Η ζούγκλα και το κορίτσι
Η ταινία του Denis Villeneuve SICARIO δεν είναι μόνο ένα συναρπαστικό θρίλερ με ποικίλες προεκτάσεις, αντάξιο των προηγούμενων εξαιρετικών ταινιών του ( Incendies, Prisoners,Enemy) αλλά και μία συγκλονιστική κι επιδραστικότατη αλληγορία σχετικά με την κατά κράτος επικράτηση του νόμου της ζούγκλας , έναντι του Κράτους Δικαίου/ του κράτους που δεσμεύεται απ΄τους κανόνες Δικαίου που το ίδιο θεσπίζει/ της νομότυπης διαδικασίας κατά την δίωξη /τιμώρηση των εμπόρων ναρκωτικών.
Η ταινία του αγαπημένου Καναδού σκηνοθέτη είναι η πανηγυρική δικαίωση ( ; ) αυτών που δεν πορεύονται με «τον σταυρό στο χέρι» ( όπερ μεθερμηνευόμενον, που τηρούν όσα προβλέπει ο Νόμος και δεν παρεκκλίνουν απ΄αυτόν). Με την έξοχη Emily Blunt στον κρίσιμο ρόλο της πράκτορα του F.B.I Κέητ Μέησερ και τους θαυμάσιους Benicio del Toro και Josh Brolin σε ρόλους-αντίβαρα ρεαλισμού στην ανυποχώρητη νομιμοφροσύνη της Κέητ, ο Villeneuve μας χαρίζει μια φοβερή ταινία κατάλυσης εκ των έσω της νομιμότητας , απ΄τους υποτίθεται θεματοφύλακές της. Αυτό που κάνει τόσο σημαντική αυτή την ταινία είναι ακριβώς η σταδιακή, και με το στανιό, προσγείωση της όμορφης και έμπειρης στο πεδίο της εγκληματικής δράσης, Κέητ (αλλά και του πτυχιούχου Νομικής- συναδέλφου της Ρέτζι- ο Daniel Κaluuya) στην αμείλικτη, αιματηρότατη και πλήρως αποκτηνωμένη πραγματικότητα της δράσης (κι εξάρθρωσης) των πανίσχυρων καρτέλ ναρκωτικών. Το εκπληκτικό είναι πως αυτή η προσγείωση την οποία συνάγουμε απ’ όσα βλέπουμε,κυρίως όταν συνδυάσουμε τα σοκαριστικά πλάνα με το πανέμορφο και τόσο εκφραστικό πρόσωπο της Blunt, δεν ακολουθεί την πεπατημένη : ιδεαλίστρια πράκτορας του F.B.I που απότομα παίρνει το βάπτισμα του πυρός και μετατρέπεται σε κυνικό όργανο του Νόμου.
Η Κέητ Μέησερ , όπως διαβεβαιώνει και ο προϊστάμενός της τον μυστηριώδη Ματ Γκρέηβερ ( ο Josh Brolin ,εξαιρετικός, πειστικότατος ως ψημένος αξιωματούχος που έχει τον χώρο εργασίας σαν δεύτερο σπίτι του- απερίγραπτο το κοντινό πλάνο του με τις σαγιονάρες), δεν είναι στραβάδι, η υπόθεση την οποία χειρίστηκε μόλις—η αρχική σκηνή της ταινίας είναι για πολύ γερά στομάχια— ήταν η 5η στη σειρά, και σίγουρα δεν είναι πράκτορας των γραφείων, αλλά του πεδίου συγκρούσεων σώμα με σώμα.
Ούτε όμως και ο μυστήριος τύπος ονόματι Αλεχάντρο, τον οποίο της συστήνουν ως σύμβουλο είναι ό,τι φαίνεται, ή ό,τι συμπεραίνει η , δικαιολογημένα, καχύποπτη Κέητ πως είναι: η περίπτωση του Αλεχάντρο ( ο Del Toro , εντελώς ενταγμένος στο ρόλο, κρυψίνους όχι μόνο για την σοκαρισμένη Κέητ αλλά και για τον θεατή που μαζί της, προσπαθεί να καταλάβει τί ρόλο βαράει αυτός ο περίεργος τύπος που έχει πολεμική εκπαίδευση, δεν μιλάει με κανέναν άλλο εκτός του Ματ Γκρέηβερ, και λέει στην Κέητ ότι «πηγαίνει όπου τον καλούν») είναι το τραγικό μυστικό αυτής της ταινίας , η ουσία της, η ενσάρκωση του μότο : «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Θα ήταν ίσως βολικό, ο Αλεχάντρο να ήταν μόνο αυτό που αρχικά παρασυρόμαστε να πιστέψουμε πως είναι: ο κακός, ο εγκληματίας που οι φωστήρες του F.B.I χρησιμοποιούν για να πιάσουν τον μεγαλοκαρχαρία-επικεφαλής του μεξικάνικου καρτέλ που τους απασχολεί. Η Κέητ αρχικώς σοκάρεται επειδή συνειδητοποιεί πως η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους νομοταγείς και τους παραβάτες απ΄τη μιά, και ανάμεσα στην τήρηση της προβλεπόμενης διαδικασίας και του κάνω ό,τι μου καπνίσει κι ας είναι κι έγκλημα- αρκεί να έχει το αποτέλεσμα που επιδιώκω ,απ΄την άλλη, έχει θολώσει επικίνδυνα σε βαθμό εξαφάνισης, αλλά όσο ξετυλίγεται η ιστορία και μόλις φτάσουμε στη συγκλονιστική σεκάνς του φινάλε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, συνειδητοποιεί επίσης ότι αυτοί που νόμιζε πως επέβαλαν το Νόμο, έχουν γίνει οι ίδιοι εξίσου κτήνη κι επικίνδυνοι, με τα καθάρματα που υποτίθεται πως θέλουν λυσσασμένα να συλλάβουν. Η σκηνή στο ξενοδοχείο ανάμεσα στον πρώην δικαστικό λειτουργό Αλεχάντρο (με την τραγικότατη προσωπική ιστορία) και την εντελώς διαλυμένη με όσα έζησε Κέητ, είναι η απεικόνιση του στυγνού ρεαλισμού που διαχωρίζει το « Δίκαιο των βιβλίων» απ΄το «Δίκαιο στην πράξη» . Η άπαιχτη ατάκα του Αλεχάντρο προς αυτήν τα λέει όλα : “Move to a small town where the Rule of Law still matters. You will not survive here. You are not a wolf. And this is a land of wolves now.” Όταν δικαστικός λειτουργός σου λέει με τις πράξεις του ότι ο (δίκαιος) σκοπός δικαιολογεί και καθαγιάζει και επιτάσσει τη χρήση οριακά νόμιμων ή απροκάλυπτα παράνομων μέσων για την επίτευξή του, κάτι δεν πάει καλά και το πράγμα γίνεται ακόμα πιο σοβαρό όταν εσύ η νομιμόφρων χρησιμοποιείσαι ακριβώς ως προβιά νομιμότητας. Είναι τυχαίο άραγε ότι αυτοί που αντιστέκονται, έστω και μόνο λεκτικά, στην αποκτήνωση και την διολίσθηση στην παραβατικότητα των εκπροσώπων του Νόμου χάριν της νομιμότητας, προέρχονται απ ΄τις δύο πολιτισμικές/πληθυσμιακές ομάδες οι οποίες έχουν πέσει θύματα βίας/δυσμενών διακρίσεων και καταπίεσης (γυναίκα η Κέητ, μαύρος ο Ρέτζι) ; Είναι τυχαίο άραγε το ότι η Κέητ είναι η μοναδική γυναίκα μέσα σ’ αυτή τη φωλιά σκληροτράχηλων ανδρών οι οποίοι σίγουρα δεν συγκινούνται στο άκουσμα της φράσης due process of law, φερειπείν;
Η ταινιάρα του Villeneuve με την καταπληκτική μουσική του J.Johannsson που εισάγει/προετοιμάζει σε/γιά όσα ακολουθούν, και την πολύ ατμοσφαιρική φωτογραφία του R.Deakins (αμφότεροι υποψήφιοι στα φετινά BAFTA ), μπορεί να ιδωθεί και ως αλληγορία της «λευκής, ανδρικής υπεροχής» με πρόσχημα/όχημα την εξάρθρωση του κυκλώματος ναρκωτικών στις Η.Π.Α.
Η προστατευτική/ιπποτική σχεδόν στάση των συναδέλφων της Κέητ προς αυτήν όταν κινδυνεύει η σωματική της ακεραιότητα (παρόλο που έχει λάβει την ίδια ακριβώς εκπαίδευση μ’ αυτούς),κάμπτεται με θεαματικό (και επώδυνο) τρόπο εκ μέρους του Ματ και του Αλεχάντρο όταν ακριβώς ο ρεαλισμός τους (βλ. στα κτήνη απαντάμε με κτηνωδία κι όχι με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας) συγκρούεται με την ρητή άρνηση της Κέητ, αλλά και του συναδέλφου και φίλου της Ρέτζι, να συναινέσουν /εγκρίνουν/ακολουθήσουν τις- αμφίβολης νομιμότητας- τακτικές τους, η απειλή της Κέητ ότι θα τους καταδώσει και θα μαρτυρήσει τα πάντα στις αρμόδιες Αρχές, έχει αποτέλεσμα την εκτόξευση συγκαλυμμένης απειλής εκ μέρους του Ματ : «δεν θα ήταν καθόλου φρόνιμο αυτό που πας να κάνεις».
Ο Villeneuve με το εξαιρετικό πόνημά του, θέτει εμμέσως το ερώτημα : νομιμοποιείται το Κράτος να δρα ως εγκληματίας προκειμένου να πατάξει το έγκλημα; Η, εύλογη, αξίωσή του για απτά αποτελέσματα δικαιολογεί τη χρήση μεθόδων οριακά νόμιμων ή ευθέως παράνομων;
Το τελικό πλάνο ίσως παρέχει μιά απάντηση, όχι απαραιτήτως καταφατική. Πιό σημαντικό όμως μου φαίνεται πως είναι το πλάνο με την Κέητ να διχάζεται (η πάλη που διεξάγεται μέσα της εκείνη τη στιγμή, αποτυπώνεται υπέροχα στο πρόσωπό της) και το ότι δεν πιέζει τελικά τη σκανδάλη ενώ άνετα θα μπορούσε να το κάνει. Γιατί δεν το έκανε; Επειδή ενδόμυχα ενέκρινε, τελικά, όσα προηγήθηκαν ή μήπως επειδή ήθελε να δείξει εμπράκτως την προσήλωσή της στο Νόμο κι όχι στην διά του αίματος διευθέτηση;
