Editorial: Ο Dr. Strangelove και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
Του Tyler Durden
Το 1964, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ παρουσίαζε στο κοινό μία ιδιοφυή σάτιρα για τον πιθανό πυρηνικό όλεθρο. Σε αυτή μερικοί τρελάρες απειλούν την επιβίωση του πλανήτη, ενώ σε μία αίθουσα πολέμου τα… μεγάλα κεφάλια (προσοχή: ειρωνεία) στις ΗΠΑ επιχειρούν να βρουν μία ειρηνική λύση. Όταν φαινομενικά όλα βρίσκονται σε αδιέξοδο κάνει την εμφάνισή του, το υπέρτατο «μυαλό»: ο Δρ. Στρέιντζλαβ, ένας καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι πρώην Ναζί που μοιάζει μάλλον να χαίρεται με την επικείμενη καταστροφή.
Μισό αιώνα αργότερα, κουμάντο στην Ευρώπη κάνει ένας καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι πολιτικός που μοιάζει να μην ενδιαφέρεται καθόλου -ίσως μάλιστα και να ικανοποιείται- από την καταστροφή της Ελλάδας σίγουρα, αλλά και της Ευρώπης. Τον αποκαλούν μάλιστα στους διπλωματικούς κύκλους Dr. Strangelove και ο ίδιος αρέσκεται να τον αποκαλούν έτσι. Ο λόγος για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, τον άνθρωπο που υπερασπίζεται το ευρώ. Αλλά ξεχνά ότι πίσω από το ευρώ βρίσκεται ο άνθρωπος.
Φυσικά, ο Δρ. Στρέιντζλαβ ήταν παιδί του ναζισμού και από εκεί ξεπήδησε (ο ενθουσιασμός του για το επικείμενο doomsday τον οδηγεί να σηκωθεί να περπατήσει, αναφωνώντας Mein Fuhrer I can walk!) Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, από την άλλη, γεννήθηκε μέσα στον πόλεμο και ανδρώθηκε μέσα στην ντροπή που τον ακολούθησε και στην αυστηρή πειθαρχία που χρειάστηκε η Γερμανία για να δημιουργήσει το οικονομικό της θαύμα.
Στην καταστροφή, ο Β.Σόιμπλε βλέπει μία νέα ευκαιρία, όπως άλλωστε και ο Δρ. Στρέιντζλαβ. Ο επιστήμονας που τόσο εξαιρετικά δημιούργησε ο Πήτερ Σέλερς κατανοεί ότι η καταστροφή του πλανήτη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία κοινωνία, φτιαγμένη εκεί όπου η ραδιενέργεια δεν φτάνει, όπου δέκα γυναίκες θα σμίγουν ερωτικά με έναν άνδρα, με σκοπό όταν η ραδιενέργεια υποχωρήσει να μπορούν τα μέλη αυτής της κοινότητας να κατοικήσουν ξανά τον πλανήτη.
Για τον Β.Σόιμπλε, όπως και για τον Dr. Strangelove πρέπει να σωθούν από την επικείμενη καταστροφή (οικονομική στην περίπτωση του πρώτου, πυρηνική στην περίπτωση του δεύτερου), όσοι μπορούν. Για τους υπόλοιπους, δυστυχώς, δεν γίνεται τίποτα.
Ο Β.Σόιμπλε δεν ασχολείται, φυσικά, με το σενάριο της καταστροφής του πλανήτη, παρά μόνο με εκείνη του ευρώ. Και το σχέδιό του -τουλάχιστον αυτό που κυκλοφόρησε στα μέσα ενημέρωσης- δεν είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο του Dr Strangelove: μία 5ετής έξοδος από το ευρώ που θα οδηγούσε τη χώρα σε ανοικοδόμηση της οικονομίας -κατά τον ίδιο. Και στις δύο περιπτώσεις λείπει η ευαισθησία για τις «μικρές» θυσίες: στην περίπτωση του Dr. Strangelove ο αφανισμός του πλανήτη δικαιολογεί την επιβίωση των λίγων, στην περίπτωση του Σόιμπλε η ταπείνωση ενός έθνους αποτελεί μικρή απώλεια για την συνέχιση της γερμανικής κυριαρχίας και τη σταθερότητα του ευρώ.
«Νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της οικονομίας είναι ο άνθρωπος» φέρεται να δήλωσε τον Ιανουάριο του 2014, μια ατάκα που θα μπορούσε πολύ φυσικά να έχει ξεστομίσει ο Dr. Strangelove. Δεν θυμίζει αυτό την ατάκα του γερμανού επιστήμονα στην ταινία του Κιούμπρικ: «Εξαιτίας της αυτόματης και μη αναστρέψιμης διαδικασίας αποφάσεων που αποκλείει την ανθρώπινη επέμβαση, η μηχανή του τέλους του κόσμου είναι τρομακτική και απλή στην κατανόησή της. Και απολύτως αξιόπιστη και πειστική».
Πώς μπόρεσε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ να είναι τόσο μπροστά από την εποχή του; Για άλλη μια φορά, αυτό που έκανε ο σκηνοθέτης ήταν να «διαβάσει» σωστά τους μηχανισμούς της εξουσίας, να αναγνωρίσει τύπους ανθρώπων και να τους μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη, χωρίς ίσως να φαντάζεται πως οι συνεδριάσεις του Eurogroup και οι Σύνοδοι Κορυφής θα γίνουν στο μέλλον οι νέες «αίθουσες πολέμου».
