Editorial: που είναι το δικό μας Underground;

Του Gimli

Σε ένα δημοψήφισμα για το κοινό συμφέρον δεν υπάρχουν ποτέ νικητές και ηττημένοι. Ζήσαμε ιστορικές στιγμές. Μάθαμε όμως και πολλά πράγματα από όλη αυτή την αγχωτική διαδικασία.

Το χειρότερο που αποφεύχθηκε ήταν ο εθνικός διχασμός. Παρόλο το φανατισμό που εκφράστηκε σε περιπτώσεις και από τις δυο πλευρές, παρόλο τον πόλεμο στα μέσα ενημέρωσης που αδιαμφισβήτητα εκφράστηκε υπέρ της μιας πλευράς, παρ’όλες τις σκληρές αψιμαχίες από τις πιο ήπιες και τα ευφυολογήματα ως τα πιο πρόστυχα δημοσιεύματα και τα ξεκατινιάσματα, είχαμε την τύχη να μη θρηνήσουμε θύματα. Ο απλός λαός έδειξε ότι στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, υποστήριξε την άποψη του με πυγμή αλλά χωρίς να σφάζεται στις πλατείες. Ιδιαίτερα αισιόδοξη είναι η στάση και της νέας γενιάς, που έδειξε ότι έχει πλέον καθαρά αλλάξει νοοτροπία και διεκδικεί ειρηνικά ένα καλύτερο κόσμο. Μόνο που μένει να αλλάξει επιτέλους και η νοοτροπία των πολιτικών μας.

Ας θυμηθούμε το συγκλονιστικό τελείωμα του Underground του Εμίρ Κουστουρίτσα με το νησί (χώρα) αποκόβεται από τον υπόλοιπο κόσμο:

Σε ένα θέμα τόσο σημαντικό είναι δύσκολο να μη πάρει κανείς άποψη, έτσι πολλά γνωστά πρόσωπα έλαβαν θέση εκατέρωθεν, από δημοσιογράφους και πολιτικούς αναλυτές, μέχρι τηλεπερσόνες και πανεπιστημιακούς. Αυτές τις μέρες και ο χώρος της τέχνης έδειξε ότι έχει άποψη, πάνω σε ένα σημαντικό εθνικό ζήτημα, παίρνοντας ξεκάθαρη θέση, υποστηρίζοντας είτε τη μια είτε την άλλη επιλογή ψήφου, για το δημοψήφισμα. Δεν αρκέστηκε όμως σε ένα ξερό ΌΧΙ ή ΝΑΙ, αλλά πρόταξε σημαντικά επιχειρήματα, σκέψεις, ανησυχίες. Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης πλημμύρισαν από αναρτήσεις, άπειρες σελίδες κειμένων, σκίτσα και βίντεο. Δεν είναι λογικό, λοιπόν, έχουμε να περιμένουμε κάτι περισσότερο από όλους αυτούς τους ανθρώπους;

Γεννιέται όμως και ένα εύλογο ερώτημα όσο αφορά τον ελληνικό κινηματογράφο:

Που είναι η καλλιτεχνική πυγμή μας οεο; Είναι δυνατόν ο τόπος να περνά τόσα δεινά τα τελευταία χρόνια και να μην έχει γεννήσει το ελληνικό σινεμά μια δυνατή ταινία μεγάλου μήκους για την κρίση;

Δεν είναι μόνο θέμα υπερηφάνειας, δεν είναι μόνο θέμα αξιοπρέπειας ή ελευθερίας. Είναι πραγματική ανάγκη του λαού. Όπως έχουμε ανάγκη να αναπνέουμε και δε το κάνουμε από επιλογή ή καπρίτσιο. Όπως σε δύσκολες περιόδους η τέχνη αντλούσε έμπνευση από αυτές και έδωσε καρπούς απίστευτα έργα, ποίησης, λογοτεχνίας, εικαστικά, μουσικά. Πολλοί συχνά διερωτώνται «Θα είχε άραγε γράψει ο Μίκης αυτές τις υπέροχες μελωδίες υπό άλλες συνθήκες»;

Ο Έλληνας είναι βαθιά πολιτικό ον, δεν είναι τυχαίο που γεννήθηκε εδώ η δημοκρατία. Το ότι ο ελληνικός λαός είναι πολιτικά (προσοχή: πολιτικά, όχι κομματικά) ευαισθητοποιημένος για ένα θέμα που μας αφορά όλους, δεν είναι κακό, αντιθέτως. Λείπει μια ταινία που χωρίς να φανατίζει ή να κάνει προπαγάνδα, θα μιλήσει στην καρδιά και το μυαλό του λαού, θα αποκαταστήσει το χαμένο μας κέφι, θα τονώσει την αισιοδοξία μας ενάντια στην κατάθλιψη που μαστίζει το λαό, θα μας διασκεδάσει, θα μας συγκινήσει, θα μας μιλήσει για έρωτα, για ιδανικά, για την τρέλα που ζούμε. Αν θέλετε να έχει και ζόμπι μέσα ας έχει! Παράλληλα, η δημιουργική κουβέντα για την κρίση θα μπορούσε να επεκταθεί και στις τιμές εισιτηρίων και προσφορών για να ξαναφέρει το κοινό στις αίθουσες. Όπως εκείνος ο υπέροχος θιασάρχης στη Θεσσαλονίκη που έκανε ότι κοιμάται για να μπαίνουμε εμείς τα φτωχο-φοιτητάκια που δεν είχαμε λεφτά τζάμπα στο σινεμά του όταν άρχιζε το έργο. Πολύ πιο βαριές πέφτουν στην αντίληψη μου ακυρώσεις μουσικών και θεατρικών παραστάσεων, που θα έπρεπε να γίνονται έστω και δωρεάν. Αλίμονο αν η τέχνη εγκαταλείψει την κοινωνία σε δύσκολους καιρούς.

Παρεμπιπτόντως, όπως έχω επανειλημμένα πει, εγώ ακόμα περιμένω να βγάλουμε μια «ταινιάρα», ανθό και παιδί της κρίσης… το σύγχρονο Τέλος Εποχής, το δικό μας σουρεαλιστικό Underground ή έστω ένα νέο Made in Greece. Είδα μια σχετική σημερινή ανάρτηση του Χρήστου Δήμα και το θυμήθηκα. Δε μπορεί κάποιος θα το τολμήσει, αλλιώς θα πρέπει να το κάνω εγώ! Έχουμε το παράδειγμα των παλιών, με τον μεγάλο Γαβρά (Ζ, το Τσεκούρι, το Κεφάλαιο), να είναι ακόμα μάχιμος και να μας κάνει περήφανους, διαθέτουμε όμως  και νέους δημιουργούς, όπως τον Αλέξη Αλεξίου, την Ασημίνα Προέδρου, τον Θανάση Νεοφώτιστο, την Νάνσυ Σπετσιώτη, την Άσπα Σιώκου και τόσα άλλα παιδιά, που είναι γεμάτα ιδέες και κέφι, καθώς και οι δημιουργοί της νέας γενιάς που έρχονται.

«Δίδαξε λοιπόν ανθρώπους», όπως λέει ο υπέροχος στίχος του Μάνου Ελευθερίου, από το αγαπημένο τραγούδι της Τάνιας Τσανακλίδου. Μήπως πρέπει να ακούμε κάθε πρωί το «Τα Παιδιά Ζωγραφίζουν στον Τοίχο» μέχρι να μας γίνει εμπέδωση;