα συμβαίνουν στη Μεσόγειο».
Την πολιτική διάσταση της βράβευσης τόνισε –και σωστά- ο ίδιος ο σκηνοθέτης (που έχει στο παρελθόν ενθουσιάσει τις Κάννες με ταινίες όπως το Σώμα με Σώμα και Ο Προφήτης). Εξέφρασε την ελπίδα του να βοηθήσει ο Χρυσός Φοίνικας τους μετανάστες της Ευρώπης, σε μία περίοδο που εκατοντάδες άτομα χάνουν τη ζωή τους στη Μεσόγειο.
Δεν ήταν η μόνη πολιτική επιλογή του Φεστιβάλ. Η κριτική επιτροπή μοίρασε μεν τα βραβεία, αλλά τα μοίρασε σε ταινίες με έντονο μήνυμα. Για παράδειγμα εκτός έμειναν όλοι οι Ιταλοί σκηνοθέτες (και φέτος ήταν τρεις). Ο Ματέο Γκαρόνε έφερε μία σειρά σκοτεινών παραμυθιών, ο Νάνι Μορέτι μία ιστορία για μία μητέρα και ο Πάολο Σορεντίνο μια ιστορία για τα γηρατειά και τον χρόνο που περνάει. Και οι τρεις δεν είχαν θέση στα βραβεία.
Αντιθέτως, προκρίθηκαν θέματα όπως η μετανάστευση (Dheepan), οι διώξεις των εβραίων και το Ολοκαύτωμα (Son of Saul) –και μάλιστα 70 χρόνια μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου-, οι ερωτικές σχέσεις σε ένα αποστειρωμένο και καθοδηγούμενο περιβάλλον (The Lobster), η οικονομική κρίση (Le Loi du Marche) και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία (Chronic).
Στην πολιτική διάσταση της ταινίας του αναφέρθηκε και ο Λάζλο Νέμες που σκηνοθέτησε το Son of Saul -αγαπημένο πολλών κριτικών. «Η Ευρώπη στοιχειώνεται ακόμα από την καταστροφή των ευρωπαίων εβραίων» είπε, τονίζοντας ότι αυτό είναι φανερό στην Ουγγαρία.
Γιατί δεν ήταν μόνο ο Χρυσός Φοίνικας πολιτικός. Η κριτική επιτροπή άφησε έντονα να εννοηθεί ότι ήταν παθιασμένη για θέματα που επιθυμούσε να παρουσιάσει. Ο Τζέικ Γκίλενχαλ είπε για παράδειγμα ότι «το θέμα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας είναι κάτι με το οποίο πρέπει να ασχοληθούμε δημοσίως».
Το σινεμά ως τρόπος σχολιασμού της επικαιρότητας, των γεγονότων, της πολιτικής κατάστασης. Αυτό προέκρινε φέτος η κριτική επιτροπή, ίσως σε μία προσπάθεια να δείξει ότι το σινεμά είναι κάτι περισσότερο από μία καλή ταινία.
