25ο ΠΕΚ: La Noche D’Enfrente (Night Across the Street)

Το Θέατρο του Παραλόγου πάει Σινεμά!

Ραούλ Ρουίζ: Αντίο Σινεμά με Στιλ! 

O Raúl Ruiz (1941-2011) επιφύλασσε μια ευχάριστη έκπληξη στο -δυστυχώς ολιγάριθμο- κοινό που προσήλθε στην προβολή της τελευταίας του ταινίας La Noche D’ Enfrente. Παρόλα αυτά ήταν ένας μικρός φόρος τιμής στον γνωστό ιδιόρρυθμο Χιλιανό σκηνοθέτη ο οποίος απεβίωσε στις 19 Αυγούστου 2011 σε ηλικία 70 ετών. Η άκρως προφητική-τελετουργική ταινία του για ‘τη νύχτα που περνά κανείς στην απέναντι όχθη’ όπως περιγράφει και ο τίτλος της ταινίας, περικλείει όλους τους συλλογισμούς του πάνω στον επικείμενο θάνατο του, αλλά και όλη την κληρονομία των γνώσεων και του χιούμορ του σε εμάς. H ταινία συμμετέχει στο διαγωνιστικό κομμάτι του φεστιβάλ και αποτελεί μια από τις αξιόλογες κατά τη γνώμη μου υποψηφιότητες.

[highlight color=”eg. yellow, black”]Ποτέ δε περίμενα να πεθάνω πολεμώντας πλάι-πλάι με ένα ξωτικό – Gimli [/highlight]

Το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη περιγράφει με πρωτότυπο τρόπο τις σκέψεις και τις αναπολήσεις ενός άντρα που πρόκειται να βγει στη σύνταξη και νιώθει το τέλος της ζωής του να πλησιάζει. Με συμμάχους του τις αναμνήσεις  ξαναζεί φανταστικές και αληθινές ιστορίες μπλεγμένες σε έναν χαοτικό κύκλο, γεμάτο δυνατούς ή/και ανούσιους διαλόγους, φιλοσοφίες ή/και χιούμορ. Ο Ρουίζ με υπέροχες κινήσεις της κάμερας και με μερικά φοβερά μονοπλάνα διάρκειας μας κλείνει το μάτι και εμείς τον ακολουθούμε στον περίεργο κόσμο του, ταξιδεύοντας μπρος-πίσω στο χρόνο. Ένα μικρό αγοράκι με απίστευτες γνώσεις αποστομώνει τους μεγάλους αλλά κόβεται στα μαθηματικά, έχει φανταστικές ομιλίες με τον Μπετόβεν και τον Τζον Σίλβερ από το ‘Νησί των Πειρατών’, ενώ αργότερα θα κάνουν την εμφάνιση τους μια αίθουσα διδασκαλίας γαλλικών, ένα κουρείο που τα μαλλιά δεν κόβονται, μια καταραμένη πανσιόν και η μαγική λέξη “Ροδοδέντρο” (τι είναι τελικά, είναι πουλί, είναι καράβι, ή ένα ξύλινο ψάρι;) Ο χρόνος είναι το πιο σημαντικό συστατικό σε όλη την ταινία. Συχνά ακούμε ένα ρολόι τοίχου να χτυπά αργά τα δευτερόλεπτα, ενώ ένα “δραστήριο” ξυπνητήρι θα κάνει συχνά την ζωηρή εμφάνιση του δείχνοντας μας ότι όσο κι αν προσπαθήσει να δραπετεύσει ο πρωταγωνιστής ο χρόνος τον κυνηγά και η κλεψύδρα σιγά σιγά αδειάζει, είτε το θέλει είτε όχι.

Το παράλογο που έχει λογική: Βλέπουμε την αίθουσα διδασκαλίας γαλλικών κι ίσως ο Ρουίζ βάζοντας αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία θέλησε να μας κάνει μάθημα φιλοσοφίας πάνω σε όσα κράτησε κι ο ίδιος από το πέρασμά του από τη ζωή. Έτσι λοιπόν ακούμε στην ταινία ότι “ένα λιμάνι χωρίς καράβια είναι σαν μια πουτάνα δίχως δικηγόρο ή σαν ποδηλάτη δίχως ανιψιές” ! Όπου του δίνεται η ευκαιρία να κάνει κάποιο κοινωνικό ή πολιτικό σχόλιο δεν την αφήνει να πάει χαμένη, ενώ σε ένα καταπληκτικό πλάνο αυτοσαρκασμού στρέφεται προς το κοινό και τους ανθρώπους του σινεμά κι έχει τον εξής διάλογο: “Γιατί πάτε σινεμά αφού δεν καταλαβαίνετε τι θέμα έχουν οι ταινίες;” – “Τις βλέπουμε για να διασκεδάζουμε, όχι για να μάθουμε κάτι”! Έμμεσες πλάκες και αναφορές σε αρκετές ταινίες μπορούμε να βρούμε διάχυτες στην ταινία, από την κάννη του James Bond μέχρι το μεταφυσικό του the Others και τον χλευασμό των κινηματογραφικών βραβείων. Το όλο εγχείρημα και το συχνό θεατρικό στήσιμο, ξύπνησε έντονα στο μυαλό μου μνήμες από παραστάσεις θεάτρου του παραλόγου, όπως   η “φαλακρή τραγουδίστρια” του Ιονέσκο. Αν θα έβρισκα κάτι αρνητικό να πω θα ήταν ότι σε κάποια σημεία φαίνεται σαν ένα κολάζ από σκετσάκια έναντι της ενιαίας ροής, που για εμένα όμως έδεσαν στο τέλος.