Η Ηλέκτρα Βενάκη μάς μιλά για το altcineAction!

Η Ηλέκτρα Βενάκη είναι το πρόσωπο πίσω από την πλατφόρμα altcine και δημιουργός του online φεστιβάλ βαλκανικών ταινιών μικρού μήκους altcineAction! το οποίο ολοκληρώνεται με ένα τριήμερο εκδηλώσεων στις 22, 23 και 24 Ιανουαρίου.

Στην ιστοσελίδα του altcineAction!, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν μικρού μήκους ταινίες από τα Βαλκάνια, να συζητήσουν γι’ αυτές, να ψηφίσουν, να γράψουν κριτικές και να κερδίσουν βραβεία, ενώ και οι κινηματογραφιστές έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν βραβεία και να δουν το κοινό να αποκτά πρόσβαση σε αυτές.

Οι Cinepivates ζήτησαν από την κ. Βενάκη να μάθουν τα πάντα για το Φεστιβάλ, τους στόχους του και την εξέλιξή του.

• Ας μιλήσουμε για τις απαρχές του Φεστιβάλ. Πώς ξεκίνησε το altcineΑction!;

Το φεστιβάλ ξεκίνησε ως προωθητική ενέργεια της πλατφόρμας altcine. Η οποία έχει ως σκοπό να παρουσιάσει και να δημιουργήσει ένα νέο κοινό για τον Βακανικό κινηματογράφο. Επειδή, εκείνη την πρώτη χρονιά του 2012, δεν είχαμε πολλές μικρού μήκους στη βάση δεδομένων, είπαμε να κάνουμε κάτι και για τους μικρομικάδες και φυσικά, αφού γνωρίζουμε το Internet, θα το κάναμε online. Πέρα από το ότι ήταν πρωτότυπο, ήταν και εφικτό. Το κόστος δεν ήταν τεράστιο. Ήθελε κέφι, δουλειά, και ξεκινήσαμε. Δεν περιμέναμε αυτή την επιτυχία.

• Ποιος θα λέγατε ότι είναι ο στόχος του;

Ο στόχος του είναι να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης και ανταλλαγής με τις γείτονες χώρες. Έχουμε τόσα πολλά θέματα μεταξύ μας, είμαστε επίσης, όλοι (κι εμείς και οι γείτονες) στραμμένοι προς τη Δύση και δε μπορούμε να δούμε τις δυνατότητες συνεργασίας και φυσικά δε γνωρίζουμε το σινεμά τους. Στόχος μας είναι να γίνει γνωστός ο Βαλκανικός κινηματογράφος, όχι μόνο στην υπόλοιπη Ευρώπη, το οποίο συμβαίνει κατά καιρούς, αλλά και μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων. Οι νέοι να θέλουν να δουν ταινίες από τις γείτονες περιοχές, να εξοικειωθούν με την αισθητική της κάθε κινηματογραφίας, και φυσικά να δημιουργηθεί ένα νέο εγγράματο κινηματογραφικά, κοινό.

• Πώς έχει αλλάξει το Φεστιβάλ μέσα στα χρόνια που διοργανώνεται;

To altcineAction! είχε βάλει πολλά στοιχήματα από την αρχή και συνεχίζει. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία, ζωντανή και ανοιχτή σε όλους. Την πρώτη χρονιά ας πούμε, όλοι θεωρούσαν ότι οι ταινίες που βρίσκονται στο Internet είναι οι πολύ ερασιτεχνικές, επομένως αυτές που έρχονται στο φεστιβάλ είναι χαμηλής ποιότητας. Είχαμε την τύχη και συνεχίζω συνεχώς να το λέω, ότι οι επαγγελματίες του χώρου μας πίστεψαν, και έτσι είχαμε από την αρχή εξαιρετικούς χορηγούς βραβείων. Αυτό δημιούργησε μια δυναμική η οποία είχε ως αποτέλεσμα, το πρώτο βραβείο της χρονιάς το οποίο κέρδισε η Ασημίνα Προέδρου να τη βοηθήσει στην παραγωγή του πολυβραβευμένου πλέον “Red Hulk”. Η προβολή των ταινιών στο Internet, άλλαξε με το altcineAction! Και τι εννοώ με αυτό. Έρχονται πλέον ταινίες που έχουν πολυβραβευθεί σε άλλα “επίγεια” φεστιβάλ, διότι όπως γνωρίζετε, πολλά φεστιβάλ ζητούν να μην υπάρχουν οι ταινίες που διαγωνίζονται στο πρόγραμμά τους, ελεύθερες στο Internet. Άρα σε εμάς, έρχονται ταινίες που έχουν κάνει τον κύκλο τους, έχουν βραβευθεί ή όχι και ζητούν να βρίσκονται πλέον σε μια βιβλιοθήκη ταινιών, να τις βλέπει ο κόσμος και να τις σχολιάζει. Πριν αναφερθώ στις μεγάλες αλλαγές που δημιουργήθηκαν από την online ψηφοφορία, θα πρέπει να πω ότι είναι καλό, πολύ καλό ότι οι ταινίες έρχονται σε εμάς, αφού έχουν κάνει τον κύκλο τους στα φεστιβάλ, διότι αυτό σημαίνει ότι οι σκηνοθέτες που θα κερδίσουν είναι πλέον έτοιμοι για την επόμενη ταινία τους και μπορούν να εκμεταλευτούν πλήρως τα βραβεία συμπαραγωγής που προσφέρουμε.

Η δε κριτική του κοινού, και όχι το απλό “μου αρέσει/δε μου αρέσει” που όριζαν μέχρι τώρα τα βραβεία κοινού, είναι το σπουδαίο μας εργαλείο. Το οποίο αλλάζει συνεχώς. Τις πρώτες χρονιές, οι σκηνοθέτες έβαζαν τους συγγενείς και φίλους να ψηφίζουν. Το οποίο δεν είναι κακό από μόνο του, απλά πολλοί ψήφιζαν αρνητικά για τις άλλες ταινίες, και θετικά μόνο για τη δική τους. Αυτό είναι ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο, αλλά άσχημο συγχρόνως. Μέσα στα χρόνια αυτό άλλαξε, διότι το επικοινωνήσαμε, γράψαμε για αυτές τις πρακτικές, γράψαμε για το δικό μας όραμα να δημιουργήσουμε ένα κοινό που μπορεί να αποφασίζει και άλλαξε αυτή τη συμπεριφορά σε σημείο που φέτος, με τη σπουδαία διαδικασία του The 5C Project είδαμε την ανάποδη πρακτική. Οι περισσότεροι που έγραψαν ή απλώς ψήφισαν για τις ταινίες (ψήφισαν περίπου 1760 άνθρωποι και 36 έγραψαν πάνω από 5 ουσιαστικές κριτικές για τις ταινίες και διεκδικούν τα 5 βραβεία του Καλύτερου Κριτή) τις αγάπησαν τόσο, που έβαζαν παντού 5αρια! Στις φετινές κυρίως κριτικές, αν και έχει ξεκινήσει από τα προηγούμενα χρόνια, υπήρχε μια πολύ θετική διάθεση απέναντι στο καλλιτεχνικό έργο. Είναι εντυπωσιακό.

• Μιλήστε μας λίγο για το πρότζεκτ 5C.

Το The 5C Project είναι αποτέλεσμα, είναι ένα επόμενο βήμα αυτής της ιδέας για τη δημιουργία ενός κοινού που σκέφτεται, εκφράζεται και αποφασίζει. Είμαστε πολύ υπερήφανοι για αυτή την ιδέα, της δημιουργίας ενός σκεπτόμενου κοινού και το βλέπετε κι εσείς, αυτό έχει αρχίσει να γίνεται τώρα πια και από διάφορους άλλους φορείς. Πολλοί φορείς πλεόν, δημιουργούν διαγωνισμούς κριτικής ταινιών. Και αυτό είναι πάρα πολύ καλό. Αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων ότι αυτή η ιδέα μας για τον Καλύτερο Κριτή, δεν ήταν ένα “παιχνιδάκι’ του φεστιβάλ, αλλά δημιούργησε μια δυναμική και αποκτά μεγάλη σημασία για τη διεθνή κινηματογραφική κοινότητα. Μέχρι πέρυσι λοιπόν, το βραβείο του Καλύτερου Κριτή αφορούσε ένα και μόνο νικητή/τρια ο οποίος/α ήταν καλεσμένος/η στο Φεστιβάλ/Συμπόσιο για το Βαλκανικό κινηματογράφο, Divan Film Festival, στη Ρουμανία, να συνομιλήσει με ακαδημαϊκούς, να παρουσιάσει την επιλογή τους από τις ταινίες του altcineAction! Και να συμμετέχει στο ετήσιο συνέδριο που λαμβάνει χώρα παράλληλα με τις προβολές εκεί. Μια χρονιά το βραβείο το κέρδισε μια αγγλίδα, απόφοιτος του Κέιμπριτζ, η οποία δεν ήξερε το Βαλκανικό κινηματογράφο, αλλά την ενδιέφερε το “ανεξάρτητο” σινεμά. Ανακάλυψε το φεστιβάλ, έγραψε, κέρδισε, βρέθηκε στη Ρουμανία, παρουσίασε μια εξαιρετική εργασία και όλοι της οι φίλοι και γνωστοί άρχισαν να βλέπουν τις βαλκανικές ταινίες στο site. Έτσι, απαφασίσαμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε περισσότερους νέους να ασχοληθούν με το Βαλκανικό σινεμά και να μπορέσουν να το διαδώσουν εκτός των Βαλκανίων.

Το “The 5C” ξεκινά με το online φεστιβάλ altcineAction!, όπου η ακαδημαική επιτροπή που επέλεγε πάντα τον Καλύτερο Κριτή, φέτος θα διαλέξει 5 άτομα, από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι θα γίνουν οι “πρεσβευτές” του Βαλκανικού νέου κινηματογράφου, θα ταξιδέψουν σε τέσσερεις χώρες των Βαλκανίων, θα κάνουν σεμινάρια με ακαδημαϊκούς, κριτικούς και επαγγελματίες, θα δημιουργήσουν το δικό τους site όπου θα παρουσιάζουν τις κριτικές τους για το Βαλκανικό σινεμά, και ό,τι άλλο φυσικά προκύψει, διότι όλα αυτά είναι ανοιχτά στις ιδέες που θα παράξουν οι ίδιοι μέσα στο χρόνο.

Το ταξίδι τους ξεκινά στην Αθήνα, στις 22-23 και 24 Γενάρη, στη γιορτή του altcineAction!, θα συνεχίσουν τέλη Μαϊου στο Σπλιτ της Κροατίας, τέλη Αυγούστου θα επισκεφθούν και οι 5 το Φεστιβάλ Divan στη Ρουμανία και θα κλείσουν τον κύκλο της εκπαίδευσής τους στο Φεστιβάλ των Τιράνων. Σε κάθε στάση, θα εκπαιδεύονται σε διαφορετικά πράγματα. Από τη γραφή μέχρι την κινηματογραφική γλώσσα. Μπορείτε να δείτε στο site το αναλυτικό πρόγραμμα και τους επαγγελματίες που θα τους οδηγήσουν σε αυτό το ταξίδι γνώσης.

• Tι έχετε ετοιμάσει για τη φετινή απονομή;

Φέτος λόγω του the 5C Project, δημιουργήσαμε πολλές δράσεις μέσα στο τριήμερο 22-23 και 24 Ιανουαρίου, ώστε να δώσουμε την ευκαιρία στους 5 νικητές να επικοινωνήσουν με το τοπικό κοινό και τους νέους σκηνοθέτες, που είναι μέσα στους βασικούς σκοπούς του προγράμματος. Έτσι από την Παρασκευή το πρωί ξεκινάμε με ένα masterclass του πρώην διευθυντή των Cahiers du cinema και συνεργάτη της Le Monde, Jean-Michel Frodon στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Επίσης στις 16.00 η Ολυμπία Μυτιληναίου θα δώσει masterclass στο Booze για τη φωτογραφία, το φως και τις ταινίες του φετινού φεστιβάλ. Έχουμε για πρώτη φορά προβολή ταινίας μεγάλου μήκους, την Παρασκευή το βράδυ στην Ταινιοθήκη, ταινίας που δεν έχει παιχτεί ποτέ ξανά στην Ελλάδα, της πιο γνωστής και διάσημης κροάτικης ταινίας, παρουσία του μοντέρ της ταινίας. Φυσικά θα έχουμε και πάρτυ αργά στο Booze, ώστε να γνωριστούμε όλοι. Το Σαββάτο οι πέντε νικητές του The 5C Project θα παρουσιάσουν ένα τρίωρο πρόγραμμα με τις επιλογές τους από τις ταινίες του φεστιβάλ, στην Ταινιοθήκη και θα εξηγήσουν στο σκεπτικό τους. Αυτό όπως καταλαβαίνετε θα ανοίξει μεγάλη συζήτηση, η οποία θα συνεχιστεί την Κυριακή το πρώι, στο Polis Art Cafe. Και το βράδυ της Κυριακής θα ανακοινωθούν τα βραβεία. Τα τρία πρώτα βγαίνουν από τις ψήφους του κοινού, όπου όμως οι ψήφοι αυτών που έγραψαν κριτική, και φυσικά οι ψήφοι των πέντε νικητών έχουν μεγαλύτερο συντελεστή στην τελική κρίση.

• Ποια είναι η ανταπόκριση στο Altcineaction;

Νομίζω ότι έχω δώσει πολλά στοιχεία μέσα από τις προηγούμενες απαντήσεις, αλλά θέλω να επιμείνω στο εξής: ότι υπάρχει πιστό κοινό, το οποίο επιστρέφει ή με νέα ταινία, ή με νέες κριτικές, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο διεθνές κοινό που βλέπει τις ταινίες, από όλες τις μεριές του πλανήτη και σιγά σιγά, με το έργο μας που αρχίζει και κερδίζει διεθνή αναγνώριση, θεωρώ ότι αλλάζουμε λογικές του τύπου “το Internet είναι για ερασιτεχνικές ταινίες” ή “τα βραβεία κοινού είναι ασήμαντα”. Και φυσικά λειτουργούμε ως ταινιοθήκη των μικρού μήκους των Βαλκανίων και πολλά φεστιβάλ μας ζητούν να κάνουμε γι’αυτούς αφιερώματα. Κι έτσι, σιγά, σιγά δημιουργούμε τη νέα μόδα… Θέλω να προσθέσω ότι έχουμε κριτικές επιτροπές για το Βραβείο Μοντάζ και Φωτογραφίας, καθώς και τη δική μας επιλογή για το “βραβείο Αλίντα Δημητρίου”. Παρατηρούμε και αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον, ότι το “κοινό” βγάζει τις ίδιες σχεδόν αποφάσεις με τις επιτροπές. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό στοιχείο. Φέτος έχουμε δει μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που θα ανακοινώσουμε μέσα στο τριήμερο.

• Πώς θα χαρακτηρίζατε τους Βαλκανίους μικρομηκάδες και πώς τους Έλληνες;

Κι αυτό το στοιχείο έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Δε θα μιλήσω για την προσωπική μου άποψη, διότι δεν έχει καμία σημασία. Αλλά βλέπω από το κοινό που παρακολουθεί αυτές τις ταινίες, τις ψηφίζει και γράφει κριτικές. Είναι εντυπωσιακό ότι οι “κριτές” από μια χώρα, ψηφίζουν θετικά κυρίως για ταινίες των άλλων χωρών. Οι ελληνικές ταινίες είναι πολύ αγαπητές στα Βαλκάνια, επίσημοι κριτές και κοινό, θεωρούν ότι έχουν ένα πολύ υψηλό επίπεδο, κυρίως σε τεχνικό επίπεδο. Εμείς πάλι, προτιμάμε τις ρουμάνικες ή τις τούρκικες ταινίες. Το συμπέρασμα είναι ότι κάθε, μα κάθε ταινία έχει το κοινό της και αυτό δε βρίσκεται απαραίτητα στη χώρα της.

• Ποιος είναι ο στόχος σας για το μέλλον;

Ο στόχος μας είναι πάντα ο ίδιος. Να ενώσουμε μέσα από την κινηματογραφική τέχνη τη γειτονιά μας, να δημιουργήσουμε καλύτερες σχέσεις, σε όλα τα επίπεδα και φυσικά να μπορέσουμε να απλώσουμε στον κόσμο την “μπράντα” Βαλκανικός κινηματογράφος, ώστε να βρει ένα μεγαλύτερο κοινό.

• Θα μπορούσατε να σκεφτείτε ένα online φεστιβάλ για ταινίες μεγάλου μήκους;

Ναι, θα μπορούσα.

• Πόσο εξοικειωμένοι θεωρείτε ότι είναι οι καλλιτέχνες με την «ψηφιακή επανάσταση» και τα νέα μέσα;

Για τους νέους κινηματογραφιστές, αυτή είναι η πραγματικότητά τους. Για αυτούς η επανάσταση είναι ιστορία. Απλώς μερικές φορές, προτιμούν να μη ζήσουν τη δική τους πραγματικότητα γιατί αναζητούν την αναγνώριση από τους «μεγάλους». Αυτό προκαλεί μια υποβόσκουσα ενοχοποίηση για την εξοικείωσή τους με τα ψηφιακά μέσα. Το θέμα είναι να γίνουν ουσιαστικά εγγράμματοι ψηφιακά και οπτικοακουστικά, όχι να προσπαθούμε, εμείς ως κοινωνίες, να καθυστερήσουμε αυτή την εξέλιξη. Αλήθεια τι προσπαθούμε να καθυστερήσουμε;

• Το ελληνικό σινεμά έχει να αντιμετωπίσει αρκετές αντιξοότητες. Πώς βλέπετε το μέλλον του;

Πραγματικά δεν έχω απάντηση. Παρακολουθώ, παρατηρώ, σκέφτομαι.