Κινηματογραφικός Απολογισμός 2011 – Οι επιλογές του Φρανκ Σέρπικο
Πλούσια ποσοτικά, «άνιση» ποιοτικά χρονιά ήταν για τον κινηματογράφο αυτή που έφυγε πριν από μερικές ημέρες. Ως λάτρης του αμερικανικού σινεμά, είχα την ευχαρίστηση να παρακολουθήσω ταινίες που προσπαθούν να ανατρέψουν τα κλισέ του Χόλιγουντ και «σκεπτόμενα» μπλοκμπάστερ, που βρίσκουν το χρόνο, μέσα από τη δράση, να δώσουν βάρος και στην ανάπτυξη των χαρακτήρων.
Το γεγονός της χρονιάς δεν θα μπορούσε, φυσικά, να είναι άλλο από τον αποχαιρετισμό στον Χάρι Πότερ, που πιθανότατα ολοκλήρωσε το κινηματογραφικό του ταξίδι -εκτός και αν η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ έχει αντίθετη άποψη επ’ αυτού.
Ο νέος απόλυτος σταρ ακούει στο όνομα Ράιαν Γκόσλινγκ και ήταν παντού, με τρεις πολύ καλές -έως εξαιρετικές- ταινίες σε τρία διαφορετικά είδη.
Το ρεπορτάζ από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού λέει ότι η ταινία της χρονιάς είναι το «Hugo» του Μάρτιν Σκορσέζε, ωστόσο στην Ελλάδα δεν το έχουμε δει ακόμη, για να έχουμε ολοκληρωμένη άποψη…
Όπως και πέρυσι, όπως πάντα άλλωστε, έτσι και φέτος, η λίστα των καλύτερων και των χειρότερων ταινιών του 2011, που ακολουθεί, είναι προϊόν καθαρά προσωπικού γούστου και επιδέχεται πολλών ερμηνειών και αμφισβητήσεων. Αυτό άλλωστε πρέπει να κάνει ο κινηματογράφος -ο καλός κινηματογράφος. Να δίνει «τροφή» για σκέψη και ατέρμονες συζητήσεις.
Και αν το 2012 μοιάζει… τρομακτικό για την καθημερινότητά μας, εσείς κρατήστε ως θετικό το γεγονός ότι είναι δίσεκτο. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε στη διάθεσή μας μία επιπλέον μέρα για σινεμά! Καλή χρονιά!
Οι δέκα καλύτερες ταινίες της χρονιάς
1. Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Εξέγερση (Δεν είναι «sequel», δεν είναι «remake». Δεν χρειάζεται να έχεις δει την ταινία του 1968 ή του 2001, για να το εκτιμήσεις. «Σκοτεινό» και ώριμο όσο χρειάζεται, διαθέτει μια στέρεα δομημένη ιστορία και έναν υπέροχο -για μια ακόμα φορά σε… μακιγιαρισμένο ρόλο- Άντι Σέρκις. Ορισμένες σκηνές, όπως εκείνη που ο πίθηκος μιλάει για πρώτη φορά, πριν σκοτώσει τον τύραννό του, είναι «όλα τα λεφτά». Ο ιδανικός συνδυασμός ποιότητας και «blockbuster»).
2. Moneyball (Για την ερμηνεία του Μπραντ Πιτ, που ελπίζω να τον φέρει μέχρι τα Όσκαρ. Για το γεγονός ότι καταφέρνει να ξεπεράσει τα στενά όρια ενός ακόμα «sportmovie». Γιατί, ακόμα κι αν δεν τα ξεπερνούσε, θα μου άρεσε απλά και μόνο ως «sportmovie», καθώς είμαι «κολλημένος» με την μπάλα -έστω κι αν αυτή είναι του μπέιζμπολ. Γιατί αφηγείται μια πραγματική ιστορία, μέσα από ένα εξαιρετικό σενάριο).
3. Drive (Ο Ράιαν Γκόσλινγκ είναι ο απόλυτος σταρ της χρονιάς. Είναι ο τύπος εκείνος που οι γυναίκες θα ήθελαν για γκόμενο και οι άντρες για «κολλητό» φίλο. Και έπειτα από αυτήν την ταινία κατάφερε να συγκρίνεται με τον υπέρτατο Στιβ Μακουίν. Χρειάζεται τίποτα περισσότερο; Όχι. Και να χρειαζόταν όμως, το εξαιρετικό «supportingcast» και η στιλιζαρισμένη -στα όρια του φετιχισμού- σκηνοθεσία του NicolasWindingRefn είναι ικανά να αποζημιώσουν και τον πιο δύσπιστο θεατή. Εάν μέσα από αυτά τα «παγωμένα» πλάνα είχε βγει και περισσότερη ψυχή, θα ήταν το Νο1 στη λίστα μου).
4. Ο τρόπος του Μπάρνεϊ (Δεν ξέρω πόσοι την είδαν αυτήν την ταινία. Όσοι δεν την είδαν, απλά έχασαν. Ο Πολ Τζιαμάτι είναι… τζιαμάτος -επιτρέψτε μου το λογοπαίγνιο, αλλά ήθελα να αποφύγω τη λογοκρισία. Ταινία-μάθημα ζωής, με έναν ήρωα που από το πρώτο μέχρι το προτελευταίο λεπτό της ταινίας δεν ήξερα αν έπρεπε να τον λατρέψω ή να τον μισήσω. Λέω μέχρι το προτελευταίο, γιατί στο τελευταίο λεπτό της ταινίας είχα βουρκώσει και δεν έβλεπα και πολύ καλά όσα διαδραματίζονταν επί της οθόνης. Και μια συμβουλή, προς τους άντρες σινεφίλ: δείτε αυτήν την ταινία παρέα με γυναίκα. Η συζήτηση, που αναπόφευκτα θα ακολουθήσει, θα σας αποκαλύψει πολλά για την ψυχοσύνθεσή της).
5. X–Men: Η Πρώτη Γενιά (Και Φασμπέντερ. Και ΜακΑβόι. Κορίτσια, τρέξτε… Σενάριο, σκηνοθεσία άψογα, τα εφέ δεν κουράζουν και οι χαρακτήρες βρίσκουν χρόνο να αναπτυχθούν και να «αγγίξουν» το κοινό, όταν κάνουν «διάλειμμα» από τη δράση. Εκπληκτική η «χημεία» μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, χωρίς να «καπελώνουν» τους δεύτερους ρόλους. Έκπληξη το διακριτικό χιούμορ, υπέροχο το ψυχροπολεμικό «φόντο» της υπόθεσης, υψηλών ταχυτήτων το μοντάζ. Ένα υπερθέαμα για ενήλικο και σκεπτόμενο κοινό).
6. Μαχητές των Δρόμων: Ληστεία στο Ρίο (Η ένοχη απόλαυση της χρονιάς. Το ξέρω, πιο «κλισέ» φράση δεν υπάρχει, αλλά στη συγκεκριμένη ταινία βρίσκει την ιδανική έκφρασή της. Γκάζια, γκόμενες, ξύλο και καταιγιστική δράση είναι όλα εδώ, όπως και στις προηγούμενες τέσσερις ταινίες της σειράς, όμως αυτήν τη φορά το υλικό «δένει» καλύτερα από ποτέ. Στα «συν» η εμφάνιση της Ισπανίδας καλλονής Έλσα Πατάκι ως αστυνομικού που ερωτεύεται τον άντρα που καταδιώκει. Σκηνή ανθολογίας αυτή της σύγκρουσης ανάμεσα στον Βιν Ντίζελ και τον Ντουέιν «TheRock» Τζόνσον. Μπορεί το πιο επικίνδυνο πράγμα που έχω οδηγήσει στη ζωή μου να είναι ένα ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες, αλλά δηλώνω ορκισμένος φαν).
7. Δικηγόρος Σκοτεινών Υποθέσεων (Ξέρω, ξέρω… Πριν δω αυτήν την ταινία, πίστευα κι εγώ ότι ο Μάθιου ΜακΚόναχι είναι ο μοναδικός ηθοποιός στην ιστορία του κινηματογράφου, που γεννήθηκε για να παίζει χωρίς μπλουζάκι ή πουκάμισο. Μετά την προβολή του φιλμ, είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι θα έχετε αναθεωρήσει. Στιβαρό αστυνομικό-δικαστικό θρίλερ με την απαιτούμενη δόση ίντριγκας και αγωνίας και με μια απρόσμενη σεναριακή ανατροπή λίγο πριν το φινάλε, που του δίνει έξτρα πόντους. Επίσης, παίζει η κουκλάρα -και στα 47- Μαρίζα Τομέι. Προσωπικά, την παντρεύομαι ακόμα και τώρα).
8. Αι Ειδοί του Μαρτίου (Ράιαν Γκόσλινγκ. Και πάλι. Είπαμε, ήταν η χρονιά του. Ερμηνευτικά, απλά αφήνει τον Κλούνεϊ να φάει τη σκόνη του. Με εξαιρετικό καστ, η ταινία κερδίζει τον αναγνώστη χάρη στην ατμόσφαιρα και τη θεματική της, θα περίμενα όμως από τον σκηνοθέτη Κλούνεϊ να βάλει βαθύτερα το μαχαίρι στο κόκαλο και να επιδείξει περισσότερη τόλμη. Δεν το κάνει, και έτσι το φιλμ ουσιαστικά δεν «απογειώνεται» ποτέ. Δεν πειράζει, Τζορτζ, την επόμενη φορά… Ταινιάρες σαν το «Καληνύχτα και Καλή Τύχη», άλλωστε, δεν βγαίνουν κάθε μέρα).
9. TheWayBack (Η πραγματική ιστορία -η ακρίβεια της οποίας, πάντως, έχει αμφισβητηθεί- μιας «χούφτας» ετερόκλητων χαρακτήρων, που προτίμησαν να πεθάνουν ελεύθεροι, από το να περάσουν 20 χρόνια στα σοβιετικά γκούλαγκ, είναι απλά συγκλονιστική. Τα τοπία, η φωτογραφία, οι ερμηνείες -περισσότερο των Εντ Χάρις, Κόλιν Φάρελ και λιγότερο του Τζιμ Στέρτζες- συγκαταλέγονται επίσης στα πλεονεκτήματα του έργου του Πίτερ Γουίαρ, που επιστρέφει δυναμικά στη μεγάλη οθόνη. Παρά τα «νεκρά» διαστήματα, το τελικό αποτέλεσμα-ύμνος στη φυσική ροπή της ανθρώπινης ψυχής για ελευθερία, είναι καθηλωτικό).
10. Απόλυτη Ευφυΐα (Κι όμως, ο Μπράντλεϊ Κούπερ δεν είναι απλά ο ωραίος του Hangover. Ο άνθρωπος μπορεί να παίξει. Το αποδεικνύει σε αυτό εδώ το «σπινταρισμένο» και διαφορετικό φιλμάκι, «ραχοκοκαλιά» του οποίου είναι η πιο έξυπνη σεναριακή ιδέα της χρονιάς. Ποιος δεν θα ήθελε, άλλωστε, καταπίνοντας ένα χαπάκι, να αξιοποιεί τις δυνατότητες του εγκεφάλου του στο 100% και να νιώθει σαν ένας μικρός Θεός; Δίχως φόβο και πάθος, η ταινία βουτά στα άδυτα του ανθρώπινου μυαλού, σε μια αναμέτρηση που αρχικά μοιάζει άνιση, αλλά τελικά βγαίνει κερδισμένη -η ταινία. Σε αυτό βοηθάει η ευρηματική σκηνοθεσία του NeilBurger και η ερμηνεία-έκπληξη του Κούπερ, που αρκούν για να καλύψουν τα όποια κενά. Στα «συν» η παρουσία της πανέμορφης AbbieCornish, στα «πλην» -κάτι που με «χαλάει» σε όσες ταινίες συμβαίνει- ότι στο τέλος ο σεναριογράφος αποφεύγει να πάρει θέση και μας αφήνει να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα. Μικρό, πάντως, το κακό).
Οι δέκα χειρότερες ταινίες της χρονιάς
1. Μα Πώς Τα Καταφέρνει! (Η Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, δεν ξέρω… Η ταινία πάλι, δεν τα καταφέρνει ποτέ…).
2. Δωμάτιο στη Ρώμη (Κάθε άντρας που σέβεται τον εαυτό του, «ψήνεται» να παρακολουθήσει ένα επί της μεγάλης οθόνης «τζιβιτζιλίκι» -με καλλιτεχνική, μάλιστα, πρόφαση- ανάμεσα σε δυο «καυτές», μόνες, ολόγυμνες κουκλάρες -Έλενα Ανάγια και Νατάσα Γιαροβένκο. Κι όμως, ο Ισπανός σκηνοθέτης Χούλιο Μέδεμ κατάφερε να κάνει την πιο βαρετή ταινία της χρονιάς!).
3. Μεταφυσική Δραστηριότητα 3 (Δύο λέξεις μόνο, που αρχίζουν από «α»… Απάτη, αρπαχτή!).
4. Trespass (Νίκολας Κέιτζ και Νικόλ Κίντμαν: περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις…).
5. Το Σπίτι των Ονείρων (Όχι ρε Ντάνιελ… Αφού είσαι ηθοποιάρα… Γιατί μου το χαλάς; Απλά… ακατανόητο!).
6. Ζωολογικός Τύπος (Κι όμως, ο Κέβιν Τζέιμς εμένα μου κάνει για πολύ καλύτερα… Το κακό είναι ότι έχει «μπλέξει», κινηματογραφικά, με τον Άνταμ Σάντλερ…).
7. Οι Τρεις Σωματοφύλακες (Ένα περιττό «remake» και ένα 3D που δεν προσφέρει τίποτα…).
8. Priest (Έπαθα πλάκα με το τρέιλερ… «Αυτό είναι ταινιάρα» σκέφτηκα. Κι όμως, το ατυχές κάστινγκ έστειλε το φιλμ κατευθείαν στα Τάρταρα…).
9. Η Κοκκινοσκουφίτσα (Κούκλα η Αμάντα Σέιφριντ, αλλά ο Γκάρι Όλντμαν είναι τόσο αφόρητα κακός σε αυτόν το ρόλο, που σχεδόν πανηγυρίζεις όταν σκοτώνεται…).
10. GreenLantern (Από τις χειρότερες μεταφορές κόμικ στη μεγάλη οθόνη. Κρίμα, γιατί τον Ράιαν Ρέινολντς τον «πάω» από την εποχή του τιτανοτεράστιου Βαν Γουάιλντερ…).
Ανδρική ερμηνεία της χρονιάς: Εξ ημισείας Μπραντ Πιτ (για το Moneyball) και Ράιαν Γκόσλινγκ (για το Drive)
Γυναικεία ερμηνεία της χρονιάς:SaoirseRonan (για το Hanna)
Σκηνοθέτης της χρονιάς:NicolasWindingRefn (για το Drive)
Ατάκες της χρονιάς:
– «Seriously? It‘slikeyou ‘rephotoshopped» (Έμμα Στόουν στον ημίγυμνο Ράιαν Γκόσλινγκ στο Crazy, Stupid, Love)
– «Cal, be better than the Gap. Be better than the Gap. Say it!» (ΡάιανΓκόσλινγκστονΣτιβΚαρέλστο Crazy, Stupid, Love)
Σκηνές της χρονιάς:
– Το ξύλο ανάμεσα σε Βιν Ντίζελ και Ντουέιν Τζόνσον (Μαχητές των Δρόμων: Ληστεία στο Ρίο)
– Ο Μπράντλεϊ Κούπερ γλύφει από το πάτωμα το αίμα του γκάνγκστερ που μόλις σκότωσε (Απόλυτη Ευφυία)
– Ο πίθηκος Σίζαρ (Άντι Σέρκις) μιλάει με ανθρώπινη φωνή (Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Εξέγερση)
