Velocity girl

( ο τίτλος είναι απ΄το ομώνυμο τραγούδι των Primal Scream).Την προηγούμενη ταινία του(Antichrist) την έιχε αφιερώσει, αν θυμαμαι σωστά, στον Andrei Tarkovsky, τον οποίο λατρεύει. Η τελευταια ταινία του ευφυούς, δηλωμένου καταθλιπτικού Δανού Lars von Trier ,με τίτλο Melancholia , αφού μας εντυπωσιάζει με μία εναρκτήρια σειρά στατικών πανεμορφων πλάνων, κλείνει το πρώτο ¨κεφάλαιο” με τον ίδιο ζωγραφικό πίνακα που και ο Tarkovsky παρατηρεί επίμονα-μέσω του βλέμματος των ηθοποιών του-στο περίφημο Solaris : τον πινακα του Pieter Bruegel the Elder με τίτλο The Hunters in the snow.

Δεν είναι θεωρητικός του κινηματογράφου ούτε επαγγελματίας κριτικός, γιαυτο μην φρίξετε με τον χαρακτηρισμό που επιφυλάσσω σ’αυτήν την ταινία: ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ. Ακόμη κι αν η εισαγωγή με τα ελκυστικότατα, εικαστικώς, πλάνα, με μπέρδεψε κάπως , αν την παρατηρήσεις προσεκτικά και αφεθείς σ’αυτήν με αποκορύφωμα την σκηνή της πρόσκρουσης, κανονικότατης πρόσκρουσης ενός πλανήτη πάνω στη Γη, με ολέθριες συνέπειες, τότε ξεκινάει πιστέυω το γάτζωμα της ψυχής σου στο αγκίστρι που ονομάζεται Τριερικό σύμπαν.
Αυτο που εκ πρώτης όψεως παρακολουθούμε, ένα ακριβό αστικο, πολυτελές δράμα, κρύβει-μέχρι να ξεπροβάλλει με άγριες διαθέσεις- όλη την γελοιότητα, καταπίεση και κατάθλιψη που τρώει τα σωθικά των λεφτάδων. Δύο ζευγάρια: η Κλαίρ(εξαιρετική η Charlotte Gainsbourg) με τον Τζων (ο επίσης εξαιρετικός σπασίκλας πλούσιος, Kiefer Sutherland) απο τη μία, και η Τζαστίν(η πανέμορφη και πολύ καλή Kirsten Dunst)με τον Μάικλ (ο υιός Skarsgard, Alexander, αξιοπρόσεκτος στον σύντομο ρόλο του, αναβει φωτιές σε τηλεοπτικη σειρά ως βαμπίρ θυμίζω) απο την άλλη.
Η Τζαστίν μόλις έχει παντρευτεί με τον χαμηλότονο Μάϊκλ και φτάνει μαζί του εμφανώς αργοπορημένη, στο αρχοντικο της αδελφής της Κλαίρ όπου θ’ακολουθήσει η γαμήλια δεξίωση. Ενα σπίτι αξιοζήλευτο ,με υπεροχα δωμάτια, τεράστιες εκτάσεις( “πόσες τρύπες έχει το γήπεδο μας του γκολφ Τζαστίν;” ρωταει ο περηφανος Τζων την κουνιάδα του, για να παρει την καθησυχαστική απάντηση από μια υποτονική Τζαστίν “19”), πανακριβα αντικείμενα και μία εκπληκτική βεράντα ιδανική για ηλιόλουστα πρωινά, με φοβερή θέα. Προσέξτε πολύ αυτή τη βεράντα, ειδε το συγκλονιστικό τέλος…
Οι Τζασ΄τιν και Κλαίρ φάινεται να εχουν μια καλή αδελφική σχέση, με τρυφερή και προστατευτική “καθοδηγήτρια” την Κλαίρ, η οποία μοιάζει να εχει την ταμπέλα της υγιούς, οργανωτικής και λογικής της οικογένειας. Φαινεται ότι εχει τον ελεγχο της ζωής της. Ισως να καταληγουμε σ’αυτο το συμπερασμα συγκρίνοντάς την με την ψυχικά “ασθενή” αδελφή της, καταθλιπτική Τζαστίν, ταλαντούχα και εργασιομανή κειμενογράφο σε διαφημισιτκή εταιρεία, οπως μας ενημερώνει ένας εκ των καλεσμένων: ο εργοδότης της. Εφιαλτικά καλός ο Stellan Skarsgard,ο οποίος της ανακοινώνει την προαγωγή της σε art director της εταιρείας. Και απο κει ακριβως φαινεται να ξεκινάει το “πανηγύρι”.
Ο γάμος της πεντάμορφης Τζαστίν δεν ειναι απλώς ενα κοσμικο συμβάν οπου οι κομψοντυμμένοι καλεσμενοι μεθάνε και λενε μπαρούφες μέχρι πρωϊας, αλλά μιά ακομη ευκαιρία να της αποσπάσει τη λυτρωτική ατάκα που θα απογειώσει το νεο διαφημιστικο σποτ που ετοιμάζει η εργοδότρια εταιρεία της!! Μιλάμε για τον απόλυτο τσόγλανο εργασιομανή ο οποίος δεν σέβεται τίποτα, ουτε μιά προσωπική περίσταση τηε υπαλλήλου του, στην οποία ειναι προσκεκλημένος. Ξαφνικά η Τζαστιν, η γλυκύτατη και απαστράπτουσα νύφη καταρρέει και το χαρούμενο προσωπείο της ευτυχίας αρχίζει να ραγίζει. Η Τζαστίν συγκρουεται με την κατάθλιψη, όπως υπάρχει κίνδυνος να συγκρουστεί και η Γη με τον πλανητη που ονομάζεται Μελαγχολια. Καποια εύλογα ερωτήματα σχετικά με το γιατί διαλύεται ο γάμος της Τζαστίν, πριν καν ξεκινήσει, γιατι δέχτηκε ο πάμπλουτος Τζων, γαμπρός της, να πληρωσει την πανάκριβη τελετή και το υπενθυμιζει πικροχολα στην Τζαστίν οταν αυτη αρχιζει να “κάνει νερά”, μενουν αναπάντητα απο τον σκηνοθέτη.
Η Τζαστίν δεν είναι κραυγαλέα και επικίνδυνα άρρωστη. Ειναι ψυχικά ευάλωτη, εύθραστη και με αγάπη στην φαντασία. Αυτό την καθιστά άρρωστη; Το ενδιαφέρον στην προσσέγιση του Trier ειναι οτι δεν σκιαγραφεί τις δύο αδελφές με σαφή περιγράμματα “νηφαλιότητας” και “ψυχασθένειας”, και πολυ καλά πράττει πιστευω. Διότι ετσι διευκολύνεται στο να δείξει την διαπλεκόμενη τροχιά των δύο αυτών “πλανητών”, που συνυπάρχουν μεν, αλλά ελλοχεύει κι ο κίνδυνος της μετωπικής σύγκρουσης, οπως ακριβώς ελλοχεύει και ο κίνδυνος της αβλαβούς διέλευσης του πλανήτη απο την γήινη ατμόσφαιρα να καταλήξει στο όλεθρο. Ούτως ή αλλως η ταινια ειναι μοιρασμένη σε δύο κεφάλαια αφιερωμενα έκαστο σε καθε μιά απ΄τις αδελφές.
Η οικογένεια με προεξάρχοντα τον εμμονικο αστρονόμο(;) Τζων παρατηυρούν με αυξανόμενη ανησυχία την προσέγγιση του ξενου πλανήτη . Η εναρκτήρια σεκάνς που κορυφώνεται με την θεαματική σύγκρουση των 2 πλανητών , μου εδωσε έναν ερμηνευτικο τροπον τινά κανόνα της συμπεριφοράς όλων των προσώπων του δράματος: μήπως γνωρίζουν όλοι, κάπως, οτι επικειται ολική καταστροφή; Εσείς αλήθεια πως θ’αντιδρούσατε εν προκειμένω;
Αξίζει να σημειωθεί οτι οποιοδήποτε φυσικο φαινομενο αναπαριστάται στην ταινια ,εκαθως και οι συνεπειές του, βασίζοντια σε ήδη διατυπωμένες επιστημονικές θεωρίες- προκειται για εξαιρετικα απίθανο περιστατικο να συμβεί, οχι όμως αποκλειόμενο…
Η ταινια του Trier αποπνέει αστική κομψότητα και ευμαρεια. Και εχει εξαιρετικές ερμηνείες ακομη και απο τους δεύτερους ρολους: απολαυστικοί οι Charlotte Rampling και John Hurt στους ρόλους των χωρισμένων γονιών των δύο κοριτσιών.
Δυο σεκάνς θα μου μείνουν αξέχαστες: η μια, η σκηνή στη βιβλιοθήκη της έπαυλης οπου η εκνευρισμένη και οργισμενη Τζαστίν, αντικαθιστά όλα τ’ανοιχτά βιβλία πάνω στα ράφια που απεικονίζουν έργα αφηρημένης Τέχνης, με άλλα που δείχνουν υπέροχους πίνακες των John E. Millais, Hans Holbein και φυσικά τον πίνακα του Bruegel που προανέφερα. Φοβερο το πλάνο στην αρχή της ταινιας με τον πινακα να καίγεται αργά και η στάχτη να πεφτει σαν αληθινό χιόνι πάνω στο ζωγραφιστό κατάλευκο τοπίο. Εμφανώς επηρρεασμενος απ΄τον Tarkovsky πιστευω.
Η δευτερη σκηνη ειναι το απιστευτο φινάλε. Ο Trier συνεπέστατος στην κατάθλιψή του, δεν σταματαει την ταινία στο ίσως, τον ενδεχόμενο όλεθρο. Δείχνει μεγαλοπρεπώς την πρόσκρουση του πλανήτη πάνω στη Γη οπως θα τη βίωνε ένας γήϊνος καθισμένος στη βεράντα του σπιτιού του,εξοπλισμένος με τηλεσκόπιο, κουβέρτες, λάμπες θυέλλης και την εμπιστοσύνη του στην Αγία Επιστήμη ότι “οχι, ο πλανήτης θα μας προσπεράσει, ΔΕΝ θα μας χτυπήσει”, όπως καθησυχάζει ο Τζων την πανικόβλητη σύζυγό του. Η διάψευσή του με εμπειρικό τρόπο θα έχει τραγική συνέπεια γιαυτόν…
Το φινάλε ειναι μη-ενδεικνυόμενο για όσους σκέφτονται παράλληλα τις εικόνες που βλεπουν. Γιατον απλό λόγο οτι προκαλεί τον απόλυτο πανικό-το ΑΠΕΙΡΟ ερχεται κυριολεκτικά κατά πάνω σου, και δεν μπορείς νατο σταματήσεις ή να γλυτώσεις.
Η μουσικη επένδυση αφέθηκε στον Βάγκνερ και το έργο του Τριστάνος και Ιζόλδη απ’ ‘οπου ακούγονται αποσπάσματα.
Εάν η ομολογημένη ασθενεια του Trier τον οδηγεί σε τετοιες ταινιες, τοτε φοβάμαι πως πρέπει να παραμείνει ασθενής! Λυπάμαι Lars, η αρρώστιά σου γεννάει ομορφιά, με αν μη τι άλλο, περιεχόμενο.Φράνσις