Θεσσαλονίκη, «Εδώ είναι Βαλκάνια…» από Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου

ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
«ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ ΒΑΛΚΑΝΙΑ »

Τα Βαλκάνια, η περιοχή με την μοναδική φυσιογνωμία και τη γοητευτική πολυμορφία, με τις ιδιαίτερες ιστορικές και πολιτικές διεργασίες που άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στις ζωές των ανθρώπων και την κουλτούρα τους, βρίσκονται αυτή την εβδομάδα στο επίκεντρο της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, μέσα από το αφιέρωμα «Εδώ είναι Βαλκάνια…» που παρουσιάζεται από την Πέμπτη 4 έως και την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι).

Στο πλαίσιο του αφιερώματος προβάλλονται τέσσερις πολυβραβευμένες ταινίες, που ξεχωρίζουν για τον ουμανισμό και τα αντιπολεμικά τους μηνύματα. Πρόκειται για τα φιλμ No Man’s Land (2001) του Ντάνις Τάνοβιτς, Πριν από τη βροχή (1994) του Μίλτσο Μαντσέφσκι, Σεράγεβο σ’αγαπώ (2006) της Γιασμίλα Σμπάνιτς και Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου (2005) του Κρίστι Πούιου.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι:

* Η εξαιρετική αντιπολεμική ταινία No Man’s Land έχει λάβει πληθώρα βραβείων σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα σε αυτά και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.

* Το Σεράγεβο σ’ αγαπώ της Γιασμίλα Ζμπάνιτς, βραβευμένο με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου, ξεκίνησε την πορεία του από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης όταν το σενάριο της ταινίας, γραμμένο από την ίδια την σκηνοθέτιδα, κέρδισε ομόφωνα το 2003 το πρώτο βραβείο του Balkan Fund.

* Η ταινία Πριν από τη βροχή βραβεύτηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ ειδική μνεία αξίζει η φωτογραφία του Μανουέλ Τεράν, αλλά και η εξαιρετική μουσική της ταινίας που υπογράφει το συγκρότημα Anastasia.

>> Να σημειωθεί ότι αποκλειστικά κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα πωλείται σε προσφορά η έκδοση Ματιές στα Βαλκάνια 1994-2013 που κυκλοφόρησε το 2013 στο πλαίσιο του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (τιμή πώλησης: 3,00 ευρώ από 5,00 ευρώ).

Πώληση εισιτηρίων:
Αίθουσα «Σταύρος Τορνές» (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, cinematheque@filmfestival.gr)

Τιμή εισιτηρίου:
4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη)
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ

Πρόγραμμα προβολών:

Πέμπτη 4/2

18:00 Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου
21:00 Σεράγεβο σ’αγαπώ

Παρασκευή 5/2

18:30 No Man’s Land
21:00 Πριν από τη βροχή

Σάββατο 6/2

18:30 Σεράγεβο σ’αγαπώ
21:00 No Man’s Land

Κυριακή 7/2

18:30 Πριν από τη βροχή
21:00 Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου

[toggle title=”Oι υπόλοιπες προβολές της ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης”]

Οι ταινίες της εβδομάδας στις αίθουσες του ΦΚΘ 04-10/02/2016

Η προσφορά του Φεβρουαρίου:

Για όλο τον Φεβρουάριο* απολαύστε ταινίες πρώτης προβολής στις αίθουσες Τζον Κασσαβέτης & Σταύρος Τορνές της Αποθήκης 1 στο Λιμάνι με μειωμένο εισιτήριο: 6 € (γενική είσοδος) και 5 € (CineΚάρταf).

* Η προσφορά ισχύει από Δευτέρα έως Πέμπτη.

Το δωμάτιο του Λένι Αμπράχαμσον, με την εξαιρετική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Μπρι Λάρσον και τέσσερις υποψηφιότητες για τα φετινά Όσκαρ, προβάλλεται αυτή την εβδομάδα στο Ολύμπιον. Στην αίθουσα Παύλος Ζάννας προβάλλεται η πολυσυζητημένη ταινία του Τομ Χούπερ Το κορίτσι από τη Δανία, που εστιάζει στη ζωή της πρώτης τρανσέξουαλ Λίλι Έλμπε, ενώ συνεχίζονται οι προβολές της ταινίας Δεσμοί αίματος του Γκρίμουρ Χακόναρσον.

Στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι, συνεχίζονται οι προβολές της ταινίας Το μεγάλο σορτάρισμα του Άνταμ ΜακΚέι, καθώς και οι προβολές του φιλμ του Αλεχάντρο Γκ. Ινιάριτου Η επιστροφή – The Revenant.

Στην αίθουσα Σταύρος Τορνές, επίσης στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι, η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης παρουσιάζει το αφιέρωμα «Εδώ είναι Βαλκάνια…», ενώ στην ίδια αίθουσα πραγματοποιείται και μια προβολή του ντοκιμαντέρ της Ευαγγελίας Κρανιώτη Exotica, Eroca, Etc., στο πλαίσιο της συνεργασίας του Φεστιβάλ με το CineDoc.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ (ΜΕ TRAILERS ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΡΟΒΟΛΩΝ):

ΑΙΘΟΥΣΑ ΟΛΥΜΠΙΟΝ

Το δωμάτιο / Room

(Ιρλανδία – Καναδάς, 2015)

Σκηνοθεσία: Λένι Αμπράχαμσον / Lenny Abrahamson. Σενάριο: Emma Donoghue. Με τους: Brie Larson, Joan Allen, William H. Macy. Έγχρωμη, 118΄. Ο Τζακ είναι πέντε χρονών και ζει στο Δωμάτιο με τη μαμά του. Δεν έχει βγει ποτέ του έξω. Το Δωμάτιο δεν έχει παράθυρα και η πόρτα είναι πάντα κλειδωμένη. Ανοίγει μόνο με κωδικό και μόνο τις νύχτες που ο γερο-Νικ έρχεται για να κοιμηθεί με τη μαμά του. Τότε ο Τζακ χώνεται στη φίλη του, τη Ντουλάπα και μετράει τα κρακ του κρεβατιού. Ο Τζακ και η μαμά του είναι φυλακισμένοι στο Δωμάτιο, αλλά ο Τζακ το μαθαίνει όταν πια γίνεται πέντε χρονών και «τα ξέρει όλα». Και τότε πρέπει να μεταμορφωθεί σε σούπερ-ήρωα και να σώσει τη μαμά του από τον γερο-Νικ.

Ώρες προβολών:

18:45, 21:15

 

ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

Το κορίτσι από τη Δανία / Danish Girl

(Ηνωμένο Βασίλειο-ΗΠΑ-Βέλγιο-Δανία-Γερμανία, 2015)

Σκηνοθεσία: Τομ Χούπερ / Tom Hooper. Σενάριο: David Ebershoff, Lucinda Coxon. Με τους: Eddie Redmayne, Alicia Vikander, Amber Heard. Έγχρωμη, 119΄.

Η ταινία αποτελεί την κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος του Ντέιβιντ Έμπερσοφ «Το Κορίτσι από τη Δανία» και πραγματεύεται τη ζωή της ζωγράφου Λίλι Έλμπε, της πρώτης τρανσέξουαλ γυναίκας με καταγεγραμμένη περίπτωση χειρουργικού επαναπροσδιορισμού του φύλου το 1930.

Ώρες προβολών: 19:30, 21:45, Δευτέρα 21:00

 

Δεσμοί αίματος / Rams

(Ισλανδία, 2015)

Σκηνοθεσία – σενάριο: Γκρίμουρ Χακόναρσον / Grímur Hákonarson. Με τους: Sigurður Sigurjónsson, Theodór Júlíusson, Charlotte Böving, Jón Benónýsson, Guðrúnsigur Björnsdóttir, Sveinn Ólafurgunnarsson, Jörundur Ragnarsson,þorleifur Einarsson. Έγχρωμη, 93΄.

Με τα πιο απλά υλικά, ο Γκρίμουρ Χακόναρσον δημιουργεί μια υπέροχη ταινία με σκανδιναβική ψυχή. Δυο αδέλφια, που από πείσμα έχουν να μιλήσουν περισσότερα από σαράντα χρόνια, ζουν σε διπλανές φάρμες σε μια απομακρυσμένη κοιλάδα της Ισλανδίας. Ο κόσμος τους στρέφεται γύρω από τα πρόβατά τους. Όταν μια ασθένεια προσβάλλει ένα κριάρι, ο φόβος απλώνεται σ’ όλη την περιοχή. Μαύρο χιούμορ και δράμα εναλλάσσονται σε μια ταινία που ο ρυθμός της συμβαδίζει με το ρυθμό της φύσης, δίνοντας χώρο στους ήρωες για να αναπνεύσουν. Το φιλμ υμνεί τους δεσμούς του ανθρώπου με τα ζώα, ειδικά σε απομονωμένες περιοχές, ενώ προβάλλει με αυθεντικότητα και τις σχέσεις που αναπτύσσονται σε μικρές κοινότητες, στις οποίες το περιβάλλον προσδιορίζει καταλυτικά τον παράγοντα «ζωή».

Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης ταινίας Χρυσός Αλέξανδρος – Θόδωρος Αγγελόπουλος στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Ώρες προβολών:

Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, Τρίτη 17:45

 

ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ (ΑΠΟΘΗΚΗ 1)

The Big Short / Το μεγάλο σορτάρισμα

(ΗΠΑ, 2015)

Σκηνοθεσία: Άνταμ ΜακΚέι. Σενάριο: Charles Randolph, Adam McKay. Με τους: Christian Bale, Steve Carell, Ryan Gosling. Έγχρωμη, 111΄.

Στα τέλη του 2008 έσκασε η φούσκα της αμερικάνικης κτηματαγοράς, συμπαρασύροντας την παγκόσμια οικονομία και οδηγώντας στη χειρότερη κρίση των τελευταίων 80 ετών. Μερικοί αουτσάιντερ μικροεπενδυτές (ένας αθυρόστομος αναλυτής, ένας αντικοινωνικός γιατρός με ταλέντο στα μακροοικονομικά, δυο πιτσιρικάδες μικροεπενδυτές που έστησαν μια επιχείρηση στο γκαράζ του σπιτιού τους κι ένας τραπεζίτης που αξιοποίησε προς ίδιον όφελος μια πληροφορία) διαπιστώνουν αυτό που οι τράπεζες, τα ΜΜΕ και η αμερικανική κυβέρνηση αρνούνταν να δουν, δηλαδή την επικείμενη κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας. Έτσι, στο γενικευμένο αυτό, παγκόσμιο «κραχ» υπήρχαν και άτομα που ωφελήθηκαν από αυτό και θησαύρισαν…

Ώρα προβολής:

18:15

 

Η επιστροφή / The Revenant

(ΗΠΑ, 2015)

Σκηνοθεσία – σενάριο: Αλεχάντρο Γκ. Ινιάριτου / Alejandro G. Iñárritu. Σενάριο: Mark L. Smith, Alejandro G. Iñárritu. Με τους: Leonardo DiCaprio, Tom Hardy, Will Poulter. Έγχρωμη, 156΄.

Σε μια αποστολή στην άγρια φύση της Αμερικής, ο θρυλικός εξερευνητής Χιου Γκλας δέχεται επίθεση από μια αρκούδα και εγκαταλείπεται από τα μέλη της ομάδας του, οι οποίοι τον θεωρούν νεκρό. Προσπαθώντας να επιβιώσει, ο Γκλας υπομένει αφάνταστες δυσκολίες, αλλά και την προδοσία του έμπιστου ανθρώπου του, Τζον Φιτζέραλντ. Με οδηγό του την δύναμη της θέλησης και την αγάπη για την οικογένειά του, ο Γκλας πρέπει να αντέξει τον βαρύ χειμώνα σε μια ανελέητη προσπάθεια να ζήσει και να βρει λύτρωση.

Ώρες προβολών: 20:45

Δείτε εδώ το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=AoZCEeLT0Qk

ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ (ΑΠΟΘΗΚΗ 1)

 

Exotica, Erotica, Etc. (CineDoc)

(Γαλλία, 2015)

Σκηνοθεσία: Ευαγγελία Κρανιώτη. Έγχρωμη, 73΄.

Η Ευαγγελία Κρανιώτη ταξιδεύει με ελληνικά πλοία στα λιμάνια 20 χωρών και αφηγείται τους φευγαλέους έρωτες που υπαγορεύει η μοναξιά της θάλασσας. Με μια μουσική που στοιχειώνει όπως το τραγούδι των σειρήνων και υπέροχη φωτογραφία, η ταινία δημιουργεί μια υπνωτική αφήγηση, σαν μια μαγική οδύσσεια

Ώρες προβολών: Τετάρτη 20:00

[/toggle]

Οι ταινίες του αφιερώματος:

No Man’s Land
Σκηνοθεσία – σενάριο: Ντάνις Τάνοβιτς / Danis Tanovic
Ηθοποιοί: Branko Djuric, Rene Bitorajac, Filip Sovagovic
(Βοσνία Ερζεγοβίνη – Γαλλία – Σλοβενία – Ιταλία – Ηνωμένο Βασίλειο – Βέλγιο, 2001)
Έγχρωμο, 98΄

1993. Στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στην Γιουγκοσλαβία, δύο στρατιώτες σε εμπόλεμη κατάσταση, ένας Βόσνιος, ο Τσίκι και ένας Σέρβος, ο Νίνο βρίσκονται στο ίδιο χαράκωμα, μπροστά στο παράλογο και άλυτο πρόβλημα μιας μακάβριας πραγματικότητας: ένας τραυματισμένος κείτεται πάνω σε μια νάρκη. Αν κάποιος προσπαθήσει να τον βοηθήσει, η παραμικρή μετακίνηση του σώματος μπορεί να την απενεργοποιήσει, προκαλώντας τρομερή έκρηξη. Καθώς ο Τσίκι και ο Νίνο προσπαθούν να βρουν τρόπο να ξεφύγουν, την υπόθεση αναλαμβάνουν οι Κυανόκρανοι, καθώς η ιστορία έχει γίνει γνωστή στα media, τα τηλεοπτικά συνεργεία καταφθάνουν και το θέμα παίρνει διεθνείς διαστάσεις. Μέσα σ’ αυτόν τον απίστευτο παραλογισμό, οι δύο άντρες προσπαθούν απεγνωσμένοι να διαπραγματευτούν τις ζωές τους καθώς είναι παγιδευμένοι στη λεγόμενη no man’s land, την «ουδέτερη ζώνη».

Πρόκειται για μια εξαιρετική και πολυβραβευμένη αντιπολεμική ταινία (ανάμεσα στην πληθώρα των βραβείων σ΄ όλο τον κόσμο και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας), σε σενάριο του Βόσνιου σκηνοθέτη της Ντάνις Τάνοβιτς, για τον Σερβοβοσνιακό εμφύλιο. Στο No man’s land συνυπάρχουν το κατάμαυρο χιούμορ και η σατιρική διάθεση με τη φρίκη του πολέμου και την παράνοια του εμφύλιου σπαραγμού. Ταυτόχρονα το βλέμμα που «ρίχνει» ο Τάνοβιτς πάνω στον ρόλο των διεθνών ΜΜΕ και στα συμφέροντα που αυτά εξυπηρετούν, καθώς και στην «ειρηνευτική» παρουσία των κυανόκρανων και στις γεωπολιτικές ισορροπίες που αντιπροσωπεύει ο ΟΗΕ, είναι διεισδυτική, καίρια και καυστική.

Πριν από τη βροχή / Before the Rain
Σκηνοθεσία – σενάριο: Μίλτσο Μαντσέφσκι / Milcho Manchevski
Ηθοποιοί: Katrin Cartlidge, Rade Serbedzija, Grégoire Colin
(FYROM ΠΓΔΜ – Γαλλία – Μεγάλη Βρετανία, 1994)
Έγχρωμη, 113΄

Την ταινία συναποτελούν τρεις επιμέρους ενότητες. Στην πρώτη μεταφερόμαστε στα Σκόπια και συγκεκριμένα σε ένα ορθόδοξο μοναστήρι, για να παρακολουθήσουμε την ιστορία ενός νεαρού ορθόδοξου μοναχού που έχει δώσει όρκο σιωπής, και που θα προσπαθήσει να κρύψει στο μοναστήρι μια νεαρή μουσουλμάνα από την Αλβανία, η οποία ζητά στον οίκο του Θεού καταφύγιο, καθώς είναι κυνηγημένη. Στο δεύτερο μέρος μια νεαρή Αγγλίδα αμφιταλαντεύεται για το αν θα πρέπει να ακολουθήσει τον εραστή της, που είναι φωτογράφος ή να παραμείνει με τον σύζυγό της. Στο τρίτο μέρος επανερχόμαστε στο αρχικό τοπίο, όπου μαζί με τον φωτογράφο του δεύτερου μέρους που έχει έρθει στη γενέτειρά του, θα γίνουμε θεατές αιματηρών γεγονότων και συγκρούσεων ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους, και όλη τη ζοφερή ατμόσφαιρα που προηγείται ενός αδελφοκτόνου αιματηρού πολέμου.

Βάζοντας τίτλους στις τρεις ιστορίες του (κατά σειρά Λέξεις – Πρόσωπα – Εικόνες) ο ταλαντούχος σκηνοθέτης, μετά από μακροχρόνια παραμονή στην Αμερική, επιστρέφει στην πατρίδα του και κάνει μια ταινία με οδηγό την ρήση του Θουκυδίδη ότι «ανάμεσα στους πολέμους ο πιο ολέθριος είναι ο εμφύλιος». Έτσι εδώ, προσεγγίζοντας ένα καυτό θέμα όπως το πολυσύνθετο γλωσσικό και εθνικό παλίμψηστο των Βαλκανίων με ευαισθησία και χωρίς μονομέρειες, αναδεικνύει ουσιαστικά τους λόγους διαμελισμού και αιματοκυλίσματος της γειτονιάς μας: τη μισαλλοδοξία, την δυσανεξία, την έλλειψη ανοχής απέναντι στον Διαφορετικό Άλλο και κυρίως στον εθνικιστικό και θρησκευτικό φανατισμό, ο οποίος χειραγωγημένος από τα μεγάλα γεωπολιτικά συμφέροντα, θα οδηγήσει στα άκρα ομάδες και εθνικές μειονότητες που για αιώνες συμβίωναν και συνυπήρχαν ειρηνικά. Ο Μαντσέφσκι καυτηριάζει τον εθνικιστικό φανατισμό, που φέρνει αντιμέτωπες τις μέχρι πρότινος ειρηνικά συνυπάρχουσες θρησκευτικές μειονότητες. Ωστόσο, η δύναμη της ταινίας δεν βρίσκεται στο ουμανιστικό, αντιπολεμικό μήνυμά της, αλλά στην ποιητική ατμόσφαιρα των εικόνων της, και στην υποβλητική σκηνοθεσία του δημιουργού της, ο οποίος καταφέρνει να µας μεταφέρει μια γνήσια αίσθηση του τραγικού, αποφεύγοντας έντεχνα την εύκολη λύση της επίδειξης του φολκλόρ. Τα αισθήματα του νεαρού ορθόδοξου νεαρού για την μουσουλμάνα γυναίκα, θα μπορούσαν να είναι μια πρόταση του σκηνοθέτη για την ειρηνική συνύπαρξη αυτού του μωσαϊκού μειονοτήτων, αν δεν συνθλίβονταν και αυτά κάτω από τον οδοστρωτήρα της μισαλλοδοξίας και του εθνικισμού. Πέρα από τα ανθρωπιστικά μηνύματα, ο Μαντσέφσκι μάς προσφέρει μια σειρά ποιητικών εικόνων, ενορχηστρώνοντας μια υποβλητική ατμόσφαιρα, από την οποία ξεχειλίζουν πηγαία και γνήσια αισθήματα. Ειδική μνεία αξίζει η φωτογραφία του Μανουέλ Τεράν, αλλά και η εξαιρετική μουσική της ταινίας που υπογράφει το συγκρότημα Anastasia. Η ταινία βραβεύτηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας.

Σεράγεβο σ’αγαπώ / Grbavica
Σκηνοθεσία – σενάριο: Γιασμίλα Σμπάνιτς / Jasmila Zbanic
Ηθοποιοί: Mirjana Karanovic, Luna Zimic Mijovic, Leon Lucev
(Βοσνία Ερζεγοβίνη – Κροατία – Αυστρία – Γερμανία, 2006)
Έγχρωμη, 100΄

Η πρωταγωνίστρια Έσμα είναι μια μοναχική, Βόσνια μητέρα που κουβαλά ένα ανεπούλωτο τραύμα από την εποχή του πολέμου. Προσπαθεί να μεγαλώσει την ατίθαση και στα πρόθυρα της εφηβείας κόρη της Σάρα και εργάζεται ως γκαρσόνα σ’ ένα νυχτερινό κέντρο για να μπορέσει να καλύψει τα σχολικά έξοδα. Η νεαρή κοπέλα πιστεύει πως ο αγνοούμενος πατέρας της ήταν ήρωας του πολέμου, όταν όμως το σχολείο προσφέρει δωρεάν διακοπές στα παιδιά των ηρώων του πολέμου, η μητέρα της δυσκολεύεται να παρουσιάσει τα κατάλληλα χαρτιά που να αποδεικνύουν τη δράση του άντρα της. Και αυτό γιατί πίσω από την εξαφάνιση του πατέρα υπάρχει ένα τρομερό μυστικό, που η μητέρα έχει κρύψει από την κόρη της…

Το Σεράγεβο σ’ αγαπώ της Γιασμίλα Ζμπάνιτς, βραβευμένο με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου, ξεκίνησε την πορεία του από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης όταν το σενάριο της ταινίας, γραμμένο από την ίδια την σκηνοθέτιδα, κέρδισε ομόφωνα το 2003 το πρώτο βραβείο του Balkan Fund. Η ταινία αφηγείται και επικεντρώνεται σε μια προσωπική ιστορία, η οποία εκτυλίσσεται στην μεταπολεμική Βοσνία, στην πρωτεύουσά της, το Σεράγεβο και πιο συγκεκριμένα, στην συνοικία Γκρμπάβιτσα (που είναι και ο πρωτότυπος τίτλος της). Κουβαλώντας και προσπαθώντας να διαχειριστεί το ανοιχτό τραύμα που της άφησε η φρίκη του πολέμου η Έσμα (εξαιρετική ερμηνεία από τη Μιριάνα Καράνοβιτς) αγωνίζεται να επιβιώσει, ταυτόχρονα να διαφυλάξει το ένοχο μυστικό που έχει σημαδέψει την ζωή της, και παράλληλα να κρατήσει ανοιχτή την δίοδο επικοινωνίας με την κόρη της. Σκηνοθετημένη από την Γιασμίλα Ζμπάνιτς, με μεγάλη ευαισθησία σε ότι αφορά την σχέση μάνας-κόρης, η ταινία χωρίς μελοδραματικές υπερβολές και καταγγελτική διάθεση, κοινωνεί τον θεατή σε μια μικρή προσωπική και οικογενειακή ιστορία, στην οποία όμως αντανακλώνται άμεσα η φρίκη, η ωμότητα και τα δεινά του πολέμου.

Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου / Moartea domnului Lazarescu*
Σκηνοθεσία: Κρίστι Πουίου / Cristi Puiu
Σενάριο: Cristi Puiu, Razvan Radulescu
Ηθοποιοί: Ion Fiscuteanu, Luminita Gheorghiu, Doru Ana
(Ρουμανία, 2005)
Έγχρωμη, 150΄

Ο κύριος Λαζαρέσκου είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας που ζει μόνος του στο Βουκουρέστι παρέα με τις γάτες του. Η γυναίκα έχει πεθάνει, η κόρη του ζει στο Καναδά και ο μοναδικός του συγγενής η αδελφή του ζει σε μια πόλη χιλιόμετρα μακριά. Ο κύριος Λαζαρέσκου πάσχει από βαρύ έλκος στομάχου και παρά το πρόβλημα, τού αρέσει να πίνει. Ένα πρωί θα ξυπνήσει κάνοντας εμετό και έχοντας έντονους πονοκεφάλους. Ανήμπορος να αντιμετωπίσει την αδιαθεσία του, που όλο και επιδεινώνεται, θα καλέσει ασθενοφόρο. Όταν αυτό έρθει θα είναι σε άσχημη κατάσταση. Συνοδευόμενος από μια νοσοκόμα και έχοντας ένα εγκεφαλικό σε εξέλιξη, ο ήρωας θα περιπλανηθεί σ’ όλες τις νοσοκομειακές μονάδες του Βουκουρεστίου αναζητώντας ένα κρεβάτι για νοσηλεία και ένα γιατρό να τον αναλάβει…

Δεύτερη ταινία του Κρίστι Πούιου, γνωστού στο κοινό του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης από την πρώτη του ταινία Γερή Μπάζα, εντυπωσίασε κοινό και κριτικούς στις Κάννες όταν προβλήθηκε Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου και βραβεύτηκε στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα».

Παρόλο το σαφές κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο διαδραματίζεται – ένας φτωχός και ανήμπορος ηλικιωμένος αναζητεί μάταια νοσηλεία – η ταινία δεν αποτελεί μονάχα μια κοινωνική κριτική, μια διαμαρτυρία για ένα «απάνθρωπο» και απρόσωπο νοσηλευτικό σύστημα. Αυτό που κυρίως παρακολουθεί ο θεατής είναι τον «θάνατο εν ώρα εργασίας»: καθώς η αφήγηση προχωρά ο ηλικιωμένος σιγά-σιγά χάνει την επαφή με την πραγματικότητα… Η αδιάφορη επαγγελματικότητα με την οποία τον υποδέχονται στα διάφορα νοσοκομεία ενέχει μια υπαρξιακή διάσταση. Η μοναχική του ζωή, η απουσία οποιουδήποτε κοντινού του προσώπου απλώς επιτείνει επιδεινώνοντας την κατάσταση. Ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με τη απόλυτη μοναξιά μιας ανθρώπινης ψυχής που εγκαταλείπει σιγά-σιγά τα εγκόσμια και η νοσοκόμος δεν είναι παρά μια ψυχοπομπός που τη συνοδεύει στο τελευταίο της ταξίδι. Όπως σημειώνεται εύστοχα σε μια κριτική η ταινία είναι «ένα είδος ταινίας δρόμου με πρωταγωνιστή ένα ασθενοφόρο».

Η κατάληξη αυτού του ταξιδιού, το δωμάτιο όπου προετοιμάζεται ο ήρωας για την εγχείρηση που προσωρινά θα του παρατείνει την ζωή, είναι απροσδόκητα ήρεμο, ένα απάνεμο λιμάνι μετά από μια τρικυμία ή απλώς το τέλος μιας μακράς και περιπετειώδους νύχτας…

[(*) Το κείμενο είναι του κριτικού κινηματογράφου Δημήτρη Μπάμπα]