20ΦΝΘ: Συνέντευξη με το Χρήστο Πυθαρά για το This is Sopi της καρδιάς του

Το ελληνικό ντοκιμαντέρ «This is Sopi» προβλήθηκε στο 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και αγαπήθηκε από το κοινό. Την επόμενη της δεύτερης προβολής του ντοκιμαντέρ, είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε τον εμπνευστή και σκηνοθέτη του, Χρήστο Πυθαρά, παρέα με τον πιστό του σύντροφο, τον πανέμορφο και παιχνιδιάρη Τσάρλι και να μιλήσουμε για την ταινία του.

 

– Πού βρίσκεται το Σόπι;  

Το Σόπι είναι ένα ορείνό χωριό, μισή ώρα περίπου έξω από τον Πύργο Ηλείας προς Αρχαία Ολυμπία, στην Πελοπόννησο. Ένα τόσο δα χωριό λίγων κατοίκων αλλά γοητευτικότατων χαρακτήρων.

– Τι μεσολάβησε από το 2010 ως το 2017 που σε έκανε να ξανασχοληθείς με την ταινία; 

Μετά τα γυρίσματα της ταινιας το 2010, συνειδητοποιήσαμε πηγαίνοντας στο μοντάζ ότι μεγάλο μέρος του ηχητικού υλικού, το οποίο περιελάμβανε κουβέντες χαρακτήρων μεταξύ τους και συνεντεύξεις, είχε υποστεί ανεπανόρθωτη τεχνική ζημιά. Απογοητευμένος, άφησα το υλικό στην άκρη. Στο μεσοδιάστημα, ασχολήθηκα με άλλα πρότζεκτ και ολοκλήρωσα την πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας την “Ευτυχία“. Όλα αυτά τα χρόνια είχα στο άκρο του μυαλού μου το υλικό που έχουμε τραβήξει με τον Γρηγόρη, τον συνεργάτη μου στα γυρίσματα και γνωρίζοντας τι έχουμε, λυπόμουν για τις ανεκτίμητες στιγμές που καθόντουσαν κρυμένες στις minidv κασέτες. Όντας κουρασμένος από ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δουλειάς, ήθελα να ασχολήθώ με κάτι που θα ανασάνω άνετα μέσα του και θα περάσω ευχάριστα δουλεύοντας το. Έτσι ξεκινήσαμε να το δουλεύουμε με τον μοντέρ τον Κώστα Δαβελά και με τον Ντίνο Τσέλη τον μουσικό της ταινίας και παίζοντας παράλληλα άπειρους γύρους από βελάκια, δημιουργήσαμε την αφήγηση του ντοκιμαντέρ.

– Τι σημαίνει για εσένα το Σόπι;
Το Σόπι είναι το χωριό που πέρασα πολλά καλοκαίρια σαν παιδί, στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού μου και κουβαλάω όλες τις ευχάριστες και ξέγνοιαστες αναμνήσεις από την ηλικία εκείνη. Και είναι ένα μέρος όπου τώρα μπορώ να πάω και να αράξω και ξάφνου τα πράγματα που με σκοτίζουν να μην με σκοτίζουν και τόσο.

– Πως επέλεξες τους χαρακτήρες σου;
Είναι οι άνθρωποι που μου είναι πιο οικείοι με τον έναν ή άλλο τρόπο, μα συνάμα είναι ένα πλήθος χαρακτήρων του χωριού που δεν είχαν πρόβλημα να κινηματογραφηθούν.

– Οι κάτοικοι αν και δεν είναι εξοικειωμένοι να κινούνται μπροστά σε κάμερα έχουν μια φυσικότητα. Πως το πέτυχες αυτό;

Στην ουσία, δεν το πέτυχα εγώ. Γιατί κυρίως, είναι άνθρωποι που σε αντίθεση με τους πιο πολλούς από εμάς, δεν κουβαλούν αυτά τα συμπλέγματα έκθεσης και προβολής του εγώ μας. Οπότε, σαν ξεπεράσουν την πρώτη περιέργεια για αυτό το «ματζαφλάρι» που είναι η κάμερα, μετά απλά αδιαφορούν για την παρουσία της.

– Αρκετές εικόνες σου δείχνουν εγκαταλελειμένα σπίτια σε ένα χωριό που πολλοί έχουν φύγει, υπάρχουν όμως νέοι άνθρωποι που μένουν. Μπορεί η σημερινή επαρχία να τους κρατήσει;

Αυτή η γνωστή ιδέα εγκατάλειψης της ελληνικής υπαίθρου και των χωριών υπάρχει σαν θεματική, μόνο που το ντοκιμαντέρ την ακουμπά υπαινυκτικά. Τρομερό ενδιαφέρον έχει για εμένα, η αντιληψιακή κατανόηση ότι άνθρωποι συνομήλικοι μου δεν διανοούνται να ζήσουν στην Αθήνα, τους φαντάζει καμίνι. Έχει να κάνει με την κοσμοθεωρία των πραγμάτων που κουβαλά ο καθένας, μία κοσμοθεωρεία που την ασπάζομαι και ο ίδιος, δυστυχώς, όχι (ακόμα;) στον βαθμό που να με παρακινήσει να αλλάξω το πού και πώς ζω.

– Συνολικά κινηματογράφησες 16 ώρες. Με ποιο κριτήριο έκανες την επιλογή των σκηνών που κράτησες και τι άφησες εκτός;

Από τις 16 ώρες, οι έξι ώρες είχαν κατεστραμένο ήχο. Χάσαμε λοιπόν υλικό που εμπεριέχει πρόζα χαρακτήρων και άρα εξ’ορισμού, περαιτέρω ανάπτυξη κάποιων χαρακτήρων. Υλικό το οποίο είναι κινηματογράφηση δράσης ή φύσης καταφέραμε σχετικά εύκολα αλλά με πολύ (δημιουργική και τεχνική) δουλειά να το “σώσουμε” στο μοντάζ και στο sound design. Μετά, αποφασίσαμε στο ποιος θα είναι ο κεντρικός αφηγηματικός μας άξονας – ο χωροχρόνος που έχουμε να διαχειριστούμε δηλαδή, το 24ωρο ενός χωριού. Χρησιμοποιώντας σαν αφηγηματικό όχημα τον τρύγο, επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε εντυπώσεις στιγμών και χαρακτήρων.

– Το This is Sopi θα μπορούσε να διαδραματίζεται σε οποιοδήποτε επαρχειακό χωριό και άρεσε αρκετά στο κοινό του Φεστιβάλ, που βρήκε σημεία να ταυτιστεί. Πως βίωσες τη αντίδραση του κοινού μετά την προβολή;  

Πίστευα ότι το ντοκιμαντέρ θα αρέσει, μου αρέσει και εμένα του ίδιου πολύ. Όμως η αντίδραση του κοινού, ειδικά στην πρώτη προβολή που είχε πολύ κόσμο, ήταν απρόσμενα θετική. Η αίθουσα ανα στιγμές, δονείτο από τα γέλια. Ήταν μια πολύ ευχάριστη εμπειρία και ανταμοιβή για εμέ και τους συνεργάτες μου που ήταν στην προβολή. Μας επιβεβαίωσε, ότι όταν κάτι είναι φτιαγμένο με ενδιαφέρον και προσήλωση και κουβαλά την αλήθεια του, ακόμα και αν είναι φτιαγμένο από τα πιο απλά υλικά, αυτό θα επικοινωνήσει την διάθεση του.