Ο Προμηθέας και οι τεχνικές του Σκοτ
Πολλοί θα αναρωτηθήκατε πως και γιατί η εικόνα στην νέα ταινία του Σκοτ Ρίντλεϊ είναι τόσο καθαρή και οι ερμηνείες τέλεια εναρμονισμένες στο εικονικό περιβάλλον. Καιρός λοιπόν να αποκαλύψουμε μερικά μυστικά. Οι ταινίες του Σκοτ Ρίντλεϊ όπως το Alien, και το Blade Runner πάντα προσπαθούσαν να είναι πρωτοποριακές τεχνολογικά, έτσι έγινε και με την νέα ταινία Προμηθέας. Η ταινία γυρίστηκε αποκλειστικά σε 3D χρησιμοποιώντας Red Epic κάμερες και 3ality techinica’s Atom 3D rigs (ειδικοί σκελετοί στις οποίες προσαρμόζονται οι κάμερες περισσότερα παρακάτω). Παράχθηκαν πάνω από 1400 3D οπτικά εφέ.
Τεχνικά
Δέκα εταιρείες επιστρατεύθηκαν για την δημιουργία των ειδικών εφέ, παρόλο που το κύριο μέρος της δουλειάς εκτελέστηκε από τέσσερις. Με βάση το Λονδίνο η Moving Picture Company (MPC) ήταν η κύριο εταιρία ειδικών εφέ που συντόνιζε το όλο έργο. Η MPC δημιούργησε και το viral βιντεοκλίπ του David 8.
Το πακέτο τρισδιάστατης δημιουργίας Autodesk Maya 3D χρησιμοποιήθηκε για την πλειονότητα των σκηνών και μοντέλων. Το renderman της Pixar για την οπτικοποίηση (rendering, ray-tracing) των ειδικών εφέ μέσα από ειδικές φάρμες υπολογιστών αλλά και το After Effects της Adobe για τις τελικές συνθέσεις.
Για το μοντάζ τις τρισδιάστατης ταινίας οι κινηματογραφιστές χρησιμοποίησαν το πακέτα NUKE της εταιρίας Foundry, το οποίο οποίο επέτρεπε την ενοποίηση οπτικών στοιχείων όπως animation και των ερμηνειών των ηθοποιών με σκηνές τραβηγμένες σε πράσινη οθόνη (green screen). Όλη η διαδικασία του Compositing (σύνθεσης των σκηνών) είναι πιο απαιτητική όταν γυρίζεις σε 3D, ενώ το γύρισμα σε πράσινη οθόνη επιτρέπει την εύκολη εισαγωγή οπτικών εφέ και ψηφιακών σκηνών. Το πακέτο NUKΕ χρησιμοποιείται πια ευρέως για επεξεργασία και σύνθεση σκηνών στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, και έχει κερδίσει Όσκαρ στην κατηγορία Technical Achievement το 2001.
3D Κάμερες
Όπως προανέφερα τα 3ality Tecnica Atom 3D rigs που που χρησιμοποιήθηκαν είναι πολύπλοκα συστήματα σκελετών τα οποία επιτρέπουν την προσαρμογή καμερών για στερεοσκοπική λήψη. Το γύρισμα μιας ταινίας στερεοσκοπικά επιβαρύνει οικονομικά 20-30% την παραγωγή. Ώς γνωστό χρειάζονται 2 κάμερες για την λήψη στέρεο εικόνας οι οποίες πρέπει να είναι τέλεια τοποθετημένες η μια προς τη άλλη και με τις ίδιες ρυθμίσεις (fstop, convergence, lens focus, zoom κλπ). To Atom rig επιτρέπει τον παράλληλο συγχρονισμό των καμερών ώστε να έχουν τις ίδιες ρυθμίσεις αλλά και την τοποθέτηση τους σε συνδεσμολογία over/through. Σε αυτή την συνδεσμολογία η μία κάμερα δείχνει προς την φορά της κινηματογράφησης όπως έχουμε συνηθίσει κανονικά και παράγει τη εικόνα για το ένα μάτι, ενώ η δεύτερη είναι τοποθετημένη κάθετα προς αυτή και με ειδικό καθρέπτη εκτρέπει την εικόνα ώστε να κινηματογραφεί για το άλλο μάτι.
Η χρήση αυτής της τοπολογίας αν και φαίνεται αρχικά υπερβολικά πολύπλοκη επιτρέπει την ρύθμιση της απόστασης του εικονικού κέντρου μεταξύ των δύο φακών να είναι ακριβώς 61-58 mm (όσο είναι και η απόσταση ανάμεσα στα μάτια μας) για τη σωστή λήψη closeup σκηνών. Επίσης επιτρέπει την ρύθμιση μικρότερης και μεγαλύτερης απόστασης για ειδικά εφέ υπερ-υπό στερεοσκοπίας (είναι το εφέ που ένα αντικείμενο είναι αρχικά μέσα στη οθόνη και μετά βγαίνει έξω από αυτή σιγά σιγά). Επειδή λοιπόν οι σημερινές κάμερες έχουν ενίοτε διαστάσεις που δεν επιτρέπουν την ακριβή ρύθμιση τους στις σωστές αποστάσεις αν της βάζαμε δίπλα-δίπλα (side by side), επινοήθηκε ο παραπάνω τρόπος. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Κάμερον στο Άβαταρ. (τα σέβη μου για άλλη μια φορά στον δάσκαλο). Για μακρινές 3D λήψεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η παραδοσιακή συνδεσμολογία side by side χωρίς πρόβλημα.
Διαδικασία γυρίσμάτων
Χρησιμοποιήθηκαν πέντε ταυτόχρονες κάμερες καθ όλη την διάρκεια των γυρισμάτων. Τέσσερα 3D Atom rigs και μια κάμερα σε μεταφερόμενο Steadicam για ειδικές λήψεις.
Οι τέσσερις κύριες κάμερες είχαν τις ίδιες ρυθμίσεις και παρείχαν διαφορετικές απόψεις για κάθε σκηνή γυρίσματος. Οι κάμερες δεν κατέγραφαν σε τοπικό δικό τους σκληρό δίσκο αλλά ήταν συνδεδεμένες σε εδικούς επεξεργαστές 3ality Stereo Image Processors (SIP’s).
To SIP-2101 που χρησιμοποιήθηκε βρισκόταν εγκατεστημένο σε ειδική ντουλάπα 1U rack και εκτός από την καταγραφή των γυρισμάτων επέτρεπε των χειρισμό των καμερών και την εισαγωγή μεταπληροφοριών όπως time codes, convergence information που απλοποιούσε την διαδικασία του composition αργότερα. Επίσης επέτρεπε την εύκολη αλλαγή ρυθμίσεων σε όλες τις κάμερες συνολικά.
Δυο μεγάλες πλάσμα οθόνες και ένα ζευγάρι μικρότερων οθονών παρείχαν την εικόνα των γυρισμάτων για επισκόπηση τόσο στον σκηνοθέτη όσο στο υπόλοιπο προσωπικό. Στις ταινίες που βλέπουμε πια ξεχάστε το μοντέλο του σκηνοθέτη πίσω μία κάμερα. Εννοείται ότι χρειάζεται ειδικό υλικό για τον συντονισμό πολλαπλών στερεοσκοπικών απόψεων. Για παράδειγμα στον Προμηθέα είχαμε πέντε στερεοσκοπικές κάμερες δηλαδή 5×2=10 ροές εικόνας.
Στα γυρίσματα χρησιμοποιήθηκε ανάλυση 5K (διάσταση 5120x 5120) με συχνότητα λήψεις τα 120 frames/sec παρόλο που για την τελική ταινία θα χρειάστηκε μόνο ανάλυση 2K (2048×2048). Η χρήση υψηλότερης ανάλυσης βοήθησε σημαντικά σε τεχνικά θέματα overscan, σύγκλισης για στερεοσκοπία, εξάλειψης παραμορφώσεων στη άκρη της εικόνας. Με λίγα λόγια καταγράφω σε μεγαλύτερη ανάλυση ώστε μπορέσω να παράγω καλύτερη στερεοσκοπική ταινία σε μικρότερη ανάλυση.
Μεγάλη εντύπωση προκαλεί ότι δεν χρησιμοποιήθηκε motion capture για την καταγραφή της ερμηνείας των ηθοποιών όπως σε άλλες ταινίες τύπου Αβαταρ. Σε μία σκηνή στην οποία χρειάστηκε καταγραφή κίνησης, χρησιμοποιήθηκαν παραδοσιακοί low-tech τρόποι. Φόρεσαν στον ηθοποιό που έκανε το alien μία φόρμα με κόκκινα λαμπάκια στις κλειδώσεις, επιτρέποντας στους υπόλοιπους ηθοποιούς να διαδρούν μαζί του στις σκηνές και αργότερα προσάρμοσαν την εικόνα με τα ειδικά εφέ (εισάγοντας δηλαδή το ψηφιακό πλάσμα) χειρωνακτικά έχοντας τα λαμπάκια στη φόρμα του ηθοποιού σαν οδηγό.
Επίσης πολλά αντικείμενα κατασκευάστηκαν σε πραγματικό μέγεθος ώστε να επιτρέπετε η χρήση τους στις σκηνές από τους ηθοποιούς μπροστά από πράσινη οθόνη. Εισάγοντας αργότερα όχι μόνο το εικονικό περιβάλλον αλλά και επαυξάνοντας τα ίδια αντικείμενα ψηφιακά. Όπως για παράδειγμα έγινε στο RT01 Transport της ταινίας. Ο σκηνοθέτης θεώρησε πιο σημαντικό οι ηθοποιοί να έχουν κάτι πραγματικό ώστε να βοηθηθούν στην ερμηνεία τους αλλά η χρήση τέτοιων probs (όπως ονομάζονται κινηματογραφικά) βοήθησε και στην κινηματογράφηση.
Απέραντα σκηνικά
Μόνο η μισή ταινία είχε ψηφιακά εφέ, υπήρχαν και πολλές σκηνές γυρισμένες σε εξωτερικές τοποθεσίες όπως Ισλανδία, Σκοτία, Ιορδανία, όπως επίσης γυρίσματα σε ειδικά διαμορφωμένα στούντιο με πραγματικά περιβάλλοντα και σκηνικά. Η επιμονή του σκηνοθέτη Σκότ Ρίντλεϊ για πραγματικά σκηνικά οδήγησε στη χρήση της σκηνής Albert R Broccoli 007 της Pinewood Studio, της μεγαλύτερης στην Ευρώπης με 5.480 τετραγωνικά μέτρα. Βέβαια ούτε αυτά τελικά έφτασαν και έτσι χρειάστηκε να ανοίξουν της πόρτες τους στούντιο πλάτους 25 μέτρων και να δημιουργηθούν επιπλέον σκηνικά μήκους 45 μέτρα μέσα από αυτές. Ο τρόπος που δούλεψε ο σκηνοθέτης στην ταινία ήταν να παρέχει πάση θυσία στους ηθοποιούς τα πιο ρεαλιστικά σκηνικά σε φυσικό μέγεθος και ύστερα να τα συμπληρώνει και επαυξάνει ψηφιακό τρόπο ώστε να δίνει την εντύπωση ενός απέραντου κόσμου.
Πηγές:
http://www.wired.co.uk/magazine/archive/2012/07/play/scream-if-you-want-its-space
http://electronicdesign.com/article/embedded/prometheus-takes-flight-cuttingedge-vfx-technology-73934
http://www.prometheus-movie.com/community/forums/topic/5664
http://collider.com/ridley-scott-confirms-alien-prequel-will-be-shot-in-3d/22944/