Ο «Ηλεκτρικός Κύκνος» και η «Olla» στο 60ο ΦΚΘ
Μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βενετίας 2019, και τη συμμετοχή της σε διεθνή φεστιβάλ όπως της Valdivia (Βραβείο επιτροπής, Βραβείο Κοινού), Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/φου Αθήνας, Ρέικιαβικ, Τίρανα, Ουψάλα, Ρίο Ντε Τζανέιρο, Κύπρου, Recife Brazil κα, ο «Ηλεκτρικός Κύκνος» (Electric Swan) της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη προβλήθηκε στο 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για μια σουρεαλιστική ταινία με ιδιαίτερη αισθητική και κοινωνικό περιεχόμενο. Στο Μποένος Άιρες ένα ψηλό κτίριο κουνιέται και προκαλεί ναυτία στους κατοίκους. Όσο πιο ψηλά μένει κάποιος τόσο πιο επικίνδυνο είναι να πέσουν ενώ αυτοί που μένουν πιο κάτω φοβούνται ότι θα πνιγούν. Στη λίμνη δίπλα στο πάρκο, οι τουρίστες αναρωτιούνται αν ο κύκνος που επιπλέει είναι ηλεκτρικός ή όχι.Αυτή η ερώτηση αποτέλεσε και την έμπνευση της συγκεκριμένης ταινίας, όπως έχει δηλώσει η Κοτζαμάνη. Ενώ έκανε μια βόλτα στη γνωστή λίμνη, μια οικογένεια Κινέζων χάζευαν έναν κύκνο που επέπλεε νωχελικά στη λίμνη και ήταν σχεδόν ακίνητο, μοιάζοντας ψεύτικο. Έτσι, ένας από τους Κινέζους τουρίστες την ρώτησε αν ο κύκνος είναι ηλεκτρικός.
Σουρεαλισμός και μαγεία καταλαμβάνουν το κτίριο : το ταβάνι σείεται και κάνει τον πολυέλαιο να κουνιέται, προκαλώντας ζαλάδα στους ένοικους. Εκείνη την ώρα «σείεται» ουσιαστικά η κοινωνική και οικονομική τους θέση και τους κυριεύει ο φόβος της πτώσης. Συνεκτικός κρίκος μεταξύ όλων των ορόφων που συμβολίζουν τις διάφορες τάξεις, είναι ο πρωταγωνιστής θυρωρός που κατοικεί στο υπόγειο της πολυκατοικίας. Βοηθώντας όλους τους ενοίκους με διάφορα θέματά τους, βλέπουμε πόσο εύκολα αναμειγνύονται μεταξύ τους οι άνθρωποι διαφορετικών τάξεων και πώς η ανθρώπινη διάσταση δύναται να ισοπεδώσει οποιοδήποτε ταξικό τείχος. Ή και όχι.
Η Ελληνίδα σκηνοθέτρια, με πολύχρωμες εικόνες που δημιουργούν μια ξεχωριστή αισθητική και κινηματογραφική αρχιτεκτονική, μιλάει για βαθιά ουσιαστικά ζητήματα με τον πιο απλό και μαγικό τρόπο.
Στην ίδια προβολή με τον «Ηλεκτρικό Κύκνο» προβλήθηκε και η ταινία «Olla» της Ariane Labed, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της ελληνίδας ηθοποιού το οποίο προβλήθηκε και στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών.
Η ταινία αφορά στην Olla,την οποία υποδύεται η πολλά υποσχόμενη ηθοποίος Ρομάνα Λόμπατς, μια γυναίκα που μέσω ενός ιστότοπου γνωριμιών γνωρίζει τον Πιερ και μετακομίζει στο σπίτι του, όπου αυτός συγκατοικεί με τη μητέρα του σε μία μικροαστική γαλλική κωμόπολη. Ο Πιερ φροντίζει την ηλικιωμένη άρρωστη μητέρα του, ενώ η Olla δεν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί τους, αφού δε μιλάνε την ίδια γλώσσα.
Αν και μικρή στη διάρκεια η ταινία της Labed, κατορθώνει να θίξει τα ζητήματα της αδυναμία της ανθρώπινης επικοινωνίας, της ανάγκη για ελευθερία και τις επιθυμίες και αναζητήσεις της ανθρώπινης γυναικείας φύσης. Η Olla στην αρχή προσπαθεί να προσαρμοστεί στο ξένο και ανοίκειο περιβάλλον της, σύντομα όμως καταλαβαίνει πως αυτό είναι αδύνατο και ότι μόνο η ελευθερία της μπορεί να της δώσει ζωή. Η πρωταγωνίστρια νιώθει την αδήριτη ανάγκη να εκφραστεί, καταλήγοντας να χορεύει , ενίοτε με ωμό και προκλητικό τρόπο μπροστά στην ηλικιωμένη μητέρα του Πιέρ. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως αυτή είναι μία από τις σκηνές όπου η λανθιμική επιρροή είναι εμφανής.
Γυρισμένη σε super 16mm, η ταινία μικρού μήκους της ταλαντούχας ηθοποιού αποκτά ιδιαίτερη αισθητική, ενώ η πρωταγωνίστρια Olla δίνει μια εντυπωσιακή, ζωώδη, χειμαρρώδη ερμηνεία, αποδίδοντας την φλόγα που καίει μέσα στη ψυχή και στο κορμί της Olla. Ταυτόχρονα, το αποστειρωμένο και μονότονο τοπίο στο οποίο γυρίστηκε η ταινία, έρχεται να τονίσει την ανίκητη ανάγκη της Olla για ελευθερία.
