Μέσα στο 2014 είχαμε πολλές όμορφες συναντήσεις. Μιλήσαμε με σκηνοθέτες βετεράνους και πολυτάλαντους, αλλά και με νέους που αποπνέουν φρεσκάδα και όρεξη για δημιουργία. Με ηθοποιούς που παθιάζονται για τις δουλειές που κάνουν, ακόμα και με παραγωγούς που στηρίζουν το καλό σινεμά. Μιλήσαμε με τους δημιουργούς του σήμερα και του αύριο, με αυτούς που διαμορφώνουν και θα διαμορφώσουν το σινεμά που θα δούμε τα επόμενα χρόνια.
Δείτε τι μας είπαν στις συνεντεύξεις που πήραμε μέσα στο 2014:
Οι Έλληνες έχουμε γίνει ρατσιστές τα τελευταία χρόνια και δεν φταίνε οι μετανάστες και οι συνθήκες, αλλά και η τάση μας σαν λαός να στρέφουμε αλλού την ευθύνη και ο εν γένει εγωισμός μας. Νάνσυ Σπετσιώτη, σκηνοθέτης (Τζαφάρ, Αντιπαροχή).
Είμαι Έλληνας δεύτερης γενιάς. Οι γονείς του πατέρα μου και η αδελφή του, Μπάρμπαρα, ήρθαν από την Κύπρο στα τέλη της δεκαετίας του 1940 στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, όπου ο πατέρας μου γεννήθηκε λίγο αργότερα. Μεγάλωσα με μία έντονη αίσθηση περηφάνιας για την καταγωγή μου και η μητέρα μου που είναι ιρλανδο-αμερικανίδα έμαθε πώς να μαγειρεύει από τους παππούδες μου και μετά από αυτό εξέδωσε το δεύτερο βιβλίο της με ελληνική μαγειρική στις ΗΠΑ. Άντριου Παστίδης, ηθοποιός (Χάνκ και Άσα).
Χρησιμοποιώ το Skype για να μιλήσω με τη μητέρα και τους φίλους μου που βρίσκονται σε άλλες χώρες. Ο σύζυγός μου βρισκόταν στο Αφγανιστάν για ένα μικρό χρονικό διάστημα και χρησιμοποιούσαμε κάθε δυνατό μέσω επικοινωνίας για να έρθουμε σε επαφή. Είναι ένας καλός τρόπος για να κρατάς επαφή. Για παράδειγμα έδωσε στον σύζυγό μου και σε μένα ελπίδα σε αυτόν τον μακρύ χρόνο που έλειπε. Μας κράτησε κοντά. Το αρνητικό είναι ότι σου λείπει η σωματική επαφή με το πρόσωπο αυτό. Η μυρωδιά ενός προσώπου, το πως το πρόσωπό τους συσπάται όταν λες κάτι που τους αρέσει ή όχι. Οι μικρές λεπτομέρειες που δεν μεταφράζονται απαραιτήτως σε πίξελ. Μαχίρα Κακάρ, ηθοποιός (Χανκ και Άσα)
Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να έρθεις σε επαφή και να ερωτευτείς και διστάζω να πω ότι ο ένας τρόπος είναι καλύτερος ή χειρότερος από τον άλλο. Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι επικοινωνούν online είναι γιατί η επικοινωνία online είναι εγγενώς απελευθερωτική: σου επιτρέπει να είσαι ο άνθρωπος που θέλεις να είσαι, σου επιτρέπει να είσαι ο καλύτερος εαυτός σου. Τζέιμς Νταφ, σκηνοθέτης (Χανκ και Άσα)
Για μένα, η διαδικασία των γυρισμάτων είναι πολύ προσωπική, αλλά πρέπει να την προσεγγίζει κανείς ως παίχτης μιας ομάδας. Στο σετ όλοι εργάζονται πολύ σκληρά για να πραγματοποιήσουν τον στόχο του να πάνε τον θεατή ένα υπέροχο ταξίδι. Χρειάζεται πολύ υπομονή, σκληρή δουλειά και αγνή αφοσίωση για να μπορέσεις να συνεισφέρεις στο πρότζεκτ. Μερικές φορές, όταν όλα τα στοιχεία είναι εκεί, μπορεί κανείς να δημιουργήσει μια μικρή στιγμή σε μια ταινία που θα επηρεάσει τη ζωή ενός ανθρώπου. Για μένα αυτό είναι η απόλυτη ανταμοιβή. Αλέξης Χρυσικός, σκηνογράφος. Εκτός από το Χανκ και Άσα έχει εργαστεί σε ταινίες όπως ο Λύκος της Ουόλ Στριτ, Kill Your Darlings, True Story.
Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Αυτή τη στιγμή η κοινωνία βρίσκεται σε μία δύσκολη φάση και όλοι οι καλλιτέχνες προσπαθούν να το αντικατοπτρίσουν αυτό, να το περάσουν στις ταινίες τους. Γι’ αυτό έχουμε καλές ταινίες, γι’αυτό γίνεται αυτό που γίνεται στο ελληνικό σινεμά και στα ξένα Φεστιβάλ. Γιατί οι καλλιτέχνες δεν μπορούν παρά να μιλήσουν για την πραγματικότητα, για αυτά που ζούνε. Έτσι παράγεται πολιτισμός. Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος, σκηνοθέτης, ο μεγάλος νικητής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Ηθοποιοί: Ημερολόγιο Σπουδής, Ο Μανάβης).
Όσοι ενδιαφερόμαστε για τον πολιτισμό σε αυτή τη χώρα έχουμε υποχρέωση να είμαστε αισιόδοξοι, …δεν έχουμε άλλη επιλογή! Μανόλης Κριτσωτάκης, σκηνοθέτης (Cretativity).
Δεν φοβάμαι το να μπω στο σύστημα,ίσως έχω και την αφέλεια να πιστεύω ότι μπορώ να αλλάξω το σύστημα από μέσα.Ούτως ή άλλως με τους σκηνοθέτες και του τεχνικούς έχουμε μάθει να δουλεύουμε σε δύσκολες συνθήκες και δεν πιστεύω ότι θα άλλαζε κάτι στην ελευθερία με την οποία κάνουμε τις ταινίες. Εμανουέλ Σομέ, παραγωγός.
Ο ήρωας είναι χρυσόψαρο. Προσπαθεί να ξεχάσει αυτά που συμβαίνουν στην αρχή. Για μένα όλοι οι ήρωες είναι αποτυχημένοι, πριν ακόμα ξεκινήσει η ταινία. Και στη διάρκεια της ταινίας τους δίνεται μία δεύτερη ευκαιρία να τα καταφέρουν. Επειδή και εγώ δεν είχα καταφέρει να γυρίσω την ταινία την πρώτη φορά, ήταν και η δική μου δεύτερη ευκαιρία. Κάπως έτσι είχα συνδέσει το θέμα της ταινίας. Και τελικά πετυχαίνουν, αλλά ταυτόχρονα αποτυγχάνουν. Θάνος Τσαβλής, σκηνοθέτης (Goldfish).
Η ιστορία δε γράφεται μόνο από τους νικητές αλλά και από τους ηττημένους, αφού αυτό το «παιχνίδι» παίζεται από δύο και οι μεταξύ τους σχέσεις είναι αυτές που διαμορφώνουν το κείμενο της ιστορίας, το παρελθόν και το παρόν, ανοίγουν το δρόμο για το μέλλον. Αναστασία Χριστοφορίδου, σκηνοθέτης (Η Φαντασμαγορία της Ήττας).
Κοντά στον τόπο που έγιναν τα γυρίσματα, μετά από ένα χρόνο, είχα δει με φρίκη παιδάκι τρίτης δημοτικού να φοράει μπλούζα των νεοναζί και τον πατέρα από πίσω να καμαρώνει. Δυστυχώς έπρεπε να φτάσουμε στο σημείο να δολοφονηθεί ένας Έλληνας για να ξυπνήσουμε ως κοινή γνώμη. Νιώθω ασυγκράτητη οργή και οδύνη για όσα έχει καταγράψει η πραγματικότητα και όταν ξαναβλέπω την ταινία με πιάνει ρίγος στη στιγμή της απαγωγής της Αντιγόνης από τον Νώντα. Δε θέλω όμως να ξανανιώσω ενοχή όπως ένιωσα με τον θάνατο του Παύλου Φύσσα. Κι ο μόνος τρόπος είναι να μη σωπαίνουμε. Μαρίνα Συμεού, ηθοποιός (Να Κάθεσαι και Να Κοιτάς).
Υπάρχουν αρκετοί νέοι ηθοποιοί και άρα αρκετά διαφορετικά όνειρα. Ίσως μια κοινή ελπίδα όλων μας είναι να καταφέρουμε να «παλιώσουμε».. Ίσως και όχι. Δεν ξέρω. Αυτό που θα ‘θελα είναι να μπορώ να δουλεύω και, πλέον, να κάνω δουλειές που να μου ανοίγουν νέα πεδία σκέψης και δράσης. Μαριάνθη Παντελοπούλου, ηθοποιός (Να Κάθεσαι και Να Κοιτάς).
Δεν είμαστε τίποτα μόνοι μας, χρειαζόμαστε τον άλλον για να αγαπηθούμε αλλά κυρίως για να αγαπήσουμε. Τον χρειαζόμαστε για να παράγουμε, για να δημιουργήσουμε. Χωρίς τον άλλο είμαστε απαθείς, δεν έχουμε καμία χρησιμότητα. Ζαλίλ Λεσπέρ, σκηνοθέτης, ηθοποιός (Yves Saint Loren).
Νομίζω ότι το animation δίνει μια δημιουργική ελευθερία που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο είδος ταινίας. Είναι ζωντανό και παθιασμένο και εάν υπάρχει το κατάλληλο ταλέντο, τότε μπορείς να κάνεις μια ταινία που σε ολοκληρώνει ως καλλιτέχνη. Από την άλλη, είναι απίστευτα δύσκολο. Καμιά φορά όταν βλέπω το animation στις ταινίες μου, δεν βλέπω το animation. Βλέπω όλα εκείνα τα αρχεία, με σχόλια σε κάθε πλάνο, το βλέπω να πηδάνε πάνω μου από την οθόνη. Άρι Φόλμαν, σκηνοθέτης (Βαλς με τον Μπασίρ, Congress-Πέρα από το Όνειρο).
Αυτή η ταινία βασίστηκε πολύ στην προσαρμοστικότητα μας. Ένας συγκεκριμένος χώρος και μια μικρή ιστορία. Πώς βγαίνει αυτό; Οι ταινίες προκύπτουν και από τις συνθήκες. Αν δεν είχα περιορισμούς θα έκανα μία ταινία τελείως διαφορετική. Άσπα Σιώκου, σκηνοθέτης (Το παλαιοπωλείο της οδού Ruth Kjaer).
Δεν είναι σκοπός μου ποτέ να βγει μια οικουμενική αλήθεια. Εγώ προσπαθώ να μιλήσω για τη δική μου αλήθεια. Στην Προσευχή έγραψα και το σενάριο και τη σκηνοθέτησα οπότε νοιώθω ότι βγήκε. Θανάσης Νεοφώτιστος, σκηνοθέτης, ο φετινός νικητής του Φεστιβάλ Δράμας (Προσευχή, Ο Ήλιος και ο Βοριάς).
Τελικά τα έργα μας κουβαλούν εικόνες που πιθανότατα ούτε οι ίδιοι μπορούμε να ανασύρουμε συνειδητά. Από ένα σωρό πράγματα που αγαπάμε, αλλά ίσως κι από αυτά που νομίζουμε ότι περιφρονούμε. Κωνσταντίνος Σαμαράς, σκηνοθέτης (Τρεις Αυγουλιέρες παραλίγο τέσσερις).
Το βασικό συστατικό οποιασδήποτε συλλογικής δημιουργίας είναι η δίκαιη συνεργασία και η συναδελφικότητα. Πιστεύω ότι σε αυτό το κομμάτι δεν πρέπει να κάνουμε πολλούς συμβιβασμούς. Η αμοιβαία εκτίμηση και αγάπη για τον χώρο μας κατέχουν για μένα σημαντικότερη θέση από τα τεχνικά μέσα. Τι νόημα έχει να κατέχεις το καλύτερο τεχνικό εξοπλισμό αν ως μέλος του συνεργείου δεν είσαι σε θέση να μοιραστείς την αγάπη και θέληση για τη δημιουργία ενός έργου; Βούλα Γερμανάκου-Κοψίνη, σκηνοθέτης-παραγωγός, (Βαλεντίνα).
Με ενδιαφέρουν πολύ́ οι συνθήκες βάσει των οποίων λειτουργούμε, το πλαίσιο στο οποίο κινούμαστε και εντέλει υπάρχουμε. Με ενδιαφέρουν όλα αυτά τα στοιχεία που, δημιουργημένα ή όχι από εμάς, κάνουν ταυτόχρονα ορατά τα αναπόφευκτα όριά μας. Πρόκειται για αυτά τα στοιχεία που κάνουν την ύπαρξή μας ένα είδος πειράματος περιορισμών. Γιώργος Δρίβας, καλλιτέχνης, σκηνοθέτης (Laboratory Diaries).
Το weird cinema δεν είναι κάτι δικό μου. Κάποιοι το κάνουν και πραγματικά είναι το στυλ τους. Του Λάνθιμου είναι το στυλ του και είναι βαθιά σε αυτό. Κάποιοι άλλοι το κάνουν και είναι αντιγραφή, όπως παλαιότερα υπήρχαν και κάποιοι που προσπάθησαν να αντιγράψουν τον Αγγελόπουλο γιατί ήταν της μόδας. Δεν είναι τυχαίο ότι βγήκε το weird cinema, λόγω κρίσης βγαίνει μια παράξενη διάθεση. Το weird δεν είναι στην δική μου αισθητική, αλλά το σέβομαι όταν γίνεται με αυθεντικό τρόπο. Πέτρος Σεβαστίκογλου, σκηνοθέτης (Electra).
Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό για την ταινία μας να τη στείλουμε σε σχολεία για να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για τις αυτοκτονίες. Συναντήσαμε και μία ελληνίδα δασκάλα και είπε ότι θα τη δείξει στα παιδιά. Αυτός είναι και ο στόχος αυτής της ταινίας. Να βοηθήσει τα χαμένα παιδιά. Φλοράντ Αρνό, ηθοποιός (Ίσως-Αύριο).
Η Ελλάδα είναι η αγαπημένη χώρα του πατέρα μου. Μιλούσε ελληνικά, αρχαία και σύγχρονα, γιατί ήταν δάσκαλος. Όταν ήμουν μικρή ήθελε και εμένα να με μάθει, αλλά εγώ του έλεγα όχι. Τώρα το μετανιώνω. Πρέπει να μάθω. Αλίξ Μπενεζές, ηθοποιός (Ίσως-Αύριο).
Στη Δανία τα τελευταία δέκα χρόνια τα ντοκιμαντέρ «δανείζονται» συχνά στοιχεία μυθοπλασίας. Μερικοί μάλιστα πλέον δεν ξεχωρίζουν διαφορά μεταξύ ντοκιμαντέρ και ταινία μυθοπλασίας. Και τα δυο είναι ταινίες και αποτελούν μια «δημιουργική θεραπεία της επικαιρότητας», όπως πολύ εύστοχα είπε ο Grierson. Πιστεύω στο μέλλον και σε διεθνή κλίμακα θα δούμε περισσότερα υβριδικά δημιουργήματα, ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, ίσως ακόμα και το πάντρεμα ντοκιμαντέρ με το video art ή και άλλα είδη έκφρασης. Μίκαελ Γκράβερσεν, σκηνοθέτης (No Man’s Land).
